Ασυγκράτητη οικονομική ιδεολογία

Ασυγκράτητη οικονομική ιδεολογία Facebook Twitter
13

Με ρωτούν πολλοί: «Γιατί, βρε παιδί μου, εσείς οι οικονομολόγοι, ως επιστήμονες, δεν μπορείτε να τα βρείτε; Γιατί δεν μπορείτε, όπως οι φυσικοί, να κάτσετε γύρω από ένα τραπέζι, να διαφωνήσετε, να ανταλλάξετε απόψεις και στοιχεία και, τελικά, στη βάση της επιστημονικής μεθόδου να καταλήξετε ομόφωνα στη βέλτιστη οικονομική πολιτική για τη χειμαζόμενη οικονομία μας; Γιατί, την ώρα που η κοινωνία αιμορραγεί, εσείς δεν μπορείτε να συμφωνήσετε ούτε ως προς τη διάγνωση ούτε ως προς την ενδεδειγμένη θεραπεία;».


Η απάντηση μπορεί να δοθεί σύντομα ή πιο περιφραστικά. Η σύντομη μορφή της είναι: «Επειδή τα οικονομικά δεν είναι επιστήμη. Μπορεί να χρησιμοποιούν τεχνικές μεθόδους, στατιστική και ανώτερα μαθηματικά, αλλά δεν παύουν να είναι κατά βάση ιδεολογία (ίσως και θρησκεία) με αμπαλάζ τεχνικών μεθόδων και μαθηματικών μοντέλων». Αλλά, επειδή αυτή η απάντηση δεν αρκεί, επιτρέψτε μου μια πιο περιφραστική, που χρησιμοποιεί ένα απλό παράδειγμα, το οποίο αναδεικνύει την ιδεολογική διάσταση της κάθε οικονομικής ανάλυσης.


Έστω ότι σας παραθέτω αντικειμενικά και χωρίς καμία ερμηνεία τα εξής αριθμητικά δεδομένα: μικρό χωριό στην Αφρική, αποτελούμενο από δέκα οικογένειες χωρικών, των οποίων η μόνη σοδειά είναι το καλαμπόκι, και οι οποίοι έχουν στη διάθεσή τους λίγο-πολύ τα ίδια στρέμματα. Το ελάχιστο εισόδημα για να μην πεινάσουν ανέρχεται στα $1.000 ανά οικογένεια ετησίως. Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, η σοδειά του χωριού είναι είτε 1.000 τόνοι (μια κανονική χρονιά), είτε 1.500 (μια καλή χρονιά), είτε 500 (μια κακή χρονιά). Έστω, ακόμα, ότι οι πιθανότητες γι' αυτές τις διαφορετικές καιρικές συνθήκες είναι περίπου οι ίδιες (δηλαδή, οι κανονικές, οι καλές και οι κακές χρονιές παρατηρούνται περίπου με την ίδια συχνότητα).
Αφού μαζέψουν το καλαμπόκι τους οι δέκα οικογένειες, το μεταφέρουν με κάρα στη γειτονική πόλη, όπου το πουλάνε σε τιμή που διαμορφώνεται ανάλογα με την προσφορά: σε μια κανονική χρονιά, που φέρνουν στην αγορά 1.000 τόνους, η τιμή φτάνει τα $10 τον τόνο και έτσι τα έσοδά τους ισούνται με $1.000 ανά οικογένεια – όσο δηλαδή εισόδημα απαιτείται για να μην πέσουν κάτω από το όριο της πείνας. Όμως, σε μια καλή χρονιά, όταν η παραγωγή τους φτάνει τους 1.500 τόνους, για να τους διαθέσουν στην αγορά της γειτονικής πόλης αναγκάζονται να πουλήσουν προς $8 τον τόνο. Συνεπώς, στις καλές χρονιές το εισόδημά τους αυξάνεται στα $12.000, δηλαδή στα $1.200 ανά οικογένεια – $200 πάνω από το όριο της πείνας. Αντίθετα, σε μια κακή χρονιά, τότε που η παραγωγή (λόγω ξηρασίας, χαλαζιού κ.λπ.) πέφτει στους 500 τόνους, η τιμή (λόγω έλλειψης καλαμποκιού στη γειτονική αγορά) εκτινάσσεται στα $19 και έτσι το εισόδημα του χωριού εξισορροπείται κάπως στα $19x500 = $9.500 ή $950 ανά οικογένεια.


Σε γενικές γραμμές, κατά μέσον όρο, το εισόδημα των χωρικών βρίσκεται πάνω από το όριο της φτώχειας (περίπου στα $1.050), δεδομένου ότι, από χρονιά σε χρονιά, το οικογενειακό εισόδημα κυμαίνεται μεταξύ $950, $1.000 και $1.200 (εφόσον, βέβαια, οι χωρικοί αποταμιεύουν ένα σοβαρό μέρος των «επιπλέον» $200 που κερδίζουν στις καλές χρονιές).


Έστω τώρα η εξής εξέλιξη: κατά τη διάρκεια μιας καλής χρονιάς, όταν η σοδειά τους είναι 1.500 τόνοι και πριν τη μεταφέρουν στη γειτονική πόλη για την πουλήσουν προς $8 τον τόνο, εμφανίζεται ένας μεσάζων ο οποίος τους κάνει την εξής προσφορά: «Σας προσφέρω $8,50 για 500 από τους 1.500 τόνους σας. Έτσι, αντί να πάρετε $8 τον τόνο για τους 1.500 τόνους, θα εισπράξετε $8,50 από μένα για τους 500 και, καθώς στη γειτονική αγορά θα μεταφέρετε μόνο 1.000 τόνους, εκεί θα λάβετε $10 για τον καθένα, όπως σε μια κανονική χρονιά που παράγετε 1.000 τόνους. Έτσι, αντί να λάβετε τα $12.000 που θα βγάλετε αν δεν δεχτείτε την προσφορά μου, αν τη δεχτείτε θα εισπράξετε $4.250 ($8,50x500) από εμένα και $10.000 ($10x1000) από τη γειτονική αγορά. Σύνολο, δηλαδή, $14.250. Τι λέτε; Δέχεστε;».


Προφανώς και δέχονται και έτσι ο μεσάζων φυλάει τους 500 τόνους που αγόρασε στις αποθήκες του για να τους πουλήσει όταν θα τον συμφέρει – σε μια κακή χρονιά, που το καλαμπόκι θα σπανίζει. Και όταν πράγματι έρθει η κακή χρονιά και η σοδειά των χωρικών είναι μόλις 500 τόνοι, τότε ο μεσάζων θα πουλήσει κι αυτός τους 500 αποθηκευμένους τόνους του στην ίδια αγορά. Συνολικά, η προσφορά θα είναι συνολικά η ίδια με μια καλή χρονιά (500 οι τόνοι των χωρικών και 500 του μεσάζοντα) και, συνεπώς, η τιμή θα είναι η ίδια: $10. Οπότε, το εισόδημα των χωρικών καταρρέει στα $5.000 ($10x500), δηλαδή σε $500 ανά οικογένεια – $500 κάτω από το όριο της πείνας. Παράλληλα, ο μεσάζων θα έχει κερδίσει ενάμιση δολάριο για κάθε τόνο (αφού τον αγόρασε προς $8,50 και τον πουλάει προς $10), δηλαδή συνολικά $750 ($1,50x500).
Έστω ότι αυτά τα δεδομένα είναι απολύτως σωστά, αντικειμενικά και μη αμφισβητήσιμα. Τώρα, διαβάστε τις εξής δύο ερμηνείες των ίδιων αυτών δεδομένων, όσον αφορά τον ρόλο του μεσάζοντα:


Ερμηνεία 1: Ο μεσάζων βoηθάει την οικονομία, προσφέροντάς της τη σταθερότητα τιμών που λείπει. Η κoιvωvική πρoσφoρά τoυ είvαι η απόσβεση τωv «κραδασμώv» πoυ οφείλονται στις καιρικές διακυμάνσεις. Εκεί που η τιμή αυξομειωνόταν μεταξύ $8 και $19, τώρα παραμένει στα $10. Αφαιρεί έτσι την αβεβαιότητα από τη ζωή των αρτοποιών και των καταναλωτών και επιτρέπει στην οικονομία vα λειτoυργήσει καλύτερα. Το κέρδος του μεσάζοντα, συνεπώς, αποτελεί την αμοιβή του γι' αυτήν τη συνεισφορά. Και μην ξεχνάμε ότι δεν υποχρεώνει κανέναν να του πουλήσει καλαμπόκι. Αγοράζει μόνο από όσους κρίνουν ότι τους συμφέρει να του πουλήσουν. Πρόκειται για την προσωποποίηση της αποδοτικότητας και της ελεύθερης πρωτοβουλίας.


Ερμηνεία 2: Ο μεσάζων δεν είναι παρά έvας κoιvός καιρoσκόπoς πoυ εκμεταλλεύεται απλούς αvθρώπoυς τoυ μόχθoυ. Δεν παράγει τίποτα, κερδίζει όμως με αγoραπωλησίες πoυ καταδικάζoυv τους συνανθρώπους του (εκείνους που μοχθούν για να παραχθεί το καλαμπόκι) στη βιoλoγική και ηθική εξόvτωση κάθε φορά που οι καιρικές συνθήκες στρέφονται εναντίον τους. Η πείνα τους, το κέρδος του.


Κλείνω με την εξής παρατήρηση: και οι δύο ερμηνείες βασίζονται στα ίδια ακριβώς στατιστικά στοιχεία, στα ίδια δεδομένα και στην ίδια «επιστημονική» ανάλυση της σχέσης τιμών και ποσοτήτων. Όμως διαφέρουν όπως η μέρα και η νύχτα, καθώς η δεύτερη ερμηνεία οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο μεσάζων πρέπει είτε να φορολογηθεί άγρια είτε να εμποδιστεί στη δραστηριότητά του, ενώ η πρώτη ερμηνεία τείνει στο συμπέρασμα ότι δεν είναι δουλειά του κράτους να παρέμβει στην αγορά. Ποια ερμηνεία, και άρα ποια πολιτική, διαλέγουμε είναι καθαρά ηθικό, πολιτικό, φιλοσοφικό και εν τέλει ιδεολογικό ζήτημα.


Να γιατί δεν μπορούμε εμείς οι οικονομολόγοι να κάτσουμε όλοι γύρω από ένα τραπέζι και να συμφωνήσουμε ως προς το τι πρέπει να γίνει.

13

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Για την έκφραση «Επάγγελμα ομοφυλόφιλος»

Θοδωρής Αντωνόπουλος / Για την έκφραση «Επάγγελμα ομοφυλόφιλος»

Αν θεωρήσουμε την ομοφυλοφιλία επάγγελμα, αξιότιμε κ. συνήγορε, τότε σίγουρα αυτό θα πρέπει να ενταχθεί στα βαρέα ανθυγιεινά. Τουλάχιστον για όσο μπορούν να δηλητηριάζουν τον δημόσιο λόγο κακοποιητικές απόψεις, αντιλήψεις και πρακτικές, σαν αυτές που είτε εκφέρετε είτε ενθαρρύνετε.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι τόσο απελπιστικά χαμηλό;

Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος / Γιατί το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι τόσο απελπιστικά χαμηλό;

Αντί να διαφωνήσουμε για το ένα ή το άλλο θέμα, όπως και είναι θεμιτό και αναμενόμενο σε μια δημοκρατία διαλόγου, το μόνο που ξέρουμε να κάνουμε είναι να εξευτελιζόμαστε οι ίδιοι και να εξευτελίζουμε τους άλλους, ωσάν να ήταν οι χειρότεροι εχθροί μας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ
O βούρκος των ημερών

Στήλες / O βούρκος των ημερών

Σήμερα: Μηνύματα στο αλεξίπτωτο • • • βουλευτική ηπιότητα • • • περιβαλλοντικη καταστροφή στο Ισραήλ • • • δύσκολες μέρες για τον Μακρόν • • • εμβολιαστική ευνοιοκρατία • • • ένας γενναιόδωρος πρώην οδηγός νταλίκας • • • η περιπέτεια της «μυστικής ομιλίας»
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Ψάχνοντας τις ευθύνες, ξεχάσαμε τους κακούς

Αρετή Γεωργιλή / Ψάχνοντας τις ευθύνες, ξεχάσαμε τους κακούς

Γιατί όλη αυτή η πολιτική χυδαιότητα που αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη από το πραγματικό πρόβλημα και στρέφει τη συζήτηση σε μια στείρα κομματική αντιπαράθεση, στις πλάτες όλων αυτών των παιδιών, που το μόνο που ζητούν είναι δικαίωση και γαλήνη;
ΑΡΕΤΗ ΓΕΩΡΓΙΛΗ
Το δίλλημα με τον Κουφοντίνα

Τι διαβάζουμε σήμερα: / Το δίλλημα με τον Κουφοντίνα

Σήμερα: Τα Ζεν της Βαϊκάλης • • • νίκη μεγαλοψυχίας • • • η βία δεν πτοεί (ακόμη) τους Βιρμανούς • • • μια πρώτη δικαίωση • • • οι επίμονοι Ινδοί αγρότες • • • δημοκρατία και πίτσα • • • ένας τιτάνας
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

10 σχόλια
Μη βασανίζεστε να ερμηνεύσετε τα οικονομικά φαινόμενα με επιστημονικοφανή τρόπο. Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ είναι μια διαδικασία η οποία κάτω από κανονικές συνθήκες περιγράφεται μόνον από μία αριθμητική πράξη την ΠΡΟΣΘΕΣΗ (αφαίρεση).Η ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΙΑ είναι η "επιστήμη", όπως ακριβώς την αναγράφει και ο κ. Βαρουφάκης, η ποία αναπτύχτηκε με μοναδικό σκοπό να μας πείσει ότι ακόμα και αν η πρόσθεση σε οδηγεί σε αρνητικό αποτέλεσμα, υπάρχει τρόπος να ανατρέψεις την κατάσταση χωρίς να δημιουργηθούν ασυνέχειες στην εξελικτική πορεία των γεγονότων.Κάτι τέτοιο όμως ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΣΥΜΒΕΙ στην πραγματικότητα.Το αδιέξοδο στο οποίο μας οδήγησαν οι αποφάσεις που έλαβαν, υπό την καθοδήγηση των συμβούλων τους (οικονομολόγοι στην πλειοψηφία τους), οι πολιτικές ηγεσίες βιώνουμε σήμερα.Και δυστυχώς οι πολιτικές αυτές νοοτροπίες δεν θέλουν να αλλάξουν, προσπαθώντας να αποδείξουν ότι έπραξαν και πράττουν το καλύτερο δυνατόν.Υπάρχουν λύσεις οι οποίες μπορούν να μας οδηγήσουν σιγά – σιγά σε ομαλές καταστάσεις. Θα πρέπει όμως στα κέντρα αποφάσεων, να υπάρξουν δικλείδες τέτοιες που να αποτρέπουν και αν δεν μπορέσουν να αποτρέψουν να καταστέλλουν τις όποιες αντινομίες.Δεν είμαι υποστηρικτής των ολοκληρωτικών καθεστώτων, είμαι όμως ένθερμος οπαδός της πραγματικά ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, και όχι της σημερινής κωμικής κατάστασης όπου οι ισχυροί νομοθετούν ώστε να συσσωρεύεται σ’ αυτούς συνεχώς όλο και μεγαλύτερη οικονομική δύναμη και συνεπώς εξουσία. Δεν νομίζω να υπάρχει σκεπτόμενο άτομο που να θεωρεί ότι το σημερινό οικονομικό σύστημα είναι ελεύθερο, όπως θέλει να αυτοαποκαλείται.Στο παράδειγμα του Αφρικανικού χωριού αν αφήσουμε το χρόνο να τρέξει χωρίς παρεμβάσεις και ο μεσάζοντας συλλέξει αρκετό πλούτο, θα τον μιμηθούν και άλλοι με αποτέλεσμα το αυξημένο κέρδος του να επιμερίζεται, δηλαδή να μειώνεται, ενώ το μειωμένο κέρδος των παραγωγών να ανακατανέμεται σε όλο και μικρότερο πληθυσμό, άρα να αυξάνει. Αυτό θα επέλθει σε βάθος χρόνου αν τα πράγματα εξελιχθούν χωρίς καμία ανθρώπινη παρέμβαση στη διαδικασία. Αναλογίζεσθε άραγε τι θα συμβεί όμως αν ο έχων την εξουσία μεσάζον εφαρμόσει, μέσω μιας νομολογίας, μια διαδικασία που για να γίνεις και συ μεσάζον πρέπει να βασανίζεσαι τρία χρόνια στα γρανάζια της γραφειοκρατίας; ή αν επιβάλει ένα καθεστώς που να απαιτεί να προκαταβάλεις ένα μεγάλο χρηματικό ποσό; ή …….Την απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα την αφήνω στην επιλογή του καθενός.
Το μεγαλύτερο λάθος του κ. Βαρουφάκη είναι ότι το παράδειγμα που περιγράφει είναι ένα επαναλαμβανόμενο παίγνιο.Δηλαδή, εάν οι καλαμποκοκαλλιεργητές ανέμεναν μεγαλύτερη "απόδοση" από τη χρήση του μεσάζοντα και το αποτέλεσμα επί σειρας π.χ. 3-4 ετών ("καλών" και "κακών" για τη σοδειά) είναι κατώτερο του αναμενόμενου, απλά θα πάψουν να τον χρησιμοποιούν.
Μάταια προσπαθώ να διορθώσω το παράδειγμα. Απόπειρα:Ενώ οι χωρικοί τραβάνε για το παζάρι, τους σταματά ο μεσάζοντας και τους λέει: «Γνωρίζετε ότι καθώς φέτος η σοδειά σε όλη τη χώρα υπήρξε καλή, δεν θα πιάσετε πάνω από $8 τον τόνο. Εγώ όμως σας αγοράζω το ⅓ της σοδειάς σας προς $8,5 τον τόνο. Δέχεστε;». Οι χωρικοί φυσικά και δέχονται και φθάνοντας στο παζάρι ανακαλύπτουν ότι επειδή κι οι υπόλοιποι παραγωγοί σκέφτηκαν σαν κι αυτούς και πούλησαν το ⅓ της σοδειάς τους σε κάποιον μεσάζοντα πριν φτάσουν στο παζάρι, οι τιμές έχουν μείνει στα επίπεδα των χρονιών με κανονική σοδειά ($10 τον τόνο).Με την παραπάνω διόρθωση η παρέμβαση των μεσαζόντων ανεβάζει τις τιμές όπως θα θέλαμε, χωρίς όμως μια χούφτα χωρικοί να μπορούν να τις μεταβάλουν και να έχουν μάλιστα συνείδηση της δύναμής τους αυτής.Το πρόβλημα είναι ότι με τον καιρό οι χωρικοί θα μάθουν δύο ακόμα πράγματα: 1. αν τις καλές χρονιές πουλήσουν στον μεσάζοντα, στις κακές θα το μετανιώσουν· 2. αν πουλήσουν στον μεσάζοντα προς $8,5 τον τόνο, τελικά στο παζάρι θα πιάσουν $10 τον τόνο κι όχι $8 που τους έλεγε ο μεσάζοντας. Γιατί λοιπόν να του πουλήσουν τόσο φθηνά;
Το πρόβλημα, όπως διαπίστωσαν ήδη και πολλοί σχολιαστές, δεν είναι "καλώς ορισμένο", και ανάλογα με τις (επιπρόσθετες!) παραδοχές που θα κάνει κάποιος έχει διαφορετικό περιεχόμενο.Είναι μονοπωλιακή η αγορά του καλαμποκιού;Είναι μονοπωλιακή η αγορά της αποθήκευσης;Ποιό είναι το κόστος αποθήκευσης;Ποιά είναι τα ρίσκα που εμπλέκονται στην αποθήκευση (π.χ. να βρέξει και να χαλάσει το αποθηκευμένο καλαμπόκι);Πόσοι εργάζονται στην καλλιέργεια καλαμποκιού;Πόσοι εργάζονται στην αποθήκευση καλαμποκιού;Τι θα έκαναν αυτοί αν δεν αποθήκευαν καλαμπόκι;
*ΦΩΤΗΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ - http://is.gd/lAcMVq«…Αυτό που έχουμε … δεν είναι μια «υποχώρηση της πολιτικής έναντι της οικονομίας» αλλά μια πολιτική δια της οικονομίας: ο χρηματοπιστωτισμός είναι μία κατάφωρη τέτοια χρήση «οικονομικών» μέσων για τη συντριβή ολόκληρων ομάδων του πληθυσμού της γης, συντριβή εθνών και, σε τελευταία ανάλυση, συντριβή των εργαζόμενων τάξεων εκ μέρους τού πιο επιθετικού τμήματος τής παγκόσμιας κεφαλαιοκρατικής ελίτ.[...][Ο εχθρος του συστηματος ειναι] εξ ορισμού αντίπαλος της χρηματικής οικονομίας και ως εκ τούτου αφιερωμένος στο ξεσκέπασμα των πραγματικών σχέσεων ανισότητας, εκμετάλλευσης, κυριαρχίας που κρύβονται πίσω από τ’ αφηρημένα και ποσοτικοποιημένα, δήθεν «αντικειμενικά» οικονομικά μεγέθη…»«…πρέπει να καταλάβουμε ότι «οικονομία» ως κάτι διαφορετικό από την πολιτική δεν υπάρχει. Η «οικονομία» είναι δημιούργημα του κεφαλαιοκρατικού κόσμου και αντικατοπτρίζει τη δική του ιδεολογική αναπαράσταση του κόσμου…Η απορρόφηση της αξίας από το γενικό ισοδύναμο, το χρήμα, ήταν η κεντρική στρατηγική τού αναπτυσσόμενου καπιταλισμού από την εποχή τής βιομηχανικής επανάστασης και μετά, για την υποδούλωση της εργασίας - κι εν συνεχεία την υποδούλωση όλων τα άλλων μορφών ανθρώπινης δραστηριότητας, ακόμη και του λεγόμενου «ελεύθερου χρόνου»[…]Να πούμε … ότι η κρίση είναι οικονομική σημαίνει ότι υιοθετούμε την παραπλανητική γλώσσα εκείνων οι οποίοι την προκάλεσαν… Η κρίση αναπαρίσταται με οικονομικούς όρους επειδή η οικονομία έχει γίνει το κύριο σύστημα αναπαράστασης των πολύπλοκων κοινωνικών σχέσεων στις δικές μας κοινωνίες… »------------------------ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΣΜΟΣ - http://is.gd/8CVbDA «…Ο οικονομικος ανταγωνισμος μεσα στην κοινωνια υπαρχει επειδη, και εχει σαν προϋποθεση το οτι, οι κοινωνικοι θεσμοι αντικειμενικα επιτρεπουν την οικονομικη ανισοτητα· και το καθιερωμενο συστημα αξιων αξιολογει θετικα αυτους που ‘‘εχουν’’ ή ‘‘κερδιζουν’’, και αρνητικα τους αλλους.Αισθανεστε εσεις μειωμενος ή κατωτερος επειδη εχετε μονο μια συζυγο και οχι τεσσερεις; Αν ζουσαμε σε μουσουλμανικη χωρα, ισως να αισθανοσασταν [μειονεκτικα]… Υπηρξε μια εποχη, οχι και τοσο μακρινη, που πολλοι ανθρωποι μπορουσαν να σκοτωσουν ή να κανουν οποιαδηποτε ατιμια για να τους δωσει ο βασιλιας τιτλο ευγενειας. Εμεις σημερα θα γελουσαμε με αυτην την ιδεα… Δεν γελαμε ομως, οταν καποιος ειναι ετοιμος να σκοτωσει ή να κανει οποιαδηποτε βρωμια για να κερδισει μερικα εκατομμυρια.Εκεινο που χρειαζεται ειναι να γινει η ιδεα: ‘‘εγω κερδιζω περισσοτερα απο σενα’’ τοσο γελοια οσο και η ιδεα ‘‘εγω ειμαι καλυτερος απο σενα, γιατι η προγιαγια μου κοιμηθηκε με το βασιλια, που εκανε τον προπαπο μου βαρωνο.’’ (…)Ειναι αναγκη να καταστραφει η οικονομικη νοοτροπια και ολο το συστημα ψυχικων κινητρων και ‘‘αξιων’’ που ειναι συνυφασμενο μαζι της. Αυτο το συστημα το δημιουργησε και το επεβαλε ο καπιταλισμος― και ο μαρξισμος το εγκολπωθηκε τελικα περιπου αμεταβλητο.Το κεντρικο του σημειο ειναι η ιδεα οτι ο σκοπος της κοινωνικης ζωης ειναι η απεριοριστη αναπτυξη των παραγωγικων δυναμεων, του ‘‘εθνικου προϊοντος’’ και του ‘‘εθνικου πλουτου’’. Αυτη η απεριοριστη αναπτυξη εχει γινει το ‘‘φετιχ’’ της συγχρονης κοινωνιας― ειτε σαν απολυτος σκοπος, ειτε σαν το απολυτο μεσο για να φτασουμε στην απελευθερωση του ανθρωπου (αυτη ειναι η μαρξιστικη παραλλαγη).» [Το επαναστατικο προβλημα σημερα/ Υψιλον/ σελ. 25-27]------------------------Σ. Λυγερος [is.gd/4Serc2] «…Η ολιγαρχία του χρήματος προσπαθεί να “κινεζοποιήσει” την Ευρώπη, να καταλύσει το σοσιαλδημοκρατικό μοντέλο και το Κοινωνικό Κράτος. Η αρχή έγινε από τον πιο αδύναμο κρίκο, την Ελλάδα, την οποία έχουν μετατρέψει σε πειραματόζωο…Το σήμερα της Ελλάδας είναι το αύριο των άλλων κοινωνιών της ευρωπαϊκής περιφέρειας, αλλά και το μεθαύριο των κοινωνιών του ευρωπαϊκού πυρήνα…»Ν. Σεβαστάκης [is.gd/NOI9tQ] «…Οι πραγματικά πλούσιοι έχουν κάνει απόσχιση από κάθε συμβόλαιο και η μεσαία τάξη, αυτό το αρχαίο φιλελεύθερο όνειρο, δεν μπορεί πια να στηρίξει τους μύθους που έπλασαν για αυτήν οι μεταπολεμικές κοινωνιολογίες της αφθονίας… Η ωμότητα επιστρέφει… ως κυνικός ωφελιμισμός και κοινωνικός δαρβινισμός. Το σέρβις των κουρασμένων μηχανών προϋποθέτει τη βίαιη ή κλιμακωτή έξωση όλων όσων δεν ανταποκρίνονται στις πολλαπλές δοκιμασίες αντοχής και στα αλλεπάλληλα τεστ αξιοπιστίας…»Καπιταλισμος δεν ειναι ουτε ο Λατσης, ουτε ο Ροκφελερ, ουτε η General Motors, ουτε η BP. Ειναι ο μεσος ανθρωπος, ο προθυμος να πουληθει για να καταναλωνει, ο προθυμος να συμμετασχει στη διαδικασια συσσωρευσης του Ιερου Κεφαλαιου.Τις τελευταιες δεκαετιες, προσαρμοσμενος σημαινε δυναμει βολεμενος. Το προβαλλομενο κοινωνικο προτυπο ηταν να σπουδασεις, να αποκτησεις δεξιοτητες, να γινεις εμπορευμα υψηλων προδιαγραφων, να πουληθεις σε καλη τιμη για να βρεις το νοημα του βιου, την καταναλωση.Τωρα το Αφεντικο αποφασισε να υποτιμησει και τις δεξιοτητες, και τα προσοντα, και την προθυμια μας να πουληθουμε.Δεν θελουμε να αλλαξουμε τον κοσμο, δεν ειμαστε ουτε παλαβοι ουτε ιδεοληπτικοι, ειμαστε υπευθυνοι και ρεαλιστες, θελουμε να προσαρμοστουμε και να γινουμε ανταγωνιστικοι, ευπωλητοι.Στο εξης ομως, προσαρμοσμενος σημαινει δουλοπαροικος.- Ευτυχες το 1813.https://keimena11.wordpress.com*
Πιστεύω ότι το πρόβλημα στο συγκεκριμένο παράδειγμα είναι καθαρά η μονοπωλιακή λειτουργία του μεσάζοντα και όχι αυτή καθεαυτή η ύπαρξή του.Γιατί υποθέτουμε ότι μόνο ένας μπορεί να αγοράσει και να αποθηκεύσει το καλαμπόκι προς μελλοντική μεταπώληση; Δε θα μπορούσαν να το κάνουν και άλλοι ή ακόμα και οι ίδιοι οι αγρότες, οδηγώντας σε εξάλειψη του μονοπωλιακού κέρδους; Επομένως η κοινή λογική (δε χρειάζεται καν να είσαι οικονομολόγος για να το σκεφθείς) λέει ότι η πρώτη ερμηνεία είναι η σωστή αρκεί να μην λειτουργεί μονοπωλιακά αυτός που αποθηκεύει την σοδειά.Όσο για την παρατήρηση του ein Steppenwolf περί διαμόρφωσης των τιμών της αγοράς από ένα μικρό χωριό, θα μπορούσαμε να κάνουμε το παράδειγμα λίγο πιο αληθοφανές αν υποθέταμε ότι το χωριό είναι εντελώς κλειστό και η σοδειά πωλείται σε κατοίκους του χωριού που δεν είναι αγρότες.
Υπάρχει και η απλή εξήγηση οτι τα οικονομικά είναι δημιούργημα του ανθρώπου και απευθύνονται σε αυτόν. Δεν εξηγούν τον κόσμο αλλά προσπαθούν να εξηγήσουν την ανθρώπινη συμπεριφορά. Και ως εκ τούτου πάσχουν απο πολλές ατέλειες. Καμία σχέση δεν έχουν με φυσικές ή θετικές επιστήμες γιατί πολύ απλά δεν εξηγούνται φυσικά, δεν έχουν κοινούς τόπους, αξιώματα, θεμελιώματα και οτιδήποτε χαρακτηρίζει μια επιστήμη.
> μικρό χωριό στην Αφρική, αποτελούμενο από δέκα οικογένειες χωρικών> «Έτσι, αντί να πάρετε $8 τον τόνο για τους 1.500 τόνους, […] καθώς στη γειτονική αγορά θα μεταφέρετε μόνο 1.000 τόνους, εκεί θα λάβετε $10 για τον καθένα».Μικρό χωριό, αλλά παραδόξως με την προσφορά του διαμορφώνει τις τιμές στην αγορά! Ούτε μονοπώλιο να ήταν!> Παράλληλα, ο μεσάζων θα έχει κερδίσει ενάμιση δολάριο για κάθε τόνο (αφού τον αγόρασε προς $8,50 και τον πουλάει προς $10)Δηλαδή το κόστος αποθήκευσης είναι μηδενικό! Τότε θα μπορούσαν την αποθήκευση να την κάνουν οι ίδιοι οι χωρικοί, κρατώντας για τους εαυτούς τους τα $750 που βγάζει ο μεσάζοντας.
"την αποθήκευση να την κάνουν οι ίδιοι οι χωρικοί". Που προϋποθέτει μια κάποια αρχική επένδυση που θα χρηματοδοτηθεί από "καιροσκόπους". Θα μου πεις το κράτος θα μπορούσε να επιδοτήσει αποθήκες αλλά θα έπρεπε να περιμένει κάποιον να κερδίσει πρώτα για να έχει έσοδα. Αλλά χωρίς καιροσκόπους πώς; Οι χωρικοί ίσα ίσα βγάζουν τα προς το ζην (φοροδοτική ικανότητα μηδέν) και καιροσκόποι δεν υπάρχου (αν υπήρχαν θα επένδυαν). Μπερδεμένο.
Οι επένδυση μπορεί να χρηματοδοτηθεί είτε από τα επιπλέον έσοδα που αποκομίζουν τις καλές χρονιές, είτε μέσω δανείου από αποταμιευτές (ακόμα και τους "καιροσκόπους") αρκεί να υπάρχει μια στοιχειώδης αγορά κεφαλαίου.
Αν οι αγρότες στην Αφρική και γενικά στον Τρίτο Κόσμο μπορούσαν να στοκάρουν για να σπεκουλάρουν, σίγουρα θα το έκαναν. Φυσικά αυτό είναι επιστημονική φαντασία.Αυτό που ρεαλιστικά συμβαίνει είναι ότι πεθαίνουν της πείνας και δεν αντέχουν οικονομικά ούτε καν να τραφούν από την ίδια τη σοδειά τους, την οποία πουλούν μέχρι το τελευταίο της σπυρί. Δεν έχετε ακούσει για την επιδημία αυτοκτονιών από αγρότες του Τρίτου Κόσμου, εξαιτίας της αφόρητης πίεσης που βιώνουν, ενώ δεν μπορούν να καταναλώσουντην ίδια τους τη σοδειά;
Πολύ εύστοχο το παράδειγμα. Πάνω στο οποίο μπορεί κανείς να χτίσει πολλά σενάρια. Ας βάλουμε μια παράμετρο. Δυσχεραίνεις την πρόσβαση των χωρικών στην αγορά (π.χ. ελέγχοντας τις άδειες μεταφοράς) και να τους αναγκάζεις να πωλούν τη σοδειά υπό καθεστώς ολιγοψωνίου ή μονοψωνίου (και μετά να κατηγορείς το μεσάζοντα και να σπαταλάς πόρους υποστηρίζοντας το εισόδημα των χωρικών αντί να κάνεις επενδύσεις για τη βελτίωση της παραγωγής). Και πάει λέγοντας.