Σέργουντ Άντερσον
Πολλοί γάμοι
Mτφρ. Ανδρέας Παππάς, Πατάκης
Ο σπουδαίος συγγραφέας του Ουάινσμπεργκ, Οχάιο, του βιβλίου που άλλαξε το σύγχρονο τοπίο της αφήγησης, και ένας από τους κορυφαίους διηγηματογράφους της Αμερικής, συνέγραψε το απόλυτο για την εποχή του προκλητικό μυθιστόρημα που πλέον θεωρείται κλασικό. Ίσως για πρώτη φορά εκφράζονταν με τέτοια γλαφυρότητα οι μύχιες, ερωτικές φαντασιώσεις ενός μεσοαστού κατασκευαστή πλυντηρίων που νιώθει, λίγο πριν από τα σαράντα, κάτι «μέσα του να επαναστατεί». Πρόκειται για ένα από τα περίφημα «banned books», δηλαδή τα «απαγορευμένα» και προκλητικά βιβλία της Αμερικής, το οποίο επικοινωνεί άμεσα με το Μαύρο Γέλιο, άλλο ένα μικρό αριστούργημα του Άντερσον για την καταπιεσμένη σεξουαλικότητα και την άμεση επικοινωνία με τον αυθορμητισμό που επιβάλλει η φύση. Από την υπέροχη σειρά Sub Rosa που επιμελείται η εξαιρετική Ελένη Κεχαγιόγλου.
Τζορτζ Σόντερς
Μέρα Απελευθέρωσης
Mτφ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, Ίκαρος
Το τελευταίο δημιούργημα του μετρ της μικρής φόρμας είχε εξαιρετική υποδοχή στις ΗΠΑ ‒o Κόλιν Μπάρετ των «New York Times» το περιέγραψε ως μοναδικό συγγραφικό tour de force, ενώ ο Ομπάμα δήλωσε ότι ήταν από τα αγαπημένα του βιβλία τη χρονιά που μας πέρασε‒ και ήδη περιλαμβάνεται στις καλύτερες συλλογές διηγημάτων στην ιστορία της αμερικανικής λογοτεχνίας. Κόρες, μανάδες, εγγόνια, έφηβοι, υπερήλικες, δείχνουν να είναι οι πρωταγωνιστές των πολλαπλών αδιεξόδων που προκαλούν τα ασφυκτικά μικροαστικά περιβάλλοντα και η ψευδαίσθηση του αμερικανικού ονείρου. Άλλοι φαίνονται να είναι εγκλωβισμένοι στη μοίρα τους, άλλοι σε ένα χαρούμενο θεματικό πάρκο, ανίδεοι για το τι μπορεί να τους επιφυλάσσει το μέλλον, ενώ άλλοι φαίνεται να προσπαθούν να δραπετεύσουν από την ίδια τους την ύπαρξη. Όπως έγραφε χαρακτηριστικά η «Boston Globe»: «Είναι αυτή η ισορροπία πρωτοποριακής δεξιοτεχνίας και βαθιάς συμπόνιας που εξυψώνει τον Σόντερς πάνω από άλλους δεξιοτέχνες αυτής της φόρμας».
Μισέλ Ουελμπέκ
Κάποιοι μήνες της ζωής μου
Mτφρ. Γιώργος Καράμπελας, Εκδόσεις της Εστίας
Ίσως να είναι αυτό το βιβλίο του Ουελμπέκ που ξεσήκωσε τον μεγαλύτερο θόρυβο στη Γαλλία από την πρώτη μέρα της έκδοσής του, αφού περιλαμβάνει μερικά από τα πιο πολυσυζητημένα κείμενά του, με τα οποία απαντά στις κατηγορίες για τον σεξισμό, τον αντιμουσουλμανισμό κ.λπ. που του έχουν αποδοθεί κατά καιρούς. Είναι, μάλιστα, η πρώτη φορά που εκφράζεται σε πρώτο ενικό και διατυπώνει με σαφήνεια, χιούμορ και αρκετές δόσεις ειρωνείας τη γνώμη του για όλα τα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα (ακόμα και για την ξεκάθαρη υποστήριξή του στον υπουργό Οικονομικών του Μακρόν). Τα κείμενα έχουν γραφτεί από τον Οκτώβριο του 2022 έως τον Μάρτιο του 2023, εξού και ο τίτλος. Όπως γράφει χαρακτηριστικά ο ίδιος: «Για πρώτη φορά στη ζωή μου ένιωσα να μου φέρονται, απολύτως, σαν αντικείμενο κάποιου ντοκιμαντέρ για ζώα ‒ μου είναι δύσκολο να ξεχάσω τη ζωή».
Μάγκι Νέλσον
Bluets
Mτφρ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, Αντίποδες
Η Μάγκι Νέλσον, γνωστή για τους πολυσυζητημένους Αργοναύτες, θεωρείται μία από τις πιο επιδραστικές ποιήτριες, πεζογράφους και θεωρητικούς και έχει ασχοληθεί επισταμένως με τις θεωρίες της κουλτούρας, του φύλου, της βίας και της σεξουαλικής ταυτότητας αλλά και με αυτά τα ρευστά, εν κινήσει σώματα που βρίσκονται διαρκώς σε μετάβαση και σε αναζήτηση μιας άλλης ταυτότητας/συμπαντικής διάδρασης και σχέσης. «Μια σπουδή στην αγάπη και το πένθος» αποκάλεσε η εφημερίδα «Guardian» το Bluets της Μάγκι Νέλσον, μιλώντας για μια νέα πρόταση που ξεπερνά όλες τις προβλέψιμες κατηγορίες της ποίησης, καθώς θέτει διάφορα φιλοσοφικά ζητήματα, εξερευνώντας όλα τα σχήματα του λόγου. Σε αυτά τα πεζοποιήματα που κατέρχονται προς την άβυσσο του σκοτεινού εαυτού ‒εξού και το λογοπαίγνιο του τίτλου με το «blues»‒ κυρίαρχος είναι ο στοχασμός πάνω στο πένθος και την τελετουργία του θρήνου.
Άιρις Μέρντοχ
Η Καμπάνα
Mτφρ. Έφη Τσιρώνη, Διόπτρα
Παραδόξως, αυτό το ιδιαίτερα απρόσμενο, κωμικοτραγικό βιβλίο της σπουδαίας Ιρλανδής συγγραφέως ήταν ξεχασμένο για καιρό, μέχρι που οι Βρετανοί το επανέφεραν πρόσφατα στο προσκήνιο λόγω του Brexit. Σύμφωνα με την «Guardian», η παρηγορητική αισιοδοξία που φέρει αυτή η ιστορία, βγαλμένη από τη δύσκολη δεκαετία του ’50, για ένα σπίτι που συγκεντρώνει ανθρώπους από διαφορετικά περιβάλλοντα και καταστάσεις, είναι απαραίτητη σήμερα όσο ποτέ. Στο σπίτι, για την ακρίβεια κάτι μεταξύ οικίας και εκκλησίας, του πρώην δασκάλου Μάικλ Μιντ συγκεντρώνονται διαφορετικοί τύποι ανθρώπων που αναζητούν ένα ασφαλές καταφύγιο από τις αναταραχές του έξω κόσμου, τις καταιγιστικές εξελίξεις, τον τρόμο και τη θλίψη που προκαλούν στις «δυστυχείς ψυχές». Η εύρεση μιας καμπάνας από τους μεσαιωνικούς χρόνους μοιάζει να κινητοποιεί με διαφορετικό τρόπο τους ενοίκους αυτού του σπιτιού και να προξενεί διάφορες αναταράξεις στις σχέσεις τους, μετασχηματίζοντας κάθε προηγούμενη αντίληψη γύρω από την αφοσίωση, την τρυφερότητα, την εξέλιξη και την αγάπη. Η συγγραφέας του βραβευμένου με Μπούκερ και εξαίσιου Θάλασσα, Θάλασσα, για μία ακόμα φορά, προβληματίζει, εμπνέει, συγκινεί και μας υπενθυμίζει ότι τα κλασικά μυθιστορήματα είναι αιωνίως επίκαιρα. Εξαιρετική η απόφαση των εκδόσεων Διόπτρα να το κυκλοφορήσει στην παρούσα συγκυρία.
Αλέξανδρος Σκούφης/Alec Scouffi
Το χρυσόψαρο
Mτφρ.-επίμετρο: Νίκος Σκοπλάκης, επίμετρο, Δήμητρα Τζανάκη, Κίχλη
Η γοητευτική προσωπικότητα του Άλεκ (Αλέξανδρου Σκούφη) είναι άγνωστη στο ελληνικό κοινό, αν και υπήρξε από τις πιο επιφανείς προσωπικότητες της Αθήνας, γόνος της παλιάς οικογένειας Σκούφου ‒ο Γεώργιος Σκούφος είχε διατελέσει δήμαρχος Αθηναίων‒, γιος του προξένου στην Αλεξάνδρεια Ιωάννη Σκούφου, τενόρος, bon vivant, κοσμοπολίτης, ποιητής και συγγραφέας. Κυρίως είναι ο άνθρωπος που συνδέθηκε άμεσα με τον Καβάφη ως ένας από τους λίγους συνομιλητές του, με τα μυθιστορήματά του να συνιστούν ντελικάτα χρονογραφήματα του πραγματικού και της ερωτικής επιθυμίας, συνδέοντας τις σκοτεινές διαδρομές της πόλης με τη σεξεργασία, τον ομοφυλοφιλικό έρωτα και την επιθυμία. Ειδικά το Χρυσόψαρο είναι ένα γοητευτικό καλειδοσκόπιο της μποέμικης ζωής του Μεσοπολέμου και μιας σεξουαλικής ταυτότητας σε ένα παράφορο αστικό περιβάλλον, όπως αυτό του μποντλερικού Παρισιού. Θύμα της ίδιας της ατμόσφαιρας που περιγράφει στις ιστορίες του, ο Σκούφης δολοφονήθηκε τη νύχτα της Τρίτης, 24 Μαρτίου 1932, στο διαμέρισμά του στο 97 της οδού Ρώμης (rue de Rome) στο Παρίσι. Ο δράστης δεν βρέθηκε ποτέ.
Γκράχαμ Γκριν
Ο επίτιμος πρόξενος
Mτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης, Πόλις
Γράφοντας για ιστορίες που γνώριζε από πρώτο χέρι ως μυστικός πράκτορας, δημοσιογράφος και διπλωμάτης, ο Γκράχαμ Γκριν ήξερε πολύ καλά τα όρια του ανθρώπινου πάθους, της ευφυΐας, της πίστης σε ψεύτικα ιδανικά και την αφοσίωση σε στημένες ιδεολογίες. Οι πρωταγωνιστές του, άνθρωποι αμφιταλαντευόμενοι μεταξύ του ηθικού και του πραγματικού, με πολιτικά ιδεώδη αλλά και εύθραυστη πίστη, είναι αυτοί που στέκονται όρθιοι απέναντι στη δίνη των γεγονότων που χαρακτήριζε τις περισσότερες κρίσιμες στιγμές του 20ού αιώνα. Όμως το κυριότερο πλεονέκτημα του Γκριν δεν είναι οι ξεχωριστοί του ήρωες και οι περίτεχνοι αφηγηματικοί τρόποι, αντλημένοι από τη λαϊκή λογοτεχνία, καθώς τόλμησε να υιοθετήσει μοτίβα από περιπετειώδη μυθιστορήματα της σειράς, όπως είχαν κάνει και οι αγαπημένοι του συγγραφείς, Στίβενσον και Κόνραντ, αλλά τα υψηλά του νοήματα. Στη συγκεκριμένη ιστορία παρακολουθούμε τη λάθος απαγωγή ενός υποτιθέμενου πρεσβευτή από μια ομάδα ανταρτών της Αργεντινής, που προκαλεί διάφορες παράπλευρες εμπλοκές, θέτοντας αντίστοιχα ηθικά διλήμματα.
Τζόζεφ Κόνραντ
Τύχη
Mτφρ. Μιχάλης Παπαντωνόπουλος, Gutenberg
Παρότι δεν είναι γνωστό στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό, η Τύχη υπήρξε όχι μόνο το πιο δημοφιλές αλλά και το πιο εμπορικό βιβλίο του Τζόζεφ Κόνραντ. Πρωταγωνιστής και εδώ, μεταξύ άλλων, ο συνήθης αφηγητής του, Τσαρλς Μάρλοου, ο οποίος αφορμάται από μια ερωτική ιστορία, αλλά ουσιαστικά εστιάζει στα αδιέξοδα που αντιμετωπίζει η γυναίκα στην εποχή του, από τον εγκλωβισμό στην τάξη της μέχρι τα προξενιά και την επιβεβλημένη πατριαρχία. Σε μια αναλογία που φέρνει στον νου τη Μαντάμ Μποβαρί, η Φλόρα ντε Μπαράλ ζει, για ένα διάστημα τουλάχιστον, έναν φαινομενικά προνομιούχο βίο, καλούμενη να αντιμετωπίσει τη ζωή που οι υπόλοιποι αποφασίζουν γι’ αυτήν: από τον τραπεζίτη πατέρα της που της ζητά να παντρευτεί τον καπετάνιο Άντονι μέχρι όλους τους συγγενείς που αλλάζουν εντελώς στάση όταν ο τραπεζίτης φυλακίζεται, ακόμα και τις υποτιθέμενες φίλες της. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα βιβλία του σπουδαίου Κόνραντ, καθώς, εκτός από την πολυφωνική αφήγηση, που δίνει άλλη διάσταση στις πολλαπλές πτυχές που αποκαλύπτει το μυθιστόρημα, γράφει ένα από τα σπάνια φεμινιστικά κείμενα της εποχής, προτού καν καθιερωθεί ο όρος.
Ντάγκλας Στιούαρτ
Ο νεαρός Μάνγκο
Mτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος, Μεταίχμιο
Μετά την επιτυχία του Σάγκι Πέιν, ο βραβευμένος με Μπούκερ Ντάγκλας Στιούαρτ επιστρέφει με το νέο του μυθιστόρημα όπου πρωταγωνιστούν δύο νεαροί άνδρες, ο Μάγκο και ο Τζέιμς, διαφορετικών καταβολών και θρησκεύματος, που εκφράζουν διαφορετικά στρατόπεδα και κόσμους. Σε αυτό, όμως, το αρνητικό και άκρως συντηρητικό περιβάλλον, στο γκρίζο περιβάλλον της Γλασκώβης, στις εργατικές πολυκατοικίες βρίσκει τρόπο να ανθήσει ο έρωτας μεταξύ τους. Ένα συγκινητικό βιβλίο για τα πρώτα σκιρτήματα του έρωτα αλλά και για τη σκληρή πραγματικότητα μιας κοινωνίας που όχι μόνο ευνοεί την ομοφοβία αλλά και την επιβάλλει. μαζί με την πατριαρχία και τον ρεβανσισμό.
Ζιλμπέρ Σινουέ
Λόρενς της Αραβίας
Mτφρ. Χριστίνα Μανιά, Ψυχογιός
Γεννημένος στο Κάιρο, με γιαγιά Ελληνίδα και μεγαλωμένος στο Παρίσι, ο βραβευμένος συγγραφέας Ζιλμπέρ Σινουέ είναι ο πλέον αρμόδιος για να μιλήσει για μια μορφή που στοιχειώνει ακόμα την ιστορία της Μέσης Ανατολής, τον Λόρενς της Αραβίας. Στη μυθιστορηματική αυτή βιογραφία με τον υπότιτλο «Ο πρίγκιπας με τα χίλια πρόσωπα, ο ιδιαίτερα αγαπητός στην Ελλάδα συγγραφέας επιχειρεί να δώσει πολλές απαντήσεις για τον άνθρωπο που πρωτοστάτησε στην εποποιία της Αραβικής Επανάστασης. Πρωταγωνιστής του βιβλίου είναι ο ιστορικός Πολ Σαβαρί, ο οποίος αναλαμβάνει να διαλευκάνει την πραγματική προσωπικότητα του Τόμας Έντουαρντ Λόρενς, γνωστού και ως «Λόρενς της Αραβίας».
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
