Η πτώση του «σουλτάνου» Ερντογάν

Η πτώση του «σουλτάνου» Ερντογάν Facebook Twitter
6
Η πτώση του «σουλτάνου» Ερντογάν Facebook Twitter
Ο Ερντογάν τοποθέτησε το σχέδιό του να γίνει «σουλτάνος» στο επίκεντρο των εκλογών και τις μετέτρεψε σε προσωπικό δημοψήφισμα.

Το αποτέλεσμα των χθεσινών εκλογών στην Τουρκία συνιστά εντυπωσιακή ήττα για το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το οποίο αν και παρέμεινε το πρώτο κόμμα, έχασε για πρώτη φορά την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.

Το AKP, που κυβερνά την χώρα από το 2002, κερδίζει 259 έδρες εκ των 550 συνολικά εδρών συγκεντρώνοντας ποσοστό 41%, ενώ το κουρδικό κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών (HDP) έλαβε το 12,5% των ψήφων και στέλνει 78 βουλευτές στο κοινοβούλιο.  Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) και το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP) συγκέντρωσαν ποσοστά 25,2% και 16,5% αντίστοιχα, δηλαδή 131 και 82 έδρες.

«Με τη θέληση του Θεού, η απόφαση του έθνους είναι η σωστή», δήλωσε ο πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου όταν ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα, ενώ ο Ερντογάν, αν και λαλίστατος κατά την προεκλογική περίοδο, δεν έκανε καμιά δήλωση. Ο πίνακας των αποτελεσμάτων κατά περιοχή απεικονίζει τη μεγάλη δυσαρέσκεια στη χώρα, τόσο στις κουρδικές περιοχές της Ανατολής όσο και στις παράκτιες περιοχές (Μαρμαράς, Μεσόγειος, Αιγαίο), όπου η δύναμη του ΑΚΡ υποχώρησε σε σχέση με τις βουλευτικές εκλογές του 2011, σύμφωνα με το ΑΠΕ.

Όπως σχολιάζει η Marie Jego στη Monde, πάνω απ' όλα το εκλογικό αποτέλεσμα συνιστά υποχώρηση για τον Ερντογάν, ο οποίος συμπεριφερόταν ήδη ως υπερπρόεδρος. Τοποθετώντας το σχέδιό του να γίνει «σουλτάνος» στο επίκεντρο των εκλογών, τις μετέτρεψε σε προσωπικό δημοψήφισμα. Η απάντηση του τουρκικού λαού είναι συντριπτική. Ο Ερντογάν ονειρευόταν να έχει 400 βουλευτές και θα έχει 254. Ονειρευόταν να τροποποιήσει το Σύνταγμα για να ενισχύσει τις εξουσίες του, αλλά δεν θα το πετύχει. Όχι μόνο τα σχέδιά του ματαιώνονται, αλλά και το άστρο του είναι φανερό ότι έχει αρχίσει να δύει, τονίζει.

Η πτώση του «σουλτάνου» Ερντογάν Facebook Twitter
Υποστηρικτές του ΑΚΡ περιμένουν την ομιλία Νταβούτογλου, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων.

Η απόφασή του να ριχτεί προσωπικά στην προεκλογική μάχη - παρόλο που θα έπρεπε να τηρεί ουδετερότητα - και να πολώσει την κοινωνία στους λόγους του (λαϊκοί εναντίον θρήσκων, Σουνίτες εναντίον Αλεβιτών, Κούρδοι εναντίον Τούρκων) είχε ως αποτέλεσμα να χάσει την υποστήριξη μεγάλου μέρους του εκλογικού σώματος. Καμιά σχέση με τον Ερντογάν του 2002, που μαγνήτιζε τα πλήθη μιλώντας για πλουραλισμό, ελευθερία και μεταρρυθμίσεις. Το 2015, οι λέξεις που δείχνει να προτιμά είναι «συνωμοσία», «τρομοκρατία» και «παράλληλες δομές».

Η πτώση του «σουλτάνου» Ερντογάν Facebook Twitter
Υποστηρικτές του ΑΚΡ στην Άγκυρα.

Ο αυταρχισμός του δεν έχει όρια, επισημαίνει η αρθρογράφος της Monde. Ο Τύπος, η Δικαιοσύνη, η αστυνομία, τέθηκαν υπό τον πλήρη έλεγχό του. Εξαπολύοντας τον Δεκέμβριο του 2013 μια σφοδρή επίθεση εναντίον της αδελφότητας του πρώην μέντορά του, του ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν, φίμωσε, καθαίρεσε ή συνέλαβε πολλούς αστυνομικούς, δικαστές και εισαγγελείς.

Κάθε φορά που κάποιος δημοσιογράφος τολμούσε να ασκήσει κριτική, ο Τούρκος πρόεδρος τον κατηγορούσε για «τρομοκρατία» ή «συνωμοσία κατά του κράτους» και φρόντιζε να απολυθεί. Όταν  κυκλοφορούσε στο YouTube ή στο twitter ένα βίντεο που δεν του άρεσε, το μπλοκάριζε. Οι αντίπαλοί του είναι «τρομοκράτες», σύμφωνα με τον ίδιο. Και ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, ο αρχηγός του φιλοκουρδικού Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος (ΗDP), είναι «άθεος».

Ο Ντεμιρτάς, το νέο πρόσωπο της τουρκικής πολιτικής σκηνής

Ο Ντεμιρτάς, ένας 42χρονος χαρισματικός δικηγόρος, αποτέλεσε το κλειδί αυτών των εκλογών. Πρώην αγωνιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και γνωστός ως «κούρδος Ομπάμα», πήρε από την αρχή τις αποστάσεις του από το ΡΚΚ και ανταμείφθηκε με την είσοδο του κόμματός του στο κοινοβούλιο.

Η πτώση του «σουλτάνου» Ερντογάν Facebook Twitter
Οι δύο πρόεδροι του HDP, Σελαχατίν Ντεμιρτάς και Φιγκέν Γιουκσεκντάγκ.

Ο αρχηγός του φιλοκουρδικού Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος (ΗDP) που διακρίνεται για το χιούμορ του και λέει ότι σιδερώνει ο ίδιος τα πουκάμισά του, έπεισε ότι αποτελεί τον εκπρόσωπο μιας άλλης Τουρκίας, της Τουρκίας των μειονοτήτων, των γυναικών, των ομοφυλόφιλων και των οικολόγων. Η νίκη του αποτελεί ισχυρό μήνυμα και προς το ΡΚΚ, αφού δείχνει ότι είναι καιρός να σκεφτεί το κόμμα αυτό τις εκλογές και να ξεχάσει τα όπλα. «Μόνο με τις κάλπες μπορούμε να σταματήσουμε ή τουλάχιστον να φρενάρουμε τον Ερντογάν», έλεγε στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ο Ντεμιρτάς, ο οποίος θα παίξει χωρίς αμφιβολία ενεργό ρόλο στην τουρκική πολιτική σκηνή τα επόμενα χρόνια.

«Τόσο με την ηλικία του, όσο και με το στιλ του, έχει εκτοπίσει τους άλλους ηγέτες», σχολιάζει ο πανεπιστημιακός Αχμέτ Ινσέλ, σύμφωνα με τον οποίο ο Ντεμιρτάς «ενσαρκώνει σε μεγάλο βαθμό το πνεύμα του Γκεζί», της μεγάλης εξέγερσης δηλαδή που σημειώθηκε την άνοιξη του 2013 στην Κωνσταντινούπολη. «Είμαστε το κόμμα με τις περισσότερες γυναίκες υποψήφιες στις βουλευτικές εκλογές», έλεγε στις συνεντεύξεις του. «Όλες οι μειονότητες έχουν θέση σε μας, είναι ζήτημα αρχής».

 

Η πτώση του «σουλτάνου» Ερντογάν Facebook Twitter
Υποστηρικτές του HDP πανηγυρίζουν. Alexandros Michailidis / SOOC

Η στρατηγική αυτή είχε ήδη φέρει αποτελέσματα στις προεδρικές εκλογές του περασμένου Αυγούστου, όπου ο Ντεμιρτάς έλαβε 9,7%, ενώ το κουρδικό κίνημα δεν ξεπερνούσε μέχρι τότε το 6% ή το 7%. Τότε ήταν που ο κούρδος ηγέτης έπεισε το κόμμα του να ριχτεί στη μάχη των βουλευτικών εκλογών, προκειμένου να αναγνωριστεί ως μια από τις μεγάλες πολιτικές δυνάμεις της χώρας.

Η πτώση του «σουλτάνου» Ερντογάν Facebook Twitter
Υποστηρικτές του HDP πανηγυρίζουν.

Γεννημένος το 1973 στο Ελαζίγκ της νοτιοανατολικής Τουρκίας από μια «φτωχή και ευσεβή» σουνιτική οικογένεια, ο Ντεμιρτάς πρέπει να λάβει υπόψη του τις απαιτήσεις τόσο των ανταρτών του ΡΚΚ που μάχονται στο βόρειο Ιράκ, όσο και του Αμπντουλάχ Οτσαλάν που είναι φυλακισμένος στο Ιμραλί. Οι αδελφές του φορούν μαντήλα. Ο αδελφός του ο Νουρετίν έχει καταδικαστεί σε κάθειρξη 22 ετών για συμμετοχή στο ΡΚΚ. «Πολεμά στο βόρειο Ιράκ τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους, οι οποίοι εξοπλίζονται εν μέρει από τη σημερινή τουρκική κυβέρνηση», λέει ο Ντεμιρτάς κάθε φορά που τον ρωτούν για τον αδελφό του. Όπως και ο Ερντογάν, ο Ντεμιρτάς έχει το χάρισμα να μιλά τη γλώσσα του καθημερινού πολίτη. Αντίθετα με τον μεγαλομανή πρόεδρο, όμως, εκείνος είναι σεμνός και μοντέρνος.

Αντιδρούν οι αγορές στην αποτυχία του AKP να εξασφαλίσει αυτοδυναμία

Πτώση κατά περισσότερο από 6% καταγράφεται στο χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης, ενώ η τουρκική λίρα υποχωρεί απέναντι στο δολάριο και το ευρώ, την επομένη των εκλογών. Οι επενδυτές αντιδρούν στην προοπτική σχηματισμού κυβέρνησης μειοψηφίας ή συνασπισμού μετά την αποτυχία του κυβερνώντος AKP να εξασφαλίσει απόλυτη πλειοψηφία.

«Πρόκειται για την πιο αβέβαιη έκβαση. Ανοίγει την προοπτική πρόωρων εκλογών και για περαιτέρω τριβές στις τάξεις του AKP», δήλωσε στρατηγικός αναλυτής της UBS.

Η πτώση του «σουλτάνου» Ερντογάν Facebook Twitter
Υποστηρικτές του HDP πανηγυρίζουν. Alexandros Michailidis / SOOC

Στις 04.54 GMT, η ισοτιμία της λίρας είχε διαμορφωθεί στις 2,7770 έναντι του δολαρίου, από 2,6615 την Παρασκευή, αλλά υψηλότερα από το χαμηλό των 2.799 κατά τη διάρκεια της νύκτας.

6

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Moët στη δίνη εργασιακών σκανδάλων: Μοιάζει με «παλιομοδίτικη βασιλική αυλή μισογύνηδων»

Διεθνή / Η Moët στη δίνη εργασιακών σκανδάλων: Μοιάζει με «παλιομοδίτικη βασιλική αυλή μισογύνηδων»

Η Moët Hennessy είναι αντιμέτωπη με την αγωγή της Μαρίας Γκασπάροβιτς που ξεδίπλωσε ντόμινο αποκαλύψεων για σεξουαλική παρενόχληση, διακρίσεις λόγω φύλου και άδικες απολύσεις 
LIFO NEWSROOM
Οι 200 συμφωνίες του Τραμπ έγιναν τρεις – Ποιες χώρες πλησιάζουν, τι σημαίνει για την ΕΕ

Διεθνή / Οι 200 συμφωνίες του Τραμπ έγιναν τρεις – Ποιες χώρες πλησιάζουν, τι σημαίνει για την ΕΕ

Παρά την προεκλογική υπόσχεση για εμπορικές συμφωνίες με όλο τον κόσμο, ο Αμερικανός πρόεδρος έχει υπογράψει μόνο τρεις. Πιο κοντά σε συμφωνία οι ΗΠΑ με την Ευρωπαϊκή Ένωση, υπό την απειλή δασμών-μαμούθ.
LIFO NEWSROOM
Ερυθρά θάλασσα: Δύο μέλη της ασφάλειας του ελληνόκτητου Eternity C διασώθηκαν σχεδόν 48 ώρες μετά την επίθεση των Χούτι

Ελλάδα / Ερυθρά θάλασσα: Δύο μέλη της ασφάλειας του ελληνόκτητου Eternity C διασώθηκαν σχεδόν 48 ώρες μετά την επίθεση των Χούτι

Το Eternity C, ελληνόκτητο πλοίο υπό λιβεριανή σημαία, είχε δεχθεί επίθεση τη Δευτέρα από πλωτά drones και ρουκέτες και βυθίστηκε λίγες ώρες αργότερα
LIFO NEWSROOM
Ο Πέδρο Σάντσεθ αντιμέτωπος με τη μεγαλύτερη κρίση της πρωθυπουργίας του

Διεθνή / Ο Πέδρο Σάντσεθ αντιμέτωπος με τη μεγαλύτερη κρίση της πρωθυπουργίας του

Ο Πέδρο Σάντσεθ, πρωθυπουργός της Ισπανίας, αντιμετωπίζει σοβαρές κατηγορίες διαφθοράς και πολιτικές προκλήσεις, ενώ προσπαθεί να διατηρήσει την εξουσία του εν μέσω εσωτερικών και διεθνών πιέσεων
LIFO NEWSROOM
Η Ευρώπη καλείται να δημιουργήσει αποθέματα τροφίμων και φαρμάκων σε περίπτωση νέας πανδημίας ή εισβολής

Διεθνή / Σχέδιο για δημιουργία αποθεμάτων τροφίμων, φαρμάκων και γεννητριών, υπό τον φόβο νέας πανδημίας στην Ευρώπη

«Γνωρίζουμε τις απειλές που αντιμετωπίζουμε… διακοπές ρεύματος, ακραία καιρικά φαινόμενα και μεταδοτικές ασθένειες. Αυτοί δεν είναι πια μακρινοί κίνδυνοι»
LIFO NEWSROOM
Γιατί οι New York Times υπονομεύουν την υποψηφιότητα του Ζοχράν Μαμντάνι;

Διεθνή / Γιατί οι New York Times υπονομεύουν την υποψηφιότητα του Ζοχράν Μαμντάνι;

Με μια σειρά άρθρων γνώμης, ένα κύριο άρθρο και ένα «αποκαλυπτικό» ρεπορτάζ, οι New York Times μοιάζουν σαν να βρίσκονται σε σταυροφορία εναντίον του Μαμντάνι, σύμφωνα με την πρώην αρχισυντάκτρια της εφημερίδας και νυν συνεργάτρια του Guardian, Μάργκαρετ Σάλιβαν.
LIFO NEWSROOM
Οι ΗΠΑ επιβάλλουν κυρώσεις κατά της αξιωματούχου του ΟΗΕ που διερευνά παραβιάσεις στη Γάζα

Διεθνή / Οι ΗΠΑ επιβάλλουν κυρώσεις κατά της αξιωματούχου του ΟΗΕ που διερευνά παραβιάσεις στη Γάζα

Η απόφαση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ να επιβάλει κυρώσεις στην Albanese, ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ για τη Δυτική Όχθη και τη Γάζα, ήρθε μετά την αποτυχία των αμερικανικών πιέσεων προς τον ΟΗΕ να την απομακρύνει από τη θέση της
LIFO NEWSROOM
Ψήφος δυσπιστίας κατά της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Δυσαρέσκεια για τη δεξιά στροφή της ΕΕ

Διεθνή / Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Σήμερα η ψηφοφορία για την πρόταση δυσπιστίας - Δυσαρέσκεια για τη δεξιά στροφή της ΕΕ

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αντιμετωπίζει σπάνια ψήφο δυσπιστίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, φέρνοντας στο φως τη δυσαρέσκεια για τη δεξιά στροφή των πολιτικών της ΕΕ και ζητήματα διαφάνειας στη διακυβέρνηση
LIFO NEWSROOM
Όλο και περισσότερα παιδιά κάνουν διάλειμμα από τα smartphone για την ψυχική τους υγεία

Διεθνή / Όλο και περισσότερα παιδιά κάνουν διάλειμμα από τα smartphone για την ψυχική τους υγεία

Νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι τα παιδιά και οι έφηβοι παίρνουν πρωτοβουλία να διακόψουν τη χρήση smartphone και social media για να προστατεύσουν την ψυχική τους υγεία, την ασφάλεια και την συγκέντρωσή τους
LIFO NEWSROOM
Sotheby’s: Σε δημοπρασία ο μεγαλύτερος αρειανός μετεωρίτης στη Γη

Διεθνή / Sotheby’s: Σε δημοπρασία ο μεγαλύτερος αρειανός μετεωρίτης στη Γη

«Όταν εξετάστηκαν τα κομμάτια του, συνειδητοποιήσαμε: "Θεέ μου, είναι αρειανός". Στη συνέχεια ανακαλύψαμε ότι είναι το μεγαλύτερο κομμάτι του Άρη στον πλανήτη μας », δηλώνει η αντιπρόεδρος του οίκου
LIFO NEWSROOM