Να ποιος είναι ο Έλληνας Διάβολος, στο νέο πολυσυζητημένο τραγούδι του Νίκου Καρβέλα

Να ποιος είναι ο Έλληνας Διάβολος, στο νέο πολυσυζητημένο τραγούδι του Νίκου Καρβέλα Facebook Twitter
12

«Παλιά τον λέγανε Πάνα, κι οργάνωνε ρέιβ στην Ελλάδα / Κι ήταν γαμώ τους DJ / Ο Πάνας όπου κι αν έπαιζε, γινόταν πανικός / Από κρασί, μανιτάρια μαγικά και χασίσι / Κι οι άνθρωποι αλληλοπηδιόντουσαν». 

 

Έτσι ξεκινάει το γεμάτο βαβούρα νέο τραγούδι του Νίκου Καρβέλα που μοιάζει να φτιάχτηκε (εκτός των άλλων) για να προκαλέσει τις δήθεν σεμνότυφες μεσημεριανές εκπομπές και να γίνει πρωτοσέλιδο στην ψευτοσοκαρισμένη Εσπρέσσο. 

 

Ο Καρβέλας στο τραγούδι αφηγείται (με τελείως δικά του λόγια) την ιστορία του Πάνα, και το πώς από Θεός της ηδονής και της απόλαυσης των αρχαίων Ελλήνων, μετά την έλευση του Χριστιανισμού, έγινε αποδιοπομπαίος τράγος και κατηγορήθηκε ως σατανικός.

 


 

«Ο panas poios einai telika ? mperdeutika ...» έγραψε κάποιος στα σχόλια του YouTube. Κι έτσι, το τραγούδι του Καρβέλα χρησιμεύει και για να μάθουμε περισσότερα πράγματα για τον Πάνα, του οποίου η ιστορία έχει ενδιαφέρον...

 

Να ποιος είναι ο Έλληνας Διάβολος, στο νέο πολυσυζητημένο τραγούδι του Νίκου Καρβέλα Facebook Twitter
 

 

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΕΛΙΚΑ Ο ΠΑΝΑΣ; 

 

Πιθανότερη ετυμολογία του ονόματος φέρεται εκ της ρίζας Πα = περιποιούμαι, φυλάσσω και εξ αυτού πάομαι και λατινικό pasco = βόσκω. Ο Μαξ Μύλλερ δίνει ερμηνεία εκ του σανσκριτικού «Παβάνα» (= άνεμος) για αυτό ο Πάνας φέρεται να συμβολίζει το ελαφρύ άνεμο κατά τις πρωινές και απογευματινές ώρες.

 

Ο Πάνας (αρχ. Παν) είναι αρχαία ελληνική, ιδεατή, ανθρωπόμορφη και δευτερεύουσα θεότητα, που ήταν συνυφασμένη με την «πανίδα» της Φύσης, (άνθρωποι και ζώα) σε μια αμφίδρομη σχέση προστασίας, αλλά και προσωποποίηση της γενετικής δύναμης της ζωής.

Συνδυάζοντας τον ανθρώπινο και ζωικό παράγοντα, ο Πάνας απεικονιζόταν έχοντας κάτω άκρα ζώου, «Θεός τραγοπόδαρος», πλέον ως προστάτης των κτηνοτρόφων, κυνηγών αλλά και των αλιέων με μόνιμη διαμονή του σε χώρους της φύσης (όρη, δάση, σπήλαια, κοιλάδες, ρεματιές κλπ). Η λατρεία του έλαβε μέγιστη ανάπτυξη παράλληλα με εκείνη του Δία και των άλλων Ολύμπιων Θεών σε όλο τον ελλαδικό χώρο και πέραν αυτού.

Να ποιος είναι ο Έλληνας Διάβολος, στο νέο πολυσυζητημένο τραγούδι του Νίκου Καρβέλα Facebook Twitter

Κατά τις κυριότερες μυθολογικές παραδόσεις των αρχαίων Ελλήνων ο Πάνας ήταν γιος:

(Αρκαδία): Του Ερμή και της νύμφης Πηνελόπης, που μετέστη αργότερα στον ουρανό ως υφάντρα του ουράνιου πέπλου και την οποία μεταγενέστεροι μυθογράφοι την ταύτισαν με τη Σπαρτιάτισσα σύζυγο του Οδυσσέα. Και είχε γεννηθεί στο όρος Κυλλήνη της αρχαίας Αρκαδίας.
(Αρκαδία): Του Ερμή και της νύμφης Καλλιστούς, συνοδού της θεάς Άρτεμης στην Αρκαδία, που αργότερα μετέστη επίσης στον ουρανό σχηματίζουσα τη Μεγάλη Άρκτο.
Του Διός και της νύμφης Καλλιστούς ή του Διός και της νύμφης Θύμβριδος, ή
Του Ουρανού και της Γης, ή
Του Αιθέρος και κάποιας νύμφης, ή τέλος
Του Απόλλωνα και της Οινόης.

 

Να ποιος είναι ο Έλληνας Διάβολος, στο νέο πολυσυζητημένο τραγούδι του Νίκου Καρβέλα Facebook Twitter

Μύθοι

Η εμφάνιση του Πάνα στην Ελληνική Μυθολογία φαίνεται να ανάγεται στον 7ο αιώνα π.Χ.. Σύμφωνα με τις επικρατέστερες παραδόσεις γεννήθηκε στο όρος Λύκαιον της Αρκαδίας. Μόλις όμως τον αντίκρισε η μητέρα του τον εγκατέλειψε τρομαγμένη από τη μορφή που είχε, με δύο κέρατα κατσικιού στο κεφάλι, μυτερά αυτιά, γενειοφόρος και τραγοπόδαρος. Ο Ερμής που αντιλήφθηκε τη σκηνή έσπευσε και προστάτευσε τον έκθετο Πάνα τον οποίο και μετέφερε στον Όλυμπο όπου και τον παρουσίασε στον Δία και τους άλλους θεούς οι οποίοι και τον καλοδέχθηκαν. Στη συνέχεια επέστρεψε και ανατράφηκε από τις αρκαδικές Νύμφες, οπότε και έγινε φίλος του Διονύσου και εμφανίσθηκε πλέον ως προστάτης των γεωργών και κτηνοτρόφων και των προϊόντων τους, φίλος του κρασιού και του γλεντιού.

Ο Πάνας ήταν ο σύντροφος των Νυμφών και ακούραστος εραστής κάθε νέας ή νέου που πλησίαζε το χώρο του δηλαδή την Φύση. Προστάτης του πολλαπλασιασμού των αιγοπροβάτων δεν άργησε να θεωρείται και ο ίδιος επιβήτορας ακόμη και αυτών. Αγαπούσε τη φυσική υπαίθρια ζωή όπου περνούσε ώρες ατέλειωτες παίζοντας με το ποιμενικό του αυλό, τη σύριγγα. Λέγεται μάλιστα ότι η Σύριγγα (αρχαία: Σύριγξ) ήταν και αυτή Νύμφη η οποία προκειμένου να τον αποφύγει μεταμορφώθηκε σε καλαμιά. Τότε ο Πάνας έκοψε απ΄ αυτή ανόμοια τεμάχια καλαμιού τα οποία και ένωσε σε σειρά και δημιούργησε τον αυλό του.

Να ποιος είναι ο Έλληνας Διάβολος, στο νέο πολυσυζητημένο τραγούδι του Νίκου Καρβέλα Facebook Twitter

Οι ερωτικές του περιπέτειες που είχε με τις διάφορες Νύμφες είναι πολλές, σημαντικότερη των οποίων φέρεται εκείνη της αποπλάνησης της Σελήνης, (ιδεατή ερμηνεία της Νέας Σελήνης).

Χαρακτηριστικός επίσης, σχετικά με το πρόσωπό του, είναι και ο θρύλος ότι στη Μάχη του Μαραθώνα βοήθησε τους Έλληνες εναντίον των Περσών με δυνατές και τρομακτικές φωνές επαναλαμβάνοντας ρυθμικά το όνομά του "παν - παν - παν.... με συνέπεια οι Πέρσες, ακούγοντάς τον, καταλήφθηκαν από πανικό (λέξη που προέρχεται από το όνομα Παν) όπου και υποχώρησαν.

 

Να ποιος είναι ο Έλληνας Διάβολος, στο νέο πολυσυζητημένο τραγούδι του Νίκου Καρβέλα Facebook Twitter

Λατρεία και ιερά

Όπως είναι φυσικό στην αρχή ο Πάνας λατρευόταν στην Αρκαδία στο όρος που γεννήθηκε ως ποιμενικός και νόμιος δευτερεύων θεός, εξ ού και παλαιότερα η Αρκαδία λεγόταν Πανία. Στο Λύκαιο υπήρχε ο αρχαιότερος ναός αφιερωμένος στον Πάνα και τη Σελήνη. Αργότερα στη Λυκόσουρα δημιουργήθηκε σημαντικός ναός του Πανός στον οποίο ασκούσαν, όπως σημειώνει ο Παυσανίας, και μαντική. Επίσης στη θέση Μέλπεια εκτός από τον ναό του Πανός βρέθηκαν πολυάριθμα πήλινα και χάλκινα ειδώλια του 6ου και 5ου αιώνα π.Χ., μάλλον υπό μορφή ταμάτων. Σταδιακά ο Παν λατρευόμενος και από τους αλιείς, εξ ου και η προσωνυμία "Παν ο Ακτιος" ή "Πάν Άκτιος", δημιουργήθηκαν παράλια ίερά κυρίως σε αλιευτικά καταφύγια της αρχαιότητας.


Όταν επίσης οι Αθηναίοι τον θεώρησαν σημαντικό συντελεστή στη νίκη τους κατά των Περσών ο Πάνας απέκτησε και τον χαρακτήρα πολεμικής θεότητας. Έτσι στην Αττική πολλά σπήλαια (άντρα) και λόφοι πήραν το όνομά του. Μεταξύ αυτών είναι το σπήλαιο της βορειοδυτικής πλευράς του βράχου της Ακρόπολης της Αθήνας, ένα άλλο στη Πάρνηθα, ένα τρίτο στο Μαραθώνα και ένα τέταρτο στη Βάρη το λεγόμενο "Σπήλαιο του Νυμφολήπτου ή Αρχεδήμου".

Να ποιος είναι ο Έλληνας Διάβολος, στο νέο πολυσυζητημένο τραγούδι του Νίκου Καρβέλα Facebook Twitter
Αφροδίτη Παν και Έρως

Σε όλα αυτά βρέθηκαν ανάγλυφα που παρουσιάζουν τον Πάνα τον Ερμή και τις Νύμφες καθώς και πολλά αναθήματα ένα εκ των οποίων είναι και το αναθηματικό ανάγλυφο που εκτίθεται στη Στοά του Αττάλου. Επίσης το Πάνειο ή Πανείο όρος, βορειοανατολικά της Βάρης καθώς και ο λόφος ο λεγόμενος σήμερα "Πανί" στην περιοχή Αλίμου ήταν αφιερωμένοι στον Πάνα. Επίσης ο Πάνας λατρευόταν στην Αίγινα, στο Άργος, στη Ψυττάλεια, στη Σικυώνα, στη Τροιζήνα, στον Ωρωπό, στη Μεγαλόπολη, στο Κωρύκειο άντρο και κυρίως στην Πιάνα Αρκαδίας καθώς το χωριό πήρε την ονομασία του από το θεό. Στο τελευταίο αναφερόμενο χωριό υπάρχει και η σπηλιά του Πάνα, την οποία μπορεί κανείς να επισκεφτεί μόνο με τα πόδια ακολουθώντας το μονοπάτι, ή όπως χαρακτηριστικά μας ενημερώνουν και οι ταμπέλες, ένα "κατσικόδρομο" μέσω μιας διαδρομής απαράμιλλης ομορφιάς (η οποία ξεκινά από την πλατεία του χωριού) και να δει επάνω στο βράχο σχηματισμένη τη μορφή της θεότητας (κοιτάζοντας την είσοδο της σπηλιάς στο επάνω μέρος, διαγωνίως-δεξιά). Κατά το πρόσφατο παρελθόν η σπηλιά είχε χρησιμοποιηθεί από ντόπιους βοσκούς οι οποίοι έβρισκαν εκεί ένα καταφύγιο για να προστατευθούν οι ίδιοι και τα ζώα τους από την βροχή. Το μαύρο χρώμα, που ίσως κάνει εντύπωση στον επισκέπτη, στα τοιχώματα της σπηλιάς προέρχεται από τις φωτιές που άναβαν οι βοσκοί, για να ζεσταθούν το χειμώνα.


Η λατρεία όμως του Πάνα υπήρξε και εκτός ελλαδικού χώρου. Συγκεκριμένα στην αιγυπτιακή πόλη Χέμμιν, την "Πανόπολη" των αρχαίων Ελλήνων ο Πάνας ταυτιζόταν με τον θεό Μιν. Στη δε Ρώμη συνδυάστηκε με τον Λούπερκο προς τιμή του οποίου γίνονταν τα Λουπερκάλια. Επίσης στη ελληνιστική περίοδο οι Στωικοί φιλόσοφοι αλλά και οι Ορφικοί φιλόσοφοι ανήγαγαν τον Πάνα ως θεό του "σύμπαντος κόσμου" (εκ του παν = όλος, σύμπαν) και ιδεατή προσωποποίηση της Φύσης και των δυνάμεών της. Στους δε ύστερους χρόνους ο Παν θεωρήθηκε θνητή δαιμονική μορφή. Έτσι με την έλευση του Χριστιανισμού η μορφή του Πανός αντί της ιδεατής μορφής της υπαίθριας ζωής υιοθετήθηκε μεν αλλά διαστρεβλωμένη ως μορφή του διαβόλου της κόλασης.

 

Να ποιος είναι ο Έλληνας Διάβολος, στο νέο πολυσυζητημένο τραγούδι του Νίκου Καρβέλα Facebook Twitter
Ο Πάνας και οι Νύμφες σε σπήλαιο, 330 π.Χ.

Ο Πάνας στην τέχνη

Ο θεός Πάν κατέχει ιδιαίτερη σημαντική θέση στην τέχνη. Τα ιερά του δένδρα ήταν η δρυς και η πίτυς (πεύκο). Σύμβολά του η σύριγγα (ο αυλός του) και η σφενδόνη. Στις θυσίες που του πρόσφεραν περιλαμβάνονταν αγελάδες, κριάρια και πρόβατα καθώς γάλα και μέλι. Η αρχαία τέχνη τον απεικόνισε στις διάφορες ασχολίες του και σε ερωτικές σκηνές με τους Σάτυρους, τον Ερμή και τον Διόνυσο. Σε αττικά αγγεία των κλασικών χρόνων σε ανάγλυφα εδώλια, νομίσματα, τοιχογραφίες, ψηφιδωτά, και σε σαρκοφάγους των ρωμαϊκών χρόνων ο Παν κατέχει ιδιαίτερη θέση.
Σημαντικοί καλλιτέχνες της αρχαιότητας έλαβαν τα θέματά τους από τον Πάνα, πως ο Πραξιτέλης και ο Ζεύξις μερικά των οποίων διασώζονται σε ρωμαϊκά αντίγραφα. Χαρακτηριστικό είναι το σύμπλεγμα του Πάνα που εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας όπου η Αφροδίτη απειλεί τον Πάνα με το σανδάλι της.

 

Να ποιος είναι ο Έλληνας Διάβολος, στο νέο πολυσυζητημένο τραγούδι του Νίκου Καρβέλα Facebook Twitter
Η Σύριγξ καταδιωκόμενη από τον Πάνα, έργο του Νικολά Πουσέν
 

Στους νεότερους χρόνους ο Πάνας συνέχισε ν΄ αποτελεί έμπνευση καλλιτεχνών όπως οι γλύπτες Φραγκαβίλα, Ροντέν και οι ζωγράφοι Ρομάνο, Ρούμπενς, Πουσέν και ακόμη ο Πικάσο. # (Τώρα και του Νίκου Καρβέλα!)

 

 

 

12

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

σχόλια

9 σχόλια
Μου φαίνεται ότι έχει μείνει κάτι δεκαετίες πίσω... Δεν είναι της μόδας πλέον ο σατανάς και η μουσική. Γιατί δεν προσπαθεί να κάνει κάτι πιο σύγχρονο όπως η Miley Cyrus; Πχ να ταλαντεύεται ημίγυμνος σε μια τεράστια μπάλα; Τους στίχους τους έχει γράψει κάποιος; ή αυτοσχεδίαζε εκείνη τη στιγμή; Τελικά οι ηχολήπτες πρέπει να κολλάνε βαρέα και ανθυγιεινά, πολύ τσαμπουκάς η δουλειά τους.
θλιβερή κατάντια για έναν κάποτε ταλαντούχο μεν, συνυπεύθυνο δε, μαζί με κωστόπουλους, θέμους και σια, για τη σημερινη κατάντια της χώρας και του πολιτιστικού μας επιπέδου....
οκ... γουστάρει την Λουκά και βρήκε τον τρόπο να την ερεθίσει!Κατα τα άλλα δεν με ξαφνιάζει τίποτα στο όλο θέμα... (που δεν θα πρεπε να γίνει θέμα) Συνηθισμένα καρβελικά τερτίπια... Θα περάσει και θα ξεχαστεί ως συνήθως. Α! Αφού το παίξει το STAR channele!
Μοναδικές στιγμές ποιητικού οίστρου και δημιουργικότητας από τον "Μπετόβεν" της Ελλάδας, που έχει προσφέρει τα μέγιστα στην ανάπτυξη του πολιτισμού και της μουσικής παιδείας των Ελλήνων (και όχι μόνο) συνθέτοντας άσματα άρτια μουσικά και στιχουργικα (ο σκύλος μου είναι gay/ τα εσώρουχα κ.α.π.)Ευτυχώς ο δημιουργός αυτός ποτέ δεν σταματά να παράγει πολιτισμό και η μουσική του αποτελεί βάλσαμο στις δύσκολες συνθήκες που βιώνει το μέσο εελληνικό νοικοκυριό...Απορία: Αν το τραγούδι αυτό δεν το είχε γράψει και τραγουδήσει ο Καρβέλας, ποιός παραγωγός, άραγε, θα δεχόταν να το ηχογραφήσει;
.Δεν έχω καμία όρεξη για τέτοια. Λέω να μην το ακούσω καν. Προτιμώ η όποια αναφορά στον Πανα να μου θυμίζει τους Waterboys και τα τραγούδια "The pan within" και "The return of Pan".
Μπορεί η γνώμη μου για τον Καρβέλα να είναι αρνητική αλλά στο τραγούδι περιγράφεται αυτό που έγινε στον ελλαδικό χώρο. Οι χριστιανοί, ακριβώς επειδή ο Πάνας ήταν απ' τους αγαπητούς θεούς των Ελλήνων και συνδεόταν με διονυσιακές τελετές, επέλεξαν να δώσουν τη μορφή του σε αυτό που θα έπρεπε να μισεί ο κάθε καλός χριστιανός: στον σατανά. Ας μην ξεχνάμε πως η χριστιανική θρησκεία ΕΠΙΒΛΗΘΗΚΕ με σκληρότητα στην Ελλάδα, σε αντίθεση με όσα μας μαθαίνουν στα σχολεία. Δεν είναι τυχαίο ότι μόνο όσοι αρχαίοι ναοί είχαν μετατραπεί σε εκκλησίες σώζονται όπως ο ναός του Ηφαίστου στο Θησείο. Πάρα πολλοί γκρεμίστηκαν πέτρα πέτρα από φανατικούς χριστιανούς (όπως ακριβώς κάνουν οι ισλαμιστές σήμερα στα αρχαία μνημεία της Συρίας). Για όποιον ενδιαφέρεται ένα πολύ καλό βιβλίο είναι το "Ες έδαφος φέρειν" του Βλάση Ρασσιά όπου περιγράφονται με γλαφυρότητα τα εγκλήματα των χριστιανών της εποχής στην πολιτιστική μας κληρονομιά.
Όντως.Πες μου όμως ότι εσύ πιστεύεις πως ο Καρβέλας κυκλοφόρησε ένα τραγούδι με τίτλο "Ο Διάβολος είναι από την Ελλάδα" γιατί ήθελε να κάνει μια ιστορική αναδρομή στο πώς εξαπλώθηκε και επιβλήθηκε ο Χριστιανισμός στην Ελλάδα και όχι για να κάνει "φασαρία"...