«Καθώς η Βενεζουέλα οδεύει αργά προς τη δικτατορία, σημειώνονται ζυμώσεις για μία εξέγερση;», διερωτάται το περιοδικό Time, σε άρθρο του που αναλύει τις σημαντικές εξελίξεις του τελευταίου διαστήματος στη χώρα αυτή της Λατινικής Αμερικής. Πρόκειται για «μία τελευταία κραυγή για δημοκρατία», επισημαίνει.
Ακολουθεί ολόκληρο το άρθρο του Time:
Πριν από την αυγή, στην αποικιακή πόλη της Βαλένθια της Βενεζουέλας στις 6 Αυγούστου, μια αυτοκινητοπομπή από SUV σταμάτησε σε μια κοντινή στρατιωτική βάση και μία ομάδα ανδρών με πράσινες στολές βγήκε έξω, κρατώντας τουφέκια. Μετά από μια αιματηρή ανταλλαγή πυροβολισμών, ένας αριθμός ανδρών διέφυγε μαζί με εκτοξευτές χειροβομβίδων και 93 Καλάσνικοφ. Ενώ τα στρατιωτικά ελικόπτερα έψαχναν μάταια για τους δράστες, ένα βίντεο έκανε τον γύρο του διαδικτύου δείχνοντας έναν πρώην λοχαγό να αναλαμβάνει την ευθύνη για την επιδρομή «με στόχο να σώσει τη χώρα από την πλήρη καταστροφή».
Αυτή η επίθεση σηματοδότησε μια ανησυχητική κλιμάκωση από τις διαδηλώσεις που ταρακουνούν το νοτιοαμερικανικό έθνος από τον Απρίλιο, καθώς ο πρόεδρος Νικολάς Μαδούρο οδεύει πιο κοντά στην απόλυτη δικτατορία.
Επί μήνες, ένα μέρος των διαδηλωτών έχει αντιμετωπίσει την αστυνομία και τους στρατιώτες με πέτρες, κοκτέιλ μολότοφ και ασπίδες από χαρτόνι, σε συγκρούσεις που έχουν κοστίσει πάνω από 120 ζωές. Έχουν αποφύγει επίσης τις σφαίρες των παραστρατιωτικών ομάδων, που διατείνονται πίστη στο σοσιαλιστικό όραμα του προκατόχου και μέντορα του Μαδούρο, του Ούγκο Τσάβες.
Αυτό το τελευταίο στάδιο της κρίσης πυροδοτήθηκε από την εκλογή στις 30 Ιουλίου της αποκαλούμενης Συντακτικής Συνέλευσης, που έχει υπερεξουσίες για να ξαναγράψει το Σύνταγμα. Οι πολέμιοι στηλίτευσαν μια δόλια ψηφοφορία, αλλά πολλοί φάνηκαν να παραμένουν αποφασισμένοι να επιδιώξουν τη δικαιοσύνη στην κάλπη, στις περιφερειακές εκλογές στο τέλος του έτους - μια κίνηση που ορισμένοι διαδηλωτές βλέπουν ως προδοσία αφότου τόσοι πολλοί έχουν πεθάνει στους δρόμους.
Τώρα, μετά από την επιδρομή στη στρατιωτική βάση, οι εκκλήσεις για εξέγερση γίνονται όλο και πιο δυνατές. Ο Όσκαρ Πέρεζ, ο αυτονομημένος αστυνομικός επιθεωρητής -ο οποίος βρίσκεται υπό διωγμό από τότε που φέρεται να πιλόταρε ένα ελικόπτερο το οποίο έριξε χειροβομβίδες στο Ανώτατο Δικαστήριο τον Ιούνιο- χαιρέτισε την εξέγερση σε μια μαγνητοσκοπημένη συνέντευξη από την κρυψώνα του. Χακαρισμένες κυβερνητικές ιστοσελίδες προέτρεπαν τους πολίτες να «ενωθούν με στρατιωτικές μονάδες και αστυνομικές που έχουν κηρύξει ανταρσία».
Οι δρόμοι του Καράκας ήταν σχετικά ήσυχοι μετά την επίθεση, με τους κατοίκους να περιμένουν σε ουρές για ώρες προκειμένου να ταΐσουν τις οικογένειές τους, αλλά μερικοί επικρότησαν την ιδέα μιας εξέγερσης του στρατού. «Ο στρατός είναι η μόνη ελπίδα», είπε ο Luis Garmendia, ένας καταστηματάρχης στο κέντρο της πόλης.
Υπήρχαν όμως και εικασίες ότι η επιδρομή ήταν ένα τέχνασμα από την κυβέρνηση για να αποσπάσει την προσοχή από την οικονομική καταστροφή της. Παρά το γεγονός ότι έχει στη διάθεσή του τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον πλανήτη, ο Μαδούρο έχει οδηγήσει την οικονομία σε υπερπληθωρισμό, που έχει αφήσει εκατομμύρια ανθρώπους πεινασμένους και φτωχούς.
Έχει κατηγορήσει εδώ και καιρό μυστηριώδη ακροδεξιά ανατρεπτικά στοιχεία για το χάος, και το έκανε ξανά και στις 6 Αυγούστου όταν χαρακτήρισε την επιδρομή «τρομοκρατική επίθεση» από μισθοφόρους που χρηματοδοτήθηκαν από την Κολομβία και τις ΗΠΑ, συνδέοντάς την με τη μακρά ιστορία της παρέμβασης ξένων (γκρίνγκο) στην περιοχή.
Η χαοτική κατάσταση στη Βενεζουέλα καθιστά δύσκολο να προβλεφθεί αν η απειλή ενός πραξικοπήματος είναι πραγματική ή αν ο Μαδούρο και οι σύμμαχοί του θα είναι σε θέση να κρατηθούν στην εξουσία για χρόνια. Αλλά υπάρχει ο φόβος ότι ένας ένοπλος αγώνας θα μπορούσε να οδηγήσει σε εμφύλιο πόλεμο.
«Τα σενάρια βίας είναι αυτά που προωθεί η κυβέρνηση με το να κλείνει τα κανάλια διαλόγου», λέει στο Time ο Juan Requesens, αντιπολιτευόμενος νομοθέτης και πρώην φοιτητικός ηγέτης. «Πιέζουν προς την αντιπαράθεση, αλλά θα είναι άνιση. Έχουν τα όπλα. Εμείς δεν έχουμε».
Αυτό καθιστά την αφοσίωση του στρατού θέμα έντονης εικασίας. Ο Τσάβες, ένας αλεξιπτωτιστής που ξεκίνησε το δικό του αποτυχημένο πραξικόπημα το 1992, έβαλε αξιωματικούς στην κυβέρνησή του και έδωσε σε άλλους απαλλοτριωμένες εκτάσεις για να κερδίσει την αφοσίωσή τους. Εγκατέστησε επίσης ένα σύστημα κουβανέζικου τύπου για να παρακολουθεί οποιαδήποτε διαφωνία στις βαθμίδες του στρατού, λέει ο Pedro Pedrosa, πολιτικός σύμβουλος και πρώην ναυτικός αξιωματικός της Βενεζουέλας.
Ωστόσο, κάτω από την επιφάνεια, προσθέτει ο Pedrosa, πολλοί στρατιώτες θυμώνουν όλο και πιο πολύ, ειδικά καθώς καταπνίγουν ταραχές για τα τρόφιμα στις δικές τους γειτονιές. «Στον στρατό, υπάρχει πολύ, πολύ δυσαρέσκεια», λέει. «Στο τέλος, θα μπορούσε να γίνει έκρηξη».
* Το άρθρο είναι των δημοσιογράφων Ioan Grillo και Jorge Benezra.
σχόλια