Τι στο καλό βρήκαν κοινό και κριτικοί στο φλαμέγκο άλμπουμ της 25χρονης τραγουδίστριας από την Καταλονία που απασχόλησε τα παγκόσμια μέσα λίγο πριν από το τέλος της χρονιάς, γράφοντας μόνο ενθουσιώδη σχόλια – τόσο ενθουσιώδη που αγγίζουν τα όρια της υπερβολής;
Η καθολική αποδοχή ήταν μεγάλη έκπληξη κι ακόμα πιο μεγάλη ήταν η επιλογή στα άλμπουμ της χρονιάς – από ανθρώπους που είναι πολύ δύσκολοι στις επιλογές τους. Αυτό που έγινε με το El Mal Querer είχε πολύ καιρό να συμβεί με ένα «έθνικ» άλμπουμ και το «φαινόμενο» Rosalia σάρωσε κυριολεκτικά όλες τις λίστες με τα καλύτερα άλμπουμ του 2018.
Παρόλο που όλοι ανεξαιρέτως το θεώρησαν ως το άλμπουμ που ανανεώνει ένα μουσικό είδος, δεν είναι ούτε πρωτοπόρο, ούτε ένας ήχος που δεν έχεις ξανακούσει, απλά επαναπλασάρει την παραδοσιακή ισπανική μουσική με έναν τρόπο έξυπνο και με καλοφτιαγμένα βίντεο που κέρδισαν τις εντυπώσεις πριν ακόμα βγει το άλμπουμ και έκαναν τη Rosalia σταρ.
Παρόλο που όλοι ανεξαιρέτως το θεώρησαν ως το άλμπουμ που ανανεώνει ένα μουσικό είδος, δεν είναι ούτε πρωτοπόρο, ούτε ένας ήχος που δεν έχεις ξανακούσει, απλά επαναπλασάρει την παραδοσιακή ισπανική μουσική με έναν τρόπο έξυπνο και με καλοφτιαγμένα βίντεο που κέρδισαν τις εντυπώσεις πριν ακόμα βγει το άλμπουμ και έκαναν τη Rosalia σταρ.
Γιατί η μουσική βιομηχανία έχει ανάγκη από σταρ που να μην είναι Αμερικανίδες και R&B ντίβες και σε μια χρονιά που τα μέσα αναζήτησαν ποπ σωτήρες (που να μην είναι ραπ), η Rosalia ήρθε ως μεσσίας να αναπληρώσει αυτό το κενό. Και τα κατάφερε.
Το El Mal Querer είναι το άλμπουμ που κάνει το φλαμέγκο δημοφιλές σε ένα νεότερο κοινό, σε μια γενιά που αντιμετώπιζε με καχυποψία την παράδοση, «παντρεύοντάς» το αρκετά διακριτικά με νέους ήχους, με την σημερινή electronica και το nu R&B, κι ήταν το άλμπουμ που έκανε τη Rosalia ποπ σταρ (είναι το δεύτερό της), τόσο πρωτοκλασάτη, μάλιστα, που τα λάιβ γίνονται sold out παντού, που έκανε τον Pharell να την καλέσει να ηχογραφήσουν μαζί στο Los Angeles και τον Pedro Almodovar να της δώσει έναν βασικό ρόλο στη νέα ταινία του Dolor y Gloria, δίπλα στην Πενέλοπε Κρουζ και τον Αντόνιο Μπαντέρας.
Αυτήν τη στιγμή ίσως να έχουν ολοκληρωθεί οι ηχογραφήσεις που έκανε με τον πρωτοπόρο παραγωγό και μουσικό από τη Βενεζουέλα, τον Arca, ακολουθώντας τα βήματα της Bjork. Για μια νεαρή τραγουδίστρια που κυκλοφορεί μουσική μόνο εδώ και έναν χρόνο, όλα αυτά είναι πραγματικό κατόρθωμα.
Ωστόσο η ασχολία της με το φλαμέγκο δεν είναι κάτι πρόσφατο, το μελετάει από 13 χρονών, και ο τίτλος του άλμπουμ της είναι και ο τίτλος της πανεπιστημιακής διατριβής της για την ιστορία του φλαμέγκο.
ROSALÍA - BAGDAD
«Ξεκίνησα να ακούω φλαμέγκο μελετώντας τον άνθρωπο που το αναγέννησε», λέει, «τον Camaron de la isla, σπούδασα δίπλα στον θρύλο Jose Miguel "El Chiqui" Vizcaya και δεν σταμάτησα ποτέ να μαθαίνω. Αυτό που πάντα ήθελα ήταν να βρω μια πιθανή γέφυρα που να συνδέει τους ηλεκτρονικούς ήχους και τη μουσική της πολιτιστικής κληρονομιάς μας».
«To El Mar Querer αν το δεις αυστηρά δεν είναι φλαμέγκο, είναι το δικό της fusion από είδη που δίνουν στην παλιά παράδοση μια δόση μοντερνισμού» γράφει η Gunseli Yalcinkaya στο Dazed. «Οι κλασικοί ρυθμοί του φλαμέγκο συνυπάρχουν με χιπ-χοπ και R&B στοιχεία, κάνοντας τον ήχο της να πηγάζει από τις ρίζες της αλλά να είναι προσιτός και στο μεγάλο κοινό. Τα sample στο άλμπουμ έχουν μια μεγάλη ποικιλία, από μαρσαρίσματα μηχανών μέχρι Justin Timberlake, στο απόκοσμο εξώφυλλο είναι φωτογραφημένη από τον Ισπανο-Κροάτη καλλιτέχνη Filip Custic και στο Instagram ξεπέρασε τους 1,3 εκατομμύρια followers – έχει τεράστια απήχηση στο νεαρό κοινό, της Ισπανίας και το παγκόσμιο. Τα όρια της γλώσσας είναι πλέον κάτι ασήμαντο».
Τα τραγούδια της Rosalia έχουν όλα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν το φλαμέγκο, το αβάσταχτο μελόδραμα, τους ήχους από τα χτυπήματα των χεριών και των ποδιών, αλλά και τον ήχο του Roland 808 και το raggaeton και το dembow της Καραϊβικής, ακολουθώντας τον δρόμο που άνοιξε ο J Balvin (στον δικό του δίσκο του Vibras η Rosalia συμμετέχει κάνοντας φωνητικά).
ROSALÍA - Malamente
Για τη δημιουργία του κάλεσε το –τότε– αγόρι της C. Tangana (τον ράπερ από τη Μαδρίτη) να τη βοηθήσει να γράψει τους στίχους στα 8 από τα 11 κομμάτια του δίσκου και τον παραγωγό της νεο-ψυχεδελικής ποπ, τον El Guincho, για να κάνει συμπαραγωγή.
«Οι πιο πολλοί άντρες που έχω συνεργαστεί δεν επιτρέπουν στα κορίτσια να κάνουν κάτι δικό τους» λέει, «προτιμούν να έχουν τα ηνία στα χέρια τους. Ο El Guincho μου είπε "εσύ είσαι η παραγωγός, εσύ είσαι η επικεφαλής του πρότζεκτ"».
Στην απονομή του δεύτερου Grammy που κέρδισε στο Λας Βέγκας η Rosalia δεν ευχαρίστησε απλά τους συνεργάτες της, αλλά μερικές από τις αγαπημένες της μουσικούς-παραγωγούς, όπως την Kate Bush, τη Lauryn Hill, τη Missy Elliott και την Bjork. «Αυτές οι γυναίκες άνοιξαν τον δρόμο για να βρίσκομαι εδώ που είμαι σήμερα» είπε στους δημοσιογράφους, «και σκοπεύω να παλέψω μέχρι που ο αριθμός των γυναικών στα στούντιο να γίνει ίδιος με των αντρών». Τονίζει τη σημασία της γυναικείας δύναμης, και όχι μόνο στη μουσική της – οι άμεσοι συνεργάτες της είναι γυναίκες, η μάνατζέρ της, η μάνα της, η αδερφή της που είναι υπεύθυνη για το image της.
ROSALÍA - Di mi nombre
«Η Rosalia είναι ήδη σταρ στην Ισπανία» γράφει ο Άλεξ Πετρίδης στην Guardian, «όπου το φλαμέγκο είναι τόσο βασικό στο ποπ τοπίο ώστε το συναντάς από τα πάρκα της Βαρκελώνης μέχρι τα subwoofer των αυτοκινήτων, κι ακούγεται εκκωφαντικά, με τον ίδιο τρόπο που ακούγεται το grime και το drum 'n' bass στην Βρετανία. Το γεγονός ότι μια μεγάλη δισκογραφική εταιρεία πιστεύει με σθένος ότι μπορεί να γίνει σταρ εδώ –και πραγματικά στις ΗΠΑ– οφείλεται σίγουρα στο μεγάλο ρεύμα που έχει η λάτιν ποπ.
Εάν το Despacito του Luis Fonsi απέδειξε ότι ένα τραγούδι στην ισπανική γλώσσα μπορεί να κυριαρχήσει στα τσαρτ, τότε ίσως αυτό είναι ενδεικτικό μιας ευρύτερης πολιτιστικής μετατόπισης, σημαίνοντας το τέλος της παραδοσιακής ανικανόητητας του κοινού της Βρετανίας να μεταχειριστεί τη μη αγγλόφωνη ποπ ως κάτι περισσότερο από μια πηγή που δίνει πρωτοπόρα χιτ.
Ακόμα και έτσι να είναι όμως, το El Mar Querer είναι μάλλον πολύ πιο περίπλοκο, ενδιαφέρον και ασυνήθιστο ως προοπτική από κάθε άλλη λάτιν ποπ επιτυχία μέχρι σήμερα. Ακόμα και στην πιο ποπ πλευρά του, ο τρόπος που η Rosalia δουλεύει με τη φωνή της κάνει τον δίσκο να ακούγεται εντυπωσιακά φρέσκος. Μπορεί στα αλήθεια να τραγουδήσει –κι όταν ξεσπάει στο πιο παραδοσιακού στυλ φλαμέγκο Que No Salga la Luna ή στο ακαπέλα A Ningun Hombre που κλείνει ανατριχιαστικά τον δίσκο– η φωνή της πηγάζει από μία διαφορετική μουσική παράδοση από τα συνηθισμένα στυλ των ποπ τραγουδιστών. Δεν έχει κανένα από τα στάνταρ τρικ που ακολουθούν οι γυναικείες φωνές (πατώντας στον υπερβολικό αυτοσχεδιασμό της Whitney, την παλιακή σόουλ της Winehouse ή το τρελούτσικο χίμηγμα της Kate Bush). Αντί για αυτό, η φωνή της είναι δυναμική και ενστικτωδώς προκλητική, κι ο τρόπος που τραγουδάει τις συλλαβές τις κάνει να ακούγονται περισσότερο μεσανατολίτικες παρά σαν της Mariah Carey».
ROSALÍA - Pienso en tu mirá
Η Rosalia απευθύνεται σε ένα κοινό που μιλάει ισπανικά και είναι τεράστιο, είναι μια ανάσα για την έθνικ ποπ αλλά το κάνει εκ του ασφαλούς γιατί τραγουδάει σε μια γλώσσα που είναι πιο παγκόσμια ακόμα και από τα αγγλικά (και ήδη η λάτιν ποπ είχε γνωρίζει τεράστια επιτυχία, δεν άνοιξε και το δρόμο).
Δεν τραγουδάει κροάτικα, ούτε σουαχίλι. Είναι μια τραγουδίστρια που φέρνει έναν αέρα φρεσκάδας, τα κομμάτια της είναι αληθινά, ξέρει καλά το φλαμέγκο και το «πειράζει» με σεβασμό και αγάπη, είναι όμορφη και αναμφίβολα γνήσια, το El Mal Querer είναι ένα πολύ καλό άλμπουμ, αλλά με μεγαλύτερο ενδιαφέρον περιμένω τη συνεργασία της με τον Arca...
σχόλια