Nτέιβιντ Πλαντ: Ο αγνός εραστής

«Ένας εξοντωτικός, τολμηρός, προσωπικός θρήνος»

Φίλιπ Ροθ

Θα κατάφερνα ποτέ να κατανοήσω την ελληνικότητά σου; Και δεν εννοώ τα κιτρινισμένα μάρμαρα, ούτε τα τζιτζίκια μέσα στα κυπαρίσσια, ούτε καν την αστραφτερή γαλάζια θάλασσα, αφού τίποτε απ' όλα αυτά, που εσύ τα απέρριπτες ως γραφικά, δεν σε όριζε ως Έλληνα. [...]

Χρησιμοποιούσες τη λέξη «αγνότητα», θα προσπαθούσες όμως ποτέ να ορίσεις την έννοια της αγνότητας; Όχι, και σίγουρα όχι για να την αναγάγεις σε δόγμα, κάτι που για σένα σήμαινε απλώς τυραννία. Χρησιμοποιούσες τη λέξη ως εξής: είναι αγνός, τα ζώα είναι αγνά, το άρωμα των λεμονανθών είναι αγνό, η γεύση του λεμονιού είναι αγνή, η λιακάδα είναι αγνή, η μουσική είναι αγνή, όπως επίσης και τα φιλιά είναι αγνά. Κι αυτή, η πλέον ακαθόριστη προϋπόθεση: η αγάπη, στην πιο φωτεινή της έκφανση, είναι αγνή.

Ο Αμερικανός συγγραφέας Ντέιβιντ Πλαντ, μετά τον θάνατο του επί σαράντα χρόνια Έλληνα συντρόφου του Νίκου Στάγκου, ανασυνθέτει θραύσματα από τη ζωή του «αγνού εραστή» του. Απευθυνόμενος σ' αυτόν, εξιστορεί αριστοτεχνικά και ισορροπημένα, χωρίς να αγιοποιεί, τη συγκινητική ιστορία της αγάπης τους, καθώς και τον κλονισμό που φέρνει ο θάνατος. Αναθυμούμενος και αφηγούμενος επουλώνει το πένθος του. Συγχρόνως, ανασυστήνει έναν χαμένο παράδεισο. Και αυτή η αίσθηση της αέναης παραδείσιας απλότητας περνάει αυτούσια, ακόμα και από τις πιο θλιμμένες σελίδες του βιβλίου.