Εδώ και περίπου ένα μήνα, ο Γιώργος Παπαστεφάνου έχει επιστρέψει στα μικρόφωνα της ΕΡΤ, και συγκεκριμένα στο Τρίτο Πρόγραμμα.
Έτσι, και σήμερα, όπως κάθε Κυριακή 6-7 άκουσα το αγαπημένο μου πρόγραμμα για το οποίο έχω ξαναγράψει, το "Πού πάει η μουσική όταν δεν την ακούμε πια;" του Μενέλαου Καραμαγγιώλη (η εκπομπή υπάρχει και ηχογραφημένη εδώ), και μόλις τελείωσε δεν έκλεισα το ραδιόφωνο.
Συνέχισα ακούγοντας την εξαιρετική εκπομπή ''Γιώργος Παπαστεφάνου - Μια φορά θυμάμαι" με μουσικές, λόγια και αναμνήσεις. Ηταν ένα υπέροχο ταξίδι γεμάτο τρίβια και μικροπράγματα μιας άλλης εποχής (το πιο κουφό που έμαθα, ας πούμε, ότι κάποτε πίεσαν την Μπέμπα Ασημακοπούλου να αλλάξει το όνομά της επειδή μεγάλωσε, κι αυτή το έκανε Μπεάτα).
Να πώς περιγράφεται η εκπομπή απ' το ίδιο το Τρίτο Πρόγραμμα:
Πρόκειται για εκπομπή, σε έρευνα, επιλογή, επιμέλεια και παρουσίαση Σιδερή Πρίντεζη, στην οποία ο Γιώργος Παπαστεφάνου διαβάζει κείμενά του που έχουν αναρτηθεί στο διαδίκτυο.
Στιγμές, μνήμες, σκέψεις ενός ανθρώπου που έχει αφήσει έντονο το στίγμα της αισθητικής και της προσωπικότητάς του σε όλα τα Μέσα στα οποία έχει κατά καιρούς εργαστεί και κυρίως στην ΕΡΤ. Η ιστορική έρευνα και η ενδελεχής ενασχόληση με κάθε θέμα ξεχωριστά, σε συνδυασμό με την εμπειρία ετών, μετουσιώνονται σε λόγο που προσφέρεται στους σημερινούς ακροατές από έναν άνθρωπο, ο οποίος όχι μόνο γνωρίζει καλά αυτό για το οποίο μιλάει, αλλά το έχει ζήσει κιόλας.
Η εκπομπή κάνει κάθε φορά ταξίδια στο χρόνο και φωτίζει γνωστά και άγνωστα στιγμιότυπα που παρουσιάζονται μέσα από τη ματιά των κειμένων του Γιώργου Παπαστεφάνου. Αναμνήσεις από Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες, τους οποίους έχει παρουσιάσει από τις ραδιοτηλεοπτικές του εκπομπές και απρόσμενες μουσικές συναντήσεις, σπάνιες στιγμές από συναυλίες και θεατρικές παραστάσεις, αφορμές που δίνονται από φωτογραφίες και αυτόγραφα, προσωπικά βιώματα εντός και εκτός επαγγελματικού χώρου, διαφορετικές εκτελέσεις γνωστών τραγουδιών και ιστορίες άλλων που φέρουν στίχους του, ξεχωριστές συναντήσεις με ανθρώπους απ' όλα τα είδη της Τέχνης, σκέψεις που συνδέουν συνειρμικά το χθες με το σήμερα.
Και όλα αυτά, ραδιοφωνικά «εικονογραφημένα» με τα αντίστοιχα ηχητικά τεκμήρια και ντοκουμέντα μέσα από το προσωπικό αρχείο του Γιώργου Παπαστεφάνου, το Αρχείο της ΕΡΤ και τη δισκογραφία της εκάστοτε εποχής, με ξεναγό τον Σιδερή Πρίντεζη.
Στις εκπομπές που θα μεταδοθούν τις πρώτες εβδομάδες, μεταξύ άλλων, θ' ακούσουμε δυσεύρετες εκτελέσεις τραγουδιών του Μάνου Χατζιδάκι και άγνωστες μελωδίες του Σταύρου Ξαρχάκου που τις εμπιστεύτηκαν οι ίδιοι στον Γιώργο Παπαστεφάνου, θα θαυμάσουμε τη Μαρία Κάλλας και τη Μονσερά Καμπαγιέ στην Επίδαυρο και στο Ηρώδειο, θα «δούμε» στο θέατρο τους «Όρνιθες» του Καρόλου Κουν και την «Όμορφη πόλη» του Μίκη Θεοδωράκη και θα «συζητήσουμε» στα καμαρίνια με τη Μελίνα Μερκούρη και την Έλλη Λαμπέτη. Επίσης, θα συναντήσουμε τη Μίλβα και τη Μάγια Πλισέτσκαγια στις επισκέψεις τους στην Αθήνα, θα διασκεδάσουμε με τον Γιώργο Μαρίνο στις μπουάτ, αλλά και με τη Σωτηρία Μπέλλου στο «Χάραμα» του Βασίλη Τσιτσάνη και θα συγκινηθούμε, ξανακούγοντας παλιές ηχογραφήσεις με τη Νάνα Μούσχουρη και τη Βίκυ Μοσχολιού. Ακόμα, θα ζητήσουμε αυτόγραφο από την Τζόαν Μπαέζ και τη Σοφία Λόρεν, θα θυμηθούμε τις μελοποιήσεις Ελλήνων ποιητών από τον Γιάννη Σπανό και τις κρυφές ηχογραφήσεις της Αρλέτας πάνω στην ποίηση του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα και θα ταξιδέψουμε μουσικά στη Μόσχα με τη Γιοβάννα και στην Αλεξάνδρεια με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη. Τέλος, θα χορέψουμε στους λάτιν ρυθμούς της ορχήστρας του Εντμούντο Ρος και σε αθηναϊκό κλαμπ με την Τζοζεφίν Μπέικερ, θα βρεθούμε στο σαλόνι του Αλέκου Πατσιφά, καθώς και στα στούντιο του Ε.Ι.Ρ. του 1960 με τη Φραγκίσκη Καρόρη.
Αυτό το δίωρο, με την εξωπραγματικά εμπνευσμένη και κινηματογραφικά σκηνοθετημένη εκπομπή του Καραμαγγιώλη (περιμένουμε νέα επεισόδια) και με το νοσταλγικό αλλά ταυτόχρονα εμφατικά σύγχρονο πρόγραμμα των Πρίντεζη - Παπαστεφάνου, αποδεικνύει έμπρακτα γιατί η ΕΡΑ 3 παραμένει μια όαση πολιτισμού, επιμόρφωσης και καλού γούστου στο ραδιόφωνο αλλά και στην ΕΡΤ γενικότερα.
Δημιουργικότητα, έρευνα, καλλιέργεια, τελειομανία, έμπνευση: Να πέντε πράγματα που έχουν αρκετές εκπομπές του Τρίτου Προγράμματος και δείχνουν πως παρά τη γενικότερη τάση για άρπα κόλλα και προχειρότητα, πάντα θα υπάρχει μια ένα φως στην άκρη του τούνελ. Ή καλύτερα, ένα φως εντός του.
Το έργο του Νίκου Τσιφόρου «Τα παιδιά της πιάτσας» που πρωτοδημοσιεύτηκε σε αυτοτελή επεισόδια στο περιοδικό «Ταχυδρόμος» από τον Αύγουστο του 1960 έως τον Νοέμβριο του 1961, έγινε αμέσως ένα ανάγνωσμα ιδιαίτερα αγαπητό.
«Τα παιδιά της Πιάτσας», σε ραδιοφωνική παραγωγή του Γιώργου Ευσταθίου, θα μας εξιστορούν καθημερινά, για τρεις μήνες, τις περιπέτειες και τα κατορθώματα τους, από τις συχνότητες του Τρίτου, σε ημίωρα επεισόδια, από Δευτέρα έως Παρασκευή στις 6.00 το απόγευμα.
Ο ηθοποιός Γιάννης Μποσταντζόγλου, στον ρόλο του αφηγητή, δανείζει την ιδιαίτερη φωνή του στους χαρακτηριστικούς τύπους από το παρελθόν, στα «παιδιά της πιάτσας» δηλαδή, που ζητούν να αναβιώσουν στο παρόν του Τρίτου.
Ο Δημήτρης Αρσενόπουλος έντυσε μουσικά και τα 65 αυτοτελή επεισόδια του έργου, χωρίς να εγκλωβιστεί σε μουσικές και όργανα (μπουζούκι, μπαγλαμάς) του μάγκικου και ρεμπέτικου τραγουδιού, όπως θα ήταν ίσως το αναμενόμενο.
Ο Νίκος Τσιφόρος με «Τα παιδιά της πιάτσας» μας σύστησε έναν κόσμο που, σπρωγμένος στο περιθώριο, δρούσε παράλληλα με τους νομοταγείς πολίτες και συνήθως σε βάρος τους. Η αυθεντικότητα των ηρώων του, αλλά και η γλώσσα, κυρίως, που χρησιμοποιούσαν στις μεταξύ τους, παράνομες κατά το πλείστον, συναλλαγές τους, η μάγκικη διάλεκτος δηλαδή, κέρδισαν τη συμπάθεια και το ενδιαφέρον των αναγνωστών.
Ο συγγραφέας σημειώνει, μεταξύ άλλων, στον πρόλογο του βιβλίου του: Όλοι οι άνθρωποι μιλούν μια γλώσσα ανάλογα με τον κόσμο μέσα στον οποίον κινούνται. Η δική μας γλώσσα της πιάτσας, του υποκόσμου, ακολούθησε αυτό τον γενικό κανόνα. Να δημιουργεί τις λέξεις της από τις ανάγκες της ή από τα χαρακτηριστικά γεγονότα και πράγματα. Ο υπόκοσμος, μια και κινείται έξω από τον νόμο, έχει νόμους δικούς του και έθιμα δικά του.