Ολοκαύτωμα: Χωρίς ταμπέλα ιδιοκτησίας

Ολοκαύτωμα: Χωρίς ταμπέλα ιδιοκτησίας Facebook Twitter
Οι Εβραίοι, όπως έχει ειπωθεί, είναι τα λευκά αιμοσφαίρια, δέχθηκαν το εγκληματικό χτύπημα του ιού του μίσους, εξοντώθηκαν από τη μανία του κατά εκατομμύρια, αλλά τελικά διέσωσαν το σώμα, προστάτεψαν, επιμένοντας να υπάρχουν, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια που κινδύνεψε να εξαφανιστεί.
2

Διαφωνούσα πάντα με την έκφραση «το Ολοκαύτωμα των Εβραίων» και πολλά χρόνια τώρα που συμμετέχω στη διοργάνωση των εκδηλώσεων για την μνήμη του Ολοκαυτώματος, εκ μέλους της Ισραηλιτικής Κοινότητας της Αθήνας, επέμενα να μην τη χρησιμοποιούμε.

Το Ολοκαύτωμα είναι η πιο μαύρη σελίδα της σύγχρονης παγκόσμιας ιστορίας, γι' αυτό δεν υπάρχει απολύτως καμία αμφιβολία. Όπως δεν υπάρχει και για το γεγονός ότι σε συντριπτικό βαθμό, θύματά του υπήρξαν οι Εβραίοι της Ευρώπης που στοχοποιήθηκαν χωρίς λόγο από μια εξαιρετικά οργανωμένη προπαγάνδα αναζήτησης εύκολων στόχων και υπευθύνων για όλα τα δεινά της Γερμανίας στο μεσοδιάστημα των δύο Παγκόσμιων Πολέμων.

Το Ολοκαύτωμα δεν είναι μόνο το προϊόν της ιδεολογίας μιας ηγεσίας. Δυστυχώς, είναι το αποτέλεσμα μιας μαζικής υιοθέτησης στερεοτύπων που εξελίχθηκε σταδιακά από την ανοχή, στην αδιαφορία, στη συμμετοχή και σε μια αντίστοιχα μαζική έκφραση μίσους από τεράστιες ομάδες πληθυσμού και όχι αποκλειστικά στη Γερμανία. Η εξόντωση στα στρατόπεδα, ασύλληπτη σε μέγεθος, επιστημονικά σχεδιασμένη και με βιομηχανική ακρίβεια εκτελεσμένη, ήταν η σφραγίδα ενός προμελετημένου εγκλήματος.

Το Ολοκαύτωμα δεν είναι εβραϊκό και η μνήμη του είναι μια εξαιρετική ευκαιρία και αφορμή για να αναδειχθούν οι άμυνες των σύγχρονων κοινωνιών απέναντι σε κάθε μορφής ρατσισμό και ξενοφοβία.

Μέχρι πριν από λίγα σχετικά χρόνια, η μνήμη του Ολοκαυτώματος εξαντλούνταν στο εσωτερικό των εβραϊκών κοινοτήτων και των οικογενειών. Ένα θρησκευτικό μνημόσυνο ανάμεσά μας, με τους ελάχιστους επιζώντες στις πρώτες σειρές, με γοερό το κλάμα των οικείων για τους ανθρώπους τους που δεν επέστρεψαν ποτέ. Ήταν μια υπόθεση εβραϊκή, με μικρή διακριτική παρουσία κάποιων τοπικών αρχών που κατέθεταν ένα στεφάνι για να τιμήσουν, όχι τόσο τη μνήμη των θυμάτων, αλλά τους ζωντανούς Εβραίους συμπολίτες τους που πενθούσαν. Η πολιτεία απούσα, η κοινωνία ακόμα περισσότερο, η υπόθεση αποκλειστικά δική μας.

Σήμερα η μνήμη του Ολοκαυτώματος δεν είναι μόνο εβραϊκή υπόθεση. Τις ημέρες κοντά στην Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης, στις 27 Ιανουαρίου, γίνονται αμέτρητες εκδηλώσεις τιμής και μνήμης από την πολιτεία, την εκπαιδευτική κοινότητα, πολιτιστικούς φορείς, ιδρύματα, μουσεία, δήμους, ακόμα και από ιδιώτες που σχετίζονται με τις τέχνες, τη μουσική, το βιβλίο, το θέατρο. Εντυπωσιακή πραγματικά έκταση, παγκοσμίως και στην Ελλάδα. Απαιτήθηκαν βεβαίως οι σχετικές νομοθετικές πρωτοβουλίες, υπήρξε όμως και πολιτική και κοινωνική ευαισθητοποίηση που δεν στάθηκαν μόνο στην ελάχιστη εφαρμογή του νόμου αλλά πήγαν βήματα πιο πέρα.

Το Ολοκαύτωμα ευτυχώς έπαψε να είναι εβραϊκή μόνο υπόθεση και βγήκε από τα στενά πλαίσια της εσωστρέφειας μιας μειονότητας. Η μνήμη του τοποθετήθηκε στο κάδρο των ευαισθησιών και των αξιών της πολιτείας και της κοινωνίας και εξελίσσεται σε μέσο για την ανάδειξη της ανάγκης σεβασμού και προστασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Η ιστορική έρευνα και ανάλυση έχει αποδείξει ότι στην αρχή η χαλάρωση και στη συνέχεια η αδιαφορία για τον διαφορετικό συνάνθρωπο ήταν το γόνιμο έδαφος για να επικρατήσουν οι αρρωστημένες θεωρίες αρρωστημένων ηγετών.

Η μνήμη του Ολοκαυτώματος που διευρύνεται όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια, αποτελεί και ασπίδα των κοινωνιών απέναντι σε σύγχρονους, όχι λίγους και όχι ασήμαντους, δημαγωγούς, λαϊκιστές και επικίνδυνους ηγέτες που δυστυχώς, ακόμα και σήμερα, νομιμοποιούν διαχωριστικές γραμμές, αρνούνται την συμβίωση με το διαφορετικό και υψώνουν τείχη σε μια στρεβλή αντίληψη των δικαιωμάτων των πολλών, στρέφοντας επιδεικτικά το πρόσωπό τους από τις ανθρώπινες αξίες της αυτοδιάθεσης και της ισονομίας.

Το Ολοκαύτωμα δεν είναι εβραϊκό και η μνήμη του είναι μια εξαιρετική ευκαιρία και αφορμή για να αναδειχθούν οι άμυνες των σύγχρονων κοινωνιών απέναντι σε κάθε μορφής ρατσισμό και ξενοφοβία. Οι Εβραίοι, όπως έχει ειπωθεί, είναι τα λευκά αιμοσφαίρια, δέχθηκαν το εγκληματικό χτύπημα του ιού του μίσους, εξοντώθηκαν από τη μανία του κατά εκατομμύρια, αλλά τελικά διέσωσαν το σώμα, προστάτεψαν, επιμένοντας να υπάρχουν, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια που κινδύνεψε να εξαφανιστεί.

Ως Εβραίος δεν διεκδικώ ιδιοκτησία του Ολοκαυτώματος, εύχομαι και επιθυμώ να αποτελεί σημείο αναφοράς για όλους και η διατήρηση της μνήμης του να αξιοποιείται από όλους.

———————

Αφιερώνω αυτά τα λόγια στον Σάμη Γαβριηλίδη (Σαμίκο για τους φίλους του) που έφυγε από τη ζωή πριν λίγες μέρες.

Την τραγική ιστορία της μητέρας του που επιβίωσε από τα στρατόπεδα, ο Σάμης ποτέ δεν την κράτησε μόνο δική του. Με τον δικό του γλυκό τρόπο, με τα βιβλία που εξέδωσε και μέσα από το φιλόξενο «Crimes & Poems» και τις ανοικτές εκδηλώσεις του, τη μοιράστηκε και εργάστηκε για τη μνήμη του Ολοκαυτώματος και την ευρεία διάδοση των μηνυμάτων του.

Αρχαιολογία & Ιστορία
2

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ο Άδωνις στο Άουσβιτς: Η κοινοτοπία του πολιτικαντισμού;

Στήλες / Ο Άδωνις στο Άουσβιτς: Η κοινοτοπία του πολιτικαντισμού;

Ευέλικτος πολιτικάντης περιωπής ή ειλικρινώς μεταμεληθείς; Ποιο από τα δύο μας επιτρέπει να του αποδώσουμε η χθεσινή απολογία του στα social media για το αντισημιτικό βιογραφικό του, με αφορμή την επίσκεψη του στον τόπο της ανείπωτης φρίκης;
ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΟΛΙΤΑΚΗ
Το μοναδικό βιβλίο που γράφτηκε εντός Άουσβιτς από επιζώντα του Ολοκαυτώματος θα εκδοθεί στα αγγλικά

Διεθνή / Το μοναδικό βιβλίο που γράφτηκε εντός Άουσβιτς από επιζώντα του Ολοκαυτώματος θα εκδοθεί στα αγγλικά

Για πρώτη φορά ένα ευρύτερο αναγνωστικό κοινό θα μπορέσει να διαβάσει τα όσα περιγράφει ένας επιζών του Ολοκαυτώματος, μέσα από το Αουσβιτς, λίγο μετά την απελευθέρωσή του

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Αθήνα της Πηνελόπης Δέλτα

Ιστορία μιας πόλης / Η Αθήνα της Πηνελόπης Δέλτα

Ποια είναι η σημασία του μυθιστορήματος «Οι Ρωμιοπούλες»; Με ποιο τρόπο αποτυπώθηκε η Αθήνα στη ζωή και το έργο της Πηνελόπης Δέλτα; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον ιστορικό Τάσο Σακελλαρόπουλο, υπεύθυνο των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη, για τη σχέση της συγγραφέως με την πόλη που τη σημάδεψε.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μια επίσκεψη στο Ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης το 1932 / «Γέλια καμπάνιζαν σαν καγχασμοί του Σατανά!» / Φρίκη και ανθρώπινα ράκη στο Ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης το 1932

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Γέλια καμπάνιζαν σαν καγχασμοί του Σατανά!»: Στο Ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης το 1932

Τα dirty '30s & late '20s «ακολουθούν» τον δημοσιογράφο Χρήστο Εμ. Αγγελομάτη στο Ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης το 1932 και διασώζουν εικόνες αποτροπιασμού που δύσκολα περιγράφονται. Παρά «τις άναρθρες κραυγές» και «τα στριγκά ξεφωνητά» που άκουσε στην είσοδο, ο ρεπόρτερ πέρασε την πύλη. Τι αντίκρισε;
DIRTY '30S & LATE '20S
Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Βιβλίο / Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Δεν υπάρχει μελέτη για τον ελληνικό εθνικισμό που να μην έχει αναφορές στο έργο της. Η επανακυκλοφορία του βιβλίου της «Το “Πρότυπο Βασίλειο” και η Μεγάλη Ιδέα» από τις εκδόσεις Νήσος συνιστά αναμφίβολα εκδοτικό γεγονός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ποιον θεωρούσαν «άσχημο» στην αρχαία Αθήνα;

Ιστορία μιας πόλης / Υπήρχαν και «άσχημα» αγαλματίδια στην αρχαία Αθήνα

Μικρά αγαλματίδια ή γλυπτά λατρευτικού ή θρησκευτικού συνήθως χαρακτήρα, που απεικονίζουν ανθρώπινες ή ζωικές μορφές: τα ειδώλια. Είναι όλα oμοιόμορφα ή υπάρχουν και ενδιαφέρουσες, συχνά αναπάντεχες, διαφοροποιήσεις; H Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με την Αναστασία Μεϊντάνη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Η ιστορία του κούρου Αριστοδίκου που στάθηκε ορόσημο της ελληνικής τέχνης

Αρχαιολογία / Κούρος Αριστόδικος: Ένα άγαλμα ορόσημο στην αρχαία ελληνική Τέχνη

Το άγαλμα, λίγο μεγαλύτερο του φυσικού μεγέθους, έχει ύψος 1,95 μ., είναι σμιλεμένο σε παριανό μάρμαρο, χρονολογείται από τους μελετητές γύρω στα 510-500 π.Χ., αποτελεί το τελευταίο δείγμα της μεγάλης σειράς των αττικών κούρων και αποκαλύπτει ποιες ήταν οι ταφικές συνήθειες στην Αθήνα εκείνης της εποχής.
THE LIFO TEAM
Ποιοι ήταν οι μαυραγορίτες της Κατοχής και πώς λειτουργούσαν;

Ιστορία μιας πόλης / Ποιοι ήταν οι μαυραγορίτες της Κατοχής;

Πώς ήταν η καθημερινότητα στην Αθήνα της γερμανικής Κατοχής; Ποιες στρατηγικές ανέπτυξαν οι Αθηναίοι για να επιβιώσουν; Πώς και πού έβρισκαν τρόφιμα; Πώς επηρέασε η παρουσία των κατακτητών τις μετακινήσεις των κατοίκων της πόλης; H Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Μενέλαο Χαραλαμπίδη για την καθημερινή ζωή στην κατοχική Αθήνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Τι έτρεχε με τους λαγούς στην αρχαία Αθήνα;

Ιστορία μιας πόλης / Τι έτρεχε με τους λαγούς στην αρχαία Αθήνα;

Στην αρχαία Αθήνα, ο λαγός δεν ήταν μόνο θήραμα, αλλά και σύμβολο ερωτικής επιθυμίας και γονιμότητας, ενώ χρησιμοποιούνταν επίσης ως προσφορά στους θεούς. Ο Ξενοφών έγραψε για το κυνήγι του, ενώ εμφανίζεται συχνά στην τέχνη - στα αγγεία, στις παραστάσεις συμποσίων, ακόμη και σε ταφικά μνημεία. Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με την Κάτια Μαργαρίτη ρίχνοντας φως στο παρελθόν ενός ζώου που είχε πολύ μεγαλύτερη σημασία απ’ ό,τι ίσως φανταζόμαστε.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μιμάρ Σινάν: Ο αρχιτέκτονας που έχτισε τα πιο σημαντικά κτίρια της οθωμανικής αυτοκρατορίας

Γεννήθηκε σαν σήμερα  / Μιμάρ Σινάν: Ο αρχιτέκτονας που έχτισε τα πιο σημαντικά κτίρια της οθωμανικής αυτοκρατορίας

Στις 15 Απριλίου 1489 γεννήθηκε ο αρχιτέκτονας που έφτιαξε από τριακόσια τριάντα έργα. Ανάμεσα σε αυτά, το Τέμενος του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς (1550 -1557) και το Κουρσούμ Τζαμί ή Τζαμί του Οσμάν Σαχ στα Τρίκαλα, το μοναδικό του έργο που σώζεται στην Ελλάδα.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
«Η ερωμένη της»: Το πιο τολμηρό αθηναϊκό ρομάντζο του Μεσοπολέμου

Ιστορία μιας πόλης / «Η ερωμένη της»: Το πιο τολμηρό αθηναϊκό ρομάντζο του Μεσοπολέμου

Πόσο μπορεί να συμβάλει ένα βιβλίο στη σεξουαλική χειραφέτηση των Ελληνίδων; Η Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με την Παναγιώτα Βογιατζή για την Ντόρα Ρωζέττη και τη γυναικεία ομοφυλοφιλία στην Αθήνα των αρχών του 20ού αώνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Close up: Η ψηφιακά αποκατεστημένη τοιχογραφία στον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές

Αρχαιολογία & Ιστορία / Close up: Η ψηφιακά αποκατεστημένη τοιχογραφία στον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές

Το σημαντικότερο σωζόμενο έργο της κλασικής ξαναζωντανεύει 23 αιώνες μετά με τη βοήθεια της αρχαιομετρίας, της τεχνητή νοημοσύνη και της καλλιτεχνικής δημιουργίας σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασή του που ανοίγει νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
THE LIFO TEAM
Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Η αρχαιομετρία, η τεχνητή νοημοσύνη και η καλλιτεχνική δημιουργία συνεργάστηκαν σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασης της τοιχογραφίας με το κυνήγι από τον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
M. HULOT
Δωσίλογοι: Ποιοι και γιατί συνεργάστηκαν με τους κατακτητές;

Ιστορία μιας πόλης / Δωσίλογοι: Ποιοι και γιατί συνεργάστηκαν με τους κατακτητές;

Πώς επιχειρήθηκε η αναθεώρηση της εικόνας των δωσιλόγων τις δεκαετίες που ακολούθησαν μετά την Κατοχή και τα Δεκεμβριανά, και ποια ήταν η επίδραση αυτής της αναθεώρησης στη δημόσια ιστορική μνήμη; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Μενέλαο Χαραλαμπίδη για ένα θέμα ταμπού που ακόμα απασχολεί τους ιστορικούς αλλά και την κοινωνία.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Από τι πέθαναν δεκάδες χιλιάδες Αθηναίοι το 430 π.Χ.;

Ιστορία μιας πόλης / Από τι πέθαναν δεκάδες χιλιάδες Αθηναίοι το 430 π.Χ.;

Ο Θουκυδίδης ισχυρίζεται ότι ήταν μια ασθένεια εισαγόμενη, η οποία ξεκίνησε από την Αιθιοπία και προτού φθάσει στην Αθήνα, εξαπλώθηκε στην Αίγυπτο και την Περσική αυτοκρατορία. H Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με τον Στέφανο Παρασκευαΐδη για τον λοιμό των Αθηνών με την πρωτοφανή θνησιμότητα, καθώς υπολογίζεται ότι χάθηκε το 1/3 του πληθυσμού της πόλης.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ

σχόλια

2 σχόλια
φυσικά τα υπόλοιπα θύματα του ολοκαυτώματος μένουν στην αφάνεια. Όχι βέβαια γιατί οι κακοί Εβραίοι το καπέλωσαν, όντας ο μεγαλύτερος αριθμός θυμάτων, αλλά γιατί ακόμα και σήμερα μάλλον θεωρούνται δεύτερης διαλογής άνθρωποι, πχ Ρομά, ομοφυλόφιλοι και αντιφρονούντες
Επι Κατοχής υπήρχε νόμος που έδιδε το 10% της περιουσίας κάθε Εβραίου στον καταδότη του.Το ΕΑΜ υποσχόταν τουφεκισμό σε κάθε καταδότη. Ενώ υποχρέωνε τους πλούσιους Εβραίους να πληρώνουν τα έξοδα διαφυγής για τους φτωχούς Εβραίους.Έγραφε στους τοίχους "Έλληνες σώζοντας Εβραίους πολεμάτε τον καταχτητή".Ή δε επίσημη εκκλησία δια του Δαμασκηνού έκανε μαζικά πλαστές βαφτίσεις και ο Έβερτ, αρχηγός της αστυνομίας πόλεων, εξέδιδε μαζικά πλαστές ταυτότητες αλλάζοντας το θρήσκευμα στους Εβραίους Έλληνες πολίτες.Σε κάθε περίπτωση 58.000 Έλληνες Εβραίοι της Θεσσαλονίκης απλά δεν γύρισαν ποτέ σπίτια τους μετά το πέρας του πολέμου.