Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη

Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Titian, Venus with organ player and Cupid, περ. 1555, Μαδρίτη. Museo Nacional del Prado. © Archivo Fotográfico. Museo Nacional del Prado, Μαδρίτη
0

Το Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης (Kunsthistorisches Museum) της Βιέννης είναι το μεγαλύτερο μουσείο της Αυστρίας και περιέχει ανεκτίμητους καλλιτεχνικούς θησαυρούς.

Με πίνακες κυρίως σπουδαίων Ιταλών δασκάλων του 15ου και 16ου αιώνα και έργα φλαμανδικής ζωγραφικής του 15ου-17ου αιώνα, ανάμεσα στα σημαντικότερα εκθέματα, μόλις ανήγγειλε την μεγάλη του έκθεση για το 2021, «Ομορφιά - αγάπη – ποίηση» που εστιάζει στη μορφή των γυναικών όπως τις απεικόνισε ο Τιτσιάνο, ένας από τους σπουδαιότερους ζωγράφους της ανεγέννησης και της σχολής της Βενετίας.

 Λίγο μετά το 1500, ο Τιτσιάνο άρχισε να δημιουργεί αριστουργήματα στη Βενετία που αφήνουν τις γυναίκες να εμφανιστούν σε ένα νέο φως. Η ομορφιά των γυναικών της Βενετίας ήταν θρυλική. Εμπνευσμένοι από την ποίηση και τη λογοτεχνία της εποχής, ο Τιτσιάνο και οι σύγχρονοί του - όπως ο Πάλμα Βέκιο, ο Λορέντζο Λότο, ο Παρίσι Μπορντόνε, ο Τζάκοπο Τιντορέτο και ο Πάολο Βερονέζε - δημιούργησαν ποιητικά -ερωτικά, εξιδανικευμένα πορτρέτα γυναικών, έργα  πρωτοποριακά για την ευρωπαϊκή ζωγραφική στους αιώνες που ακολούθησαν.

Η μεγάλη έκθεση φωτίζει την εικόνα των γυναικών στη Βενετία, με φόντο τα ιδανικά και τις κοινωνικές συνθήκες του 16ου αιώνα. Οι εικόνες των γυναικών όπως τις απεικόνισε ο Τιτσιάνο μέσα σε μεγάλα και πολύπλευρα θέματα εκτός από τα πορτρέτα του γιορτάζουν την αγάπη και την τέχνη.

Μετά την ανακάλυψη των γυναικών ως αντικείμενο στη ζωγραφική πορτρέτου, ο ρεαλισμός της εικόνας υποχωρεί μπροστά στο ιδανικό της γυναικείας ομορφιάς στη Βενετία. Το ζήτημα της ομοιότητας δεν είναι κυρίαρχο, επικρατεί η αντίληψη ότι ο πίνακας πρέπει να εκπέμπει ερωτισμό, ερωτική έλξη.  

Μετά την ανακάλυψη των γυναικών ως αντικείμενο στη ζωγραφική πορτρέτου, ο ρεαλισμός της εικόνας υποχωρεί μπροστά στο ιδανικό της γυναικείας ομορφιάς στη Βενετία. Το ζήτημα της ομοιότητας δεν είναι κυρίαρχο, επικρατεί η αντίληψη ότι ο πίνακας πρέπει να εκπέμπει ερωτισμό, ερωτική έλξη.  

Η έκθεση έχει συγκροτηθεί με δάνεια από τα πιο διάσημα μουσεία και συλλογές στον κόσμο, όπως: από το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη, το Λούβρο στο Παρίσι, το Prado στη Μαδρίτη, το Uffizi στη Φλωρεντία, την Εθνική Πινακοθήκη στο Λονδίνο, το Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη, την Gallerie dell'Accademia στη Βενετία, τα Κρατικά Μουσεία στο Βερολίνο , το Bayerische Staatsgemäldesammlung, το Alte Pinakothek στο Μόναχο, το Kunstmuseum Basel και ιδιώτες δανειστές. Μαζί με επιλεγμένα έργα από το Μουσείο Kunsthistorisches, δείχνουν την πολύπλευρη φύση του θέματος και τη θέση αλλά και τις απόψεις που επικρατούσαν για τη γυναικεία ομορφιά.

Ο Τιτσιάνο σφράγισε με την τέχνη του τη ζωγραφική της Αναγέννησης. Πρωταγωνιστική καλλιτεχνική φυσιογνωμία της Βενετίας, επιβλήθηκε ως επίσημος προσωπογράφος των πιο μεγάλων αυλών της βόρειας Ιταλίας και έγινε ο ευνοούμενος ζωγράφος του Κάρολου Ε`. Χαρακτηρίστηκε σαν ο «μεγαλύτερος τεχνίτης της ζωγραφικής», «ποιητής που εκφράζεται με το χρώμα και το φως».

Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, Violante (La Bella Gatta), περ. 1514. Kunsthistorisches Museum, Βιέννη
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Titian, Flora, περ. 1517. Φλωρεντία, Galleria degli Uffizi © Galleria delle Statue e delle Pitture degli Uffizi.

Έζησε μέχρι τα 88 του χρόνια και διέτρεξε  όλες τις φάσεις της ζωγραφικής του 16ου αιώνα, από την Αναγέννηση στο Μανιερισμό, αλλά έμεινε πιστός σε έναν «παλλόμενο νατουραλισμό, που αναπήδησε από τη νέα σχέση ανάμεσα στη μορφή και το περιβάλλον».

Μαθητής του Τζιοβάνι Μπελίνι συνεργάστηκε με τον Τζορτζόνε, έναν από τους σύγχρονους ζωγράφους που δραστηριοποιούνταν τότε στη Βενετία. Τα πρώτα του έργα είναι ποτισμένα από την τέχνη του Τζορτζόνε, για να ακολουθήσει, αργότερα, ένα δικό του αναγνωρίσιμο καλλιτεχνικό ιδίωμα, με μια εικαστική γλώσσα που είναι τόσο περιεκτική ώστε να συνδέει έναν λυρικό κόσμο με την ωμή και επιτηδευμένη τεχνοτροπία. Ο Τιτσιάνο βρήκε την αρμονία, μέσα από την κίνηση και την ένταση, την εσωτερική δύναμη, το χαρούμενο οπτιμισμό και τον αισθησιασμό.

Στους πίνακές του, δεν αποδίδει μόνο τα σωματικά χαρακτηριστικά, ή τις ψυχολογικές ιδιαιτερότητες των διαφόρων μορφών. Οι προσωπογραφίες του αποτελούν, επίσης, ιστορικές μαρτυρίες, καθώς ο ζωγράφος δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στα αντικείμενα της περιβολής – ενδυμασία, κοσμήματα, πανοπλίες – που αποκαλύπτουν άμεσα το κοινωνικό επίπεδο των εικονιζόμενων, τον πολιτικό τους ρόλο ή την πολιτική τους σημασία.

Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Titian, Venus and Adonis, 1555. Αγγλία, ιδιωτική συλλογή. © Ιδιωτική Συλλογή.

Στους πίνακές του, δεν αποδίδει μόνο τα σωματικά χαρακτηριστικά, ή τις ψυχολογικές ιδιαιτερότητες των διαφόρων μορφών. Οι προσωπογραφίες του αποτελούν, επίσης, ιστορικές μαρτυρίες, καθώς ο ζωγράφος δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στα αντικείμενα της περιβολής – ενδυμασία, κοσμήματα, πανοπλίες – που αποκαλύπτουν άμεσα το κοινωνικό επίπεδο των εικονιζόμενων, τον πολιτικό τους ρόλο ή την πολιτική τους σημασία.

Στους πίνακές του, δεν αποδίδει μόνο τα σωματικά χαρακτηριστικά, ή τις ψυχολογικές ιδιαιτερότητες των διαφόρων μορφών. Οι προσωπογραφίες του αποτελούν, επίσης, ιστορικές μαρτυρίες, καθώς ο ζωγράφος δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στα αντικείμενα της περιβολής – ενδυμασία, κοσμήματα, πανοπλίες – που αποκαλύπτουν άμεσα το κοινωνικό επίπεδο των εικονιζόμενων, τον πολιτικό τους ρόλο ή την πολιτική τους σημασία.

Αγαπημένος πορτρετίστας ευγενών της εποχής του, ο Τιτσιάνο ασχολήθηκε και με τη «μυθολογική ζωγραφική», με πίνακες που προέρχονται, ως προς το θέμα τους, από τα κλασικά ποιήματα, εικονογραφώντας τα ποιητικά και μη διστάζοντας να πειραματίζεται με κάθε μέσο, μέχρι το τέλος της ζωής του με μια τεχνική που χαρακτηρίστηκε πρωτοϊμπρεσιονιστική και επηρέασε κορυφαίες προσωπικότητες της τέχνης από τον Θεοτοκόπουλο και τον Τιντορέντο μέχρι τον Ρενουάρ και τον Μπονάρ.

Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Titian, Danae, περ. 1545. Νάπολι, Museo di Capodimonte © bpk | Scala - courtesy of the Ministero Beni e Att. Culturali
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, Lucretia and her husband, περ. 1515. Βιέννη, Kunsthistorisches Museum, Gemäldegalerie. © KHM-Museumsverband
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, Young woman at the toilet, 1515, Παρίσι, Musée du Louvre. Φωτο: © RMN-Grand Palais (musée du Louvre)
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, Tarquinius and Lucretia, 1570 -1576. Βιέννη, Academy of Fine Arts © Gemäldegalerie of the Academy of Fine Arts Vienna
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, La Schiavona, 1510/12. Λονδίνο, The National Gallery © The National Gallery, London
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, Vanitas (Vanity of the World), περ. 1520. Μόναχο, Alte Pinakothek © bpk I Bayerische Staatsgemäldesammlungen
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, Isabella d'Este, Margravine of Mantua (1474-1539), περ. 1534/36 Βιέννη, Kunsthistorisches Museum, Gemäldegalerie © KHM-Museumsverband
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, Young woman in fur, περ. 1535. Βιέννη, Kunsthistorisches Museum, © KHM-Museumsverband.
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Titian, Young Woman with Feather Hat, 1536-1538. Αγία Πετρούπολη, Hermitage. © The State Hermitage Museum, 2021. Φωτο: Dmitri Sirotkin
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Titian, Venus punishes Cupid, περ. 1565. Ρώμη, Galleria Borghese. © Ministero per i beni e le attività culturali - su concessione della Galleria Borghese
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Titian, Nymph and Shepherd, περ. 1570/75. Βιέννη, Kunsthistorisches Museum, Gemäldegalerie. © KHM-Museumsverband
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Σεξ, ερωτισμός, χλιδή και λάμψη: Ο πολυτάραχος κόσμος της Tamara de Lempicka

Εικαστικά / Ερωτισμός, χλιδή και λάμψη: Ο πολυτάραχος κόσμος της Tamara de Lempicka

Εκθέσεις, ένα μιούζικαλ στο Μπρόντγουεϊ και τιμές-ρεκόρ σε δημοπρασίες φέρνουν στο προσκήνιο μία από τις γυναίκες με τη μεγαλύτερη καλλιτεχνική επιρροή στις αρχές του 20ού αιώνα
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Μαντάμ ντε Πομπαντούρ δεν ήταν μόνο η ερωμένη του βασιλιά

Εικαστικά / Η Μαντάμ ντε Πομπαντούρ δεν ήταν μόνο η ερωμένη του βασιλιά

Μια γυναίκα με εξουσία στην Αυλή των Βερσαλλιών, η οποία ήταν υπέρ των μεταρρυθμίσεων και του «φιλοσοφικού» κόμματος που υποστήριζε τον Διαφωτισμό, υπήρξε καλλιτέχνιδα και προστάτιδα των τεχνών. Ήταν όμως και λαομίσητη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο ζωηρόχρωμος, μυστηριώδης, πνευματικός κήπος της Ιωάννας Λημνιού

Εικαστικά / Η Ιωάννα Λημνιού μεταμορφώνει την γκαλερί The Breeder σε ιδεώδη κήπο

Στην πρώτη της ατομική έκθεση της που συζητιέται, μέσα από την πυκνή βλάστηση των έργων της αχνοφαίνεται και μια ελπίδα ότι αξίζουμε μια καλύτερη πραγματικότητα από αυτή που ζούμε στις ασφυκτικά φτιαγμένες πόλεις.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Για τους αγρότες δεν έχει προτεραιότητα η “οικολογική ευαισθησία” της πόλης, αλλά η πραγματικότητά τους»

Εικαστικά / «Για τους αγρότες δεν έχει προτεραιότητα η “οικολογική ευαισθησία” της πόλης, αλλά η πραγματικότητά τους»

Ανάμεσα σε εκατοντάδες έργα που υπαγορεύονται από τα «επείγοντα» της εποχής, το «Ξηρόμερο», η ελληνική συμμετοχή στην 60ή Μπιενάλε της Βενετίας, εστιάζει στην εντοπιότητα και λειτουργεί ως φόρος τιμής στα πανηγύρια της επαρχίας.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Η Βενετία γιορτάζει τη εικονογραφία και τον συμβολισμό του στήθους

Εικαστικά / Μια μεγάλη εικαστική έκθεση αφιερωμένη στο γυναικείο στήθος

Στη Βενετία και στο Palazzo Franchetti μια έκθεση αφηγείται την «περιπέτεια» ενός σημείου της γυναικείας ανατομίας που έχει κατανοηθεί και αναπαρασταθεί στην τέχνη, τη διαφήμιση, τη μόδα, σε όλους τους πολιτισμούς και τις παραδόσεις με πολλούς διαφορετικούς τρόπους.
NEWSROOM
Το λεπτεπίλεπτο έργο του Στρατή Ταυλαρίδη που το κατέστρεψε μια γάτα στη Σμύρνη 

Εικαστικά / Το λεπτεπίλεπτο έργο του Στρατή Ταυλαρίδη που το κατέστρεψε μια γάτα στη Σμύρνη 

Ο νεαρός εικαστικός εκπροσώπησε την Ελλάδα στη Μεσογειακή Μπιενάλε της Σμύρνης με ένα έργο για την ιστορία ενός παιδιού που έχει υποστεί ενδοοικογενειακή κακοποίηση, το οποίο καταστράφηκε από μια γάτα. Και δεν βρέθηκε κανείς να τη σταματήσει! 
M. HULOT
Έντεκα μουσικοσυνθέτες μάς καλούν να τους ξανα-ανακαλύψουμε

Εικαστικά / Έντεκα μουσικοσυνθέτες μάς καλούν να τους ξανα-ανακαλύψουμε

"Νομίζω ήρθε η ώρα ν' ακούσουμε..." - Το Ινστιτούτο Ελληνικής Μουσικής Κληρονομιάς, σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη, επιχειρεί μια πρωτότυπη μουσειακή παρέμβαση στη μόνιμη έκθεση της Πινακοθήκης Γκίκα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΘΗΤΕΙΑ: Μια σημαντική έκθεση στη μνήμη του Στέλιου Φαϊτάκη

Εικαστικά / Επτά σύγχρονοι εικαστικοί εκθέτουν στη μνήμη του Στέλιου Φαϊτάκη

Η «συνάντηση» επτά σύγχρονων Ελλήνων εικαστικών δημιουργών της γενιάς του ζωγράφου –κάποιοι είναι και προσωπικοί του φίλοι– στην γκαλερί Roma, με σκοπό την ανάδειξη μιας σειράς κοινών καταβολών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
CHECK Αυτές τις μέρες, ενώ χορεύουμε στην Cantina Social στο απέναντι δωμάτιο στέκεται ένα πολύχρωμο κουνέλι

Εικαστικά / Στην Cantina Social συχνάζει ένα πολύχρωμο, «αντικοινωνικό» κουνέλι

Σε ένα διαχρονικά εναλλακτικό στέκι της Αθήνας, που έχει γράψει ιστορία με τα πάρτι και τα ξενύχτια του, επαναλειτουργεί πια ένα safe-house στο οποίο καλλιτέχνες θα μπορούν να μοιραστούν τις πιο σκοτεινές στιγμές τους, τις πιο προσωπικές τους εμπειρίες.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Πρόσωπο με πρόσωπο: Μια έκθεση για τη μαγεία και τα μυστικά των Φαγιούμ

Πολιτισμός / Τα πιο καθηλωτικά πορτρέτα στην Ιστορία της Τέχνης: Μια έκθεση για τη μαγεία και τα μυστικά των Φαγιούμ

Τριάντα οκτώ μουμιοποιημένα σώματα με προσωπογραφίες στη θέση της κεφαλής που βρέθηκαν σε αρχαιολογικές ανασκαφές σε όλο τον κόσμο παρουσιάζονται σε μια μεγάλη έκθεση στο Άμστερνταμ.
NEWSROOM
Εκθέσεις εικαστικών: Απρίλιος 2024.

Εικαστικά / Ένα εικαστικός Απρίλιος γεμάτος με ενδιαφέρουσες εκθέσεις

Μία έκθεση στη μνήμη του Στέλιου Φαϊτάκη και άλλη μία με αφετηρία το «Θυμήσου, Σώμα...» του Κ. Π. Καβάφη, «Αναδυόμενες Αφροδίτες», «Διάφανοι κήποι» και άλλες 25 προτάσεις που καλύπτουν ένα ευρύ καλλιτεχνικό φάσμα.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Σωκράτης Σωκράτους

Εικαστικά / Σωκράτης Σωκράτους: «Δεν έχω αίσθηση του φόβου, δεν καταλαβαίνω Χριστό άμα είναι να κάνω κάτι»

Μετακόμισε στην Αθήνα των '90s και δεν θέλησε να μείνει πουθενά αλλού, έβαλε τα κλάματα την πρώτη φορά που είδε από κοντά έργο του Τσαρούχη. Έχει σκηνογραφήσει πολύ για το ντόπιο θέατρο του οποίου δεν ήταν φαν κάποτε, έχει εκπροσωπήσει την Κύπρο στη Μπιενάλε της Βενετίας. Βρίσκεται στη μόνιμη συλλογή του Πομπιντού, συμφώνησε να συνεργαστεί με την Hermès για έναν χρόνο και το έκανε για δεκαπέντε. Κι είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
M. HULOT