Το "ματς του θανάτου".

Η ομάδα της Dynamo/Start το 1942.

Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου μια τραγική ιστορία συνδέθηκε με τους ποδοσφαιριστές της Ντιναμό Κιέβου. Έμεινε στην ιστορία ως «Το Ματς του Θανάτου». Συγκεκριμένα, το καλοκαίρι του 1942 κι ενώ η Ουκρανία τελούσε υπό ναζιστική κατοχή, οι ποδοσφαιριστές της Ντιναμό εργάζονταν σε ένα αρτοποιείο του Κιέβου. Στον ελεύθερο χρόνο τους έπαιζαν ποδόσφαιρο.

Οι Γερμανοί εντόπισαν τους παίκτες και τους ζήτησαν να δημιουργήσουν μια «Μικτή Κιέβου», ώστε να δίνουν ματς εναντίον μικτών ομάδων των γερμανικών στρατιωτικών μονάδων. Η Μικτή Κιέβου ονομάστηκε Σταρτ και δημιουργήθηκε από οκτώ ποδοσφαιριστές της Ντιναμό (Τρούσεβιτς, Σβιριντόφσκι, Κορότκιχ, Κλιμένκο, Τιούτσεφ, Πούτιστιν, Κουζμένκο, Χοντσαρένκο) και τρεις της Λοκομοτίβ Κιέβου (Μπαλάκιν, Σουκάρεφ, Μέλνικ). Η Σταρτ νίκησε επανειλημμένα τις Μικτές των Γερμανών στρατιωτών.

Στις 17 Ιουλίου οι Γερμανοί δημιούργησαν την πιο δυνατή ομάδα που μπορούσαν αλλά η Σταρτ τη συνέτριψε με 6-0. Ακολούθησε μια ήττα της Σταρτ από μια ομάδα Ούγγρων αιχμαλώτων και τότε οι Γερμανοί θεώρησαν ότι είχε φτάσει η στιγμή να νικήσουν και αυτοί του Ουκρανούς. Κάλεσαν την ακατανίκητη, όπως θεωρείτο, ομάδα της Λουφτβάφε, την Flakelf, για να αντιμετωπίσει τη Σταρτ. Στον αγώνα, που έγινε στις 6 Αυγούστου, δόθηκε μεγάλη δημοσιότητα και αναγγέλθηκε από τις εφημερίδες. Όμως, η Σταρτ συνέτριψε τη γερμανική ομάδα με 5-1 και οι εφημερίδες δεν έγραψαν τίποτα γι' αυτό. Το ματς αυτό αποκλήθηκε Ματς του Θανάτου, διότι από τότε οι παίκτες της Σταρτ μπήκαν στο στόχαστρο των ναζί.

Στις 9 Αυγούστου, στον αγώνα της ρεβάνς, και παρά τις απειλές των Γερμανών στα αποδυτήρια, οι Ουκρανοί νίκησαν ξανά κι όταν στις 16 Αυγούστου 1942 συνέτριψαν μια άλλη γερμανική ομάδα, τη Rukh, με 8-0, οι ναζί διέταξαν τη διάλυση της Σταρτ. Συνέλαβαν και βασάνισαν τους καλύτερους παίκτες και όσους επέζησαν τους έστειλαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης KZ Syrez κοντά στο Κίεβο. Εκεί, τον επόμενο Φεβρουάριο, τρεις εκτελέστηκαν στη διάρκεια μιας εξέγερσης.

Μια δραματοποιημένη παρουσίαση των γεγονότων αυτών περιγράφεται στο ουγγαρέζικο φιλμ του 1961 Két félidő a pokolban, στο οποίο αναφέρεται ότι μετά τη συντριβή των Γερμανών με 5-1 διέταξαν την εκτέλεση με τυφεκισμό όλων των Ουκρανών ποδοσφαιριστών. Μια παραλλαγή της ιστορίας με θετικό τέλος παρουσιάστηκε στο αμερικάνικο φιλμ του 1981 Escape to Victory, στο οποίο τα γεγονότα τοποθετούνται στο Παρίσι και ως αντίπαλος των Γερμανών παρουσιάζεται μια μικτή αιχμαλώτων ποδοσφαιριστών από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες.

Ο μεγάλος ουκρανός ποδοσφαιριστής Oliegh Vladimirovitch « Blokha » Blokhine -καλύτερος ευρωπαίος ποδοσφαιριστής το 1975- μπροστά στο μνημείο που ανεγέρθηκε το 1971 στο Zenit Stadium προς τιμήν των δολοφονημένων ποδοσφαιριστών της FC Start.

Η ιστορία της FC Start από το αμερικανικό καλωδιακό κανάλι για τα σπορ ESPN.

Κάτω αριστερά, τρείς επιζώντες του αγώνα. Ο Makar Goncharenko, αριστερά, που ήταν στο νοσοκομείο με ένα πόδι σπασμένο και δίπλα του οι Vladimir Balakin και Vassily Sukharev που μπόρεσαν να διαφύγουν μετά το ματς ανάμεσα στο πλήθος. Στη μικρή φωτογραφία ο χαρισματικός τερματοφύλακας της FC Start Nikolai Trusevich, που χτυπήθηκε κατά τη διάρκεια του ματς και αργότερα εκτελέστηκε στο γερμανικό στρατόπεδο.

Οι αφίσες των δύο "ματς του θανάτου".

Two Half Times in Hell (1961), δραματική ταινία του ούγγρου σκηνοθέτη Zoltán Fábri . Η πρώτη που εμπνεύστηκε από τον ηρωισμό των ουκρανών ποδοσφαιριστών.

Escape to Victory (1981). Σ' αυτήν την ταινία του John Huston που βασίστηκε στο έργο του Fábri Zoltán, οι ποδοσφαιριστές που καλούνται να αντιμετώπισουν τους Γερμανούς είναι στρατιώτες των Συμμαχικών Δυνάμεων που κρατούνται σε χιτλερικά στρατόπεδα. 'Ενα παράξενο καστ με Sylvester Stalone, Max von Sydow, Michael Caine, και αστέρες του ποδοσφαίρου με πρώτους και καλύτερους τους Pelé και Bobby Moore !

Ο John Huston περιτριγυρισμένος από τους ηθοποιούς του.

Match (2012). Ρώσικη ταινία του Andrey Malyukov που επιστρέφει στα πραγματικά γεγονότα, διανθισμένα όμως με μια ερωτική ιστορία. Μικρή, αλλά όχι ασήμαντη λεπτομέρεια, οι ουκρανικές αρχές απαγόρευσαν την προβολή της ταινίας τις μέρες του Euro ! (Βλ. το σχετικό ρεπορτάζ του BBC 'Death match' movie delayed ahead of Euro 2012).

Το στρατόπεδο συγκέντρωσης KZ Syrez όπου δολοφονήθηκαν οι τρεις ποδοσφαιριστές της Dynamo.