Αποβάλλοντας παλαιότερα χαρακτηριστικά τους, εκμεταλλευόμενοι τις νέες τεχνολογίες δικτύωσης όπως το TikTok και έχοντας ως βασικό τους πρότυπο, μεταξύ άλλων, την Τζόρτζια Μελόνι, η ευρωπαϊκή ακροδεξιά είναι έτοιμη να «ράψει κουστούμι» και να αναλάβει τα πρωθυπουργικά γραφεία της Γηραιάς Ηπείρου.
Η ακροδεξιά στην Ευρώπη, παρουσιάζοντας μία εικόνα πολιτικών πιο «επαγγελματική», διεκδικεί την εξουσία σε χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Βρετανία. Από την αισθητική και την επικοινωνία, μέχρι την πειθαρχία και τις διεθνείς συμμαχίες, τα κόμματα του δεξιού λαϊκισμού αναμορφώνουν την εικόνα τους με στόχο να καταστούν πολιτικά «αξιόπιστα».
Ακροδεξιά: Από τις γραβάτες του Μπαρντελά στα TikTok του Φάρατζ
Αν στη δεκαετία του 2010 η ακροδεξιά συνδεόταν με εκκεντρικούς χαρακτήρες, σήμερα ο τόνος φαίνεται να έχει αλλάξει, αναφέρει στο άρθρο του το Politico, περιγράφοντας την κατάσταση στη Γαλλία με τον Μπαρντελά, διάδοχο της Μαρίν Λεπέν, και στη Βρετανία με τον Νάιτζελ Φάρατζ.
Η Γαλλία είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα του λεγόμενου «rebranding»: ο 30χρονος Ζορντάν Μπαρντελά, πρόεδρος του Εθνικού Συναγερμού, φοράει -αποκλειστικά- κουστούμια, καλλιεργεί μία εικόνα «σοβαρού τεχνοκράτη» και έχει μετατρέψει το TikTok σε βασικό όπλο προσέγγισης νέων ψηφοφόρων.
Αντίστοιχα, στη Βρετανία, ο Νάιτζελ Φάρατζ, ένας από τους στενούς σύμμαχος του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, επιχειρεί να «αποτινάξει» το παλιό του προφίλ και να αναδείξει ένα πιο θεσμικό ύφος, με στόχο να οδηγήσει το Reform UK σε κυβερνητική πορεία.
Το rebranding δεν αφορά μόνο την εικόνα, διευκρινίζει το Politico, συνεχίζοντας: Τα ακροδεξιά κόμματα επενδύουν σε ειδικούς επικοινωνιολόγους, απομακρύνουν στελέχη που προκαλούν σκάνδαλα και υιοθετούν διαδικασίες αξιολόγησης υποψηφίων, σε μια προσπάθεια να κερδίσουν την εμπιστοσύνη του κεντρώου ακροατηρίου.
Ακροδεξιά: Η παραδοσιακή σχέση με το Κρεμλίνο;
Η ρωσική σκιά βαραίνει πολλά ευρωπαϊκά ακροδεξιά κόμματα. Η άνοδος της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (και ειδικά στα ανατολικά κρατίδια) έχει φέρει στο προσκήνιο τις σχέσεις στελεχών της με τη Μόσχα. Η συμπρόεδρος Άλις Βάιντελ προσπαθεί να πάρει αποστάσεις από το Κρεμλίνο, φρενάροντας ταξίδια στελεχών στη Ρωσία και επιβάλλοντας νέο κώδικα δεοντολογίας που στοχεύει να «μαζέψει» το κόμμα.
Παρόμοια πίεση αντιμετωπίζουν ακροδεξιοί ηγέτες σε Ρουμανία, Ιταλία και Γαλλία, όπου παλαιότερες σύνδεσεις με το Κρεμλίνο θεωρούνται πλέον πολιτικό ρίσκο.
Οι υποψήφιοι της Ακροδεξιάς προσπαθούν, στην ουσία, να ισορροπήσουν ανάμεσα στις απαιτήσεις των κεντρώων ακροατηρίων, των οποίων διεκδικούν την ψήφο, που είχαν ταχθεί υπέρ της Ουκρανίας από την πρώτη στιγμή της ρωσικής εισβολής, και της βάσης τους που θεωρούν ως πρότυπο τη διακυβέρνηση Πούτιν. Το παράδειγμά τους το εντοπίζουν στην πρωθυπουργό της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι.
Η «Μελονοποίηση»: Το μοντέλο που εμπνέει τους υπόλοιπους
Η Τζόρτζια Μελόνι αποτελεί για πολλούς ηγέτες του ευρωπαϊκού δεξιού λαϊκισμού το πιο ελκυστικό παράδειγμα, καθώς κατάφερε να ανέβει στην εξουσία, να κρατήσει σκληρή γραμμή στο μεταναστευτικό, αλλά ταυτόχρονα εμφανίστηκε αρκετά προσαρμοσμένη στη γραμμή της Ε.Ε. σε κρίσιμα ζητήματα όπως η Ουκρανία.
Ωστόσο, αναλυτές προειδοποιούν ότι η «μετριοπάθεια» της Μελόνι είναι κυρίως μια εξωτερική εικόνα. Στο εσωτερικό της χώρας, οι πολιτικές της παραμένουν βαθιά συντηρητικές, ενώ η συνολική ατζέντα της δεξιάς στην Ευρώπη μετατοπίζεται προς πιο αυστηρές θέσεις.
Παράλληλα, τα κεντροδεξιά και κεντροαριστερά κόμματα υιοθετούν όλο και πιο σκληρές πολιτικές, κυρίως στο μεταναστευτικό, προσπαθώντας να ανακόψουν την άνοδο των αντιπάλων τους. Χαρακτηριστικά, στη Βρετανία, η κυβέρνηση των Εργατικών προαναγγέλλει αυστηρότερη νομοθεσία για το άσυλο.
Στη Γερμανία, ο Φρίντριχ Μερτς πιέζει για δραστικές αλλαγές υπό την πίεση της AfD. Την ίδια ώρα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θέματα όπως η κατάργηση των κινητήρων εσωτερικής καύσης ή οι κλιματικοί στόχοι μετατρέπονται πλέον σε πεδίο σύγκλισης της άκρας δεξιάς με πιο παραδοσιακούς πολιτικούς χώρους.
Η εκλογική άνοδος της ακροδεξιάς είναι καταγεγραμμένη. Η μετάβαση όμως από τα ποσοστά στις κάλπες στην πραγματική εξουσία απαιτεί πειθαρχία, επαγγελματισμό και ελκυστικό αφήγημα. Το νέο πολιτικό τοπίο δείχνει ότι αυτά τα κόμματα είναι έτοιμα να παίξουν με τους κανόνες που μέχρι πριν λίγα χρόνια χλεύαζαν.
Το αν θα καταφέρουν να κυβερνήσουν, θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο θα πείσουν ότι δεν είναι πλέον οι «εκκεντρικοί», το λιγότερο ως χαρακτηρισμός, του πολιτικού φάσματος αλλά υπολογίσιμες, οργανωμένες δυνάμεις εξουσίας.
Με πληροφορίες από Politico
