Η «Επιστροφή στην Κύπρο» της Μαίρης Χριστοφίδη μέσα από μια νέα έκθεση στη Λάρνακα

Στη Λάρνακα, στο προγονικό σπίτι της οικογένειας Πιερίδη όπου στεγάζεται από το 1974 το Μουσείο Πιερίδη, το παλαιότερο ιδιωτικό μουσείο στην Κύπρο, εγκαινιάστηκε το προηγούμενο Σάββατο η έκθεση φωτογραφίας της Μαίρης Χριστοφίδη «Επιστροφή στην Κύπρο». Το αποικιακού χαρακτήρα κτίριο, που χτίστηκε το 1815, φιλοξενεί στο ισόγειο τη σημαντική αρχαιολογική συλλογή που συγκέντρωσαν έξι γενιές προξένων, αρχαιόφιλων και βιβλιολατρών, με τελευταίο απόγονο τον Δημήτρη Ζ. Πιερίδη, που αποφάσισε να τη δωρίσει στο ομώνυμο Ίδρυμα και εξακολουθεί να κατοικεί στον πρώτο όροφο του αρχοντικού.

Τα αντικείμενα που εκτίθενται χρονολογούνται από τη νεολιθική περίοδο μέχρι και την αγγλοκρατία, παρουσιάζοντας 9000 χρόνια πολιτισμού του νησιού – πρόκειται για αντικείμενα που διέσωσαν με προσωπική προσπάθεια, ακόμα και κίνδυνο, από τις λαθρανασκαφές και τους βανδαλισμούς ο ιδρυτής του μουσείου Δημήτριος Πιερίδης και οι απόγονοί του, κάνοντας χρήση της διπλωματικής τους ιδιότητας, καθώς μέλη της οικογένειας διετέλεσαν πρόξενοι της Βρετανίας, Αυστρίας, Γερμανίας, Νορβηγίας και Σουηδίας.

Δίπλα στις αίθουσες που στεγάζουν το διάσημο γυμνό ειδώλιο καθήμενης ανδρικής μορφής της Ύστερης Νεολιθικής περιόδου (5500 π.Χ.), το περίφημο κόκκινο γυαλισμένο σκεύος από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού, τα εντυπωσιακά σανιδόσχημα ειδώλια που χρονολογούνται στα τέλη της Πρώιμης και στη Μέση Εποχή του Χαλκού, τα ρωμαϊκά γυάλινα σκεύη και την εξαιρετική συλλογή μεσαιωνικής εφυαλωμένης κεραμικής με την υπέροχη κούπα του γάμου που απεικονίζει ενωμένο το ζευγάρι των νεόνυμφων, βρήκαν τη θέση τους οι φωτογραφίες της Κύπριας Μαίρης Χριστοφίδη που επιστρέφει μετά από απουσία ετών στο νησί της.

«Η φωτογραφία είναι ό,τι ορίζεις μέσα στο κάδρο» λέει συχνά η Μαίρη Χριστοφίδη και στο δικό της κάδρο χωράει ένας ολόκληρος κόσμος.

Μαθήτρια του Πλάτωνα Ριβέλλη, η Χριστοφίδη ασχολείται με τη φωτογραφία είκοσι χρόνια, έχοντας στο ενεργητικό της περισσότερες από 10.000 λήψεις -στην πλειονότητά τους ασπρόμαυρες- με την ανθρώπινη παρουσία να την ενδιαφέρει ιδιαίτερα.

«Η Μαίρη Χριστοφίδη είναι μια φωτογράφος με οξεία οπτική αντίληψη, ένα διεισδυτικό βλέμμα. Συγκροτεί ένα προσωπικό φωτογραφικό "ντοκουμέντο", εικόνες με έντονη αισθητική υπόσταση. Στο έργο της συγκλίνουν το ντοκιμαντέρ και η αισθητική – ό,τι δηλαδή διακρίνει την καλλιτεχνική φωτογραφία από τα ερασιτεχνικά φωτογραφικά στιγμιότυπα, τα "snapshots".

Η συνεπαγόμενη καλλιτεχνική απόλαυση οφείλεται στην συνδυαστική οπτική του καλλιτέχνη: τα μάτια και η ψυχή, σε αγαστή συνεργασία, εξασφαλίζουν την αρμονία ανάμεσα στον εικονίζοντα δημιουργό και το εικονιζόμενο θέμα. Έτσι το τελικό αποτέλεσμα συγκινεί, συναρπάζει, εκπλήσσει ή αιφνιδιάζει, εγείροντας συναισθήματα και προσωπικούς συνειρμούς στον θεατή», γράφει η Δρ της Ιστορίας της Τέχνης Τατιάνα Σπινάρη - Πολλάλη.

Η «Επιστροφή στην Κύπρο» της Μαίρης Χριστοφίδη μέσα από μια νέα έκθεση στη Λάρνακα

Κύπρος, 2005

Στην έκθεση, την οποία εγκαινίασε ο Πρέσβης της Ελλάδας στην Κύπρο, Ηλίας Φωτόπουλος, το πλήθος των παρευρισκομένων υποδέχθηκαν ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Πιερίδη, Δημήτρης Ζ. Πιερίδης και ο διευθυντής του Μουσείου Πιερίδη - Πολιτιστικού Ιδρύματος Τράπεζας Κύπρου, Πήτερ Αστζιάν, ενώ για την καλλιτέχνη μίλησε ο επιμελητής της έκθεσης Τάκης Μαυρωτάς.

«Οι φωτογραφίες της Χριστοφίδη έχουν ειρηνοφόρα ταυτότητα και αδιαπραγμάτευτη ανθρωπιστική ιδεολογία. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα ταξίδι στον κόσμο που ξεκινά από την Ελλάδα και συνεχίζει με την περιπλάνησή της άλλοτε στην Κούβα ή την Αργεντινή και άλλοτε στην Τουρκία και την Κορέα. Η τεράστια αυτή ανθρωπογεωγραφία αποκαλύπτει τη δική της συγκίνηση απέναντι στον άνθρωπο, στη μικρή ή τη μεγάλη ιστορία του.

Η φωτογραφία για τη Χριστοφίδη είναι δώρου Θεού και η τέχνη της ένα μακρινό ταξίδι. Η μνήμη, η νοσταλγία, ο έρωτας και ο πόνος ορίζουν το φωτογραφικό της σύμπαν, βιώνοντας το παιχνίδι του χρόνου κάθε στιγμή ως παρελθόν, παρόν και μέλλον. Οι αυθόρμητες και ζεστές της φωτογραφίες προκαλούν τη μνήμη και ολοκληρώνουν το προσωπικό της ημερολόγιο.

Έτσι, με τον φωτοφράχτη της άλλοτε αποτυπώνει τις μορφές μικρών παιδιών, με την αθώα τους έκφραση από την Κύπρο και την Τυνησία, ενώ άλλες φορές με τρυφερότητα στρέφεται προς ηλικιωμένα άτομα που κουβαλούν στην έκφραση τους τον πόνο από το πέρασμα του χρόνου. Η εμμονή της απέναντι στην πορεία του ατόμου, με τις φυσικές τάσεις των σωμάτων τους συνεχίζεται συναθροίζοντας εικόνες από τις πολυσύχναστες αγορές της Κωνσταντινούπολης και τις συναυλίες στο Λονδίνο και την Αθήνα.

Το πλήθος τη μαγεύει, και μέσα σ' αυτό αναζητά την ταυτότητα μιας αποδοχής ή συναίνεσης για μια αρμονική συνύπαρξη πέρα από τις όποιες κοινωνικές, θρησκευτικές ή οικονομικές διεκδικήσεις που αρκετές φορές, δυστυχώς, καταλήγουν σε αιματηρές συγκρούσεις.», επισημαίνει ο Τάκης Μαυρωτάς.

«Η φωτογραφία είναι ό,τι ορίζεις μέσα στο κάδρο» λέει συχνά η Μαίρη Χριστοφίδη και στο δικό της κάδρο χωράει ένας ολόκληρος κόσμος. Τοπία και εσωτερικοί χώροι, πρόσωπα νεανικά και γερασμένα, αγορές και τόποι λατρείας, φως και σκιές, όλα έχουν τη θέση τους στο έργο της ιδωμένα με τον δικό της ξεχωριστό τρόπο –«όλα τα επιμέρους αναγνωρίσιμα θέματα της πραγματικότητας -άνθρωποι, αντανακλάσεις, σκιές, χρώματα, παράθυρα, πλοία, νερά- γίνονται στοιχεία μιας οπτικής αρμονίας και συλλαμβάνονται από το βλέμμα του θεατή ως ένα σύνολο μικροστοιχείων ενός νέου κόσμου», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Πλάτων Ριβέλλης.