Μελιτζάzz: Ένα πολύπλευρο φεστιβάλ για την τσακώνικη παράδοση που χάνεται

Μελιτζάzz Facebook Twitter
Ιστορική έκθεση «Νόστιμον ήμαρ».
0

Για να φτάσει κανείς στο Λεωνίδιο πρέπει να το θέλει πολύ, να είναι επιδέξιος στο τιμόνι και να αντέχει το ατελείωτο στροφιλίκι. Στον «σίγουρο τόπο» του Κολοκοτρώνη κανένας Τούρκος δεν πάτησε το πόδι του – πώς θα μπορούσε, εξάλλου, αφού στεριανός δρόμος δεν υπήρχε. Αυτή ακριβώς η δυσκολία της σύνδεσης είναι που έσωσε την πόλη από την «άλωση» που επιφυλάχθηκε σε άλλους προορισμούς, οι οποίοι ήταν εύκολα προσβάσιμοι.

Σαν κρυμμένο μυστικό φυλάχθηκε το Λεωνίδιο, ένας οικισμός χαρακτηρισμένος σήμερα παραδοσιακός, με δεκάδες αρχοντικά και πύργους των προεπαναστατικών χρόνων αλλά και νεοκλασικά του 19ου αιώνα, μια μικρή κουκλίστικη πολιτεία φωλιασμένη στη ρίζα του τεράστιου κοκκινόβραχου που δεσπόζει από πάνω της.

«Καούρ’ εκάνατε» (Καλωσήλθατε) διαβάζει σε μια πινακίδα ο επισκέπτης φτάνοντας στο Λεωνίδιο. Η απομόνωση αιώνων ήταν αυτή που διαφύλαξε την τσακώνικη γλώσσα. Ουσιαστικά πρόκειται για την επιβίωση της αρχαίας δωρικής διαλέκτου, την οποία μιλούσαν οι Λάκωνες. Σήμερα τη χρησιμοποιούν λιγοστοί ηλικιωμένοι, βρίσκεται στον κατάλογο των υπό εξαφάνιση γλωσσών της UNESCO και ενδεχομένως είναι η αρχαιότερη εν ζωή γλώσσα στην Ευρώπη.

Η ανησυχία και η αναζήτηση των Τσακώνων, το άγνωστο και η ελπίδα, οι νέες πατρίδες, η περιπλάνηση, η επιβίωση και ο πλουτισμός, ο νόστος, η επιστροφή στη γενέτειρα, το αποτύπωμα στην κοινωνική ζωή και στην πολιτιστική κληρονομιά του γενέθλιου τόπου είναι τα πολιτισμικά συστατικά του Mελιτζάzz 2024 «Νόστος».

Μπορεί την ύπαρξη της τσακώνικης γλώσσας, καθώς και του απαράλλακτου εδώ και 40 αιώνες τσακώνικου χορού –που αναπαριστά τη μάχη του προστάτη της περιοχής Απόλλωνα με τον Πύθωνα– να τα γνωρίζουν λίγοι, οι τσακώνικες μελιτζάνες με την ασυναγώνιστη γλύκα, όμως, είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς.

Μελιτζάzz Facebook Twitter
Παιδικό παιχνίδι Στρίγκλες.

Σε αυτό το αναγνωρισμένο προϊόν ΠΟΠ, την τσακώνικη μελιτζάνα Λεωνιδίου, είναι αφιερωμένο το Μελιτζάzz, ένα πολύπλευρο φεστιβάλ που πραγματοποιείται εδώ και δώδεκα χρόνια, την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου. Στην επιτυχία του οφείλεται εν μέρει η ήπια και προσεκτική τουριστική ανάπτυξη της περιοχής – ο αναρριχητικός τουρισμός είναι ο απρόσμενος έτερος πόλος ενδιαφέροντος.

Η ανησυχία και η αναζήτηση των Τσακώνων, το άγνωστο και η ελπίδα, οι νέες πατρίδες, η περιπλάνηση, η επιβίωση και ο πλουτισμός, ο νόστος, η επιστροφή στη γενέτειρα, το αποτύπωμα στην κοινωνική ζωή και στην πολιτιστική κληρονομιά του γενέθλιου τόπου είναι τα πολιτισμικά συστατικά του Mελιτζάzz 2024 «Νόστος», που πραγματοποιήθηκε και φέτος με επιτυχία στις 3-7 Ιουλίου.

Ενδεικτικό της σημασίας που έχει αποκτήσει το φεστιβάλ για την πόλη είναι ότι ο εμπνευστής και καλλιτεχνικός διευθυντής του, Σωτήρης Μπόλης, βραβεύτηκε από τον δήμαρχο Ν. Κυνουρίας Μανώλη Δολανίτη με το Βραβείο Πολιτιστικής Προσφοράς «για τη μεγάλη και αδιάλειπτη προσφορά του στον πολιτισμό και την ανάπτυξη του Λεωνιδίου».

Μικροί και μεγαλύτεροι ξενώνες στην ευρύτερη περιοχή –το Λεωνίδιο βρίσκεται εντός προστατευόμενης περιοχής του δικτύου Natura 2000 και δεν διαθέτει μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες– είχαν κατακλυστεί από όσους παρακολούθησαν επί πέντε μέρες με μεγάλο ενδιαφέρον, μαζί με τους μόνιμους κατοίκους, όχι μόνο τις μουσικές εκδηλώσεις σε διάφορα σημεία της πόλης αλλά και τις συζητήσεις, ενώ επισκέφθηκαν παράλληλα τις εκθέσεις που φιλοξένησαν τα υπέροχα αρχοντικά του τόπου.

Μελιτζάzz Facebook Twitter
DJ Rezo
Μελιτζάzz Facebook Twitter
Τσακώνικη υφαντική.
Μελιτζάzz Facebook Twitter
Τσακώνικος χορός.

Για ακόμα μια φορά στο Μελιτζάzz συνομίλησαν το παλιό με το νέο: η ιστορία, η παράδοση, η αρχιτεκτονική, η τσακώνικη διάλεκτος, η υφαντική, ο τσακώνικος χορός και η γεύση με τις σύγχρονες δράσεις – οκτώ συναυλίες με παλιές και νέες μουσικές, τρία εργαστήρια, δύο εκθέσεις σύγχρονης τέχνης, μία ιστορική έκθεση, τέσσερις μόνιμες εκθέσεις, τέσσερις εκδηλώσεις λόγου και στρογγυλά τραπέζια, τρεις κινηματογραφικές ταινίες, διάφορες γευστικές δοκιμές και εμπειρίες, γεύση και περιήγηση.

Στην εντυπωσιακή Φάμπρικα Πολιτισμού, την παλιά «Ηλεκτρική» της πόλης που έχει μετατραπεί σε πνευματικό πολιτιστικό κέντρο, πραγματοποιήθηκε στρογγυλό τραπέζι με θέμα «Τσακώνικη κληρονομιά. Γραπτή και προφορική ιστορία», με βασικό σημείο συζήτησης την τσακώνικη υφαντική – στοιχείο υπό ένταξη στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Στην ιδιαίτερα διαφωτιστική συζήτηση συμμετείχαν ο Χάρης Αθανασιάδης, καθηγητής Δημόσιας Ιστορίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και διευθυντής του ΠΜΣ «Δημόσια ιστορία» του ΕΑΠ, ο Βασίλης Δαλκαβούκης, καθηγητής του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, συντονιστής της θεματικής ενότητας της Προφορικής Ιστορίας στο ΠΜΣ «Δημόσια ιστορία» του ΕΑΠ, και Τσακώνισσες υφάντρες, που περιέγραψαν με γλαφυρότητα την εποχή που κάθε νοικοκυριό παράγγελνε τα απαραίτητα χρωματιστά υφαντά κιλίμια με τα ξεχωριστά σχέδια. 

Το Μελιτζάzz φιλοξένησε επίσης ενημερωτική εκδήλωση και εργαστήρια για τους τομείς εστίασης και τουρισμού, στο πλαίσιο της διακρατικής συνεργασίας LEADER/CLLD «Say cheese. Balkan cheese!» με θέμα «Δρόμοι του τυριού στην Ανατολική Πελοπόννησο». Αξίζει να σημειωθεί ότι στο φεστιβάλ καλεσμένη χώρα ήταν η Ρουμανία, η οποία –εκτός από τους χορούς και τα τραγούδια της– παρουσίασε την κουζίνα και τα γαλακτοκομικά της προϊόντα.

Οι συναυλίες τράβηξαν σαν μαγνήτης ντόπιους και ξένους: ο Μανώλης Χριστοδούλου με το κουιντέτο του, οι Μωζάικ, ο Δημήτρης Μυστακίδης ήταν ανάμεσα στους δεξιοτέχνες μουσικούς που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα των διοργανωτών του φεστιβάλ, το οποίο δίνει πάντα ιδιαίτερη σημασία στη μουσική – το όνομά του, εξάλλου, είναι χαρακτηριστικό.

Μελιτζάzz Facebook Twitter
Ιστορική έκθεση «Νόστιμον ήμαρ».
Μελιτζάzz Facebook Twitter
Ρουμανικά παραδοσιακά τραγούδια και χοροί.
Μελιτζάzz Facebook Twitter
Απροσδόκητη επιτυχία σημείωσε η συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στο Παλαιό Γυμνάσιο Λεωνιδίου, η οποία ήταν αφιερωμένη στην προσωπικότητα και το έργο του Λεωνιδιώτη ποιητή και διανοούμενου Γιώργου Σαραντάρη.

Απροσδόκητη επιτυχία, τέλος, σημείωσε η συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στο Παλαιό Γυμνάσιο Λεωνιδίου, η οποία ήταν αφιερωμένη στην προσωπικότητα και το έργο του Λεωνιδιώτη ποιητή και διανοούμενου Γιώργου Σαραντάρη. Ο Γιώργος Παπαθανασόπουλος (δημοσιογράφος, συγγραφέας) και ο Βασίλης Ρούβαλης (εκδότης, συγγραφέας), απαντώντας στις ερωτήσεις της δημοσιογράφου Κυριακής Μπεϊόγλου, σκιαγράφησαν την προσωπικότητα του σημαντικού ποιητή, φιλοσόφου και δοκιμιογράφου της Γενιάς του ’30, το έργο του οποίου δεν έχει ακόμα αναδειχθεί επαρκώς.

Καθώς ολοκληρώνεται ένα απολαυστικό πενθήμερο στο Λεωνίδιο, το βλέμμα πέφτει σε μια ακόμα πινακίδα:

Όρεγι π’ εκάνερε ξένε θα ράρε πρεσσά τσαι θα νιάρε πλέτερα. Αλεσι τσαι σ’ άλλοι να μόλωι τσ’ ενεοι τον Αγιελίδη.

Εδώ που ήλθες, ξένε, θα δεις πολλά και θ’ ακούσεις περισσότερα. Πες τα και σ’ άλλους να έλθουν κι αυτοί στο Λεωνίδιο.


Διοργάνωση: Δήμος Νότιας Κυνουρίας, Αναπτυξιακός Οργανισμός Πάρνωνα, Περιφέρεια Πελοποννήσου, ΑΜΚΕ Μικρές Μεσογειακές Ιστορίες
Αιγίδα και επιχορήγηση: Υπουργείο Πολιτισμού
Σχεδιασμός & καλλιτεχνική διεύθυνση: Σωτήρης Μπόλης
Διεύθυνση παραγωγής: Αναπτυξιακός Οργανισμός Πάρνωνα Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α. 

Μουσική
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Έπαθα νευρολογική διαταραχή, είχα αυτοκτονικές σκέψεις» - Κι εκεί γεννήθηκε ο Ivy Robins

Μουσική / Πέτρος Βεντουρής: «Έγραψα τραγούδια για να μην πεθάνω»

Όταν ο Πέτρος Βεντουρής βυθίστηκε στη σιωπή της κατάθλιψης, γεννήθηκε ένας άλλος εαυτός, ο Ivy Robins. Και περνώντας από το σκοτάδι, την απώλεια και την ψυχοθεραπεία, βρήκε τη μουσική που τον έκανε ξανά λειτουργικό.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Φεστιβάλ Ελάτειας: Εκεί που η μουσική στήνει φωλιά κάτω απ’ τα πλατάνια εδώ και 12 χρόνια

Φεστιβαλ Ελάτειας / «Δεν ήταν φεστιβάλ, δεν υπήρχε σκηνή, ούτε πρόγραμμα»

Ξεκίνησε ως ένα πάρτι στο δάσος. Σήμερα, δώδεκα χρόνια μετά, το Μουσικό Φεστιβάλ Ελάτειας έχει γίνει σημείο αναφοράς για όσους πιστεύουν στη δύναμη της κοινότητας, της αυθεντικότητας και της μουσικής που ενώνει.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Φιλιώ Πυργάκη (1939-2021) : «Το δημοτικό, παιδί μου, δεν είναι τραγούδι για να πλένεις τα πιάτα…»

Μουσική / Φιλιώ Πυργάκη: «Το δημοτικό, παιδί μου, δεν είναι τραγούδι για να πλένεις τα πιάτα…»

«Λέω κουράστηκα, αλλά μόλις ανέβω εκεί πάνω στο παλκοσένικο γίνομαι αλλιώτικος άνθρωπος». Η κορυφαία των Ελληνικών πανηγυριών, που πέθανε σαν σήμερα το 2021, είχε μιλήσει στη LIFO για μιαν Ελλάδα που υπνοβατεί στο DNA μας.
M. HULOT
Fotis Benardo: «Εξάγουμε πολιτισμό, αλλά στην Ελλάδα δεν μας το αναγνωρίζουν»

Μουσική / Fotis Benardo: «Κανένα ΑΙ δεν μπορεί να εκφράσει αυτά που νιώθω, ούτε αυτά που έχω περάσει»

Είναι ο ντράμερ των Nightfall. Έκανε τη μουσική όχημα για τα ταξιδέψει σε ολόκληρο τον κόσμο. Μοιράστηκε τη σκηνή με θρύλους της μουσικής όπως οι Black Sabbath, οι Iron Maiden οι Kiss και οι Motorhead. Πιστεύει πολύ στη νέα μουσική σκηνή της Ελλάδας και ότι ο άνθρωπος θέλει άνθρωπο και όχι ΑΙ. Είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
M. HULOT
Πόσο τελικά έχει ακυρωθεί ο Morrissey;

Μουσική / Morrissey: Η συναυλία ακυρώθηκε, το beef συνεχίζεται

Η πορεία ενός από τους πιο δημοφιλείς μουσικούς της εποχής μας έχει έχει στιγματιστεί από τις πολιτικές του τοποθετήσεις υπέρ ενός ακροδεξιού κόμματος, καθώς και από τις προκλητικές δηλώσεις του για ζητήματα όπως η μετανάστευση, η ισλαμοφοβία και η πολιτική ορθότητα. Το κοινό χωρίζεται στα δύο. Τι πιστεύει η κάθε πλευρά;
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Νταϊάνα Ρος, η βασίλισσα της μουσικής 

Μουσική / Νταϊάνα Ρος: «Θέλει χρόνο και δουλειά για να γίνεις Diva, δεν είναι τόσο απλό»

Μια από τις πιο μεγάλες τραγουδίστριες του πλανήτη, η ακαταπόνητη ερμηνεύτρια που με τη μαγνητική της παρουσία μαγεύει το κοινό, είναι ένα φαινόμενο πιο ασυνήθιστο από όσο νομίζετε. Έρχεται σε λίγες μέρες στην Αθήνα για μια μοναδική συναυλία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
105’ με τον Rack

Μουσική / Rack: «Έχω φάει σφαλιάρες γιατί τις ζήταγα, αλλά η ζωή μου πλέον έχει αλλάξει»

Γιος του Λεκτικού Επεξεργαστή και με καριέρα που εκτοξεύτηκε νωρίς, ο δημοφιλής ράπερ έχει αλλάξει ρότα. Στα 25 του, πιο ήρεμος από ποτέ, απολαμβάνει μια φήμη που έφτασε μέχρι το Χόλιγουντ.
M. HULOT