Πώς η μοναξιά λόγω κορωνοϊού εξαπλώνεται κι αυτή ραγδαία Facebook Twitter
Φωτ.: Salva Lopez

Πώς η μοναξιά λόγω κορωνοϊού εξαπλώνεται κι αυτή ραγδαία

5

Σύμφωνα με έρευνα του 2019, το 28% των «νοικοκυριών» στις Ηνωμένες Πολιτείες. αποτελούνται από ένα μόνο άτομο – μια άνοδος της τάξης του 23% από το 1980. Σε άλλες χώρες ο αριθμός είναι ακόμα μεγαλύτερος με κορυφαίο δείγμα αυτής της τάσης την Σουηδία, όπου το ποσοστό ανέρχεται στο 60%.

Βεβαίως, όπως σημειώνουν και οι ψυχολόγοι, υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην μοναξιά και στο να ζει κανείς μόνος. Οι συνθήκες τώρα όμως είναι διαφορετικές. Το άγχος, η αγωνία και η απομόνωση επιβαρύνουν με «σωματικό» τρόπο τα κυκλώματα του εγκεφάλου και αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα ασθένειας – απογειώνοντας την πίεση, τις ορμόνες του άγχους και τις φλεγμονές – ανάμεσα στους ανθρώπους που υπό άλλες συνθήκες δεν θα αρρώσταιναν.

Το 2015, η νευροεπιστήμων και καθηγήτρια ψυχολογίας Julianne Holt-Lunstad, δημοσίευσε μια ανάλυση με βάση εβδομήντα μελέτες σε 3,4 εκατομμύρια ανθρώπους, στην οποία εξεταζόταν η επίδραση της κοινωνικής απομόνωσης, της μοναξιάς και του να ζει κανείς μόνος. Τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτα στην τωρινή πανδημία. Σύμφωνα με την ανάλυση, η μοναξιά αυξάνει τον δείκτη θνησιμότητας κατά 28% και το να ζεις μόνος/η κατά 32% - ασχέτως ηλικίας, φύλου, τοποθεσίας, κουλτούρας.

Η μοναξιά δεν είναι απλά ένα συναίσθημα. Είναι ένα βιολογικό προειδοποιητικό σήμα που μας ωθεί στην αναζήτηση άλλων ανθρώπων, όπως η πείνα είναι ένα σήμα αναζήτησης τροφής ή η δίψα ένα σήμα αναζήτησης πόσιμου νερού. Στη διάρκεια της καραντίνας, το σήμα που εκπέμπει η μοναξιά μπορεί να γίνει αβάσταχτα έντονο για πολλούς ανθρώπους.

«Αυτό που βιώνουμε τώρα αποτελεί έντονη διαταραχή των συνηθειών μας» λέει σήμερα στον New Yorker η Holt-Lunstad. «Ελπίζουμε βέβαια όλο αυτό να είναι προσωρινό και να μην εξελιχθεί σε χρόνια κατάσταση». Τονίζει όμως ότι υπάρχει ο κίνδυνος πολλοί άνθρωποι να παραμείνουν απομονωμένοι και μετά την άρση των έκτακτων μέτρων. «Όταν ξεφύγουμε από μια συνήθεια, είναι δύσκολη η επιστροφή. Ορθώς ανησυχούμε για επικείμενη οικονομική ύφεση, θα πρέπει όμως να ανησυχούμε και για μια κοινωνική ύφεση – ένα διαρκές μοτίβο κοινωνικής απόστασης, πέρα από τις οδηγίες κατά της πανδημίας, που θα έχει ευρύτατες κοινωνικές επιπτώσεις, ειδικά στις πιο ευάλωτες ομάδες».

«Η μοναξιά δεν είναι απλά ένα συναίσθημα», λέει. «Είναι ένα βιολογικό προειδοποιητικό σήμα που μας ωθεί στην αναζήτηση άλλων ανθρώπων, όπως η πείνα είναι ένα σήμα αναζήτησης τροφής ή η δίψα ένα σήμα αναζήτησης πόσιμου νερού». Στη διάρκεια της καραντίνας, το σήμα που εκπέμπει η μοναξιά μπορεί να γίνει αβάσταχτα έντονο για πολλούς ανθρώπους.

Πώς η μοναξιά λόγω κορωνοϊού εξαπλώνεται κι αυτή ραγδαία Facebook Twitter
Φωτ.: Salva Lopez
Πώς η μοναξιά λόγω κορωνοϊού εξαπλώνεται κι αυτή ραγδαία Facebook Twitter
Φωτ.: Salva Lopez

«Η διαφορά με περιπτώσεις όπως η 11η Σεπτεμβρίου ή ο Τυφώνας Κατρίνα ή το τσουνάμι στην Ιαπωνία», λέει η διευθύντρια του προγράμματος ψυχικής υγείας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (NYU) Δρ. Sue Varna, «είναι ότι σε εκείνες τις δραματικές περιστάσεις υπήρχε μια ορατή προοπτική λήξης τους. Σ' αυτήν την πανδημία, δεν μπορούμε να διακρίνουμε το τέλος, κι αυτό είναι πολύ πιο τραυματικό». Λέει επίσης ότι το τραύμα μεγαλώνει επειδή οι άνθρωποι στερούνται την επαφή με τους άλλους ώστε να το ξεπεράσουν πιο γρήγορα. «Το άγγιγμα απελευθερώνει την ορμόνη οξυτοκίνη, που λειτουργεί ως φυσικό χάδι, όπως μπορεί να παρατηρήσει κανείς στον δεσμό μητέρας και βρέφους, σε έναν οργασμό, σε μια αγκαλιά». Στην παρούσα περίσταση, έχουν πέσει στο μηδέν τα επίπεδα οξυτοκίνης που απελευθερώνονται μέσω της ανθρώπινης επαφής.

Η μοναξιά αυξάνει επίσης το ρίσκο της κλινικής κατάθλιψης η οποία λειτουργεί επίσης εκθετικά, όπως και ο ιός. Ένα μόνο καταθλιπτικό επεισόδιο, που σημαίνει δύο ή παραπάνω εβδομάδες καταθλιπτικής διάθεσης σε συνδυασμό με πέντε από τα εννιά συμπτώματα της ασθένειας (ακεφιά, έλλειψη ενδιαφέροντος για ευχάριστες δραστηριότητες, ενοχή, χαμηλά επίπεδα ενέργειας, αδυναμία συγκέντρωσης, απότομες εναλλαγές όρεξης και βάρους, αυπνία, βραδύτητα), αυξάνει την πιθανότητα ενός δεύτερου κατά πενήντα τοις εκατό. Δύο καταθλιπτικά επεισόδια αυξάνουν την πιθανότητα ενός τρίτου κατά εβδομήντα πέντε τοις εκατό και τρία την πιθανότητα ενός τέταρτου κατά ενενήντα εννιά τοις εκατό. Ο κύκλος της κατάθλιψης γίνεται όλο και πιο δύσκολο να σπάσει.

Σύμφωνα με κάποιους ειδικούς πάντως, υπάρχουν όμως και κάποια στοιχεία αυτής της κατάστασης που μπορούν να αποβούν πολύ θετικά στο κοντινό μέλλον. «Πιστεύω ότι μπορεί να εξελιχθεί σε ευλογία με κάποιο τρόπο για τον δυτικό κόσμο αυτή η ασθένεια», δηλώνει η Ami Rokach, καθηγήτρια κλινικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο York του Καναδά. «Δε νομίζω ότι η κοινωνία θα αλλάξει δραστικά όταν βγούμε από αυτό. Ως είδος, μαθαίνουμε αργά. Πιστεύω όμως ότι θα υπάρξει έντονη επιθυμία να ισχυροποιήσουμε τους διαπροσωπικούς δεσμούς μας αναγνωρίζοντας πόσο μπορεί να προστατεύσει την σωματική και ψυχική μας υγεία η ανθρώπινη επαφή».

Με στοιχεία από το New Yorker.

Διεθνή
5

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ντόναλντ Τραμπ: «Πλήρης εξουσιοδότηση» στους πράκτορες της ICE να αντιδρούν σε επιθέσεις

Διεθνή / Ντόναλντ Τραμπ: «Πλήρης εξουσιοδότηση» στους πράκτορες της ICE να αντιδρούν σε επιθέσεις

Ο Ντόναλντ Τραμπ έδωσε απόλυτη εξουσιοδότηση στις ομοσπονδιακές αρχές μετανάστευσης να προστατεύουν τον εαυτό τους μετά από συγκρούσεις με διαδηλωτές σε εφόδους στην Καλιφόρνια. Συλλήψεις, τραυματισμοί και οργισμένες αντιδράσεις πολιτικών
LIFO NEWSROOM
Ισπανία: «Κόκκινος συναγερμός» στην Καταλονία λόγω ισχυρών βροχών - Σταμάτησαν τα τρένα

Διεθνή / Ισπανία: «Κόκκινος συναγερμός» στην Καταλονία λόγω ισχυρών βροχών - Σταμάτησαν τα τρένα

Η μετεωρολογική υπηρεσία Aemet προειδοποιεί ότι σε περιοχές γύρω από τη Βαρκελώνη και την Ταραγόνα είναι πιθανό να πέσουν έως και 90 χιλιοστά βροχής μέσα σε μόλις μία ώρα
LIFO NEWSROOM
«Superfake» τσάντες: Το νέο φαινόμενο που σαρώνει στη Gen Ζ

Διεθνή / «Superfake» τσάντες: Το νέο φαινόμενο που σαρώνει στη Gen Ζ

Η νέα γενιά «superfake» επώνυμων τσαντών απειλεί τη βιομηχανία της πολυτελείας, καθώς οι Gen Z καταναλωτές στρέφονται σε ρεαλιστικά αντίγραφα με χαμηλότερο κόστος. Πώς το TikTok, οι influencers και η τεχνολογία αλλάζουν το παιχνίδι.
LIFO NEWSROOM
Ο Μακρόν «αποδοκιμάζει» τους δασμούς Τραμπ και καλεί την Ευρώπη να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της

Διεθνή / Ο Μακρόν «αποδοκιμάζει» τους δασμούς Τραμπ και καλεί την Ευρώπη να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της

Ο Γάλλος πρόεδρος καλεί συγκριμένα την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να "επιταχύνει την προετοιμασία αξιόπιστων αντιμέτρων, με την κινητοποίηση όλων των εργαλείων που έχει στη διάθεσή της"
LIFO NEWSROOM
Πώς ο πόλεμος Ισραήλ-Ιράν ωφελεί την Τουρκία και αλλάζει τις ισορροπίες στη Μέση Ανατολή

Ανάλυση / Ο πόλεμος Ισραήλ-Ιράν ωφελεί την Τουρκία και αλλάζει τις ισορροπίες στη Μέση Ανατολή

Ο πόλεμος Ισραήλ-Ιράν δημιούργησε νέες γεωπολιτικές ευκαιρίες για την Τουρκία - Πώς η Άγκυρα επιχειρεί να εκμεταλλευτεί την αποδυνάμωση της Τεχεράνης σε Ιράκ, Συρία και Νότιο Καύκασο
ΠΕΤΡΟΣ ΚΡΑΝΙΑΣ
Πώς οι Κινέζοι κατασκευαστές αυτοκινήτων ξεπέρασαν Tesla, VW και GM: Το μυστικό πίσω από την παγκόσμια κυριαρχία

Διεθνή / Πώς οι Κινέζοι κατασκευαστές αυτοκινήτων ξεπέρασαν Tesla, VW και GM: Το μυστικό πίσω από την παγκόσμια κυριαρχία

Οι κινέζοι κατασκευαστές αυτοκινήτων όπως η BYD και η Chery κατακτούν την παγκόσμια αγορά με ταχύτητα και ευελιξία που σοκάρουν τους παραδοσιακούς γίγαντες όπως η Tesla και η Volkswagen
LIFO NEWSROOM
Δασμοί Τραμπ: «Διαπραγματευτική τακτική», λένε Ευρωπαίοι - «Αντίμετρα αν χρειαστεί», εξαγγέλλει η φον ντερ Λάιεν

Διεθνή / Δασμοί Τραμπ: «Διαπραγματευτική τακτική», λένε Ευρωπαίοι - «Αντίμετρα αν χρειαστεί», εξαγγέλλει η φον ντερ Λάιεν

Την ετοιμότητα της ΕΕ να συνεχίσει να εργάζεται για μια συμφωνία ως την 1η Αυγούστου, αλλά ταυτόχρονα και για την υιοθέτηση αναλογικών αντίμετρων εάν χρειαστεί, επισημαίνει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν
LIFO NEWSROOM
Καταγγελίες για παραβίαση διεθνούς δικαίου από την ΕΕ λόγω ενεργειακής συμφωνίας με το Ισραήλ

Διεθνή / Καταγγελίες για παραβίαση διεθνούς δικαίου από την ΕΕ λόγω ενεργειακής συμφωνίας με το Ισραήλ

Η ΕΕ κατηγορείται για συνενοχή σε παραβιάσεις διεθνούς δικαίου εξαιτίας συμφωνίας φυσικού αερίου με το Ισραήλ, που φέρεται να παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα των Παλαιστινίων, σύμφωνα με έκθεση της Global Witness
LIFO NEWSROOM