Τζένη, κοιμήσου (ήσυχη)

Τζένη, κοιμήσου (ήσυχη) Facebook Twitter
Το Στέλλα Κοιμήσου μιλά για τη λαϊκή τάξη που ονειρεύεται να χωρέσει σε μια αστική κοινωνία που στη χώρα μας, για να είμαστε ιστορικά ειλικρινείς, δεν υπήρξε ποτέ και οδηγείται, σχεδόν αταβιστικά, σε μια αναπόφευκτη, σοφόκλεια τιμωρία.
1

Ίσα-ίσα που πρόλαβα να δω την, κατά πολλούς, παράσταση της δεκαετίας. Το Στέλλα Κοιμήσου είχε μεταφερθεί πλέον από το Εθνικό στο Θέατρο Τζένη Καρέζη και φέτος έκανε την τρίτη και τελευταία του σεζόν.

Είχα πολλά χρόνια να ανέβω τα σκαλιά της θρυλικής αίθουσας της οδού Ακαδημίας και με το που κάθισα το βλέμμα μου ασυναίσθητα έπεσε πάνω σε ένα στοιχείο του σκηνικού της Ιουλίας Σταυρίδου: ένα επιπλάκι με ποτά, ακροβολισμένο δεξιά στη σκηνή, με ταξίδεψε αστραπιαία 35 χρόνια πίσω, σε μια ιστορική παράσταση, το Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ σε σκηνοθεσία Ζιλ Ντασέν, μετάφραση Φασουλή και Καρέζη, και πρωταγωνιστές την ίδια και τον Κώστα Καζάκο, με διανομή στους δεύτερους ρόλους τον Γρηγόρη Βαλτινό και την Όλια Λαζαρίδου.

Επιστροφή και μαζί στροφή της Ελληνίδας ηθοποιού σε ρόλο υψηλών αξιώσεων, το talk of the town των θεατρικών '80s, πασπαλισμένο με σούσουρο στην κολωνακιώτικη θεατρόφιλη κοινότητα: η Καρέζη του Δεσποινίς Διευθυντής μεθάει και βρίζει! Ζευγάρι στη ζωή, εχθροί στη σκηνή. Μήπως το εννοούν;


«Ο Τζορτζ και η Μάρθα, κρίμα, κρίμα, κρίμα...» ήταν η ατάκα που μου έμεινε από ένα έργο που, φυσικά, είχα δει στην κινηματογραφική του μεταφορά από τον Μάικ Νίκολς με την Ελίζαμπεθ Τέιλορ και τον Ρίτσαρντ Μπέρτον.

Το Στέλλα Κοιμήσου, με τον τρόπο του, ήταν μια τραγική κωμωδία επίσης. Ψευδοαστική, ωστόσο. Και με αγοραίο λεξιλόγιο, χειμαρρώδες με το «καλημέρα», αρμόζον και ενωμένο με την ανατροφή και ίσως το DNA των ηρώων.

Στο κατάμεστο κάθε βράδυ θέατρο, Καζάκος και Καρέζη έσκιζαν ο ένας τα σωθικά του άλλου στους ρόλους του πανεπιστημιακού καθηγητή και της συζύγου, κόρης μεγαλοσχήμονα ακαδημαϊκού, με δόλωμα-ταμπού ένα παιδί που δεν μαθαίνουμε αν είχαν ποτέ ή τελικά έχασαν, θύματα δύο νεότερους προσκεκλημένους που καταλήγουν άναυδοι και ταπεινωμένοι, και καταλύτη το άφθονο αλκοόλ.

Τζένη, κοιμήσου (ήσυχη) Facebook Twitter
Στο κατάμεστο κάθε βράδυ θέατρο, Καζάκος και Καρέζη έσκιζαν ο ένας τα σωθικά του άλλου.

Από το μπαρ του διαμερίσματός τους, χαρακτηριστικό αξεσουάρ της αμερικανικής νοοτροπίας, όπως το έχουμε δει μυριάδες φορές στις ταινίες περασμένων δεκαετιών, γέμιζαν συνεχώς τα ποτήρια τους με σκληρό οινόπνευμα και πότιζαν συστηματικά και εξαντλητικά το άψητο ζευγαράκι που έντεχνα δελέασαν στην έδρα τους μετά από ένα άσκοπο πάρτι.

Ώσπου έγιναν λιάδα, αλλά, μέσα στο σπάραγμά τους, προλάβαιναν να αλληλοακυρωθούν, με ψήγματα χαδιών και απανωτά λεκτικά χαστούκια, σε μια ψυχική αποσύνθεση, ερμηνεύοντας έξοχα το κλασικό κείμενο του Έντουαρντ Άλμπι.


Έβριζαν, αλλά μη φανταστείτε... Οι μισοί από τους θεατές πήγαιναν να δουν την παράσταση για τους λάθος λόγους, δηλαδή για να αποδομήσουν ένα στερεωμένο είδωλο των παιδικών τους χρόνων σε έναν διαφορετικό δραματικό ρόλο, εκεί όπου η «αντίπαλος» Βουγιουκλάκη δεν είχε τολμήσει να διαβεί – ξεμύτιζε, τσέκαρε τις αντιδράσεις και πάραυτα επέστρεφε στο καβούκι της ξανθιάς γάτας. Και έφευγαν με μια εσωτερική διαδρομή σε τραγική κωμωδία, κατεξοχήν αστική.

Τζένη, κοιμήσου (ήσυχη) Facebook Twitter
Για τα νέα παιδιά του Στέλλα Κοιμήσου, την Κολλιοπούλου, τον Νιάρρο και την Τρίγγου, το ωραίο, μακρύ ταξίδι τώρα ξεκινάει.

Το Στέλλα Κοιμήσου, με τον τρόπο του, ήταν μια τραγική κωμωδία επίσης. Ψευδοαστική, ωστόσο. Και με αγοραίο λεξιλόγιο, χειμαρρώδες με το «καλημέρα», αρμόζον και ενωμένο με την ανατροφή και ίσως το DNA των ηρώων.

Στο ντεμπούτο του στο θέατρο, ο Γιάννης Οικονομίδης του Σπιρτόκουτου και του Η ψυχή στο στόμα ακτινογράφησε μια νεοελληνική οικογένεια που μοιάζει λούμπεν, αλλά διατηρεί ατόφια τη δυναμική και την παθογένεια του ελληνικού 21ου αιώνα.

Ένας επικείμενος γάμος που κινδυνεύει να δυναμιτίσει έναν χρήσιμο αρραβώνα γίνεται ο πόλος γύρω από τον οποίο εκτροχιάζεται μια επταμελής οικογένεια, αν υπολογίσουμε και δύο στενούς συγγενείς μαζί με τα τρία παιδιά, τη χαμένη στον κόσμο της μάνα και τον πάτερ-φαμίλια (δεν έχω λόγια για τον Στάθη Σταμουλακάτο).

Το πρώτο μέρος, πολύ αστείο μέσα στη σοβαρότητα των καταστάσεων που προετοιμάζει. Το δεύτερο, ανατρεπτικό και ουσιαστικά αιχμηρό. Γνώριζα πως το φινάλε αλλάζει σε κάθε παράσταση.

Δεν είδα καμία προσπάθεια συντονισμού, τόσο φυσικό και φυσιολογικό μου φάνηκε το συλλογικό αποτέλεσμα που προήλθε μετά από ομαδικές ταπεινώσεις με τη (δραματική, βεβαίως) βοήθεια ουσιών και ποτών, πάντα από το μπαρ στη δεξιά γωνία.

Ενθουσιάστηκα, όπως και τότε, με τη Βιρτζίνια Γουλφ. Και θυμήθηκα πως αν το θεατρικό βγει πραγματικά καλό και σε συλλάβει την κατάλληλη στιγμή, γίνεται αξέχαστη εμπειρία.

Τζένη, κοιμήσου (ήσυχη) Facebook Twitter
Από αριστερά: Όλια Λαζαρίδου, Κώστας Καζάκος, Τζένη Καρέζη, Γρηγόρης Βαλτινός και ο σκηνοθέτης της παράστασης Ζιλ Ντασέν.

Η ιδιαίτερη ειρωνεία στη σύγκριση των δύο έργων είναι πως η Βιρτζίνια Γουλφ είναι ένα καθαρόαιμα αστικό δράμα από έναν Αμερικανό εκπρόσωπο της γενιάς των δραματουργών που έγραφαν ψυχολογικά, αλλά ζήλευαν δραματουργικά την αρχαιοελληνική τραγωδία και τη λοξοκοιτούσαν συνεχώς, ενώ το Στέλλα Κοιμήσου μιλά για τη λαϊκή τάξη που ονειρεύεται να χωρέσει σε μια αστική κοινωνία που στη χώρα μας, για να είμαστε ιστορικά ειλικρινείς, δεν υπήρξε ποτέ και οδηγείται, σχεδόν αταβιστικά, σε μια αναπόφευκτη, σοφόκλεια τιμωρία.


Την Καρέζη την ξαναείδα ως Έντα Γκάμπλερ, όπου περισσότερο μόχθησε φιλότιμα παρά αφομοίωσε οργανικά, και για τελευταία φορά στο Διαμάντια και Μπλουζ της Λούλας Αναγνωστάκη, όπου ήταν συγκλονιστική, ίσως καλύτερη και από τη Μάρθα που είχε κάνει εντελώς δική της μερικά χρόνια νωρίτερα.

Για τα νέα παιδιά του Στέλλα Κοιμήσου, την Κολλιοπούλου, τον Νιάρρο και την Τρίγγου, το ωραίο, μακρύ ταξίδι τώρα ξεκινάει. Και μπορεί τα βραβεία τους να έχουν δοθεί στη μνήμη άλλων σπουδαίων Ελλήνων ηθοποιών, του Χορν και της Μελίνας, αλλά η παρουσία τους στο συγκεκριμένο θέατρο τιμά την προσπάθεια της Τζένης Καρέζη να ρισκάρει την όποια εικόνα είχε αποκτήσει, εν μέρει σε πείσμα των ονείρων της, και να προσπεράσει τα σίγουρα εργάκια για να σώσει την ψυχή της, χάνοντάς τη μέσα σε σαρκοφάγους, ψυχοφθόρους ρόλους.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO

 

Θέατρο
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Θέατρο / Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός προσπαθεί να παραμείνει συγκεντρωμένη μέχρι την κάθοδό της στο αργολικό θέατρο. Παρ’ όλα αυτά, βρήκε τον χρόνο να μας μιλήσει για τους γυναικείους ρόλους που τη συνδέουν με την Ελλάδα και για τη σημασία της σιωπής.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν: από το «La Distance» του Ροντρίγκες έως τη μεγάλη επιτυχία του Μπανούσι

Θέατρο / Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν

Οι θερμές κριτικές της «Liberation» και της «Le Monde» για το «ΜΑΜΙ» του Μπανούσι σε παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση είναι απλώς μια λεπτομέρεια μέσα στις απανωτές εκπλήξεις που έκρυβε το πιο γνωστό θεατρικό φεστιβάλ στον κόσμο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Κωνσταντίνος Ζωγράφος: Ο «Ορέστης» του Τερζόπουλου

Θέατρο / Κωνσταντίνος Ζωγράφος: «Ο Τερζόπουλος σου βγάζει τον καλύτερό σου εαυτό»

Ο νεαρός ηθοποιός που πέρυσι ενσάρκωσε τον Πυλάδη επιστρέφει φέτος ως Ορέστης. Με μια ήδη πλούσια διαδρομή στο θέατρο δίπλα σε σημαντικούς δημιουργούς, ετοιμάζει ένα νέο έργο εμπνευσμένο από το Νεκρομαντείο του Αχέροντα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

The Review / «Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

Με αφορμή την παράσταση γι’ αυτόν τον αυθεντικό δημιουργό που τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 μεσουρανούσε, ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου σχολιάζουν τον αντίκτυπό του στο κοινό σήμερα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, πτώση και η αποθέωση

Αρχαίο Δράμα Explained / «Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, η πτώση και η αποθέωση

Τι μας μαθαίνει η ιστορία του Οιδίποδα, ενός ανθρώπου που έχει τα πάντα και τα χάνει εν ριπή οφθαλμού; Η κριτικός θεάτρου Λουίζα Αρκουμανέα επιχειρεί μια θεωρητική ανάλυση του έργου του Σοφοκλή.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Αλίκη Βουγιουκλάκη: Στη ζωή έσπαγε τα ταμπού, στο θέατρο τα ταμεία

Θέατρο / Αλίκη Βουγιουκλάκη: Πώς έσπαγε τα ταμεία στο θέατρο επί 35 χρόνια

Για δεκαετίες έχτισε, με το αλάνθαστο επιχειρηματικό της ένστικτο, μια σχέση με το θεατρικό κοινό που ακολουθούσε υπνωτισμένο τον μύθο της εθνικής σταρ. Η πορεία της ως θιασάρχισσας μέσα από παραστάσεις-σταθμούς και τις μαρτυρίες συνεργατών της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Θέατρο / Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Στον πολυαναμενόμενο «Οιδίποδα» του Γιάννη Χουβαρδά, ο Νίκος Καραθάνος επιστρέφει, 23 χρόνια μετά, στον ομώνυμο ρόλο, ακολουθώντας την ιστορία από το τέλος προς την αρχή και φωτίζοντας το ανθρώπινο βάθος μιας τραγωδίας πιο οικείας απ’ όσο νομίζουμε.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα δώρο που άργησε να φτάσει

Θέατρο / «Κοιτάξτε πώς φέρονταν οι αρχαίοι στους ξένους! Έτσι πρέπει να κάνουμε κι εμείς»

Ένα δώρο που έφτασε καθυστερημένα, μόλις είκοσι λεπτά πριν το τέλος της παράστασης - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για το «ζ-η-θ, ο Ξένος» σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε το φετινό καλοκαίρι

Θέατρο / Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε την «Ορέστεια»

Η «Ορέστεια» του Θεόδωρου Τερζόπουλου συζητήθηκε όσο λίγες παραστάσεις: ενθουσίασε, προκάλεσε ποικίλα σχόλια και ανέδειξε ερμηνείες υψηλής έντασης και ακρίβειας. Ξεχώρισε εκείνη της Έβελυν Ασουάντ, η οποία, ως Κασσάνδρα, ερμήνευσε ένα αραβικό μοιρολόι που έκανε πολλούς να αναζητήσουν το όνομά της. Το φετινό καλοκαίρι, η παράσταση επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη, στους Δελφούς και στο αρχαίο θέατρο Φιλίππων.
M. HULOT
Η Λίνα Νικολακοπούλου υπογράφει και σκηνοθετεί τη μουσικοθεατρική παράσταση «Χορικά Ύδατα»

Θέατρο / «Χορικά Ύδατα»: Ο έμμετρος κόσμος της Λίνας Νικολακοπούλου επιστρέφει στη σκηνή

Τραγούδια που αποσπάστηκαν από το θεατρικό τους περιβάλλον επιστρέφουν στην πηγή τους, σε μια σκηνική τελετουργία γεμάτη εκπλήξεις που φωτίζει την τεράστια καλλιτεχνική παρακαταθήκη της στιχουργού.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

The Review / «Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

Γιατί εξακολουθεί να κερδίζει το σύγχρονο κοινό η διάσημη κωμωδία του Άγγλου βάρδου κάθε φορά που ανεβαίνει στη σκηνή; Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου συζητούν με αφορμή την παράσταση που σκηνοθετεί η Εύα Βλασσοπούλου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Darkest White»: Ένα σύμπαν που εξερευνά την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναίκας 

Θέατρο / «Darkest White»: Ο εμφύλιος από την πλευρά των χαμένων

Το έργο της Δαφίν Αντωνιάδου που θα δούμε στο Φεστιβάλ Αθηνών, εξερευνά μέσω προσωπικών και ιστορικών αναμνήσεων και μέσα από την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναικείας παρουσίας, ιστορίες εκτοπισμού και επιβίωσης. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσια ένα τραπέζι με φίλους

Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας / Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσία ένα τραπέζι με φίλους

Ο σπουδαίος λιβανέζος χορευτής και χορογράφος Omar Rajeh, επιστρέφει με την «Beytna», μια ιδιαίτερη περφόρμανς με κοινωνικό όσο και γαστριμαργικό αποτύπωμα, που θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του φετινού 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η νύφη και το «Καληνύχτα, Σταχτοπούτα»

Θέατρο / Η Καρολίνα Μπιάνκι παίρνει το ναρκωτικό του βιασμού επί σκηνής. Τι γίνεται μετά;

Μια παράσταση-περφόρμανς που μέσα από έναν εξαιρετικά πυκνό και γοητευτικό λόγο, ένα κολάζ από εικόνες, αναφορές, εξομολογήσεις, όνειρα και εφιάλτες μάς κάνει κοινωνούς μιας ακραίας εμπειρίας, χωρίς να σοκάρει.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ακούγεσαι Λυδία, Ακούγεσαι ίσαμε το στάδιο

Επίδαυρος / «Ακούγεσαι, Λυδία, ίσαμε το στάδιο ακούγεσαι»

Κορυφαίο πρόσωπο του αρχαίου δράματος, συνδεδεμένη με εμβληματικές παραστάσεις, ανατρέχει σε δεκαπέντε σταθμούς της καλλιτεχνικής της ζωής στην Επίδαυρο και αφηγείται προσωπικές ιστορίες, επιτυχίες και ματαιώσεις, εξαιρετικές συναντήσεις και συνεργασίες, σε μια πορεία που αγγίζει τις πέντε δεκαετίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Ούρλιχ Ράσε και το παρασκήνιο της ιστορίας της Ισμήνης

Θέατρο / Η σκηνή του Ούρλιχ Ράσε στριφογύριζε - και πέταξε έξω την Ισμήνη

Στην παράσταση που άνοιξε την Επίδαυρο, ο Γερμανός σκηνοθέτης επέλεξε να ανεβάσει μια Αντιγόνη χωρίς Ισμήνη. Η απομάκρυνση της Κίττυς Παϊταζόγλου φωτίζει τις λεπτές –και άνισες– ισορροπίες εξουσίας στον χώρο του θεάτρου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου μέσα στη γοητεία και στον τρόμο του Δράκουλα

Πρώτες Εικόνες / Dracula: Η υπερπαραγωγή που έρχεται το φθινόπωρο στην Αθήνα

Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου μιλά αποκλειστικά στη LiFO για την πιο αναμενόμενη παράσταση της επερχόμενης σεζόν, για τη διαχρονική γοητεία του μύθου που φαντάστηκε ο Μπραμ Στόκερ στα τέλη του 19ου αιώνα, για το απόλυτο και το αιώνιο μιας ιστορίας που, όπως λέει, τον «διαλύει».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ