Η κρυμμένη ή απροσπέλαστη αλήθεια υπήρχε πάντα στα βιβλία, όπως και η ομορφιά, και αυτό αναδεικνύουν και οι τίτλοι της φθινοπωρινής σεζόν. Βιβλία κλασικά και ανεπανάληπτα, σοβαρές μελέτες και «επαναφορές» Ελλήνων συγγραφέων υπόσχονται μια άλλη βυθομέτρηση στη σκέψη. Ωστόσο, οι σπουδαίοι συγγραφείς δεν έμεναν ποτέ ανεπηρέαστοι από το άγγιγμα όχι μόνο του λόγου αλλά και της σαγήνης, όπως φαίνεται και στο περίφημο Moderato Cantabile της Μαργκερίτ Ντυράς που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Τόπος σε πρόλογο και μετάφραση Άρη Μαραγκόπουλου, όπως και δεν φοβόντουσαν να δουν κατάματα την αλήθεια του ήλιου που καίει – βλέπε Νίτσε στο Λυκόφως των Ειδώλων, το οποίο αναμένεται να κυκλοφορήσει από τον Gutenberg σε μετάφραση Βαγγέλη Δουβαλέρη και επιμέλεια Ήρκου Αποστολίδη. Η ιστορία, όμως, ευνοεί τους τολμηρούς: αν ο Νίτσε διατράνωνε στο σπουδαίο εκείνο πόνημα την εκ νέου αξιολόγηση όλων των αξιών, ο Τρούμαν Καπότε ανακάλυπτε την άλλη πλευρά του μυθιστορήματος και της βιωματικής δημοσιογραφίας στο περίφημο Εν Ψυχρώ που αναμένεται να κυκλοφορήσει σε νέα μετάφραση από τον Αύγουστο Κορτώ και τις εκδόσεις Πατάκη.
Στο ίδιο βιωματικό πλαίσιο κινείται, άλλωστε, και το εμβληματικό Γύρνα σπίτι, άγγελέ μου του Τόμας Γουλφ που καθιέρωσε το alter ego του, τον μοναχικό και ακαταμάχητο Ευγένιο Γκαντ, και θα εκδοθεί επίσης από το Μεταίχμιο, ενώ από τις ίδιες εκδόσεις και με τη δύναμη της αυτοβιογραφίας θα κυκλοφορήσει το νέο βιβλίο του Μάνου Ελευθερίου, Φαρμακείον Εκστρατείας. Αλλά το εκδοτικό γεγονός του Μεταίχμιου είναι αναμφίβολα η νέα πρωτότυπη συγγραφή της Οδύσσειας από τον Μιχάλη Γκανά, ο οποίος ξαναγράφει το ομηρικό έπος με τον δικό του τρόπο, προσθέτοντας στοιχεία από τη γλωσσική μας παράδοση. Πρωτότυπη ματιά, φιλοσοφική βαθύτητα και ευαισθησία αποκαλύπτουν, σε κάθε περίπτωση, τα κείμενα του Βάλτερ Μπένγιαμιν: τα πολυαναμενόμενα Δοκίμιά του από το 1934 ως το 1940 αναμένονται από την Άγρα σε επιμέλεια Γιώργου Σαγκριώτη, ενώ οι εκδόσεις Εξάρχεια θα εκδώσουν τα Κείμενά του από την εφημερίδα του Βερολίνου σε μετάφραση Δημήτρη Γάκη. Ο ίδιος εκδοτικός οίκος θα κυκλοφορήσει, επιτέλους, την περίφημη διαμάχη του Κασσίρερ με τον Χάιντεγκερ στο Νταβός το 1929 (σε μετάφραση και εισαγωγή Χρήστου Μαρσέλλου), ενώ απολαυστικό Σοπενχάουερ –ναι, αυτήν τη φορά απολαυστικό!– μας υπόσχεται ο Κέδρος με τη Μεταφυσική της ζωής και του έρωτα, το δοκίμιο στο οποίο ο σπουδαίος φιλόσοφος μιλάει για τους ερωτευμένους και το γέλιο (μτφρ. Ξενοφών Αργυρός).
Πιστή στο κλίμα της Μεσευρώπης και των σπουδαίων συγγραφέων της, η Κίχλη θα μας θυμίσει τι αλληγορική δύναμη κρύβεται εκεί Στη σωφρονιστική αποικία του Φραντς Κάφκα (σε μετάφραση Βασίλη Τσαλή και επίμετρο Χανς Ντίτερ Ζίμερμαν) και η Άγρα θα μας χαρίσει το Λειψό Ζύγι του ανεπανάληπτου Μόζες Γιόσεφ Ροτ, όπως ήταν και το πλήρες όνομα του σπουδαίου αυτού συγγραφέα (μτφρ. Ηλιάνα Αγγελή, επιμέλεια Γιάννης Καλιφατίδης). Ο ίδιος εκδοτικός οίκος επανέρχεται με Νούτσιο Όρντινε, μετά την επιτυχία της Χρησιμότητας του άχρηστου, αυτήν τη φορά με το Μια χρονιά με τους κλασικούς. Η Οντολογία Προσώπου του Χρήστου Γιανναρά αναμένεται από τον Ίκαρο, όπως και τα διηγήματα του Δημήτρη Νόλλα με τον τίτλο Τα συγγραφικά δικαιώματα. Από τον Ίκαρο θα κυκλοφορήσει και η νέα ποιητική συλλογή της Κικής Δημουλά Άνω Τελεία, που αναμφίβολα συνιστά το εκδοτικό γεγονός του φετινού φθινοπώρου. Και όλοι εμείς που αγαπήσαμε την πρώτη εκρηκτική εκδοτική εμφάνιση του Άντονι Μάρα περιμένουμε από τον ίδιο εκδοτικό οίκο με αγωνία τον Τσάρο της αγάπης και της τέκνο σε μετάφραση Αχιλλέα Κυριακίδη. Μπορεί η απώλεια του Κωστή Παπαγιώργη να είναι τεράστια, πάντα όμως υπάρχουν κείμενά του προς ανακάλυψη, όπως ο Εαυτός, το τελευταίο δοκίμιο που έγραψε πριν από τον θάνατό του (θα κυκλοφορήσει από τον Καστανιώτη). Θλίψη, δηλαδή και χαρά μαζί, μια αίσθηση που γνωρίζει καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο ο Μίλαν Κούντερα στην περίφημη Αβάσταχτη ελαφρότητα του Είναι που επανακυκλοφορεί σε νέα μετάφραση, βασισμένη στην αναθεωρημένη γαλλική έκδοση με τον τίτλο Η αβάσταχτη ελαφρότητα της ύπαρξης, πάντα όμως από τον πιστό του μεταφραστή Γιάννη Η. Χάρη και τις εκδόσεις της Εστίας.
H δύναμη του μυθιστορήματος
Μια συναρπαστική περιπλάνηση στην καρδιά της Αμερικής, μια ανεπανάληπτη εποποιία από τη στιβαρή πένα του Ρίτσαρντ Φορντ, δεν μπορεί παρά να καταγράφεται ως εκδοτικό γεγονός: η Ημέρα της Ανεξαρτησίας έρχεται από τις εκδόσεις Πατάκη σε μετάφραση Θωμά Σκάσση, ενώ ο Λάσλο Κρασναχορκάι, που μας καθυπέταξε με το Πόλεμος και Πόλεμος ξαναπαίρνει τη θέση του στα επιβεβλημένα αναγνώσματα με τη Μελαγχολία της Αντίστασης σε μετάφραση Ιωάννας Αβραμίδου από τις εκδόσεις Πόλις. Από τις ίδιες εκδόσεις θα έχουμε και νέο Ζαν-Μαρί Μπλας ντε Ρομπλές –μετά το πολυσυζητημένο Εκεί όπου ζουν οι τίγρεις– με το Νησί του Σημείου Νέμο σε μετάφραση Δημήτρη Δημακόπουλου, ένα μπαρόκ έπος πρωτόγνωρης φρενίτιδας. Η Αγνή του Τζόναθαν Φράνζεν, δηλαδή το πολυσυζητημένο Purity, θα εκδοθεί από τον Ψυχογιό σε μετάφραση Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη, όπως από τον ίδιο, αυτήν τη φορά σε συγγραφικό και όχι μεταφραστικό ρόλο, θα κυκλοφορήσει Το ιλιγγιώδες καλειδοσκόπιο, μια καθολική μελέτη για «τον παππού όλων μας», όπως χαρακτηριστικά αποκαλεί τον Ουίλιαμ Μπάροουζ (από τις εκδόσεις Κριτική). Νέα Φεράντε για τους φανατικούς αναγνώστες της κυκλοφορεί από τον Πατάκη, συγκεκριμένα ο δεύτερος τόμος της Τετραλογίας της Νάπολης με τον τίτλο Η ιστορία του νέου ονόματος, αλλά και νέος Γιάννης Ευσταθιάδης, Με το βλέμμα στην Αθήνα, μια σειρά κειμένων που παίρνουν τη μορφή φανταστικής μαρτυρίας από ανθρώπους που έζησαν στην πόλη (από τις εκδόσεις Μελάνι).
Ο Gutenberg δεν μας αφήνει χωρίς κλασικά αναγνώσματα: Η Γυναίκα με τα άσπρα του Γουίλκι Κόλινς θα κυκλοφορήσει σε μετάφραση Ερρίκου Μπαρτζινόπουλου και η Χρυσή Κούπα του Χένρι Τζέιμς σε μετάφραση Μιχάλη Μακρόπουλου. Ο ακάματος σπουδαίος μεταφραστής και συγγραφέας έχει ήδη έτοιμο και το νέο του βιβλίο Τσότσηγια που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Κίχλη. Το Εκουατόρια του Μιχάλη Μοδινού αναμένεται από τον Καστανιώτη και το Ωστικό Κύμα του Νίκου Δαββέτα από τον Πατάκη. Νέο μυθιστόρημα ετοιμάζει και ο Άρης Μαραγκόπουλος, που αναμένεται να κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Τόπος με τον τίτλο Πολ και Λόρα - ζωγραφική εκ του φυσικού, με τους πρωταγωνιστές να γνωρίζονται στο Λονδίνο λίγο μετά τη δημιουργία της Α' Διεθνούς. Με δύναμη από την Αμερική έρχεται ο Κέδρος με το M Train της Πάτι Σμιθ, δηλαδή τη συνέχεια του Πάτι και Ρόμπερτ, σε μετάφραση Αλέξη Καλοφωλιά, αλλά και το πολυσυζητημένο Εδώ Είμαι του Τζόναθαν Σάφραν Φόερ, που εκδόθηκε δέκα χρόνια μετά το Εξαιρετικά δυνατά και απίστευτα κοντά και θεωρείται το καλύτερο και το πιο ώριμο βιβλίο του. Έγκλημα στο φιόρδ είναι ο τίτλος του μπεστ σέλερ του κορυφαίου Σκανδιναβού συγγραφέα Λιέρ Χορστ, ο οποίος αναμένεται να επισκεφθεί τη χώρα μας τον Νοέμβρη, καλεσμένος των εκδόσεων Διόπτρα – από τις ίδιες εκδόσεις περιμένουμε και καινούργια Βικτόρια Χίσλοπ, με το Καρτ Ποστάλ της.
Μια εξομολογητική αφήγηση για την εξάρτηση από τον τζόγο, γραμμένη σε πρώτο πρόσωπο, καταθέτει ο Ηλίας Αναστασιάδης με τον τίτλο Δευτέρα (θα κυκλοφορήσει από την Key Books). Ο Ιούδας του Άμος Οζ θα εκδοθεί από τον Καστανιώτη σε μετάφραση Μάγκυ Κοέν και μια τρομερή προσωπογραφία του Ουίλιαμ Μπλέικ με την υπογραφή του Πίτερ Ακρόιντ (συγκλονιστικός συνδυασμός) αναμένεται από τον Πατάκη με μεταφραστή τον Γιώργο Λαμπράκο. Το Ο αχυρώνας φλέγεται, μία από τις πιο εμβληματικές ιστορίες του Ουίλιαμ Φόκνερ που επηρέασε γενιές συγγραφέων, εκδίδεται στα ελληνικά από την Κίχλη, όπως επιτέλους εκδίδεται και το κλασικό μυθιστόρημα της σπουδαίας Φλάννερυ Ο'Κόννορ «Και βιασταί αρπάζουσιν αυτήν» σε μετάφραση Αλέξανδρου Κοτζιά από τις εκδόσεις Αντίποδες – ο ίδιος οίκος θα κυκλοφορήσει και την Ώρα του Αστεριού της Βραζιλιάνας Κλαρίσε Λισπέκτορ. Μια πολύ ενδιαφέρουσα σειρά κλασικών αναμένεται να εγκαινιάσει και ο Καλέντης, κάνοντας την αρχή με το Εγώ είμαι ο Τζόναθαν Σκρίβενερ του Κλοντ Λάουτον, σε μετάφραση Αλέξη Καλοφωλιά. Έκπληξη προκαλεί το πεζογράφημα της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ, Της μοναξιάς διπρόσωποι μονόλογοι, από τον Καστανιώτη, ενώ η Εστία αναμένεται να κυκλοφορήσει σε επετειακή έκδοση τη θρυλική Αργώ του Γιώργου Θεοτοκά αλλά και το Νούμερο 31328 του Ηλία Βενέζη. Τα περίφημα κείμενα του Τζορτζ Στάινερ στον «New Yorker» θα κυκλοφορήσουν από τον Πατάκη σε μετάφραση Γιώργου Λαμπράκου, ένα μάθημα γραφής και σκέψης.
Δοκίμια
Τα βιβλία Ιστορίας και γενικότερα η κατηγορία των non-fiction ανθεί τα τελευταία χρόνια στο εκδοτικό γίγνεσθαι, με μια πληθώρα από ενδιαφέροντες τίτλους. Κάτι αντίστοιχο διαπιστώνεται και από τα υπό έκδοση βιβλία του φετινού φθινοπώρου, όπου αναμένονται βιβλία συγγραφέων που έχουν ήδη ξεχωρίσει, όπως ο Ίαν Κέρσοου. Δύο τίτλοι του Βρετανού ιστορικού είναι ήδη στα υπό έκδοση: Κόλαση και πίσω (προσωρινός τίτλος από τις εκδόσεις της Αλεξάνδρειας), σε μετάφραση Ελένης Αστερίου, και ο Χίτλερ του, σε μετάφραση Γρηγόρη Κονδύλη, από το Μεταίχμιο. Μεγάλο ιστορικό ενδιαφέρον εμφανίζουν και τα πρακτικά και το ιστορικό των δικών Μπελογιάννη που πρόκειται να εκδοθούν από τις εκδόσεις Τόπος σε επιμέλεια Σπύρου Σακελλαρόπουλου – σημειωτέον πως εκδίδονται για πρώτη φορά ολοκληρωμένα, φέρνοντας στο φως πληθώρα στοιχείων για την κατανόηση μιας ολόκληρης εποχής. Το Σιδηρούν Παραπέτασμα της πολυβραβευμένης ιστορικού και συγγραφέως Αν Αλμπάουμ, που το βιβλίο της για τα γκουλάγκ έχει προκαλέσει ήδη αίσθηση στη χώρα μας, θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια. Αλλά, εκτός από την Ιστορία, ενδιαφέρον εμφανίζει και η τέχνη σε σχέση με τα τρομακτικά γεγονότα που άλλαξαν την πορεία της έκφρασης. Έτσι, οι εκδόσεις Πλέθρον θα εκδώσουν μια ενδιαφέρουσα μελέτη για την Τέχνη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο του Χάρη Σαββόπουλου (με εισαγωγικό σημείωμα του Μάνου Στεφανίδη), ενώ από τις ίδιες εκδόσεις περιμένουμε και νέο Φουκό, συγκεκριμένα την περίφημη ομιλία του για την «Τιμωρητική Κοινωνία» από τη σειρά των παραδόσεων στο Collège de France.
Όσοι αγάπησαν το Εγκώμιο της Απραξίας του Φρανσουά Ζιλιέν, που είχε κλέψει τις εντυπώσεις (από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης), μπορούν να περιμένουν νέο βιβλίο του, αυτήν τη φορά από τις εκδόσεις Μελάνι, με τίτλο Η φιλοσοφία του ζην, σε μετάφραση Σοφίας Διονυσοπούλου, με φιλοσοφικά μυστικά για μια ζωή με νόημα και στόχο, ένα ανάγνωσμα που φαίνεται μάλλον απαραίτητο τον φετινό χειμώνα – όπως και η Τέχνη της Ηρεμίας, με ανάλογες οδηγίες προς ναυτιλλομένους (από την Key Books).
