Να πώς ζωγράφιζαν οι μεγάλοι δάσκαλοι όταν ήταν παιδιά

Να πώς ζωγράφιζαν οι μεγάλοι δάσκαλοι όταν ήταν παιδιά Facebook Twitter
Edward Hopper. Ένα μικρό αγόρι, κοιτάει τη θάλασσα, 23 Οκτωβρίου 1891, όταν ο Hopper ήταν 9 ετών. The Arthayer R. Sanborn Hopper Collection Trust.
2

Ο Πικάσο ολοκλήρωσε τις Δεσποινίδες της Αβινιόν ( 1907) στα 26 του, ο Νταλί την Εμμονή της Μνήμης (1931) στα 27 και ο Μιχαήλ Άγγελος αποκάλυψε τον Δαβίδ του όταν ήταν 29. Τρία αριστουργήματα που ολοκληρώθηκαν πριν οι  δημιουργοί τους γίνουν τριάντα ετών. Πώς αυτοί οι δημιουργοί ολοκλήρωσαν αυτά τα αριστουργήματα σε τόσο νεαρή ηλικία; Αν το ταλέντο είναι το πρώτο σκέλος της απάντησης, το γεγονός ότι όλοι τους ξεκίνησαν την ενασχόλησή τους με την τέχνη νωρίς είναι σίγουρα το δεύτερο. Παρουσιάζουμε επτά έργα σπουδαίων καλλιτεχνών που δημιούργησαν σε νεαρή ηλικία. 

Albrecht Dürer,

Αυτοπορτρέτο σε ηλικία 13 ετών, (1484)

 

Να πώς ζωγράφιζαν οι μεγάλοι δάσκαλοι όταν ήταν παιδιά Facebook Twitter
Albrecht Dürer, Αυτοπορτρέτο σε ηλικία 13 ετών, 1484. Εικόνα από τη Wikimedia Commons.


Ο Dürer στα 28 του ζωγράφισε το πιο διάσημο αυτοπορτρέτο του -ένα έργο που παρουσιάζει τον καλλιτέχνη με πλούσιο γούνινο παλτό και με μακριά μαλλιά να κρέμονται χαλαρά γύρω από τους ώμους του. Το παραπάνω βέβαια αριστοτεχνικό πορτρέτο που ολοκλήρωσε όταν ήταν μόλις 13 χρονών, δεν είναι λιγότερο εντυπωσιακό. Έγινε την εποχή που άρχισε να εργάζεται ως μαθητευόμενος σε κατάστημα κοσμημάτων στη Νυρεμβέργη. Λίγο καιρό πριν είχε εγκαταλείψει την οικογενειακή επιχείρηση για να εκπαιδευτεί δίπλα στον καλλιτέχνη Michael Wolgemut, με τον οποίο έμαθε την τέχνη της ξυλογλυπτικής. Ο Dürer θα συνεχίσει το επαναστατικό έργο του και θα γίνει ο σημαντικότερος Γερμανός καλλιτέχνης της Αναγέννησης.

Paul Klee

Γυναίκα με ομπρέλα, (1883–5)

Να πώς ζωγράφιζαν οι μεγάλοι δάσκαλοι όταν ήταν παιδιά Facebook Twitter
Παιδικό σχέδιο μιας κυρίας με ομπρέλα, (1883-1885) που έκανε μεταξύ 4 και 6 ετών ο Paul Klee. Εικόνα από τη Wikimedia Commons.


Το 1902, έχοντας μόλις ολοκληρώσει τέσσερα χρόνια σπουδών τέχνης στη Ρώμη ο Klee ανακάλυψε καταχωνιασμένα παιδικά του σχέδια - μεταξύ αυτών και το σκίτσο της γυναίκας που κρατούσε μια ομπρέλα. Ο ίδιος περιέγραψε τα έργα αυτά -που δημιούργησε από τα τρία μέχρι τα δέκα του- ως «τα πιο σημαντικά που έχω κάνει μέχρι τώρα». Ο δάσκαλος του Bauhaus θα συνεχίσει να εκθειάζει τις αρετές της παιδικής τέχνης καθ 'όλη τη διάρκεια της καριέρας του φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να αντιγράψει σχέδια του γιου του και να τα ενσωματώσει σε ώριμους πίνακες του ώστε να αγγίξει την ακατέργαστη ποιότητα που τόσο βαθιά εκτιμούσε. 

Georgia O'Keeffe

Άτιτλο (Χέρι), (περ. 1902)

Να πώς ζωγράφιζαν οι μεγάλοι δάσκαλοι όταν ήταν παιδιά Facebook Twitter
Georgia O’Keeffe, Άτιτλο (Χέρι), περ. 1902. Δωρεά του The Georgia O’Keeffe Foundation. Georgia O’Keeffe Museum. © Georgia O’Keeffe Museum.
 

Το 1901, η 14χρονη O'Keeffe εγκατέλειψε το ειδυλλιακό αγρόκτημα της οικογένειάς της για να φοιτήσει στη Sacred Heart Academy, ένα καθολικό οικοτροφείο στα περίχωρα του Μάντισον του Ουισκόνσιν. Την πρώτη μέρα στην Ακαδημία, οι μαθητές κλήθηκαν να σκιτσάρουν ένα γύψινο παιδικό χέρι. Ο δάσκαλος βρήκε την εκδοχή της O'Keeffe πολύ μικρή και έντονα σκιαγραφημένη, γεγονός που την στεναχώρησε ιδιαίτερα. Τους επόμενους μήνες, η νεαρή O'Keeffe εργάστηκε σκληρά για να βελτιωθεί. Ο δάσκαλός της όχι μόνο την επαινούσε για τις προσπάθειές της αλλά έγραφε το όνομά της πάνω τους και περήφανα τα κρεμούσε στους τοίχους της τάξης. «Ήταν σοκαριστικό να βλέπω το όνομά μου τόσο μεγάλο και μαύρο στα αχνά σχέδια μου», θυμόταν χρόνια αργότερα η ζωγράφος. «Δεν έμοιαζε να είναι το όνομά μου - ήταν κάποιου που βρισκόταν έξω από μένα.»

Pablo Picasso

The Picador, (1889–90)

Να πώς ζωγράφιζαν οι μεγάλοι δάσκαλοι όταν ήταν παιδιά Facebook Twitter
Pablo Picasso, The Picador, 1890.Εικόνα από τη Wikimedia Commons.

Ο πρώτος δάσκαλος του Πικάσο ήταν ο πατέρας του, ο José Ruiz y Blasco, ο οποίος δίδασκε σχέδιο σε μια τοπική σχολή τέχνης. Βλέποντας τις δεξιότητες και τη βελτίωση του γιου του, ο Blasco συχνά του ζητούσε να προσθέσει τις τελευταίες πινελιές στους πίνακες του. Χωρίς ίχνος μετριοφροσύνης ο Πικάσο θα πει χρόνια αργότερα: «Ποτέ δεν έμοιαζα σαν παιδί. Όταν ήμουν 12 ετών ζωγράφιζα σαν τον Ραφαήλ.» Αν και τα σχέδια του από την εποχή εκείνη αποκαλύπτουν έναν ολοκληρωμένο ζωγράφο με εντυπωσιακή μυϊκή δύναμη, ο Picador - ο πρώτος του πίνακας που ολοκλήρωσε όταν ήταν οκτώ - έγινε πριν ο Picasso ξεκινήσει επίσημα τα μαθήματα τέχνης. Εκτός από την έμφυτη ιδιοφυΐα του αυτό το πρώιμο έργο σηματοδοτεί και την μανιώδη ενασχόλησή του με την ταυρομαχία και τις παγίδες της.

Salvador Dalí

Τοπίο κοντά στο Figueres, (1910–1914)

Να πώς ζωγράφιζαν οι μεγάλοι δάσκαλοι όταν ήταν παιδιά Facebook Twitter
Salvador Dali, Τοπίο κοντά στο Figueres, 1910-1914. Εικόνα από τη Wikimedia Commons.

Το παραπάνω έργο είναι ο πρώτος πίνακας του Νταλί, που ζωγράφισε μεταξύ έξι και 10 ετών στο πίσω μέρος μιας κενής καρτ ποστάλ (κοιτώντας προσεκτικά διακρίνεται και ένα τυπωμένο σχέδιο μέσα από το λεπτά ζωγραφισμένο ουρανό και τα σύννεφα). Ο Νταλί μεγάλωσε στην μικρή ισπανική πόλη Figueres, κοντά στη Βαρκελώνη και σε πολλά από τα πρώτα του έργα απεικονίζει το γνώριμό του καταλανικό τοπίο. Εμπνευσμένος από τον Ramón Pichot, τον δάσκαλο και οικογενειακό φίλο, ο νεαρός Νταλί καλλιέργησε ιμπεριαλιστικό ύφος. Ο Pichot -επαγγελματίας καλλιτέχνης και φίλος του Πικάσο- έπεισε τον πατέρα του Νταλί να στείλει το γιο του σε σχολή τέχνης στη Μαδρίτη - βοηθώντας να ξεκινήσει τη σταδιοδρομία του μοναδικού, παγκοσμίου φήμης σουρεαλιστή.

Edward Hopper

Ένα μικρό αγόρι, κοιτάει τη θάλασσα, (1891)

Να πώς ζωγράφιζαν οι μεγάλοι δάσκαλοι όταν ήταν παιδιά Facebook Twitter
Edward Hoppe. Ένα μικρό αγόρι, κοιτάει τη θάλασσα, 23 Οκτωβρίου 1891, όταν ο Hopper ήταν 9 ετών. The Arthayer R. Sanborn Hopper Collection Trust.

Ο Χόπερ, που γεννήθηκε σε μία μεσοαστική οικογένεια στο Nyack της Νέας Υόρκης ξεκίνησε να ζωγραφίζει στα πέντε του. Οι γονείς του ήταν πολύ ενθαρρυντικοί. Στα επτά του του πήραν δώρο έναν μαυροπίνακα ενώ στα δέκα του βιβλία με οδηγίες για σχέδιο και ζωγραφική. Ο ίδιος φαίνεται να είχε προβλέψει το μέλλον του και είχε γράψει στο κουτί με τις μπογιές του τη φράση "would-be artist".  Όπως και το νεαρό αγόρι του σκίτσου, ο Hopper πέρασε μεγάλο μέρος της νεανικής του ζωής κοντά στο νερό - το παιδικό του δωμάτιο έβλεπε στον ποταμό Hudson- και συχνά γυρόφερνε στις όχθες του με ένα μπλοκ στο χέρι για να καταγράψει την κατασκευή και συντήρηση των σκαφών που αγκυροβολούσαν εκεί.

Michelangelo Buonarroti

Το μαρτύριο του Αγίου Αντωνίου, (1487)

Να πώς ζωγράφιζαν οι μεγάλοι δάσκαλοι όταν ήταν παιδιά Facebook Twitter
Μιχαήλ Άγγελος,Το μαρτύριο του Αγίου Αντωνίου, (1487-88). Εικόνα από τη Wikimedia Commons.

Το ταλέντο του Μιχαήλ Άγγελου ήταν φανερό στα 12-13 του όπως φαίνεται και σ' αυτό το εξαιρετικό έργο. Οι πρώτοι βιογράφοι του υποστήριζαν ότι εκτός από μερικά σχέδια, το συγκεκριμένο έργο -που ανήκει σε μια σειρά που απεικονίζει πειρασμούς και δοκιμασίες που υπέστη ο Άγιος Αντώνιος κατά τη διάρκεια ενός προσκυνήματος στην έρημο - ήταν το πρώτο έργο που ζωγράφισε ο Ιταλός καλλιτέχνης. Παρόλο που πρόκειται για αντίγραφο ενός χαρακτικού του Γερμανού καλλιτέχνη, του 15ου αιώνα Martin Schongauer, ο Μιχαήλ Άγγελος άλλαξε ελαφρώς το πρωτότυπο ενσωματώνοντας τη κοιλάδα του ποταμού Άρνο στο παρασκήνιο.

Εικαστικά
2

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ογκίστ Ροντέν: Αυτή είναι η ζωή του καλλιτέχνη που δημιούργησε το γλυπτό ο «Σκεπτόμενος»

Γεννήθηκε Σαν Σήμερα / Ογκίστ Ροντέν: Αυτή είναι η ζωή του καλλιτέχνη που δημιούργησε το γλυπτό ο «Σκεπτόμενος»

Τα ρεαλιστικά γλυπτά του, που εκφράζουν τα ανθρώπινα συναισθήματα αλλά και τις αδυναμίες, εξακολουθούν να είναι σήμερα ιδιαίτερα δημοφιλή και να συγκεντρώνουν πλήθη φιλότεχνων όπου και αν εκτίθενται.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης διοργανώνει τη μεγαλύτερη έκθεση έργων του Μιχαήλ Άγγελου στην ιστορία του

Culture / Το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης διοργανώνει τη μεγαλύτερη έκθεση έργων του Μιχαήλ Άγγελου στην ιστορία του

Στην έκθεση θα παρουσιαστούν περισσότερα από 150 σχέδια, μαρμάρινα γλυπτά και άλλα έργα του σπουδαίου Ιταλού αρχιτέκτονα, γλύπτη και ζωγράφου
LIFO NEWSROOM
«Ας ζωγραφίζω κι ας ζω όπως θέλω»: Εντυπώσεις από την συναρπαστική έκθεση της Georgia O’Keeffe «Living Modern» στο Μπρούκλιν

Εικαστικά / «Ας ζωγραφίζω κι ας ζω όπως θέλω»: Εντυπώσεις από την συναρπαστική έκθεση της Georgia O’Keeffe «Living Modern» στο Μπρούκλιν

Η Σεβερίν Κελιδωνά διασχίζει τις χίπστερ γειτονιές του Μπρούκλιν για να επισκεφθεί μια έκθεση με πίνακες, ρούχα και προσωπικά αντικείμενα της θρυλικής ζωγράφου
ΣΕΒΕΡΙΝ ΚΕΛΙΔΩΝΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

Εικαστικά / Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

H έκθεση στο Μουσείο Ορσέ συγκεντρώνει 90 έργα του Αμερικανού στυλίστα ζωγράφου, εστιάζοντας στην πιο καθοριστική περίοδο του έργου του. Aνάμεσά τους και η περίφημη «Madame X», το πιο διάσημο έργο του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Εικαστικά / Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Η έκθεση «Beato Angelico», συγκεντρώνει στο Palazzo Strozzi και στο Mουσείο του Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία περισσότερα από 140 έργα με δάνεια από 70 συλλογές ιδιωτών και μουσείων και φιλοδοξεί να εδραιώσει τη φήμη του Φρα Αντζέλικο ως κορυφαίου δασκάλου της Αναγέννησης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Εικαστικά / Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1669 ο φλαμανδός ζωγράφος Ρέμπραντ φαν Ράιν. Αυτός ο πίνακας υπήρξε η πραγματική αιτία της οικονομικής καταστροφής του καλλιτέχνη ή πρόκειται περί θεωρίας συνωμοσίας;
THE LIFO TEAM
«Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Εικαστικά / «Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Η νέα έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, χαρτογραφεί την πορεία έντεκα Ελλήνων και Ελληνίδων εικαστικών και θέτει ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα: «Σε μια πορεία πλούσια, γεμάτη ανατροπές αλλά και επαναλήψεις, ποιες ήταν οι πρωτόλειες αναζητήσεις τους, στις οποίες επέτρεψαν ακολούθως να εισχωρήσουν στις ώριμες αποφάσεις τους»
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Εικαστικά / Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Μια έκθεση στο Μουσείο Γουίτνεϊ ενώνει διαφορετικές φωνές και αποκαλύπτει την άγνωστη ως τώρα τάση Αμερικανών καλλιτεχνών που στράφηκαν στον σουρεαλισμό για να εκφράσουν την ταραχώδη δεκαετία του '60.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
"Η κούνια" του Φραγκονάρ: Στο φως τα ζουμερά μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Εικαστικά / «Η Κούνια» του Φραγκονάρ: Τα μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Η περίφημη «Κούνια» με τη σκηνοθεσία της συνεύρεσης των σωμάτων και των ψυχών με τρόπο ακόλαστο, πονηρό ή ανοιχτό σε μια νέα ηθική, έργο – σταρ της περίφημης συλλογής Wallace στο Λονδίνο, αποκαταστάθηκε φέρνοντας στο φως άτακτες λεπτομέρειες που ενισχύουν την αυθάδεια του έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ειρήνη Παναγοπούλου

Εικαστικά / Ειρήνη Παναγοπούλου: Η μεγάλη Ελληνίδα συλλέκτρια Τέχνης μιλά στη LIFO

Η γνωστή συλλέκτρια μιλά στη LiFO για το ταξίδι της στην τέχνη μέσα από τη συγκρότηση της μεγάλης και σπάνιας συλλογής της, μέρος της οποίας θα δούμε με αφορμή την έκθεση «Fernweh ή νοσταλγία για άγνωστους τόπους».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Εικαστικά / Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Η γεννημένη στο Ελσίνκι καλλιτέχνιδα που κέρδισε το βραβείο Young Artist της φετινής Art Athina μιλάει για το έργο της που βασίζεται στην αίσθηση του κατεπείγοντος, στη χειρωνακτική εργασία και στη σχέση της με τη γλώσσα. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα «χρονικό της αναισθησίας» με έργα υψηλής δόνησης 

Εικαστικά / Κωνσταντίνος Λαδιανός: «Πού πήγε όλη αυτή η επιδεξιότητα των χεριών που είχαν οι παλιότεροι»

Η παράδοση, η αγιολογική γραμματεία και η λαϊκή μυθολογία συνυπάρχουν στον κόσμο του ταλαντούχου καλλιτέχνη, εμπλέκοντας το προσωπικό βίωμα με καθηλωτικές αλληγορίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένας μνημειώδης φτερωτός ταύρος στο Μουσείο Ακρόπολης

Εικαστικά / Ένας μνημειώδης φτερωτός ταύρος στο Μουσείο Ακρόπολης

Με το έργο του στον εξωτερικό χώρο του μουσείου ο Michael Rakowitz συνομιλεί με τα έργα της κλασικής αρχαιότητας και υπενθυμίζει τα μάταια ταξίδια ανθρώπων και πολιτιστικών αγαθών που «ξεσπιτώνονται».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Συλλογή Λέοναρντ Λόντερ θα δώσει το φιλί της ζωής στην αγορά της τέχνης;

Εικαστικά / Η Συλλογή Λέοναρντ Λόντερ θα δώσει το φιλί της ζωής στην αγορά της τέχνης;

Με πυρήνα της συλλογής του Λόντερ ένα από τα διασημότερα έργα του Κλιμτ, που εκτιμάται ότι η πώλησή του θα ξεπεράσει τα 150 εκατομμύρια δολάρια, η βραδιά της δημοπρασίας στον οίκο Sotheby’s φιλοδοξεί να προσελκύσει ξανά τους μεγάλους συλλέκτες. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζένη Μαρκέτου

Οι Αθηναίοι / Τζένη Μαρκέτου: «Οι καλλιτέχνες δεν έχουμε ανακαλύψει τον τροχό»

Στην Αμερική έμαθε πως η τέχνη είναι κοινωνική υπόθεση, πως ο κόσμος δεν εξαντλείται στις γκαλερί. Η πρώτη της παρέμβαση σε δημόσιο χώρο, που προκάλεσε αντιδράσεις, της δίδαξε ότι ένα έργο οφείλει να μοιάζει σαν να υπήρχε πάντα εκεί. Με τη νέα της εγκατάσταση στο Μέγαρο Μουσικής μάς υπενθυμίζει ότι δεν είμαστε οι πρωταγωνιστές της φύσης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Σεπτέμβρης της Art Athina 2025

Εικαστικά / Art Athina 2025: Το τώρα και το μετά της σύγχρονης τέχνης

Ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, ψηφιακή τέχνη: Το ανάγλυφο του παγκόσμιου εικαστικού χάρτη έτσι όπως διαμορφώνεται μέσα από την ελληνική και ξένη παραγωγή, και αναδεικνύεται στην ετήσια φουάρ που πραγματοποιείται ξανά στο Ζάππειο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Εικαστικά / Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Με τo «Δωμάτιο Απόδρασης», μια εγκατάσταση ερευνητική και παιγνιώδη, βασισμένη στην ιδέα της φιλοσοφίας και την παραίσθηση του ψηφιακού κόσμου, θα μας εκπροσωπήσει στην 61η Μπιενάλε Βενετίας ο καταξιωμένος εικαστικός και αρχιτέκτονας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ