Το βράδυ της Τετάρτης, ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά ότι ακυρώνει τα δημόσια καθήκοντά του για το υπόλοιπο της εβδομάδας και ότι σκέφτεται να παραιτηθεί από το αξίωμά του, με την οριστική απόφασή του να αναμένεται την ερχόμενη Δευτέρα 29 Απριλίου.
Δεδομένης της πολωμένης ισπανικής πολιτικής σκηνής τα τελευταία χρόνια, ο Πέδρο Σάντσεθ δήλωσε ότι αισθάνθηκε υποχρεωμένος να εξετάσει τη θέση του μετά από αυτό που αποκάλεσε αβάσιμη «επιχείρηση παρενόχλησης και εκφοβισμού» που διεξήχθη εναντίον του ιδίου και της συζύγου του από τους πολιτικούς του αντιπάλους και εχθρικά τμήματα των δεξιών και ακροδεξιών μέσων ενημέρωσης.
Η ανακοίνωση ήρθε λίγες ώρες αφότου δικαστήριο της Μαδρίτης δήλωσε ότι ξεκίνησε έρευνα κατά της συζύγου του Σάντσεθ, Μπεγκόνα Γκόμεζ, «για το φερόμενο αδίκημα της εμπορίας επιρροής και της διαφθοράς». Η έρευνα ακολούθησε καταγγελία από την ομάδα πίεσης Manos Limpias (Καθαρά Χέρια).
Η ομάδα Manos Limpias -η οποία περιγράφει τον εαυτό της ως ανεξάρτητη εθνική συνδικαλιστική οργάνωση που δεσμεύεται να «επιτύχει την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και τον πραγματικό και αληθινό εκδημοκρατισμό των θεσμών μας» - διευθύνεται από τον δικηγόρο Μιγκέλ Μπερνάντ, ο οποίος είναι γνωστό ότι είχε στο παρελθόν δεσμούς με την ισπανική ακροδεξιά. Το 2021, ο Μπερνάντ καταδικάστηκε σε τετραετή φυλάκιση για ένα σχέδιο εκβιασμού μεγάλων εταιρειών, αλλά αθωώθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας τον περασμένο μήνα λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων.
Η Manos Limpias έχει μακρά ιστορία στη χρήση των δικαστηρίων για να καταδιώκει όσους πιστεύει ότι ενεργούν αντίθετα με αυτό που θεωρεί ότι είναι τα «δημοκρατικά συμφέροντα της Ισπανίας». Σύμφωνα με την ισπανική νομοθεσία, άτομα και ομάδες μπορούν να χρησιμοποιούν έναν μηχανισμό γνωστό ως acusación popular (λαϊκή κατηγορία) για να υποβάλουν ποινικές καταγγελίες ενώπιον δικαστή, ο οποίος στη συνέχεια τις εξετάζει και αποφασίζει αν θα προχωρήσει ή όχι σε δίκη.
Ποιες είναι οι κατηγορίες κατά της συζύγου του Πέδρο Σάντσεθ;
Η Manos Limpias κατηγόρησε την Γκόμεζ ότι χρησιμοποίησε την επιρροή της ως συζύγου του πρωθυπουργού για να εξασφαλίσει χορηγούς για ένα μεταπτυχιακό πανεπιστημιακό πρόγραμμα που διηύθυνε. Η Γκόμεζ δεν έχει σχολιάσει. Ο Σάντσεθ δήλωσε πως η σύζυγός του δεν έχει κάνει τίποτα παράνομο και δέχεται επίθεση «για να εξασθενήσουν εμένα πολιτικά και προσωπικά». Έχει δηλώσει πως η σύζυγός του θα υπερασπιστεί την τιμή της και θα συνεργαστεί με τις αρχές σε ό,τι αφορά την προσφυγή.
Η Manos Limpias ισχυρίζεται -επικαλούμενη τα ρεπορτάζ των ειδησεογραφικών ιστότοπων- ότι η Γκόμεζ δέχθηκε χάρες από την αεροπορική εταιρεία Air Europa και τον ισπανικό όμιλο Globalia, στον οποίο η εταιρεία ανήκει, όταν είχε διατελέσει, μέχρι το 2022, διευθύντρια ενός κέντρου αφρικανικών ερευνών στη σχολή επιχειρήσεων IE της Μαδρίτης, σύμφωνα με το ραδιοσταθμό Cadena Ser, ο οποίος δημοσιοποίησε στον ιστότοπό του ένα έγγραφο για το οποίο ανέφερε πως είναι η νομική προσφυγή.
Η IE ανέφερε σε δήλωση που εξέδωσε ότι ουδέποτε έλαβε οποιαδήποτε οικονομική υποστήριξη από τον Globalia ή τις θυγατρικές του.
Το Μάρτιο, η ισπανική αρχή για τη σύγκρουση συμφερόντων απέρριψε προσφυγή του αντιπολιτευόμενου Λαϊκού Κόμματος που ισχυρίστηκε ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στη διάσωση της Air Europa μετά την κρίση της Covid, που καθήλωσε τα αεροπλάνα, και τους «οικονομικούς και επαγγελματικούς δεσμούς» της συζύγου του Σάντσεθ.
Σε κοινή δήλωσή τους το Μάρτιο, ο Globalia και η Air Europa ανέφεραν πως η βοήθεια που έλαβαν από την ισπανική κυβέρνηση ήταν «ευθυγραμμισμένη με τις παραμέτρους άλλων αρωγών που λαμβάνουν διάφορες εταιρείες του τομέα στην Ισπανία και την υπόλοιπη Ευρώπη» και πως θεωρούν πως είναι θύματα «διασταυρούμενων πολιτικών πυρών».
Τι θα συμβεί μετά
Η ενδεχόμενη έκβαση μπορεί να είναι από το να παραμείνει ο Σάντσεθ στην πρωθυπουργία μέχρι το να παραιτηθεί -κάτι που θα οδηγούσε είτε στο να υπάρξει νέος υποψήφιος που θα τεθεί σε ψηφοφορία στην κάτω βουλή είτε στην προκήρυξη πρόωρων εκλογών το καλοκαίρι- ή να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης για να ενισχύσει την ηγεσία του. Σημειώνεται ότι ο Σάντσεθ, εξασφάλισε πέρυσι άλλη μια κυβερνητική θητεία για το Ισπανικό Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα (PSOE) ως ηγέτης μιας μειοψηφικής κυβέρνησης συνασπισμού.
Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Ισπανίας, νέες εκλογές μπορεί να προκηρυχθούν μόνο αφού περάσει ένας χρόνος αφότου είχε διαλυθεί για τελευταία φορά το κοινοβούλιο. Αυτό σημαίνει πως το νωρίτερο που ο Σάντσεθ μπορεί να προκηρύξει επισήμως πρόωρες εκλογές είναι η 29η Μαΐου και η ψηφοφορία δεν μπορεί να διεξαχθεί νωρίτερα από τις 21 Ιουλίου.
Εντούτοις θα μπορούσε να ανακοινώσει τη Δευτέρα την πρόθεσή του να προκηρύξει εκλογές εκείνη την ημερομηνία και στη συνέχεια η κυβέρνησή του να παραμείνει ως υπηρεσιακή, μέχρι να σχηματιστεί μια καινούρια. Αν χάσει την ψηφοφορία για παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στο κοινοβούλιο, θα πρέπει να παραιτηθεί.
Αν παραιτηθεί ο Σάντσεθ, ο βασιλιάς Φίλιππος θα πρέπει να συναντηθεί με όλα τα κόμματα που εκπροσωπούνται στην κάτω βουλή για να σηματοδοτήσει την έναρξη μιας νέας διαδικασίας κατά την οποία θα ορίσει έναν υποψήφιο ο οποίος θα χρειαστεί κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να γίνει πρωθυπουργός.
Με πληροφορίες από AFP, Guardian, Reuters
