Πώς οι προσευχές και τα γαμήλια Μαυριτάνικα γλέντια γίνονται η ποπ του μέλλοντος Facebook Twitter

Πώς οι προσευχές και τα γαμήλια Μαυριτάνικα γλέντια γίνονται η ποπ του μέλλοντος

2

«Η Μαυριτανία είναι εκεί που η έρημος Σαχάρα συναντάει τον Ατλαντικό Ωκεανό. Μια τεράστια μουσουλμανική χώρα με μικρό πληθυσμό που εκτείνεται από τη Σενεγάλη και δυτικά του Μαλί μέχρι το βορά, την Αλγερία και τη Δυτική Σαχάρα» γράφει ο Clive Bell στο Wire. «Οι μουσικοί εδώ συνεχίζουν την παράδοση των griot της Δυτικής Αφρικής: κατάγονται από οικογένειες που η παράδοσή τους στο τραγούδι πηγαίνει πίσω ολόκληρους αιώνες. Μπορεί το κοινωνικό στάτους τους να είναι θεωρητικά χαμηλό, αλλά είναι σεβαστοί και αξιόπιστοι ως διασκεδαστές, μεσολαβητές, τραγουδιστές ύμνων». Η Noura Mint Seymali είναι απόγονος μιας τέτοιας βαθιάς παράδοσης που χάνεται στα βάθη των αιώνων. Στη χώρα της τραγουδάει κυρίως σε γάμους, αλλά το τολμηρό ποπ fusion που παίζει με το συγκρότημά της έχει καταφέρει να βγει έξω από τα σύνορα και έχει αποκτήσει φανατικούς οπαδούς σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο νέος δίσκος της που έχει τίτλο Arbina και κυκλοφόρησε προχθές ηχογραφήθηκε στο Μπρούκλιν από τον Tony Maimone (ο οποίος έχει συνεργαστεί με τον Pere Ubu και τους They Might Be Giants) περιέχει δέκα συναρπαστικά κομμάτια που ξεσηκώνουν -και συμπληρώνουν την σειρά των νέων κυκλοφοριών που ανανεώνουν το ενδιαφέρον για την αφρικάνικη μουσική. «Τα ‘θυελλώδη’ φωνητικά της είναι σε συνεχή επικοινωνία με την χαρακτηριστική μαυριτανική ηλεκτρική κιθάρα του συζύγου της, του Jeiche Ould Chighaly, κατακλυσμένα με wah-wah και αφρικάνικους ρυθμούς» γράφει ο Clive Bell, και παρόλο που ο ήχος τους είναι πιστός στην μαυριτανική παράδοση, έχει μια ποπ χροιά που πέρα από εξωτικό, τον κάνει και προσιτό στο δυτικό κοινό που στα live της ενθουσιάζεται και παραληρεί.

  

Και οι δύο γονείς της Noura ήταν σημαντικοί μουσικοί της Μαυριτανίας, ο πατέρας της Seymali Ould Ahmed Vall έχει συνθέσει τον εθνικό ύμνο της χώρας και η μητριά της, η Dimi Mint Abba, «η ντίβα της ερήμου», ήταν μία από τις πιο διάσημες τραγουδίστριες της χώρας. Από 13 χρονών έγραφε τραγούδια για τη μητέρα της και περιόδευε μαζί της συνοδεύοντάς την στα φωνητικά. Η Noura παντρεύτηκε τον σύζυγό της πολύ μικρή και από αμέσως άρχισαν να παίζουν μαζί στους γάμους. Είναι τραγουδίστρια και συνθέτης, αλλά επιπλέον παίζει και ardine, το παραδοσιακό μουσικό όργανο των griots, -μια 9χορδη άρπα που παίζουν μόνο οι γυναίκες. Αφού κυκλοφόρησαν δύο δίσκους, το 2014 ηχογράφησαν το πρώτο ολοκληρωμένο άλμπουμ τους, το Tzenni, που τους άνοιξε το δρόμο για όλα τα μεγάλα φεστιβάλ του κόσμου.  

Πώς οι προσευχές και τα γαμήλια Μαυριτάνικα γλέντια γίνονται η ποπ του μέλλοντος Facebook Twitter

Το τραγούδι που ανοίγει τον νέο δίσκο, το ομώνυμο, Arbina, παραπέμπει κατευθείαν στην παράδοση των griot, είναι μια προσευχή στην οποία παρακαλάει το θεό να είναι καλός με τους ανθρώπους, κάτι σαν το «κύριε ελέησον»: «Ω Θεέ μου, ελέησέ μας, φρόντισέ μας και κράτησέ μας ασφαλείς, δείξε οίκτο σε όλους τους ανθρώπους, όλων των θρησκειών, κράτησέ μας μακριά από την αρρώστια και από κάθε κακό». Η φάνκι κιθάρα αγκαλιάζει τους στίχους της που ακούγονται σαν κραυγή, ο ρυθμός μοιάζει αταίριαστος με την ικεσία, αλλά η σπαρακτική φωνή γίνεται όλο και πιο υποβλητική όσο προχωράει το τραγούδι. «Γυναίκες βιαστείτε» λέει παρακάτω, «η αρρώστια μπορεί να προληφθεί αν κάνεις εξετάσεις νωρίς, θα είσαι μια χαρά και δεν θα το μετανιώσεις. Η πρόληψη είναι το μόνο που μπορούμε να κάνουμε, η μόνη λύση σωτηρίας, το μόνο μας καθήκον, πέρα από αυτό τα πάντα είναι στο χέρι του θεού». Μιλάει για τον καρκίνο του μαστού και της μήτρας, το τραγούδι είναι ένας τρόπος να περάσει τα μηνύματα στις γυναίκες τις πατρίδας της, μέσω του πιο δημοφιλούς μέσου: της μουσικής. «Ο σημερινός ρόλος του griot είναι να περάσει ιδέες και μηνύματα όπως έκαναν και οι προηγούμενοι από εμάς» λέει.

Τα πιο πολλά τραγούδια στο νέο άλμπουμ της είναι δικές της συνθέσεις. «Τα καινούργια τραγούδια συχνά προκύπτουν από ιδέες που έχω ήδη δουλέψει, προσθέτοντας στοιχεία και αυτοσχεδιάζοντας μέχρι να αναπτυχθεί κάτι νέο. Διαφορετικά, βάζω μουσική σε αποσπάσματα ποίησης που ακούω ή θυμάμαι», εξηγεί. Το Mohammedoun είναι ένας ύμνος στον προφήτη Mohammed. Αυτού του είδους η μουσική συνδέει τον ισλαμικό κόσμο και το κομμάτι γράφτηκε μέσα από το WhatsApp με τα μέλη μιας θρησκευτικής ομάδας γυναικών να συνεισφέρουν μέσα από φωνητικά μηνύματα. Την μία στροφή την τραγουδάει μια ξαδέρφη της μέσω του application. Παρόλο που δεν φαίνεται από τον χορευτικό ρυθμό και τις μπασογραμμές που για κάποιον δυτικό παραπέμπουν σε διαφορετικά πράγματα, είναι βαθιά θρησκευτική μουσική.   

Ο παραγωγός του δίσκου, ο Matthew Tinari, ο οποίος είναι και ο ντράμερ και ο μάνατζερ του συγκροτήματος, γνωρίστηκε με τον Jeiche Ould Chighaly και την Noura πριν από αρκετά χρόνια σε ένα φεστιβάλ στη γειτονική Σενεγάλη. Αρχικά έφυγε από την Αμερική για να μελετήσει την γλώσσα Wolof και έζησε για έξι χρόνια στην Ντακάρ, όπου έπαιζε χιπ χοπ με τον Σενεγαλέζο ράπερ Didier Awadi. Όσο ασχολιόταν όμως με την μαυριτανική μουσική τόσο πιο πολύ γοητευόταν, έτσι μετακόμισε στην Μαυριτανία γυρνώντας από γάμο σε γάμο για να παρακολουθεί τα γλέντια. «Τη μαυριτανική μουσική δεν μπορείς να την ακούσεις σε κλαμπ και συναυλίες, ακούγεται αποκλειστικά στους γάμους από τους griots» λέει. «Οι άνθρωποι κάθονται σε ομάδες και οι μουσικοί αρχίζουν να παίζουν, αναφέροντας το σόι της κάθε οικογένειας ονομαστικά, έναν-έναν, λες και είναι MCs. Οι άνθρωποι που ακούν το όνομά τους σηκώνονται και ρίχνουν χαρτονομίσματα στους μουσικούς, μια ένδειξη σεβασμού και εκτίμησης, ακόμα και αν δεν τους αρέσει η μουσική που παίζουν. Η μουσική είναι το κεντρικό ενδιαφέρον στους γάμους: λειτουργεί ως μεσολαβητής για να συσφίξει τους δεσμούς ανάμεσα στις δύο οικογένειες, να τους φέρει κοντά στο παρελθόν και το μέλλον τους».

Δεν είναι όμως μόνο θρησκευτικά τα κομμάτια του Arbina. Στο Ghizlane η Noura με τους στίχους της «ζωγραφίζει» εικόνες σε μία όαση όπου οι νομάδες εκτρέφουν καμηλοπαρδάλεις: «το νερό κυλάει στα βοσκοτόπια / και είδα τις καμηλοπαρδάλεις να τρέχουν / αχ, μακάρι να μπορούσα να τρέξω ξοπίσω τους χωρίς να με καταλάβουν».

«Δεν είναι ταμπού να τραγουδάει ή να παίζει μουσική μια γυναίκα στη Μαυριτανία» λέει ο Tinari. «Είναι μέρος της παράδοσής τους και όλες οι μεγάλες φωνές της χώρας είναι γυναικείες». Παρόλα αυτά, υπάρχει μια ιεραρχία στα κομμάτια και μια αλληλουχία που πρέπει να κρατηθεί στη δομή ενός προγράμματος. «Δεν θα άνοιγα ένα γλέντι με ένα κομμάτι που παραδοσιακά λέγεται στο τέλος» λέει η Noura, «και στα δύο άλμπουμ μου η σειρά των τραγουδιών είναι αυτή που ορίζει η παράδοση. Δεν ακολούθησα όμως 100% τους κανόνες. Κανείς δεν τους ακολουθεί 100%. Αυτό δεν αλλάζει με το φύλο, οι κανόνες στη σειρά των κομματιών ισχύουν για άντρες και γυναίκες».

Λέει ότι δεν την ενδιαφέρει η πολιτική και ότι δεν θέλει να περνάει πολιτικά μηνύματα. Δεν είναι τέτοια η μουσική της. Γνωρίζει όμως τη δύναμή της και την επιρροή που μπορεί να ασκήσει με τα τραγούδια της. Έχει έναν πολύ δυναμικό ρόλο μέσα στην κουλτούρα της Μαυριτανίας. «Μου αρέσει να στέλνω θετικά μηνύματα» λέει «και να χρησιμοποιήσω τη θέση μου για να τραγουδήσω για ουσιαστικά ιδανικά». Η μουσική της είναι περιζήτητη σε όλα τα φεστιβάλ του κόσμου. Αν ακούσεις τους δίσκους της καταλαβαίνεις γιατί.

www.nouramintseymali.com/

2

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη που έγινε λαϊκό ορατόριο από τον Μίκη Θεοδωράκη

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Η ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη που έγινε λαϊκό ορατόριο από τον Μίκη Θεοδωράκη

Η Ματούλα Κουστένη διερευνά τη σχέση του ποιητή με τον συνθέτη, την αφετηρία της δημιουργίας του μεγάλου έργου «Άξιον Εστί» και την πορεία του μέχρι την πρώτη ηχογράφηση.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Νανά Τράντου: «Οι συναυλίες δεν θα πεθάνουν ποτέ, είναι μια εμπειρία»

Μουσική / Νανά Τράντου: «Οι συναυλίες δεν θα πεθάνουν ποτέ, είναι μια εμπειρία»

Η artistic και managing director της High Priority Promotions, η μόνη γυναίκα με αυτήν τη θέση στην Ελλάδα, μιλά για τις συναυλίες, τη μουσική σήμερα, τις αλλαγές σε καλλιτέχνες και κοινό και το Memory Corner με τα ιδιαίτερα vintage ρούχα, την άλλη μεγάλη της αγάπη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Q Lazzarus: Tο τραγικό στόρι του θρυλικού κομματιού «Goodbye Horses».

Μουσική / Q Lazzarus: Tο τραγικό στόρι του θρυλικού κομματιού «Goodbye Horses»

Για χρόνια η Q Lazzarus του «Goodbye Horses», μία από τις πιο αδικημένες ερμηνεύτριες στην ιστορία της ποπ μουσικής, παρέμενε μια μυστηριώδης φιγούρα, τώρα όμως ένα μουσικό ντοκιμαντέρ φωτίζει τη ζωή της.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Eddie Dark: «Γράφω μουσική επειδή έχω σιχαθεί τα πάντα»

Μουσική / Eddie Dark: «Γράφω μουσική επειδή έχω σιχαθεί τα πάντα»

Από μικρός ένιωθε αποσυνάγωγος. Πιστεύει ότι τα κόμικς είναι η μόνη μορφή τέχνης που είναι τελείως αφιλτράριστη και πιστεύει ότι η γενιά του θα μείνει στην ιστορία ως η γενιά που έχασε τα καλά πράγματα στο τσακ. Ο μουσικός Eddie Dark είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
M. HULOT
Ερμής

Μουσική / Ermis: «Το τρέμολο του μπουζουκιού ήταν ο αγαπημένος μου ήχος από νιάνιαρο»

O περιζήτητος νέος συνθέτης που έχει συνεργαστεί με τον Good Job Nicky, τη Μαρίνα Σάττι, τη Χάρις Αλεξίου και τον Sidarta επαναπροσδιορίζει τον ήχο του μπουζουκιού και της κλασικής μουσικής με σεβασμό και τόλμη.
M. HULOT
Άξιζαν κάτι καλύτερο τα «100 Χρόνια Ελληνικής Δισκογραφίας»

Daily / Άξιζαν κάτι καλύτερο τα «100 Χρόνια Ελληνικής Δισκογραφίας»

Τα δώδεκα επεισόδια της ομώνυμης σειράς βρίσκονται στο Ertflix, η παρακολούθηση της σειράς όμως υπονομεύεται συχνά από την συμβατική και στεγνή προσέγγιση, και η στημένη παρουσία της Χάρις Αλεξίου στο ρόλο της παρουσιάστριας-αφηγήτριας δεν βοηθάει.  
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Πολυαγαπημένη μου Βίβιαν»: Στο φως η επιστολή που έγραψε ο Μάλκολμ ΜακΛάρεν στην Βίβιαν Γουέστγουντ λίγο πριν τον θάνατό του

Μουσική / Η επιστολή μεταμέλειας του Μάλκολμ ΜακΛάρεν προς τη Βίβιαν Γουέστγουντ, λίγο πριν τον θάνατό του

Τα αποκαλυπτήρια μιας επιστολής γεμάτης μετάνοια αλλά και πικρία, την οποία έγραψε –αλλά δεν έστειλε ποτέ– ο διαβόητος μάνατζερ των Sex Pistols προς την πρώην σύντροφο και συνοδοιπόρο του.
THE LIFO TEAM
APON: «Δεν είναι θέμα συγκυριών, είναι θέμα αξίας το αν θα ξεχωρίσεις μέσα στο χάος της σημερινής μουσικής»

Μουσική / APON: «Όταν πήγα να δειγματίσω τα πρώτα μου τραγούδια, γελάγανε»

Η πρωτοφανής επιτυχία ενός νεαρού τραγουδοποιού που με το πρώτο άλμπουμ του προκαλεί πανδαιμόνιο στο ραδιόφωνο και στις μουσικές πλατφόρμες, ενώνοντας μουσικά ένα ετερόκλητο κοινό κάθε ηλικίας.
M. HULOT
H βαθιά υπνωτική ενέργεια του DJ Nobu

Μουσική / H βαθιά υπνωτική ενέργεια του DJ Nobu

Κάθε σετ του είναι μια κατάδυση, μια αργή πτώση σε υποσυνείδητα μοτίβα, σε αχαρτογράφητους ήχους, σε σκοτεινούς διαδρόμους που παραπέμπουν περισσότερο σε τελετουργία παρά σε πάρτι. Ένας από τους σημαντικότερους DJ's της εποχής μας έρχεται στην Αθήνα για ένα βράδι.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Χελμός

Μουσική / Χελμός: 30 στιγμές από το πιο «ψηλό» φεστιβάλ του καλοκαιριού

Στημένο στα 1.700 μέτρα, το 3ο Helmos Mountain Festival υποδέχτηκε μερικά από τα πιο αγαπημένα ονόματα της εγχώριας σκηνής, σε ένα τριήμερο που συνδύασε μουσική, φύση και κορυφές - κυριολεκτικά και μεταφορικά.
LIFO NEWSROOM

σχόλια

2 σχόλια
Προσωπικά προτιμώ η μουσική που ακούω να είναι σε γλώσσα που καταλαβαίνω (πχ ελληνικά, αγγλικά, ιταλικά), ώστε να μπορώ να αντιληφθώ τι λένε οι στίχοι αλλά και να τους τραγουδήσω, να είναι σε μια μουσική φόρμα που μπορώ να ακολουθήσω και να μην τραγουδιέται από γυναίκες καλυμένες από την κορυφή ως τα νύχια -γιατί αυτό είναι δείγμα ανελευθερίας και η μουσική είναι ελευθερία- οπότε ευχαριστώ δε θα πάρω...