Ο φλογερός και οι κυνικοί: Ο Μίκης Θεοδωράκης και το συλλαλητήριο

Ο φλογερός και οι κυνικοί: Ο Μίκης Θεοδωράκης και το συλλαλητήριο Facebook Twitter
Eurokinissi
32

«O γίγας λαός». Το είπε πριν από λίγες μέρες ο Μίκης Θεοδωράκης μιλώντας για τον λαό των συλλαλητηρίων, για το πλήθος που λέει το Όχι στους συμβιβασμούς για το Όνομα και ξορκίζει ξανά τις «απειλές εναντίον της χώρας». Πριν από λίγες ώρες η ομιλία του στην Πλατεία Συντάγματος δεν επανέλαβε  τη συγκεκριμένη έκφραση. Φιλοξένησε όμως και με το παραπάνω όλες τις εκδοχές αυτού του μυθικού λαού της Δικαιοσύνης στη χώρα που την επιβουλεύονται και την περικυκλώνουν. Ποιοι; Όσοι βεβαίως δεν έχουν σοβαρή Ιστορία και θέλουν να κλέψουν τη δική μας Ιστορία. Αλλά και οι άλλοι, οι  διεθνείς δυνάμεις που παρουσιάστηκαν πάλι σαν «μαύρα σύννεφα» στον γαλάζιο ουρανό μας.

Ο Μίκης Θεοδωράκης στάθηκε ως γνωστό και επικός και λυρικός και δραματικός στην τέχνη του. Στα λόγια του όμως στο συλλαλητήριο αναγνωρίζει κανείς  το συναξάρι του ελληνικού εθνορομαντισμού. Σε όσα είπε δονούνταν η άρνηση κάθε διαπραγμάτευσης ως επονείδιστης παράδοσης και η μεγάλη αδιαφορία για το τι καταλαβαίνουν οι άλλοι, οι «ξένοι»- λες και ζούμε μόνο με όσα θέλουμε να ακούμε και να πιστεύουμε απέναντι στον καθρέφτη. 

 

Το φλογερό κήρυγμα κατά των «εθνομηδενιστών» το μεσημέρι της Κυριακής στο Σύνταγμα ήταν κάτι άλλο από την κλασική αγιογραφία του αντιστεκόμενου λαού- που ήταν παρούσα στον αριστερό συνθέτη από το ΄50. Ο λόγος του συλλαλητηρίου σμίγει με το ρεύμα που αρνείται να συνομιλήσει με την πραγματικότητα επιλέγοντας εδώ και χρόνια την εθνικιστική πολιτική φαντασία. Το αγκάλιασε αρχικά ο ριζοσπαστισμός των Πλατειών πριν από καιρό. Τώρα το ρεύμα οδεύει προς τις δεξιές περιοχές της ελληνικής ιδεολογίας και έχει υπόκρουση τις μουσικές του Μίκη.

 

Από την άλλη τώρα ένα πολιτικό προσωπικό φοβισμένο μην βρεθεί «εκτός ρεύματος» άκουγε συνθήματα και φωνές που οδηγούν στην παραλυτική ακινησία και στην εκτροπή των συλλογικών αγωνιών προς  έναν εξωπραγματικό μονόλογο. Ενώ η πολιτική γι αυτά τα ζητήματα είναι αναγκαστικά πολυφωνική. Δεν θα ’πρεπε να αποζητάει κανείς απλώς τον αντίλαλο της «ψυχής» του, ούτε μια ακόμα ευκαιρία να αφηγηθούμε τα δεινά και τις κακοτυχίες της Ιστορίας του. Υπό κανονικές συνθήκες τα εθνικά συμφέροντα είναι κάτι διαφορετικό από τη στροφή γύρω από τα τραύματα της Ιστορίας.

 

Ο φλογερός και οι κυνικοί: Ο Μίκης Θεοδωράκης και το συλλαλητήριο Facebook Twitter
Eurokinissi

 

Ο Μίκης Θεοδωράκης, κεντρικός ομιλητής και σημείο αναφοράς ενός έκθαμβου Σκάι (που θύμισε στρατευμένη τηλεόραση ή την αναμετάδοση των παρελάσεων στην ΕΡΤ), επανέλαβε ουσιαστικά το όραμα της «Σπίθας» για την Ελλάδα και τον ελληνισμό. Αποθεώθηκε όμως και από ανθρώπους που ύψωναν στεντόρειες φωνές για την ευρωπαϊκή Ελλάδα, κατά του απομονωτισμού και των αγανακτισμένων πλατειών. Ένα τμήμα του αντιλαϊκισμού χειροκρότησε αυτά που αναθεμάτιζε.  

 

Αλλά λένε κάποιοι ο Μίκης είναι η Ελλάδα. Ο παλμός, η αιώνια εφηβεία, το σφρίγος της εναντίωσης, το δικαίωμα στο όνειρο. Η άρνηση των μικρών οριζόντων και η ποιητική πρόσληψη της ζωής ως διαρκούς αγώνα για μια ταυτότητα. Κάποτε κοινωνική, τώρα και όλο και περισσότερο εθνική και υπαρξιακή. Με αυτά τα λόγια απαιτούν να μην κρίνεται πολιτικά η ποιητική της ψυχής του. Πολιτικό συμβάν όμως ήταν το σημερινό. Και κεντρικό μάλιστα. 

 

Όλα αυτά τα στερεότυπα για τον Μίκη Θεοδωράκη μπορεί να αρέσουν ή να μην αρέσουν, να συγκινούν ή και να αφήνουν μια πικρή γεύση. Κακώς όμως επανέρχεται η συζήτηση για τη θέση του στην ελληνική κουλτούρα των τελευταίων εξήντα χρόνων.  Ποιος όμως αμφισβητεί το ρίζωμά του στο ατομικό βίωμα εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, στην πολιτική και συναισθηματική βιογραφία τόσων γενιών;

 

Όμως αυτό το φλογερό κήρυγμα κατά των «εθνομηδενιστών» το μεσημέρι της Κυριακής στο Σύνταγμα ήταν κάτι άλλο από την κλασική αγιογραφία του αντιστεκόμενου λαού- που ήταν παρούσα στον αριστερό συνθέτη από το ΄50. Ο λόγος του συλλαλητηρίου σμίγει με το ρεύμα που αρνείται να συνομιλήσει με την πραγματικότητα επιλέγοντας εδώ και χρόνια την εθνικιστική πολιτική φαντασία. Το αγκάλιασε αρχικά ο ριζοσπαστισμός των Πλατειών πριν από καιρό. Τώρα το ρεύμα οδεύει προς τις δεξιές περιοχές της ελληνικής ιδεολογίας και έχει υπόκρουση τις μουσικές του Μίκη. Η Ιστορία κάνει κύκλους γύρω από τον πόλεμο και τη θυσία σαν να μην μας νοιάζει παρά αυτός ο τραγικός κύκλος που δεν λέει να κλείσει.

 

Μήπως επειδή εδώ γεννήθηκε η έννοια του τραγικού; Μόνο που αν το σκεφτούμε καλά ένα τραγικό προσαρμοσμένο στον Νίμιτς, στον Ζάεφ, στις βλέψεις του Μητσοτάκη, στους υπολογισμούς του Τσίπρα  και σε αυτούς τους απροσδόκητα «συγκλονισμένους» ρεπόρτερ του Σκάι, ένα τραγικό δηλαδή στην υπηρεσία της μικρής πολιτικής και της ισχνής δημοσιογραφίας, είναι σκιά και χλωμή μίμηση περασμένων μεγαλείων. Είναι πολύ πιο κοντά στο κυνικό και στους δικούς του κινδύνους.

 

Άλλο είναι λοιπόν το ανησυχαστικό αυτής της στιγμής: το ότι ένας ολόκληρος  κόσμος παγιδεύεται στις ίδιες λέξεις και σε παρόμοια μυθικά σχήματα που τον οδήγησαν και σε προηγούμενες ήττες. Και κάποιοι πολιτικοί, με όχημα πάντα την αναζήτηση της λαϊκής τους απήχησης, επιχειρούν ξανά να κολακεύσουν τον «γίγαντα λαό». Αδιαφορώντας για το τι θα βγει πάλι στο τέλος μετά τη ζύμωση και το μεθύσι. 

 

Ο φλογερός και οι κυνικοί: Ο Μίκης Θεοδωράκης και το συλλαλητήριο Facebook Twitter
Η εικονογράφηση αντλήθηκε από το εξώφυλλο του βιβλίου «Μονόλογοι στο λυκαυγές», Εκδόσεις Ιανός.

Στήλες
32

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Για την έκφραση «Επάγγελμα ομοφυλόφιλος»

Θοδωρής Αντωνόπουλος / Για την έκφραση «Επάγγελμα ομοφυλόφιλος»

Αν θεωρήσουμε την ομοφυλοφιλία επάγγελμα, αξιότιμε κ. συνήγορε, τότε σίγουρα αυτό θα πρέπει να ενταχθεί στα βαρέα ανθυγιεινά. Τουλάχιστον για όσο μπορούν να δηλητηριάζουν τον δημόσιο λόγο κακοποιητικές απόψεις, αντιλήψεις και πρακτικές, σαν αυτές που είτε εκφέρετε είτε ενθαρρύνετε.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι τόσο απελπιστικά χαμηλό;

Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος / Γιατί το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι τόσο απελπιστικά χαμηλό;

Αντί να διαφωνήσουμε για το ένα ή το άλλο θέμα, όπως και είναι θεμιτό και αναμενόμενο σε μια δημοκρατία διαλόγου, το μόνο που ξέρουμε να κάνουμε είναι να εξευτελιζόμαστε οι ίδιοι και να εξευτελίζουμε τους άλλους, ωσάν να ήταν οι χειρότεροι εχθροί μας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ
O βούρκος των ημερών

Στήλες / O βούρκος των ημερών

Σήμερα: Μηνύματα στο αλεξίπτωτο • • • βουλευτική ηπιότητα • • • περιβαλλοντικη καταστροφή στο Ισραήλ • • • δύσκολες μέρες για τον Μακρόν • • • εμβολιαστική ευνοιοκρατία • • • ένας γενναιόδωρος πρώην οδηγός νταλίκας • • • η περιπέτεια της «μυστικής ομιλίας»
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Ψάχνοντας τις ευθύνες, ξεχάσαμε τους κακούς

Αρετή Γεωργιλή / Ψάχνοντας τις ευθύνες, ξεχάσαμε τους κακούς

Γιατί όλη αυτή η πολιτική χυδαιότητα που αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη από το πραγματικό πρόβλημα και στρέφει τη συζήτηση σε μια στείρα κομματική αντιπαράθεση, στις πλάτες όλων αυτών των παιδιών, που το μόνο που ζητούν είναι δικαίωση και γαλήνη;
ΑΡΕΤΗ ΓΕΩΡΓΙΛΗ
Το δίλλημα με τον Κουφοντίνα

Τι διαβάζουμε σήμερα: / Το δίλλημα με τον Κουφοντίνα

Σήμερα: Τα Ζεν της Βαϊκάλης • • • νίκη μεγαλοψυχίας • • • η βία δεν πτοεί (ακόμη) τους Βιρμανούς • • • μια πρώτη δικαίωση • • • οι επίμονοι Ινδοί αγρότες • • • δημοκρατία και πίτσα • • • ένας τιτάνας
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ