Υπάρχει κάτι που δεδομένα άφησε η εποχή του Covid, πέρα από τα αμιγώς υγειονομικά ζητήματα;
Η πιθανή θετική απάντηση αφορά ένα... σαράκι για ταξίδια αναψυχής, ενίοτε και με αυξημένη ρευστότητα, διανθισμένο από μια τάση remote εργασίας που τους πρώτους μήνες μετά την άρση της καραντίνας πήρε τη μορφή χιονοστιβάδας.
Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι Έλληνες στα ταξίδια τους εκτός της χώρας το 2023 ξόδεψαν 2,46 δισ. ευρώ, από 1,92 δισ. ευρώ το 2022 και 1,11 δισ. ευρώ το 2021.
Όλη αυτή η κινητικότητα ανακινεί τη συζήτηση για το τι πρέπει να γνωρίζει κάποιος που μεταβαίνει για μικρό χρονικό διάστημα εκτός Ελλάδας σε ό,τι έχει να κάνει με την ασφάλισή του, είτε πρόκειται για ένα ξαφνικό, επείγον περιστατικό είτε για επιλογή ασφάλισης ταξιδιού αναψυχής.
Στην πρώτη περίπτωση, εάν ο ταξιδιώτης έχει ήδη κάποιο ασφαλιστήριο συμβόλαιο, θα πρέπει να γνωρίζει ακριβώς τις παροχές του για νοσοκομειακή –και όχι μόνο– περίθαλψη, καθώς και ποιες εξ αυτών ισχύουν και στο εξωτερικό. Τα περισσότερα νοσοκομειακά συμβόλαια περιλαμβάνουν νοσηλεία στο εξωτερικό.
Αν, πάλι, ο ταξιδιώτης δεν έχει ιδιωτική ασφάλιση με πρόβλεψη για περίθαλψη και σε χώρες του εξωτερικού, δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να λάβει φροντίδα σε περίπτωση απρόσμενου γεγονότος. Μόνο που θα πρέπει να έχει εκδώσει κάρτα ασφάλισης ασθένειας, ώστε να ισχύουν γι’ αυτόν οι προϋποθέσεις της κοινωνικής κάλυψης που έχει και στην Ελλάδα.
Διαφορετικά, ωστόσο, είναι τα πράγματα για όποιον πρόκειται να ταξιδέψει στο εξωτερικό και θέλει μια ασφάλιση για ολοκληρωμένη προστασία τις ημέρες του ταξιδιού του, είτε αυτό γίνεται για λόγους αναψυχής είτε για λόγους επαγγελματικούς.
Η ασφάλιση θα τον καλύψει για τυχόν οικονομικές βλάβες εξαιτίας απρόοπτων περιστατικών, με τα πακέτα να περιλαμβάνουν και προσωπική αστική ευθύνη (ζημιά που προκαλεί ο ταξιδιώτης σε τρίτους), νοσηλεία από ασθένεια ή ατύχημα, φάρμακα και οποιαδήποτε θεραπευτική αγωγή, αλλά και κάλυψη για απώλεια αποσκευών ή για έξοδα επαναπατρισμού, εάν αυτό είναι αναπόφευκτο.
Λατρεμένος προορισμός η Ελλάδα, αλλά...
Από την άλλη, η Ελλάδα εξακολουθεί να χαίρει της προτίμησης των διεθνών ταξιδιωτών, κάτι που επιβεβαιώνεται από τα συγκεντρωτικά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το 2023, τα οποία κάνουν λόγο για ρεκόρ ταξιδιωτικών εισπράξεων, ξεπερνώντας τα επίπεδα του 2019.
Το 2023 οι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 15,7%, φτάνοντας τα 20,46 δισ. ευρώ από 17,43 δισ. ευρώ το 2022 και 10,5 δισ. ευρώ το 2021, ενώ και οι αφίξεις ξένων επισκεπτών παρουσίασαν αύξηση κατά 17,6% σε σχέση με το 2022.
Ένα μικρό ποσοστό αυτών –ωστόσο κρίσιμο για την οικονομία, ειδικά στους λιγότερο δημοφιλείς προορισμούς– είναι οι λεγόμενοι «ψηφιακοί νομάδες», με τα στοιχεία να κάνουν λόγο για παρουσία άνω των 2.000 αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα και για προοπτικές ανόδου του συγκεκριμένου αριθμού. Μάλιστα ο γενικός διευθυντής του Marketing Greece, Νίκος Διαμαντόπουλος, σημείωσε πρόσφατα ότι 100 με 200 άτομα που αποτελούν δυνητικούς ψηφιακούς νομάδες ζητούν πληροφορίες από τον ιστότοπο workfromgreece.gr.
Πρόκειται για μια προοπτική με πολλαπλασιαστικά οφέλη για τη χώρα μας και σε αυτό συνηγορούν τόσο τα στοιχεία όσο και οι απόψεις ανθρώπων με γνώση του χώρου.
Ειδικότερα, περισσότεροι από τους μισούς συμμετέχοντες (53,8%) σε έρευνα που πραγματοποίησε το Παρατηρητήριο Ψηφιακών Νομάδων (Ιούλιος 2022) θεωρούν ότι οι ψηφιακοί νομάδες είναι το μέλλον της εργασίας, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τις χώρες ή τις πόλεις που θα τους φιλοξενήσουν, ενώ μελέτη του MIT Enterprise Forum υπολόγισε ότι αν η Ελλάδα προσέλκυε 100.000 ψηφιακούς νομάδες κάθε χρόνο, με μια μέση παραμονή 6 μηνών, θα μπορούσε να ωφεληθεί με πάνω από 1,6 δισ. ευρώ.
Φ. Τσακίρογλου: Η Στρατηγική διάσταση της απομακρυσμένης εργασίας
Αυτή είναι μια πραγματικότητα με την οποία σε μεγάλο βαθμό συμφωνεί και ο Φώτης Τσακίρογλου, που ως ψηφιακός νομάς συνέστησε στο Facebook την ομάδα «Digital Nomads in Greece», η οποία αριθμεί πάνω από 50.000 μέλη. Μάλιστα ο κ. Τσακίρογλου απευθύνει έκκληση για σύσταση εθνικού σχεδίου δράσης, με τους νομάδες να λειτουργούν ως ανάχωμα, προκειμένου να μην απολέσουν ισχύ τα νησιά του Αιγαίου.
«Η απομακρυσμένη εργασία είναι ίσως μοναδική ευκαιρία για να αντιστραφεί αυτή η τάση και να κινηθούμε προς μια αποκεντροποίηση της μελλοντικής σύγχρονης κοινωνίας. Ειδικά δε για μια χώρα σαν την Ελλάδα, όπου η τάση αστικοποίησης είναι πολύ πιο έντονη απ’ ό,τι στην υπόλοιπη Ευρώπη, με νησιά και ορεινά χωριά να μαραζώνουν, ένα εθνικό σχέδιο δράσης θα έπρεπε να λαμβάνει στρατηγικές διαστάσεις. Εξάλλου τα νησιά του Αιγαίου, βάσει των διεθνών συνθηκών που έχουν υπογραφεί, έχουν δικαιώματα όσο παραμένουν κατοικημένα» σημειώνει.
Η Ελλάδα έχει κάνει άλματα στην προσέλκυση αυτής της κατηγορίας εργαζομένων, ωστόσο υπολείπεται σημαντικά άλλων χωρών στον χάρτη για τις παγκόσμιας βίζες. Πρόσφατα ο δείκτης Digital Nomad Visa μάς κατέταξε εκτός δεκάδας.
Τα ζητήματα είναι αρκετά, με την κοινωνικοασφαλιστική διάσταση να μην προπορεύεται σε αυτά, αποτελώντας όμως κι αυτή ένα σημαντικό αγκάθι.
Ο κ. Τσακίρογλου στέκεται ιδιαίτερα στο ζήτημα της έλλειψης ενημέρωσης για τα εγχώρια προγράμματα: «Σε γενικές γραμμές οι περισσότεροι κάνουν χρήση πακέτων ταξιδιωτικής ασφάλισης από τις χώρες προορισμού, γνωρίζω ότι προσφέρονται και πακέτα στην εγχώρια αγορά, ωστόσο είναι δύσκολο να ενημερωθεί κάποιος που έρχεται από το εξωτερικό γι’ αυτά. Στις περισσότερες περιπτώσεις, έχω την εντύπωση ότι έχουν κανονίσει την ασφάλισή τους προτού μάθουν για ένα εγχώριο πακέτο».
Μπορεί, όμως, να αλλάξει η κατάσταση και η Ελλάδα να ηγηθεί αυτής της προσπάθειας;
«Γενικά είναι πολλά αυτά που πρέπει να αλλάξουν» εξηγεί ο κ. Τσακίρογλου. «Αρχικά επηρεάζεται κυρίως από το γενικότερο πλαίσιο της ακρίβειας. Οι άνθρωποι αυτοί ζουν στην Ελλάδα, έχουν να πάνε σουπερμάρκετ, έχουν να πληρώσουν τον λογαριασμό της ενέργειας κ.λπ. Όταν αυτά τα έξοδα είναι κατά πολύ μεγαλύτερα απ’ ό,τι στις χώρες προέλευσής τους, θα φύγουν, όσα χρήματα και να βγάζουν».
Επίσης μεγάλο πρόβλημα θεωρεί ο κ. Τσακίρογλου τις τιμές των καυσίμων, καθώς και τα διόδια: «Οι ψηφιακοί νομάδες ταξιδεύουν. Όταν ένας Βρετανός έχει συνηθίσει να χρησιμοποιεί τους αυτοκινητοδρόμους δωρεάν, θα τον ξενίσει το να πληρώσει 40 ευρώ για να φτάσει στα Γιάννενα. Είναι υπέρογκα αυτά τα ποσά, που μάλλον στην Ελλάδα τα έχουμε συνηθίσει, αλλά σε γενικότερο πλαίσιο είναι παράγοντες που εμποδίζουν την ανάπτυξη».
Κάνει, παράλληλα, αναφορά στο «κακό ίντερνετ στις μη αστικές περιοχές»: «Σκεφτείτε, μπορεί κάποιος να εργαστεί με το ίντερνετ που έχουν τα Ζαγοροχώρια; Όπως γίνεται αντιληπτό, τέτοια προβλήματα αφορούν το γενικότερο πλαίσιο της οικονομικής κατάστασης στην Ελλάδα την τελευταία τριετία και είμαι εξαιρετικά απαισιόδοξος ότι κάτι μπορεί να αλλάξει».
Του ζητούμε να θυμηθεί και να μας περιγράψει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα συμμετέχοντος στο γκρουπ ο οποίος ζήτησε βοήθεια από την ομάδα και βρήκε λύση στο πρόβλημά του και, αντίστοιχα, ένα στο οποίο, δυστυχώς, δεν βρέθηκε λύση.
«Συνήθως, χωρίς να θέλω να υπερασπιστώ την ομάδα, οι άνθρωποι βρίσκουν λύσεις. Εξάλλου οι ψηφιακοί νομάδες είναι άτομα με ιδιαίτερο mindset και τις περισσότερες φορές έχουν ρεαλιστικές απαιτήσεις. Περιστατικά που δεν βρήκαν λύσεις δεν θυμάμαι γενικά, εκτός από ένα, που λήστεψαν κάποιο μέλος στην Ομόνοια και όταν απευθύνθηκε στο Αστυνομικό Τμήμα της περιοχής εισέπραξε πολύ άσχημη συμπεριφορά από τους αστυνομικούς… τα γνωστά που συμβαίνουν συχνά τελευταία, ας μην επεκταθώ, γιατί στο τελευταίο περιστατικό, στους Αγ. Αναργύρους, δυστυχώς, περνούσα από το σημείο τη στιγμή που έφταναν τα ασθενοφόρα. Γενικά, όμως, εκτός από λίγη ταλαιπωρία όσον αφορά τη διαδικασία για την digital visa, έχουμε θετική έκβαση στα προβλήματα των ανθρώπων».
