O σεισμός και ο καύσωνας: Πώς βίωσε η Αθήνα τις δύο μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές της

O σεισμός και ο καύσωνας: Πώς βίωσε η Αθήνα τις δύο μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές της Facebook Twitter
Τραγικός απολογισμός:143 νεκροί, 700 τραυματίες, 40.000 άστεγοι, 110 οικοδομές κατέρρευσαν στον σεισμό του 1999.
8

Ο σεισμός του 1999

Τρίτη 7 Σεπτεμβρίου 1999. Οι δείκτες των ρολογιών έδειχναν 14:57 κι εγώ μόλις είχα βγει από την πολυκατοικία των γονιών μου στη Νέα Σμύρνη. Θα πήγαινα για μπάνιο στη Βουλιαγμένη. Αυτό ήταν το σχέδιο.

Ξαφνικά, στη σιγαλιά ενός τυπικά αθηναϊκού, αποχαυνωτικού απομεσήμερου, ένας υπόκωφος θόρυβος σταμάτησε τον χρόνο. Σεισμός. Ο μεγάλος σεισμός της Αθήνας: 5,9 βαθμοί της κλίμακας Ρίχτερ. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη τραγωδία που έπληξε την Αττική στη μεταπολεμική της ιστορία.

Στις 7 Σεπτεμβρίου 5,9 Ρίχτερ συγκλονίζουν την Αθήνα, οδηγώντας στον θάνατο 143 ανθρώπους και αφήνοντας άστεγους πάνω από 50.000.

Είδα τις πολυκατοικίες να έρχονται και να πηγαίνουν. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, όταν η γη σταμάτησε να τρέμει, οι πρώτοι γείτονες στον δρόμο. Αλαφιασμένοι, άλλοι με σορτσάκια, με καλοκαιρινές πιτζάμες, μποξεράκια. Δεν υπάρχει πανικός, μόνο ανησυχία και ράδιο-αρβύλα. Ανεβαίνω στο διαμέρισμα των δικών μου. Είχαν πέσει να ξαπλώσουν κι «έβαζαν κάτι πάνω τους». Ο πατέρας μου σε ελεγχόμενο πανικό, η μητέρα μου σε ελεγχόμενη νιρβάνα. Κατεβαίνουμε κάτω. Εν τω μεταξύ, μαθαίνουμε τις πρώτες συγκεχυμένες πληροφορίες. Το επίκεντρο είναι στην Πάρνηθα, έχουν πέσει κτίρια στην εθνική οδό, υπάρχουν εγκλωβισμένοι, ίσως και νεκροί. Την τελευταία φορά που είχε δώσει μεγάλο σεισμό η περιοχή ήταν το... 1705.

Το τι πραγματικά είχε συμβεί θα το μάθουμε πολύ αργότερα. Τον πανικό των πρώτων λεπτών διαδέχονται οι απεγνωσμένες προσπάθειες των σωστικών συνεργείων να εντοπίσουν ζωές κάτω από τα χαλάσματα. Κοντά στους διασώστες της ΕΜΑΚ συνεργεία από δεκάδες χώρες που νυχθημερόν ψάχνουν για μια ένδειξη ζωής. Ανάμεσά τους και Τούρκοι διασώστες. Εκείνες τις ημέρες χτίζεται η λεγόμενη «διπλωματία των σεισμών», καθώς έχουν προηγηθεί ο σεισμός κοντά στην Κωνσταντινούπολη και οι αντίστοιχες αποστολές ελληνικών διασωστικών ομάδων. Ακολουθούν μετασεισμοί, οι Αθηναίοι περνάνε την πρώτη νύχτα στο ύπαιθρο. Όταν θα επιστρέψουν στα σπίτια τους θα παρακολουθούν από τις τηλεοράσεις τους τις δραματικές επιχειρήσεις διάσωσης εγκλωβισμένων στο εργοστάσιο της Ρικομέξ ή στην πολυκατοικία της Νέας Φιλαδέλφειας. Η ιστορία του 10χρονου τότε Τζαννή Πολυκανδριώτη θα συγκλονίσει. Ανασύρθηκε ζωντανός από τα συντρίμμια της πολυκατοικίας όπου διέμενε με την οικογένειά του ύστερα από 24 ώρες. Την ίδια τύχη, ωστόσο, δεν είχε ο πατέρας του. Έχασε τη ζωή του καλύπτοντας με το σώμα του τα δυο του παιδιά.

Ο τελικός απολογισμός τραγικός, καθώς άφησε πίσω του 143 νεκρούς, 700 τραυματίες, 40.000 άστεγες οικογένειες και πολλά κατεστραμμένα κτίρια. Κατέρρευσαν 110 οικοδομές, κρίθηκαν κατεδαφιστέες (κόκκινες) 5.222 και επισκευάσιμες (κίτρινες) 38.165. Το συνολικό οικονομικό κόστος του σεισμού ανήλθε στα 3 δισεκατομμύρια ευρώ και θεωρείται ο πιο δαπανηρός σεισμός που έγινε ποτέ στην Ελλάδα. Οι συγγενείς θυμάτων που προσέφυγαν για κακοτεχνίες σε κτίρια τα οποία κατέρρευσαν δεν δικαιώθηκαν ποτέ. Άπαντες κρίθηκαν αθώοι.

Ο καύσωνας του 1987

O σεισμός και ο καύσωνας: Πώς βίωσε η Αθήνα τις δύο μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές της Facebook Twitter

Είναι ίσως η πιο υποτιμημένη αθηναϊκή καταστροφή. Τον Ιούλιο του 1987 έχασαν τη ζωή τους στον Νομό Αττικής 1.115 άνθρωποι, οι περισσότεροι ηλικιωμένοι, εξαιτίας ενός αφόρητου, παρατεταμένου καύσωνα που κράτησε έξι ολόκληρες μέρες και νύχτες.

Ποιος να το περίμενε: λίγες εβδομάδες νωρίτερα όλη η πόλη ήταν στους δρόμους, αυτήν τη φορά για να πανηγυρίσει την κατάκτηση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Μπάσκετ. Ο καύσωνας έπληξε όλη τη χώρα το τρίτο και τελευταίο δεκαήμερο του Ιουλίου, περίοδο έναρξης διακοπών για χιλιάδες οικογένειες. Η θερμοκρασία σταμάτησε στους 44 βαθμούς. Πρόκειται σίγουρα για μία από τις μεγαλύτερες τιμές στην Αθήνα, αλλά όχι τη μεγαλύτερη: το καλοκαίρι του 1978 είχαμε πιάσει 48 βαθμούς χωρίς ούτε έναν νεκρό. Το 1987 τη «διαφορά» έκανε η διάρκεια και όχι η ένταση. Τα κλιματιστικά μηχανήματα ήταν άγνωστη λέξη για τους περισσότερους Αθηναίους, ενώ πολλά μεγάλα νοσοκομεία λειτουργούσαν κι αυτά χωρίς κλιματισμό. Το αποτέλεσμα ήταν εκατοντάδες ηλικιωμένοι, κυρίως, να προσβληθούν από θερμοπληξία (άλλη άγνωστη λέξη) και να καταλήξουν σε θαλάμους που έβραζαν. Η πιο τραγική διάσταση αυτής της ιστορίας ήταν η έλλειψη διαθέσιμων χώρων στα νεκροταφεία της πόλης, με αποτέλεσμα να παραμένουν άταφοι εκατοντάδες νεκροί. Από τα δελτία ειδήσεων γινόντουσαν ονομαστικές προσκλήσεις σε δεκάδες οικογένειες που βρίσκονταν στην εξοχή να επικοινωνήσουν με το αστυνομικό τμήμα της περιοχής τους «για σοβαρή οικογενειακή τους υπόθεση»...

Μετά το 1987 κανένα καλοκαίρι δεν ήταν ίδιο. Τα κλιματιστικά μπήκαν για τα καλά στη ζωή μας και η λέξη «καύσωνας» άρχισε να προκαλεί πανικό. Εν τω μεταξύ, το καλοκαίρι του ’87 ξεχάστηκε.

Αρχαιολογία & Ιστορία
8

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Εν μέσω των γυναικών της αμαρτίας. Μια επίσκεψη στα Βούρλα τον Φλεβάρη του 1936

Αρχαιολογία & Ιστορία / Εν μέσω των γυναικών της αμαρτίας. Μια επίσκεψη στα Βούρλα τον Φλεβάρη του 1936

Η συγγραφέας, δημοσιογράφος και φεμινίστρια Λιλίκα Νάκου επισκέφθηκε το –υπό κρατική διαχείριση– πορνείο των Βούρλων τον Φλεβάρη του 1936, συνομίλησε με τις «γυναίκες της αμαρτίας» και μετέφερε τις εντυπώσεις της.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Μέλι, Ρόδια, Aμβροσία: Τι έτρωγαν τελικά στον Όλυμπο οι Θεοί;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μέλι, Ρόδια, Aμβροσία: Τι έτρωγαν τελικά στον Όλυμπο οι Θεοί;

Τόσο οι γραπτές πηγές όσο και η εικονογραφία της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας αποκαλύπτουν ότι οι θεοί και οι ήρωες ήταν μάλλον εκλεκτικότεροι των θνητών ως προς τη διατροφή τους. Και τα φαγητά τους έκρυβαν κίνητρα πέρα από την πείνα...
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ματίας Ρουστ: Μια ατέλειωτη ιστορία των ’80s

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ματίας Ρουστ: Μια ατέλειωτη ιστορία των ’80s

Το βράδυ της 28ης Μαΐου 1987 ο 18χρονος Γερμανός προσγειώνεται με ένα Cessna στην Κόκκινη Πλατεία για να αποδείξει ότι «αν κάποιος σαν εμένα μπορεί να περάσει σώος και αβλαβής στην άλλη πλευρά, τότε δεν υπάρχει τόσο μεγάλος κίνδυνος, και ίσως να μπορούμε να τα βρούμε όλοι μεταξύ μας».
ΜΑΚΗΣ ΜΑΛΑΦΕΚΑΣ
Η Μεγαλόχαρη ως αστυνομικό λαγωνικό 

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τα «αντιλωποδυτικά θαύματα» της Παναγίας

Μια δημοσιογραφική έρευνα που έκανε το 1933 ο αστυνομικός ρεπόρτερ Ευστάθιος Θωμόπουλος κατέγραψε τους άθλους της Παναγίας· από την Κρήτη μέχρι τη Ροδόπη, οι πιστοί «έβλεπαν» τη δράση της, ένιωθαν ευγνώμονες και τη μαρτυρούσαν.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Γιατί έθαβαν βρέφη μέσα σε αγγεία στο Βαθύ της Αστυπάλαιας;

Ιστορία μιας πόλης / Γιατί έθαβαν βρέφη μέσα σε αγγεία στο Βαθύ της Αστυπάλαιας;

Τι το ιδιαίτερο συμβαίνει στο Βαθύ της Αστυπάλαιας και τι συνεχίζει να αποκαλύπτει η αρχαιολογική έρευνα στην περιοχή; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Ανδρέα Βλαχόπουλο.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
«ΒΙΑΣ»: Τα αρχαιολογικά τοπία ως ζωντανά οικοσυστήματα

Αρχαιολογία & Ιστορία / Καμπανούλες στους Δελφούς, Πέρδικες στο Σούνιο. Ό,τι φυτρώνει και ζει στους αρχαιολογικούς χώρους

Μια πρωτοποριακή επιστημονική προσέγγιση του πολιτιστικού τοπίου αποκαλύπτει έναν άγνωστο κόσμο χιλιάδων ζώων και φυτών σε είκοσι εμβληματικούς αρχαιολογικούς χώρους της χώρας. 
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Βασίλης Λαμπρινουδάκης: Ο αρχαιολόγος πίσω από το νέο μουσείο της Επιδαύρου

Οι Αθηναίοι / Βασίλης Λαμπρινουδάκης: Ο αρχαιολόγος πίσω από το νέο μουσείο της Επιδαύρου

Από τις ανασκαφές στην Επίδαυρο και τη Νάξο, ο ομότιμος καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας αφηγείται μια ζωή αφιερωμένη στην ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Και όπως λέει, το πιο πολύτιμο εύρημα δεν ήταν αρχαιολογικό – ήταν η γυναίκα του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Δεσποτόπουλος και το αθηναϊκό όνειρο του μοντερνισμού

Ιστορία μιας πόλης / Ο Δεσποτόπουλος και το αθηναϊκό όνειρο του μοντερνισμού

Από το Ωδείο Αθηνών έως τη Σουηδία της εξορίας, ο Ιωάννης Δεσποτόπουλος δεν υπήρξε μόνο ένας σπουδαίος αρχιτέκτονας, αλλά και ένας διανοούμενος που οραματίστηκε μια πιο δημοκρατική, λειτουργική και πολιτισμένη πόλη. Ποια είναι η παρακαταθήκη του στη σύγχρονη Ελλάδα; Η Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με τον Λουκά Μπαρτατίλα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Τι σήμαινε να είσαι ψυχικά ασθενής στην αρχαία Αθήνα;

Ιστορία μιας πόλης / Τι σήμαινε να είσαι ψυχικά ασθενής στην αρχαία Αθήνα;

Πώς κατανοούσαν οι αρχαίοι Έλληνες την ψυχική ασθένεια; Ήταν θεϊκή τιμωρία, παθολογία του σώματος ή ένα υπαρξιακό βάρος που αποτυπωνόταν στη λογοτεχνία και στο θέατρο; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Γιώργο Καζαντζίδη, Αναπληρωτή Καθηγητή Λατινικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, για τον τρόπο με τον οποίο η αρχαιοελληνική κοινωνία εξηγούσε, απεικόνιζε και αντιμετώπιζε τις ψυχικές διαταραχές.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
«Army of Lovers», όπως «Στρατός Εραστών»

Οθόνες / «Army of Lovers»: Μια ταινία για τα ζευγάρια εραστών του Ιερού Λόχου

Ο σκηνοθέτης Λευτέρης Χαρίτος εξηγεί πώς αποφάσισε να θίξει ένα θέμα που για αιώνες θεωρείται ταμπού: τις ερωτικές σχέσεις μεταξύ αντρών στην Αρχαία Ελλάδα, ακόμη και στο πεδίο της μάχης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Μεταλλεία του Λαυρίου: Ένα συναρπαστικό κεφάλαιο της ιστορίας του Λεκανοπεδίου

Ιστορία μιας πόλης / Μεταλλεία του Λαυρίου: Ένα συναρπαστικό κεφάλαιο της ιστορίας του Λεκανοπεδίου

Κάτω από την επιφάνεια της Λαυρεωτικής κρύβεται ένας λαβύρινθος από υπόγειες στοές και μυστικά που συνδέονται με τη δύναμη της αρχαίας Αθήνας. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον γεωλόγο Μάρκο Βαξεβανόπουλο.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ

σχόλια

3 σχόλια