«1979»: To best seller μυθιστόρημα της Val McDermid, αναγνωσμένο από κοινό και κριτικούς

ADVERTORIAL

Οι πολυάριθμες διακρίσεις με βραβεία κύρους και η αποδοχή από κοινό και κριτικούς θα μπορούσαν να έχουν κάνει έναν συγγραφέα να επαναπαυτεί στις δάφνες του, να μην ψάχνει καινούργιους ήρωες, νέα θεματολογία.

Όχι όμως και τη «βασίλισσα του tartan noir» Val McDermid, που μετά από μια ομολογουμένως πλήρη και μακρά διαδρομή στη λογοτεχνική σκηνή, δεν παύει να μας εκπλήσσει. Στο νέο της αστυνομικό μυθιστόρημα με τίτλο «1979» δεν θα διαβάσουμε μία ακόμα υπόθεση της επιθεωρήτριας Πίρι αλλά το πρώτο μέρος μιας πενταλογίας που θα καλύψει τέσσερις δεκαετίες.

Η ίδια η McDermid εξηγεί σχετικά: «Οι εκδότες μου μού ζητούσαν να γράψω τα απομνημονεύματά μου και αυτή η καινούργια σειρά βιβλίων ήταν ένας τρόπος να χρησιμοποιήσω το υλικό από την εμπειρία μου των τελευταίων σαράντα χρόνων, χωρίς να αγγίξω προσωπικά κομμάτια. Με αυτόν τον τρόπο εξασφάλισα μεγαλύτερο βαθμό ειλικρίνειας και ακεραιότητας απ’ ό,τι αν έγραφα τη βιογραφία μου».

Μέσα στην καραντίνα κατάλαβε ότι πλέον δεν μπορούσε να αντλεί υλικό για τα μυθιστορήματά της από τη σύγχρονή της πραγματικότητα, καθώς η πανδημία είχε κάνει την καθημερινότητα απρόβλεπτη, δεν της πρόσφερε τη σταθερή βάση που χρειαζόταν για να δομήσει το υλικό της. Ξεκινώντας λοιπόν από το 2019, την τελευταία χρονιά προτού ο Covid αλλάξει τη ζωή μας μάλλον για πάντα, η συγγραφέας σκέφτηκε την ιδέα μιας σειράς βιβλίων που χρονικά θα απείχαν μία δεκαετία μεταξύ τους και οι υποθέσεις τους θα εκτυλίσσονταν στο αντίστοιχο κοινωνικοπολιτικό φόντο.

Το 1979 είναι μια χρονιά της οποίας το υλικό είναι ένα «δώρο για τον συγγραφέα», όπως το χαρακτηρίζει η McDermid. Πρόκειται για μια περίοδο γνωστή ως «Winter of Discontent» για τους Σκωτσέζους, με ασυνήθιστα κρύο χειμώνα και εξίσου ασυνήθιστα καιρικά φαινόμενα, πολλές απεργίες, το δημοψήφισμα για την ανεξαρτητοποίηση της Σκωτίας από το Ηνωμένο Βασίλειο, την έναρξη της πρωθυπουργικής θητείας της Θάτσερ λίγο μετά.

Σε αυτό το γενικό κλίμα γνωρίζουμε την Άλι Μπερνς, μια ανερχόμενη δημοσιογράφο, που ενώ έχει σπουδάσει στο Κέμπριτζ, πιάνει δουλειά σε μια ταμπλόιντ εφημερίδα της Γλασκώβης, επειδή πιστεύει, όπως και η McDermid όταν ξεκινούσε την καριέρα της ως δημοσιογράφος, πως αφενός ο κόσμος έχει δικαίωμα να διαβάζει εφημερίδες πληροφοριακού αλλά και ψυχαγωγικού χαρακτήρα, αφετέρου πως η ίδια μπορεί να βοηθήσει ώστε να αλλάξει η νοοτροπία αυτού του είδους των εντύπων εκ των έσω.

Στην προσπάθειά της να ξεφύγει από την ελαφριά θεματολογία και να αποδείξει την αξία της, βρίσκει συμμάχους στα πρόσωπα δύο συναδέλφων της, του νεαρού ερευνητή ρεπόρτερ Ντάνι Σάλιβαν και της υπεύθυνης της γυναικείας σελίδας της εφημερίδας Ρόνα Ντανσάιρ. Με τον Ντάνι θα κυνηγήσουν το θέμα μιας διεθνούς κομπίνας φοροαπαλλαγής, που όταν δημοσιεύεται προκαλεί σάλο, μαζί με απώλειες από την πλευρά του Ντάνι, καθώς σε αυτό εμπλέκεται και ο αδελφός του. Στη συνέχεια, αποκαλύπτουν τη δράση ενός πυρήνα που θέλει να «αφυπνίσει» με ριζοσπαστικά μέτρα την κοινή γνώμη σχετικά με την αναγκαιότητα ανεξαρτητοποίησης της Σκωτίας. Και αυτό το ρεπορτάζ στέφεται με επιτυχία, που όμως γρήγορα μετατρέπεται σε πύρρειο νίκη, αφού λίγο μετά ο Ντάνι βρίσκεται νεκρός στο διαμέρισμά του. Από εκείνο το σημείο και μετά, η Άλι αναλαμβάνει δράση, για να εξιχνιάσει τη δολοφονία του που μπορεί να σχετίζεται είτε με πράξη εκδίκησης άμεσα θιγόμενων από τα δύο τελευταία του ρεπορτάζ είτε με την προσωπική του ζωή.

Βέβαια, μικρή σημασία έχει ποιος διέπραξε τον φόνο τελικά, καθώς εδώ η McDermid αλλάζει ύφος και περνάει από το καθαρόαιμο αστυνομικό μυθιστόρημα σε ένα δημοσιογραφικό χρονικό της εποχής τοποθετημένο στο γνώριμο σε εκείνη περιβάλλον των γραφείων μιας εφημερίδας και των πιεστηρίων της. Περισσότερο από τις περιπέτειες στις οποίες μπλέκουν οι δύο ρεπόρτερ, που βοηθούν στην εξέλιξη της πλοκής και τη δημιουργία σασπένς, ενδιαφέρουν οι εσωτερικές δημοσιογραφικές διεργασίες και η δυσκολία που παρουσιάζουν στη δημοσίευσή τους κάποια σοβαρά θέματα, όπως η τρομοκρατία. Στο επίκεντρο όμως του «1979» βρίσκονται ο ρόλος των γυναικών στον ανδροκρατούμενο χώρο της δημοσιογραφίας και ο αγώνας τους να διακριθούν, όπως και ο κόσμος των ομοφυλόφιλων, που εκείνη την εποχή όχι απλώς βρίσκονταν στη σκιά αλλά διώκονταν.

Ένα καλογραμμένο, λεπτοδουλεμένο ατμοσφαιρικό μυθιστόρημα που αντλεί έμπνευση από το παρελθόν για να μιλήσει για θέματα επίκαιρα ακόμα και σήμερα.

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα, όπως και τα βιβλία «Ο Βάλτος» και «Ο Πλαστός Πίνακας».