Ανησυχητική είναι η εικόνα που καταγράφεται στη χώρα μας ως προς την ξηρασία στις αρχές Ιουλίου, σύμφωνα με τα στοιχεία του Meteo.gr του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Όπως αποτυπώνεται στον σχετικό χάρτη, εκτεταμένες περιοχές της Κρήτης, της Πελοποννήσου, της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας και της Θράκης αντιμετωπίζουν έντονες έως και ακραίες συνθήκες ξηρασίας, γεγονός που προκαλεί ανησυχία για τις επιπτώσεις στις γεωργικές καλλιέργειες.
Οι δείκτες που χρησιμοποιήθηκαν βασίζονται στην υγρασία του εδάφους σε βάθος μεταξύ 28 και 100 εκατοστών κάτω από την επιφάνεια, καθώς το συγκεκριμένο επίπεδο θεωρείται καθοριστικό για την ανάπτυξη και απόδοση των αγροτικών εκτάσεων. Η χαμηλή εδαφική υγρασία συνδέεται άμεσα με παρατεταμένο υδατικό στρες, επηρεάζοντας την παραγωγή.
Σύμφωνα με την ανάλυση του Meteo, οι περιοχές που εμφανίζουν τα υψηλότερα επίπεδα ξηρασίας (επίπεδα 4 και 5 στην πενταβάθμια κλίμακα) περιλαμβάνουν:
- Χανιά, Ηράκλειο και Λασίθι στην Κρήτη
- Αρκαδία, Αργολίδα, Μεσσηνία και Ηλεία στην Πελοπόννησο
- Τμήματα της Λέσβου και της Θράκης
Η κατάσταση αποδίδεται κυρίως στις υψηλές θερμοκρασίες και χαμηλές βροχοπτώσεις που καταγράφηκαν στη χώρα κατά τη διάρκεια του Ιουνίου, με αποτέλεσμα σχεδόν ολόκληρη η επικράτεια να βρίσκεται σε υψηλότερα για την εποχή επίπεδα ξηρασίας συγκριτικά με τις αρχές Ιουνίου.

Ξηρασία στην Ελλάδα: Ο δείκτης SSMI και η σημασία του
Η αξιολόγηση βασίζεται στον Κανονικοποιημένο Δείκτη Απόκλισης Εδαφικής Υγρασίας (SSMI), ο οποίος προκύπτει από τα δεδομένα της υπηρεσίας Copernicus της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο δείκτης υπολογίζεται συγκριτικά με τα ιστορικά δεδομένα της περιόδου 1991–2020 και κατατάσσει τις συνθήκες σε πέντε επίπεδα:
- Ήπια ξηρασία
- Μέτρια
- Σημαντική
- Έντονη
- Ακραία
Οι τιμές αυτές είναι σχετικές και όχι απόλυτες, δηλαδή αντανακλούν αποκλίσεις από τα «κανονικά» επίπεδα για κάθε περιοχή και χρονική περίοδο, ακόμα και αν το έδαφος δεν φαίνεται τελείως ξηρό στην επιφάνεια.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τιμές εδαφικής υγρασίας δεν προέρχονται από επιτόπιες μετρήσεις, αλλά από το εξειδικευμένο δορυφορικό μοντέλο ERA5-Land, γεγονός που ενδέχεται να προκαλεί μικρές αποκλίσεις σε τοπικό επίπεδο από τις πραγματικές συνθήκες.
Ωστόσο, τα ευρήματα της ανάλυσης δίνουν μια σαφή εικόνα για την ένταση και την εξάπλωση της ξηρασίας στη χώρα, την οποία οι επιστήμονες του ΕΑΑ χαρακτηρίζουν ιδιαίτερα ανησυχητική ενόψει του υπόλοιπου καλοκαιριού.