Η καθηγήτρια του Τμήματος Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων δρ. Κική Ζηνοβιάδου μπαίνει στο εργαστήριο κρατώντας μια θήκη εργαστηρίου, την οποία ανοίγει με μεγάλο ενθουσιασμό και από μέσα βγάζει μια στρόγγυλη μεμβράνη. Είναι το αποτέλεσμα της έρευνας που διενεργεί το Perrotis College, το τριτοβάθμιο τμήμα της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής Θεσσαλονίκης, σε εδώδιμες μεμβράνες συσκευασίας που συντελούν στην επιμήκυνση της διάρκειας ζωής των τροφίμων.
«Ο γνωστός Αμερικανός πολιτικός και οικολόγος Barry Commoner είχε πει κάποτε: “Στην οικολογία τα πάντα σχετίζονται με τα πάντα”», λέει με περηφάνια η δρ. Ζηνοβιάδου, καθώς η ερευνητική δουλειά που γίνεται στα υπερσύγχρονα εργαστήρια του Perrotis College είναι εντυπωσιακή και με απτά αποτελέσματα.
Οι βιώσιμες συσκευασίες αφορούν τη μείωση του υλικού συσκευασίας, τη χρήση ανακυκλωμένων συσκευασιών ή τη χρήση υλικών με χαμηλότερο οικολογικό αποτύπωμα, όπως τα πολυμερικά υλικά που διασπώνται στο περιβάλλον σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Τόνισε, επίσης, ότι τα συμβατικά πλαστικά που βασίζονται στο πετρέλαιο είναι τα κύρια υλικά που χρησιμοποιούνται για τη συσκευασία τροφίμων από τα μέσα του εικοστού αιώνα λόγω της αντοχής, της σταθερότητας, της ευκαμψίας, της στεγανότητας, της ελαφρότητας και της ευκολίας στην αποστείρωσή τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι το πιο ευρέως παραγόμενο υλικό στην Ευρώπη μετά τον χάλυβα και το τσιμέντο. Η παραγωγή υλικών συσκευασίας αποτελεί τον πιο εκτεταμένο τομέα εφαρμογών της βιομηχανίας πλαστικών, αντιπροσωπεύοντας το 39,4% της συνολικής τους ζήτησης. Καθώς τα πλαστικά παραμένουν αδιάσπαστα για περίπου 300-400 χρόνια μετά την απόρριψή τους, αποτελούν εστία μόλυνσης. Επιπλέον, η συνεχιζόμενη χρήση των πόρων πετρελαίου συνεπάγεται αναπόφευκτη μείωση της διαθεσιμότητάς του, που συνοδεύεται από αυξημένο λειτουργικό κόστος. «Κατά συνέπεια, οι βιώσιμες συσκευασίες προσελκύουν το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της βιομηχανίας τροφίμων, των καταναλωτών και της πολιτείας. Οι βιώσιμες συσκευασίες αφορούν τη μείωση του υλικού συσκευασίας, τη χρήση ανακυκλωμένων συσκευασιών ή τη χρήση υλικών με χαμηλότερο οικολογικό αποτύπωμα, όπως τα πολυμερικά υλικά που διασπώνται στο περιβάλλον σε σύντομο χρονικό διάστημα», είπε.
Τα λεγόμενα βιοδιασπώμενα ή βιοαποικοδομήσιμα πλαστικά έκαναν την εμφάνισή τους στην αγορά πριν από περίπου σαράντα χρόνια, όμως η σύγχρονη τεχνολογία έχει επιτρέψει την ευρύτερη εμπορική χρήση τους τα τελευταία χρόνια. Τα συγκεκριμένα υλικά παρουσιάζουν πλέον ιδιότητες παρόμοιες με αυτές των πλαστικών και πλέον με αυτά φτιάχνονται και κυκλοφορούν στο εμπόριο σακούλες, κύπελλα αλλά και είδη εστίασης. Σε πολλές περιπτώσεις για την παρασκευή τους χρησιμοποιούνται παραπροϊόντα του αγροδιατροφικού κλάδου ως πρώτες ύλες, καθιστώντας τα ακόμα πιο φιλικά προς το περιβάλλον. Μέρος των βιοαποικοδομήσιμων υλικών συσκευασίας αποτελούν και οι εδώδιμες μεμβράνες και επικαλύψεις που συντελούν στην επιμήκυνση της διάρκειας ζωής των τροφίμων λόγω του περιορισμού της μεταφοράς νερού, οξυγόνου και άλλων αερίων και της προστασίας από τη μηχανική καταπόνηση. Τα συγκεκριμένα υλικά είναι δυνατό να αναπτύξουν αντιμικροβιακή και αντιοξειδωτική δράση με την ενσωμάτωση βιοενεργών συστατικών στο δομικό πλέγμα τους, κάτι που είναι δύσκολο να γίνει στα συμβατικά πλαστικά υλικά. Υπάρχει πληθώρα ουσιών από βιολογικές πηγές, κατάλληλων να ενσωματωθούν στις μεμβράνες, όπως ένζυμα, βακτηριοσίνες, αιθέρια έλαια και άλλες γνωστές αντιμικροβιακές και αντιοξειδωτικές ουσίες. «Στα ερευνητικά εργαστήρια του Perrotis College, ακολουθώντας τις τάσεις της κυκλικής οικονομίας, αναπτύσσουμε τέτοια υλικά, στα οποία προστέθηκαν εκχυλίσματα από φλοιούς ροδιού και στέμφυλα σταφυλιού. Τα πρώτα αποτελέσματα για τη χρήση των εδώδιμων αυτών μεμβρανών σε τεμάχια νωπού κρέατος είναι ενθαρρυντικά. Καθώς, λοιπόν, η ζήτηση για τρόφιμα ελάχιστης επεξεργασίας και χωρίς συντηρητικά αυξάνεται, η ανάπτυξη και εφαρμογή τέτοιου είδους βιοαποικοδομήσιμων υλικών συσκευασίας, φιλικών προς το περιβάλλον, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον», κατέληξε.
ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΑΥΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΙΣ 16.1.2022
