Όταν το «Τενεκεδένιο ταμπούρλο» χτύπησε στις κινηματογραφικές αίθουσες του κόσμου

Όταν το «Τενεκεδένιο ταμπούρλο» χτύπησε στις κινηματογραφικές αίθουσες του κόσμου Facebook Twitter
Ο σκηνοθέτης Φόλκερ Σλέντορφ, ο μικρός πρωταγωνιστής Ντέιβιντ Μπένεντ και ο συγγραφέας Γκίντερ Γκρας στα γυρίσματα του «Τενεκεδένιου ταμπούρλου» το 1979
0

Το 1979 ένα τενεκεδένιο ταμπούρλο χτύπησε στις κινηματογραφικές οθόνες του κόσμου, υπενθυμίζοντας πως η παράνοια, η ταυτισμένη με τους εκάστοτε πολέμους ήταν, είναι και –δυστυχώς– θα είναι πανταχού παρούσα ως στοιχείο αναπόσπαστο της ανθρώπινης ιστορίας.

Συγγραφέας του, προ 20ετίας γραμμένου έργου, ήταν ο Γερμανός Γκίντερ Γκρας, που έφυγε σαν σήμερα από τη ζωή σε ηλικία 87 ετών. Σκηνοθέτης, ο συμπατριώτης του, Φόλκερ Σλέντορφ, υπεύθυνος και για μία άλλη σπουδαία ταινία λίγα χρόνια πριν, τη «Χαμένη τιμή της Καταρίνα Μπλουμ» (1975), σε συνεργασία με τη σκηνοθέτιδα σύντροφο του, Μάργκαρετ φον Τρότα. Και πρωταγωνιστής ο 11χρονος τότε Ελβετός ηθοποιός Ντέιβιντ Μπένεντ, που σαν πήγαιναν οι κακοί μεγάλοι άνθρωποι να πάρουν το ταμπούρλο του, έμπηζε τις φωνές και έσπαγε τα γυαλικά γύρω του.

Με το έργο αυτό ο Γκίντερ Γκρας άσκησε την κριτική του στο ναζιστικό παρελθόν της Γερμανίας και στις εγκληματικές πράξεις των, όχι και τόσο μακρινών, προγόνων του.

Το παιδί που θα έπαιρνε το ρόλο είχε απασχολήσει πολύ τον συγγραφέα και τον σκηνοθέτη. Λέγεται πως η κουβέντα μ' έναν γιατρό για την πιθανή ιατρική περίπτωση ενός παιδιού που σταματά η ανάπτυξη του, αρνούμενο να μεγαλώσει, οδήγησε τον Σλέντορφ στην επιλογή του μικρού Ντέιβιντ, γιου του ηθοποιού φίλου του, Χάιντζ Μπένεντ. Ο Γκρας απλά συμφώνησε, βλέποντας με τι πάθος πήγαινε να γίνει ταινία ένα βιβλίο του που η κριτική της εποχής είχε χαρακτηρίσει από πορνογραφικό έως βλάσφημο, με τα χρόνια όμως θα δικαιωνόταν όχι μόνο σε γερμανικό, αλλά και σε διεθνές επίπεδο.

Όταν το «Τενεκεδένιο ταμπούρλο» χτύπησε στις κινηματογραφικές αίθουσες του κόσμου Facebook Twitter
H σκηνή που ο μικρός τοποθετεί άχνη ζάχαρη στον αφαλό ενός 16χρονου κοριτσιού –το υποδυόταν η 24χρονη Καταρίνα Τάλμπαχ–, προτού καταλήξουν σε στοματικό σεξ.

Στην ταινία του Σλέντορφ, το ρεαλιστικό μοντέλο προέκυψε από το φανταστικό, όπου όμως το παράδοξο αγόρι είχε εξομοιωθεί με τον εμπράγματο κόσμο. Η πλοκή, έτσι, έμοιαζε να εκλογικεύει το φανταστικό και ο μικρός Όσκαρ Μάτζερατ, όπως ονομαζόταν ο κεντρικός χαρακτήρας, γινόταν περισσότερο γήινος, αποκτούσε ερωτισμό και ψυχολογική ατομικότητα.

Ακριβώς αυτός ο ερωτισμός και, πιο συγκεκριμένα, η ανακάλυψη της πρώιμης σεξουαλικότητας του παιδιού, οδήγησε στη λογοκρισία του φιλμ σε πολλές χώρες του εξωτερικού:

 

Δείτε στο 1',01'' του τρέιλερ, τη σκηνή που ο μικρός τοποθετεί άχνη ζάχαρη στον αφαλό ενός 16χρονου κοριτσιού –το υποδυόταν η 24χρονη Καταρίνα Τάλμπαχ–, προτού καταλήξουν σε στοματικό σεξ. Εξαιτίας αυτής της σκηνής το «Τενεκεδένιο ταμπούρλο» λογοκρίθηκε στον Καναδά, ενώ σε πολιτείες των ΗΠΑ, όπως η Οκλαχόμα, προβλήματα με το νόμο αντιμετώπισαν και οι ενοικιαστές της ταινίας από τα βίντεο-κλαμπ, πέραν των διανομέων! Κι ας είχε η ταινία μοιραστεί τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάνες μαζί με το «Αποκάλυψη τώρα» του Φράνσις Φορντ Κόπολα ή κι ας ήταν υποψήφια για το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας την επόμενη χρονιά. Το εμπάργκο στη διανομή στην Οκλαχόμα έληξε μόλις το 2001, κάτι που έγινε μέχρι και ντοκιμαντέρ ως bonus στην έκδοση του «Τενεκεδένιου ταμπούρλου» σε DVD το 2004!

Με το έργο αυτό ο Γκίντερ Γκρας άσκησε την κριτική του στο ναζιστικό παρελθόν της Γερμανίας και στις εγκληματικές πράξεις των, όχι και τόσο μακρινών, προγόνων του. Η θέληση του να έχει τον έλεγχο του σεναρίου και των γυρισμάτων, πιθανώς να πήγαζε από τη φοβία πώς ο κινηματογράφος θα σφετεριζόταν το μυθιστόρημα του με την ανάπτυξη των δικών του εκφραστικών μέσων: της αληθοφάνειας, του «γεμίσματος» με κενό χρόνο, την απόδοση του παρελθόντος, τη λογική της όποιας πλοκής.

 

Aκούστε ολόκληρο το soundtrack της ταινίας

Στην επιτυχία της ταινίας συνέβαλε και η συμμετοχή του συνθέτη Μορίς Ζαρ. Η μουσική προσωδία των σημαινόντων συνένωσε την οθόνη με την αίθουσα σε ένα γοητευτικό αποτέλεσμα βασισμένο εν πολλοίς σε φυσικούς και τεχνητούς ήχους, ένα μείγμα της απελπισίας με το γκροτέσκο. Ακούγοντας σήμερα το σάουντρακ του «Τενεκεδένιου ταμπούρλου» για μία ακόμη φορά, θα τολμούσα να το χαρακτηρίσω την απόλυτη μεταφορά του μαγικού νατουραλισμού στη μουσική για κινηματογράφο!

Το «Τενεκεδένιο ταμπούρλο» αποδείχτηκε τελικά ένα μεγαλειώδες πέρασμα της κινηματογραφικής τέχνης στο στάδιο του ποιητικού μύθου. Μία ταινία - γνήσιο τέκνο του σουρεαλισμού και της αποστασιοποίησης με την αρχική πηγή έμπνευσης, τον συγγραφέα Γκίντερ Γκρας, να παραμένει ιερέας και όχι μάγος νευρωτικός κάποιας «ασύντακτης» καλλιτεχνικής συνθήκης.

Όταν το «Τενεκεδένιο ταμπούρλο» χτύπησε στις κινηματογραφικές αίθουσες του κόσμου Facebook Twitter
Το παιδί που θα έπαιρνε το ρόλο είχε απασχολήσει πολύ τον συγγραφέα και τον σκηνοθέτη.

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΑΥΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΙΣ 13.4.2015

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ερωτικές ιστορίες κάτω από τα αστέρια στο Cine Paris

Οθόνες / Ερωτικές ιστορίες κάτω από τα αστέρια στο Cine Paris

Ένα υπέροχο κινηματογραφικό αφιέρωμα στο στέκι της Πλάκας, με παλιές δόξες, όπως το «Brief Encounter» και το «Roman Holiday» αλλά και πιο σύγχρονες, όπως το κομψοτέχνημα «In the Mood for Love» και το σπαραχτικό «Cold War».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Βασίλη και Δάφνη, πώς γυρίσατε την πιο αφοπλιστική ερωτική σκηνή του ελληνικού σινεμά;

Lifo Videos / Βασίλη και Δάφνη, πώς γυρίσατε την πιο αφοπλιστική ερωτική σκηνή του ελληνικού σινεμά;

Ο βραβευμένος σκηνοθέτης και σεναριογράφος Βασίλης Κεκάτος, μαζί με την πρωταγωνίστριά του, Δάφνη Πατακιά, μιλούν για όσα έζησαν στα γυρίσματα της ταινίας «Οι άγριες μέρες μας» – μιας ιστορίας με χαρακτήρες που είναι «γλυκά τσογλανάκια».
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
«Made in Vain»: Γιατί ένας άνθρωπος θέλει να γίνει bodybuilder;

Οθόνες / «Made in Vain»: Γιατί ένας άνθρωπος θέλει να γίνει bodybuilder;

Ένα αποκαλυπτικό ελληνικό ντοκιμαντέρ που αποτυπώνει την ωμή αλήθεια για το άθλημα του bodybuilding –έναν κόσμο όπου δοκιμάζονται τα όρια σώματος και πνεύματος– έρχεται στις αίθουσες την Πέμπτη 29 Μαΐου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Είναι η «Κιούκα» η «ελληνική ταινία της χρονιάς»;

The Review / Τι είναι αυτό που κάνει την ταινία «Κιούκα» να συζητιέται τόσο;

O Χρήστος Παρίδης συνομιλεί με τη Βένα Γεωργακοπούλου για την ταινία «Κιούκα: Πριν το τέλος του καλοκαιριού» του 31χρονου Κωστή Χαραμουντάνη. Πώς καταφέρνει το όραμα ενός millennial σκηνοθέτη να ξεχωρίζει στο σύγχρονο ελληνικό σινεμά — και γιατί αξίζει την προσοχή μας;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ρίτσαρντ Γκιρ: Η αβάσταχτη γοητεία της σεμνότητας 

Οθόνες / Ρίτσαρντ Γκιρ: Η αβάσταχτη γοητεία της σεμνότητας 

Με αφορμή την έξοδο του «Oh, Canada» στις εγχώριες αίθουσες, ανατρέχουμε στο σύνολο της καριέρας ενός σταρ που οι περισσότεροι θεωρούμε δεδομένο, ίσως επειδή όσα κάνει στην οθόνη φαντάζουν τόσο ανεπιτήδευτα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Κάν’ το όπως ο Γκοντάρ

Ανταπόκριση από τις Κάννες / Κάν’ το όπως ο Γκοντάρ

Ως άλλος Αμερικανός στο Παρίσι του ’60, ο Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ με τη φετινή του συμμετοχή, το ασπρόμαυρο «Nouvelle Vague», αποτίνει φόρο τιμής στον θρυλικό auteur του γαλλικού Νέου Κύματος, υπενθυμίζοντάς μας την τέχνη (και το θράσος) της νεότητας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στις σχολικές γιορτές ο Θοδωρής Σελέκος ζήλευε τα φτερά αγγέλου που είχε ο φίλος του ο Παναγιώτης

Οθόνες / Στις σχολικές γιορτές ο Θοδωρής Σελέκος ζήλευε τα φτερά αγγέλου που είχε ο φίλος του ο Παναγιώτης

Ο Θοδωρής Σελέκος μεγάλωσε στο Νέο Ηράκλειο και ασχολείται με τον κινηματογράφο . Στα πρώτα του βήματα ήταν μέρος της κολεκτίβας ATH KIDS. Έχει σκηνοθετήσει βιντεοκλίπ για καλλιτέχνες όπως ο Ethismos, ο Saske, οι Sworr και διαφημιστικά για brands όπως η Muerte Inc. Παλιότερα άκουγε περισσότερη hip-hop μουσική. Τώρα ακούει jazz και soul. Η πρώτη ταινία μικρού μήκους του ονομάζεται «Can you water a garden with tears?». Του αρέσει η ησυχία και οι αργές ταινίες.
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΚΟΥΛΑΚΗ
Χολιγουντιανή απόβαση στην Κρουαζέτ, μια πολιτική διαμαρτυρία αλλά και «ψαλίδι» στο γυμνό

Κάννες 2025 / Χολιγουντιανή απόβαση στην Κρουαζέτ, μια πολιτική διαμαρτυρία αλλά και «ψαλίδι» στο γυμνό

Στην τελετή έναρξης του Φεστιβάλ Καννών, ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο εξαπέλυσε για ακόμη μία φορά σφοδρή κριτική κατά της αμερικανικής πολιτικής, μια μικρή γαλλική ταινία εγκαινίασε το φεστιβάλ, ενώ οι λαμπερές σταρ υποχρεώθηκαν να περιορίσουν τις ημίγυμνες εμφανίσεις τους στο κόκκινο χαλί.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ποιος είναι τελοσπάντων αυτός ο Λεός Καράξ;

Οθόνες / Λεός Καράξ: Ποιος είναι ο σκηνοθέτης του Holy Motors;

«Δεν είμαι εγώ», δηλώνει ο ασυμβίβαστος Γάλλος δημιουργός στον τίτλο της φιλμικής του αυτοβιογραφίας, εντείνοντας το μυστήριο γύρω από το πρόσωπό του και προσθέτοντας ακόμη μία ψηφίδα σε ένα συναρπαστικό καλλιτεχνικό work in progress.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Ένκε Φεζολλάρι

Μυθολογίες / «Όποτε θέλω να κλάψω, βλέπω το The Hours»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Ένκε Φεζολλάρι

Το πρώτο ερωτικό σκίρτημα ήρθε με το Persona του Μπέργκμαν. Όταν είδε το Happy Together του Wong Kar-Wai, ήθελε να ουρλιάξει. Τα παθιασμένα συναισθήματα έχουν τον πρώτο λόγο στην κινηματογραφική λίστα του ηθοποιού και σκηνοθέτη.