«Το παλιοκόριτσο»: Το εξαιρετικό μυθιστόρημα του Περουβιανού Νομπελίστα Μάριο Βάργκας Λιόσα

Μάριο Βάργκας Λιόσα Facebook Twitter
Ο Μάριο Βάργκας Λιόσα αποτυπώνει στο «Παλιοκόριτσο» την πρόσφατη ιστορία του Περού αντιδιαστέλλοντάς την με την έκρηξη ιδεών και την επανάσταση των ηθών στη Δύση.
0

ΤΙ ΤΑΞΙΔΙ ΚΙ ΑΥΤΟ που προσφέρει ο Μάριο Βάργκα Λιόσα στο «Παλιοκόριτσο»! Στο ομώνυμο μυθιστόρημά του (μετ. Μ. Μπονάτσου, Καστανιώτης, 2007) η δράση ξεκινά από τη Λίμα της δεκαετίας του ΄50 –για την ακρίβεια από τη σικάτη συνοικία Μιραφλόρες, όπου η ανέμελη νεολαία λικνίζεται στους ρυθμούς του μάμπο ανακαλύπτοντας τη σεξουαλική ηδονή– και στη συνέχεια ξεδιπλώνεται στο Παρίσι των υπαρξιστών, στο Λονδίνο των ψυχοτρόπων ουσιών, στο Τόκιο των ηδονοβλεπτών καθώς και στη Μαδρίτη του '90, για να καταλήξει και πάλι στο σύγχρονο Περού.

Ένας προσεχτικός αναγνώστης, πίσω από την παθητικότητα του Ρικάρντο, διακρίνει την αδυναμία της φιλελεύθερης αστικής τάξης του Περού να συμβάλει αποφασιστικά στη δημοκρατική ανοικοδόμηση της χώρας.

Κάθε στάση κι ένας ολόκληρος κόσμος. Κάθε άλμα στον χρόνο κι ένα παράθυρο στα κινήματα και τις νοοτροπίες που σημάδεψαν το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, δοσμένα με αξιοθαύμαστη διεισδυτικότητα και ακρίβεια. Και σε κάθε πόλη, η ίδια γυναίκα, το «παλιοκόριτσο», με διαφορετικό μεν προσωπείο αλλά πάντα ατίθαση, ξελογιάστρα και σκληρή, ν’ αναστατώνει τη ζωή του αφηγητή, του Ρικάρντο, αιχμαλωτίζοντάς τον σ’ έναν βασανιστικό έρωτα απ’ τον οποίο μόνον ο θάνατος μπορεί να τον γλιτώσει.

παλιοκοριτσο
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ: Μάριο Βάργκας Λιόσα, Το παλιοκόριτσο, εκδόσεις Καστανιώτη

Σ’ ένα πρώτο επίπεδο, ο Περουβιανός κοσμοπολίτης (Νόμπελ Λογοτεχνίας 2010) μας καλεί να παρακολουθήσουμε τη φλογερή, παθιασμένη και τρικυμιώδη ερωτική ιστορία ανάμεσα σε δύο εκπατρισμένους όπως ο ίδιος: έναν διερμηνέα της Ουνέσκο και μια κοπέλα ταπεινής καταγωγής, αποφασισμένη να ξεφύγει μια και καλή από τη μιζέρια.

Το «παλιοκόριτσο» μεταμορφώνεται διαρκώς: στην εφηβεία της, στη Λίμα, παρουσιαζόταν ως Χιλιανή, ώστε να καμουφλάρει τα ταξικά χαρακτηριστικά της. Στο Παρίσι εμφανίζεται με τη στολή της επαναστάτριας, έτοιμη ν’ αγωνιστεί στο πλευρό του Φιντέλ Κάστρο.

Σύντομα, όμως, επανακάμπτει στον ορίζοντα του αφηγητή ως καλοστεκούμενη αστή, παντρεμένη διαδοχικά με γηραιό Γάλλο διπλωμάτη, μ’ Εγγλέζο αριστοκράτη και με Γιαπωνέζο μπίζνεσμαν, ο οποίος με τα νοσηρά σεξουαλικά παιχνίδια του θα τη σακατέψει. Σε κάθε στραβοπάτημά της, όμως, η συμπαράσταση του «καλόπαιδου» Ρικάρντο είναι δεδομένη. Το πηγάδι του έρωτά του γι’ αυτή δεν στερεύει ποτέ.

Παράλληλα, ο Μάριο Βάργκας Λιόσα αποτυπώνει στο «Παλιοκόριτσο» την πρόσφατη ιστορία του Περού (από τη μια δικτατορία στην άλλη), αντιδιαστέλλοντάς την με την έκρηξη ιδεών και την επανάσταση των ηθών στη Δύση. Κι ένας προσεχτικός αναγνώστης, πίσω από την παθητικότητα του Ρικάρντο, διακρίνει την αδυναμία της φιλελεύθερης αστικής τάξης του Περού να συμβάλει αποφασιστικά στη δημοκρατική ανοικοδόμηση της χώρας.

Το μυθιστορηματικό alter ego του Λιόσα, καθώς επιστρέφει στη Λίμα με καθυστέρηση δεκαετιών, δεν παύει ν’ αναρωτιέται: πώς τόσοι άνθρωποι, βασικά καθωσπρέπει, που όλη τους τη ζωή ονειρεύονταν την πρόοδο, έφτασαν να διαπιστώνουν στα γηρατειά τους ακόμα μεγαλύτερες ανισότητες, ακόμα μεγαλύτερη βία και ανασφάλεια; Προβαίνοντας στον προσωπικό του απολογισμό, ο Ρικάρντο διαπιστώνει πώς έχει μετατραπεί «σ’ ένα πλάσμα χωρίς ρίζες, σ’ ένα φάντασμα».

Το μόνο πεδίο που μοιάζει στα μάτια του πρόσφορο για να ριψοκινδυνέψει επιτέλους και να επανασυνδεθεί με τον τόπο του είναι αυτό της λογοτεχνίας. Ένα πεδίο που, σε αντίθεση με τη δουλειά του διερμηνέα, θέτει πολλά ηθικά διλήμματα. Ένα πεδίο όπου ο Λιόσα, έχοντας εγκαταλείψει τις πολιτικές φιλοδοξίες του, εξακολουθεί να διαπρέπει.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ανί Ερνό: «Όπως η σεξουαλική επιθυμία, έτσι και η μνήμη δεν σταματά ποτέ»

Βιβλίο / Ανί Ερνό: «Όπως η σεξουαλική επιθυμία, έτσι και η μνήμη δεν σταματά ποτέ»

Η Γαλλίδα συγγραφέας που τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας γεφυρώνει, με τη μυθιστορηματοποίηση της μνήμης, τη μεγάλη λογοτεχνία, από τον Μαρσέλ Προυστ μέχρι τον σύγχρονό μας Εντουάρ Λουί. Γεννήθηκε σαν σήμερα το 1940.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
ΕΠΕΞΕΡΓ. Παύλος Μεθενίτης «Αμανίτα μουσκάρια»

Το πίσω ράφι / Όταν μια ολόκληρη διμοιρία ανταρτών ξεκληρίστηκε από παραισθησιογόνα μανιτάρια

Στηριγμένο σε πραγματικά γεγονότα, το μυθιστόρημα «Αμανίτα μουσκάρια» του Παύλου Μεθενίτη εξερευνά το ζήτημα των ουσιών ως καταφύγιο αλλά και ως καταστροφή, και μας παρασύρει σ’ ένα ταξίδι ποτισμένο από την ελληνική πραγματικότητα, παραμονές της οικονομικής κρίσης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Arsenale: Το πιο απρόσμενο βιβλιοπωλείο των Κυκλάδων φτιάχτηκε στην Ανάφη

Βιβλίο / Arsenale: Το πιο απρόσμενο βιβλιοπωλείο των Κυκλάδων φτιάχτηκε στην Ανάφη

Σε ένα νησί που μετρά λιγότερους από 300 μόνιμους κατοίκους, ένα παλιό καραβόσπιτο μεταμορφώθηκε σε ένα καταφύγιο πολιτισμού γεμάτο βιβλία, μουσικές και μικρούς θησαυρούς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μαρκ Τουέιν, «Οι περιπέτειες του Χακ Φιν»

Το πίσω ράφι / Το μυθιστόρημα του Μαρκ Τουέιν που έθαψαν οι κριτικοί και το αποθέωσε ο Χέμινγουεϊ

Στις «Περιπέτειες του Χακ Φιν» ο Μαρκ Τουέιν έπλασε τον πιο ελεύθερο ήρωα της αμερικανικής λογοτεχνίας, που αρνήθηκε τους κανόνες της κοινωνίας του και ένωσε την τύχη του με έναν σκλάβο δραπέτη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ο Σάχης του Ιράν και η Αμερική που δεν μπορούσε να φανταστεί την ζωή χωρίς αυτόν

Βιβλίο / Ο Σάχης του Ιράν και η Αμερική που δεν μπορούσε να φανταστεί τη ζωή χωρίς αυτόν

Ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Βασιλεύς των Βασιλέων», όπως αποκαλούσε τον εαυτό του ο Ρεζά Παχλαβί, εστιάζει στις διαδοχικές κυβερνήσεις των ΗΠΑ που «αποδέχτηκαν πρόθυμα τις φαντασιώσεις του, τόσο για τον εαυτό του όσο και για τη χώρα του».
THE LIFO TEAM
Γωγώ Ατζολετάκη: «Οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας δεν είναι “ληγμένα προϊόντα”»

Βιβλίο / Γωγώ Ατζολετάκη: «Οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας δεν είναι “ληγμένα προϊόντα”»

Σταρ Ελλάς στα νιάτα της, διακρίθηκε ως ηθοποιός, θιασάρχης, ραδιοφωνική παραγωγός, δοκιμάστηκε επίσης στη συγγραφή έχοντας κυκλοφορήσει μέχρι τώρα επτά βιβλία μαζί με το πρόσφατο «Η τρίτη άνοιξη» (εκδ. Επίμετρο), που έδωσε και το έναυσμα γι’ αυτήν τη συνέντευξη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
O Δημήτρης Γκιώνης, οι ένδοξες μέρες της «Ελευθεροτυπίας» και το σημερινό μιντιακό σούπερ μάρκετ

Οι Αθηναίοι / O Δημήτρης Γκιώνης, οι ένδοξες μέρες της «Ελευθεροτυπίας» και το σημερινό μιντιακό σούπερ μάρκετ

Ο 81χρονος δημοσιογράφος και συγγραφέας που για δεκαετίες διηύθηνε τις πολιτιστικές σελίδες της Ελευθεροτυπίας, αφηγείται τη συναρπαστική καριέρα του στη LiFO
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Κλαίρη Μιτσοτάκη: «Η αξιοπρέπεια και η φιλία είναι τα θεμέλια της ζωής μας»

Βιβλίο / Κλαίρη Μιτσοτάκη: «Η αξιοπρέπεια και η φιλία είναι τα θεμέλια της ζωής μας»

Η σπουδαία μεταφράστρια, που έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της δουλειάς της στον Μαρσέλ Προυστ, μας ξεναγεί στον πολύπλοκο κόσμο του και εκφράζει τον θυμό της για την πανταχού παρούσα απάτη της εποχής μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η αλήθεια για τον «Συνταγματάρχη» Πάρκερ, τον διαβόητο μάνατζερ του Έλβις Πρίσλεϊ

Βιβλίο / Η αλήθεια για τον «Συνταγματάρχη» Πάρκερ, τον διαβόητο μάνατζερ του Έλβις Πρίσλεϊ

Ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Ο Συνταγματάρχης και ο Βασιλιάς» εξερευνά τη συναρπαστική ζωή ενός ακούραστου κομπιναδόρου που προσπαθούσε απεγνωσμένα να ανακαλύψει εκ νέου τον εαυτό του.
THE LIFO TEAM
Γνώριζαν ή όχι οι Γερμανοί για τα εγκλήματα του Χίτλερ;

Βιβλίο / Γνώριζαν ή όχι οι Γερμανοί για τα εγκλήματα του Χίτλερ;

Πότε ακριβώς χάθηκε ο πόλεμος για τον Άξονα; Ποια ήταν η πιο σημαντική μάχη του πολέμου; Πόσο «συμμέτοχος» ήταν ο Γερμανικός λαός στο ολοκαύτωμα; Σ’ αυτά τα ερωτήματα επιχειρεί να απαντήσει μια νέα ογκώδης έκδοση με τίτλο «Η συνολική ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου».
THE LIFO TEAM
Αudiobooks: Αντί να διαβάσεις το νέο βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ, το ακούς

Βιβλίο / Αudiobooks: Αντί να διαβάσεις το νέο βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ, το ακούς

Είναι νωρίς να πούμε πως αυτά τα ηχητικά λογοτεχνικά αρχεία μπορούν να αντικαταστήσουν το βιβλίο. Είναι όμως μια υπέροχη λύση για όσους θέλουν να διαβάσουν αλλά δεν έχουν χρόνο ή έχουν μπλοκάρει με το κανονικό διάβασμα.
ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ