Όσα δεν κατάφερε να εκφράσει με λέξεις πιεσμένος από το κοινωνικό περιβάλλον, ο Τσαϊκόφσκι τα ψέλλισε με νότες μέσα από τα έργα του. Όσες ιστορίες δεν τόλμησε να ζήσει, τις ονειρεύτηκε με τα μπαλέτα που συνέθεσε.
Μία σημείωση στο σημειωματάριο του συνθέτη για την Πέμπτη Συμφωνία ρίχνει εν μέρει φως στις προθέσεις του συνθέτη γι' αυτό το έργο. Ο Τσαϊκόφσκι αναφέρεται στην «παραίτηση μπροστά στη Μοίρα», καθώς επίσης και σε «μομφές εναντίον του ΧΧΧ».
Τα τρία «Χ» εικάζεται πως συμβολίζουν την ομοφυλοφιλία του, το μόνο θέμα που ο Τσαϊκόφσκι κάλυψε πίσω από μυστικά σημάδια στις σημειώσεις του. Πιο σημαντική όμως είναι η έννοια της σύγκρουσης με τη Μοίρα, η οποία και αποτυπώνεται μουσικά στη Συμφωνία με ένα συγκεκριμένο, άμεσα αναγνωρίσιμο θέμα σε όλα τα μέρη της συμφωνίας.
Κείμενο - Επεξεργασία: Ματούλα Κουστένη
Έρευνα - Μουσική επιμέλεια: Τίτος Γουβέλης
Ηχογράφηση SweetSpot Productions - Μίξη: Παναγιώτης Χούντας
Οργάνωση Παραγωγής: Άννα Τσεϊμαζίδου
Μια συνεργασία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών με τη LiFO
