«Το παλιοκόριτσο»: Το εξαιρετικό μυθιστόρημα του Περουβιανού Νομπελίστα Μάριο Βάργκας Λιόσα

Μάριο Βάργκας Λιόσα Facebook Twitter
Ο Μάριο Βάργκας Λιόσα αποτυπώνει στο «Παλιοκόριτσο» την πρόσφατη ιστορία του Περού αντιδιαστέλλοντάς την με την έκρηξη ιδεών και την επανάσταση των ηθών στη Δύση.
0

ΤΙ ΤΑΞΙΔΙ ΚΙ ΑΥΤΟ που προσφέρει ο Μάριο Βάργκα Λιόσα στο «Παλιοκόριτσο»! Στο ομώνυμο μυθιστόρημά του (μετ. Μ. Μπονάτσου, Καστανιώτης, 2007) η δράση ξεκινά από τη Λίμα της δεκαετίας του ΄50 –για την ακρίβεια από τη σικάτη συνοικία Μιραφλόρες, όπου η ανέμελη νεολαία λικνίζεται στους ρυθμούς του μάμπο ανακαλύπτοντας τη σεξουαλική ηδονή– και στη συνέχεια ξεδιπλώνεται στο Παρίσι των υπαρξιστών, στο Λονδίνο των ψυχοτρόπων ουσιών, στο Τόκιο των ηδονοβλεπτών καθώς και στη Μαδρίτη του '90, για να καταλήξει και πάλι στο σύγχρονο Περού.

Ένας προσεχτικός αναγνώστης, πίσω από την παθητικότητα του Ρικάρντο, διακρίνει την αδυναμία της φιλελεύθερης αστικής τάξης του Περού να συμβάλει αποφασιστικά στη δημοκρατική ανοικοδόμηση της χώρας.

Κάθε στάση κι ένας ολόκληρος κόσμος. Κάθε άλμα στον χρόνο κι ένα παράθυρο στα κινήματα και τις νοοτροπίες που σημάδεψαν το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, δοσμένα με αξιοθαύμαστη διεισδυτικότητα και ακρίβεια. Και σε κάθε πόλη, η ίδια γυναίκα, το «παλιοκόριτσο», με διαφορετικό μεν προσωπείο αλλά πάντα ατίθαση, ξελογιάστρα και σκληρή, ν’ αναστατώνει τη ζωή του αφηγητή, του Ρικάρντο, αιχμαλωτίζοντάς τον σ’ έναν βασανιστικό έρωτα απ’ τον οποίο μόνον ο θάνατος μπορεί να τον γλιτώσει.

παλιοκοριτσο
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ: Μάριο Βάργκας Λιόσα, Το παλιοκόριτσο, εκδόσεις Καστανιώτη

Σ’ ένα πρώτο επίπεδο, ο Περουβιανός κοσμοπολίτης (Νόμπελ Λογοτεχνίας 2010) μας καλεί να παρακολουθήσουμε τη φλογερή, παθιασμένη και τρικυμιώδη ερωτική ιστορία ανάμεσα σε δύο εκπατρισμένους όπως ο ίδιος: έναν διερμηνέα της Ουνέσκο και μια κοπέλα ταπεινής καταγωγής, αποφασισμένη να ξεφύγει μια και καλή από τη μιζέρια.

Το «παλιοκόριτσο» μεταμορφώνεται διαρκώς: στην εφηβεία της, στη Λίμα, παρουσιαζόταν ως Χιλιανή, ώστε να καμουφλάρει τα ταξικά χαρακτηριστικά της. Στο Παρίσι εμφανίζεται με τη στολή της επαναστάτριας, έτοιμη ν’ αγωνιστεί στο πλευρό του Φιντέλ Κάστρο.

Σύντομα, όμως, επανακάμπτει στον ορίζοντα του αφηγητή ως καλοστεκούμενη αστή, παντρεμένη διαδοχικά με γηραιό Γάλλο διπλωμάτη, μ’ Εγγλέζο αριστοκράτη και με Γιαπωνέζο μπίζνεσμαν, ο οποίος με τα νοσηρά σεξουαλικά παιχνίδια του θα τη σακατέψει. Σε κάθε στραβοπάτημά της, όμως, η συμπαράσταση του «καλόπαιδου» Ρικάρντο είναι δεδομένη. Το πηγάδι του έρωτά του γι’ αυτή δεν στερεύει ποτέ.

Παράλληλα, ο Μάριο Βάργκας Λιόσα αποτυπώνει στο «Παλιοκόριτσο» την πρόσφατη ιστορία του Περού (από τη μια δικτατορία στην άλλη), αντιδιαστέλλοντάς την με την έκρηξη ιδεών και την επανάσταση των ηθών στη Δύση. Κι ένας προσεχτικός αναγνώστης, πίσω από την παθητικότητα του Ρικάρντο, διακρίνει την αδυναμία της φιλελεύθερης αστικής τάξης του Περού να συμβάλει αποφασιστικά στη δημοκρατική ανοικοδόμηση της χώρας.

Το μυθιστορηματικό alter ego του Λιόσα, καθώς επιστρέφει στη Λίμα με καθυστέρηση δεκαετιών, δεν παύει ν’ αναρωτιέται: πώς τόσοι άνθρωποι, βασικά καθωσπρέπει, που όλη τους τη ζωή ονειρεύονταν την πρόοδο, έφτασαν να διαπιστώνουν στα γηρατειά τους ακόμα μεγαλύτερες ανισότητες, ακόμα μεγαλύτερη βία και ανασφάλεια; Προβαίνοντας στον προσωπικό του απολογισμό, ο Ρικάρντο διαπιστώνει πώς έχει μετατραπεί «σ’ ένα πλάσμα χωρίς ρίζες, σ’ ένα φάντασμα».

Το μόνο πεδίο που μοιάζει στα μάτια του πρόσφορο για να ριψοκινδυνέψει επιτέλους και να επανασυνδεθεί με τον τόπο του είναι αυτό της λογοτεχνίας. Ένα πεδίο που, σε αντίθεση με τη δουλειά του διερμηνέα, θέτει πολλά ηθικά διλήμματα. Ένα πεδίο όπου ο Λιόσα, έχοντας εγκαταλείψει τις πολιτικές φιλοδοξίες του, εξακολουθεί να διαπρέπει.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Βιβλίο / Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Ένα τολμηρό καλλιτεχνικό project έγινε η αφορμή για να κάνει ο εικαστικός René Habermacher ένα ταξίδι στη θάλασσα με πλήρωμα έξι ναύτες κι έναν καπετάνιο, απαθανατίζοντας μια σουρεαλιστική εμπειρία που κατέληξε σε ναυάγιο. Το βιβλίο «The Pleasure Principle» καταγράφει αυτό το ταξίδι μέσα από φωτογραφίες του René, κείμενα και εικαστικά έργα, σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκδοση.
M. HULOT
Νίκος Μάντης «Το χιόνι του καλοκαιριού»

Το πίσω ράφι / Για τις απουσίες που μας κάνουν αργούς στα αισθήματα

Καλοκαίρι στην Πελοπόννησο, στη σκιά της δεκαετίας του ’80: ένα πληγωμένο παιδί, μια μητέρα που επιστρέφει αλλαγμένη και μυστικά που βαραίνουν τη σιωπή των ενηλίκων - αυτά ξετυλίγει ο Νίκος Α. Μαντής στο πρώτο του μυθιστόρημα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Νέα βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος του χρόνου, και κάποιες επανεκδόσεις

Fall Preview 2025 / 13 βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος της χρονιάς

Ο πάντα επίκαιρος Καβάφης, νέα, σύγχρονα και παλιότερα ονόματα της λογοτεχνικής σκηνής και κάποιες ξεχωριστές επανεκδόσεις που δικαίως θα διεκδικήσουν χώρο στη βιβλιοθήκη όλων, βιβλιόφιλων και μη.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Εμανουέλ Καρέρ «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα»

Το πίσω ράφι / Ένα επτασφράγιστο μυστικό που προκάλεσε αμηχανία και πάταγο

Προκλητικός, ωμός, συχνά σοκαριστικός, ο Εμανουέλ Καρέρ εξερευνά στο «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα» το οικογενειακό του παρελθόν, φέρνοντας σε δύσκολη θέση ακόμα και τα πιο κοντινά του πρόσωπα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ζυμώνοντας ψωμί και ταριχεύοντας έναν νεκρό στην αρχαία Αίγυπτο

Αναγνώσεις / Ζυμώνοντας ψωμί και ταριχεύοντας έναν νεκρό στην αρχαία Αίγυπτο

Πώς ήταν η ζωή στην αρχαία Αίγυπτο; Ένας Αμερικανός αρχαιολόγος περιγράφει το 24ωρο των ανθρώπων κάθε ιδιότητας και κοινωνικής τάξης στις Θήβες της αρχαίας Αιγύπτου μέσα από ιστορίες που θα μπορούσαν να είναι αληθινές.
THE LIFO TEAM
Ανί Ερνό: «Όπως η σεξουαλική επιθυμία, έτσι και η μνήμη δεν σταματά ποτέ»

Βιβλίο / Ανί Ερνό: «Όπως η σεξουαλική επιθυμία, έτσι και η μνήμη δεν σταματά ποτέ»

Η Γαλλίδα συγγραφέας που τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας γεφυρώνει, με τη μυθιστορηματοποίηση της μνήμης, τη μεγάλη λογοτεχνία, από τον Μαρσέλ Προυστ μέχρι τον σύγχρονό μας Εντουάρ Λουί. Γεννήθηκε σαν σήμερα το 1940.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
ΕΠΕΞΕΡΓ. Παύλος Μεθενίτης «Αμανίτα μουσκάρια»

Το πίσω ράφι / Όταν μια ολόκληρη διμοιρία ανταρτών ξεκληρίστηκε από παραισθησιογόνα μανιτάρια

Στηριγμένο σε πραγματικά γεγονότα, το μυθιστόρημα «Αμανίτα μουσκάρια» του Παύλου Μεθενίτη εξερευνά το ζήτημα των ουσιών ως καταφύγιο αλλά και ως καταστροφή, και μας παρασύρει σ’ ένα ταξίδι ποτισμένο από την ελληνική πραγματικότητα, παραμονές της οικονομικής κρίσης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Arsenale: Το πιο απρόσμενο βιβλιοπωλείο των Κυκλάδων φτιάχτηκε στην Ανάφη

Βιβλίο / Arsenale: Το πιο απρόσμενο βιβλιοπωλείο των Κυκλάδων φτιάχτηκε στην Ανάφη

Σε ένα νησί που μετρά λιγότερους από 300 μόνιμους κατοίκους, ένα παλιό καραβόσπιτο μεταμορφώθηκε σε ένα καταφύγιο πολιτισμού γεμάτο βιβλία, μουσικές και μικρούς θησαυρούς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μαρκ Τουέιν, «Οι περιπέτειες του Χακ Φιν»

Το πίσω ράφι / Το μυθιστόρημα του Μαρκ Τουέιν που έθαψαν οι κριτικοί και το αποθέωσε ο Χέμινγουεϊ

Στις «Περιπέτειες του Χακ Φιν» ο Μαρκ Τουέιν έπλασε τον πιο ελεύθερο ήρωα της αμερικανικής λογοτεχνίας, που αρνήθηκε τους κανόνες της κοινωνίας του και ένωσε την τύχη του με έναν σκλάβο δραπέτη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ