Τι ακριβώς γιορτάζουμε το Halloween;

Τα φαναράκια, τα οποία λέγονται «jack-o-lanterns», είναι αναπόσπαστο στοιχείο των εορτασμών και χρησιμοποιούνται για να διώχνουν, υποτίθεται, μακριά τα κακά πνεύματα που, όπως είπαμε, πιστεύεται πως τη συγκεκριμένη ημέρα είναι ιδιαίτερα ενεργά...

Η λέξη «Halloween» είναι συντομογραφία του «All Hallows Evening», δηλαδή της βραδιάς πριν από τη γιορτή των Αγίων Πάντων, που είναι 1η Νοεμβρίου.

• Οι Άγιοι Πάντες ξεκίνησαν να εορτάζονται το 609 μ.Χ., στις 14 Μαΐου, αλλά ο Πάπας Γρηγόριος 4ος μετακίνησε τον εορτασμό την 1η Νοεμβρίου. Λέγεται ότι αυτό έγινε επειδή η πόλη της Ρώμης δεν μπορούσε να στεγάσει τον μεγάλο αριθμό των πιστών που συνέρρεαν τον Μάιο και επιλέχθηκε μια ημερομηνία τον χειμώνα για λιγότερο κόσμο. Άλλοι λένε ότι ο λόγος που έγινε η μεταφορά είναι ακριβώς για να συμπέσει με τις αρχαίες δοξασίες γύρω από τη συγκεκριμένη ημερομηνία.

• Οι ρίζες της γιορτής λέγεται ότι βρίσκονται σε κέλτικες παραδόσεις, και συγκεκριμένα στους εορτασμούς του Samhain, που στα παλιά ιρλανδικά σημαίνει «τέλος του καλοκαιριού». Οι Κέλτες την 31η Οκτωβρίου γιόρταζαν το τέλος της περιόδου της συγκομιδής και την αρχή του χειμώνα.

• Η παράδοση λέει ότι τη συγκεκριμένη μέρα ερχόμαστε πιο κοντά με τον «άλλο κόσμο», ότι μπορούμε να έρθουμε σε επαφή με πνεύματα και νεκρούς.

• Τα χρώματα που συνδέονται με τη γιορτή είναι το πορτοκαλί και το μαύρο. Το πορτοκαλί συμβολίζει τη φθινοπωρινή σοδειά και το μαύρο τον θάνατο και, γενικά, τον «άλλο κόσμο».

• Οι Σκωτσέζες κρεμούσαν εκείνη τη μέρα βρεγμένα σεντόνια μπροστά σε φωτιά για να δουν υποτίθεται τον μελλοντικό τους σύζυγο.

• Ο Χουντίνι, ένας από τους πιο διάσημους μάγους όλων των εποχών, πέθανε το Halloween του 1926.

• Η αφετηρία του εθίμου του «trick or treat», που θέλει τα μικρά παιδιά να μεταμφιέζονται και να πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι, μαζεύοντας γλυκά, φθάνει στον 16ο αιώνα. Ιρλανδοί, Σκωτσέζοι και Ουαλοί μασκαρεύονταν και επισκέπτονταν διάφορα σπίτια, απαγγέλλοντας ποιήματα ή και ολόκληρα τραγούδια με αντάλλαγμα φαγητό. Αντιπροσώπευαν τις παλιές θεότητες του χειμώνα που απαιτούσαν ανταλλάγματα για καλή τύχη.

• Έχει γίνει και μια έρευνα σχετικά με τις προτιμήσεις των μικρών Αμερικανών στα γλυκά που δέχονται αυτήν τη μέρα. Το 50% του δείγματος, λοιπόν, δήλωσε ότι προτιμά κάτι σοκολατοειδές, το 24% θέλει γλυκό χωρίς σοκολάτα και το 10% προτιμά τσίχλες.

• Βέβαια, οι σέξι νοσοκόμες, οι σέξι δασκάλες και γενικά τα σέξι κοστούμια που συναντάμε κατά κόρον στο Halloween έχουν έρθει στη μόδα μόνο τα τελευταία χρόνια.

• Μια εξήγηση που έχει δοθεί για το έθιμο του μασκαρέματος είναι η εξής: παλιά πίστευαν ότι οι ψυχές των πεθαμένων περιπλανώνται στη Γη ως την Ημέρα των Αγίων Πάντων. Το βράδυ, λοιπόν, πριν από τη γιορτή, πριν από το Halloween δηλαδή, οι ψυχές είχαν την τελευταία τους ευκαιρία να εκδικηθούν όποιον τους έκανε κακό ενώ ζούσαν, οπότε, όσοι θεωρούσαν ότι υπήρχε λόγος να ανησυχούν, μεταμφιέζονταν για να μην τους αναγνωρίσει το πνεύμα που ζητούσε εκδίκηση.

• Το σκανδαλιάρικο πνεύμα της βραδιάς και η αχαλίνωτη διασκέδαση επίσης πάει πολλά χρόνια πίσω. Από τον 18ο αιώνα στην Ιρλανδία και στα Highlands της Σκωτίας τη συγκεκριμένη μέρα συνήθιζαν να κάνουν φάρσες.

• Τα φαναράκια, τα οποία λέγονται «jack-o-lanterns», είναι αναπόσπαστο στοιχείο των εορτασμών και χρησιμοποιούνται για να διώχνουν, υποτίθεται, μακριά τα κακά πνεύματα που, όπως είπαμε, πιστεύεται πως τη συγκεκριμένη ημέρα είναι ιδιαίτερα ενεργά.

• Η ιστορία που συνδέεται με τα κεριά και τις κολοκύθες είναι αυτή του Τζακ, ενός ανθρώπου που του αρνήθηκαν την είσοδο και στον Παράδεισο και στην Κόλαση. Ο Τζακ κατάφερε να αιχμαλωτίσει τον διάβολο, ο οποίος, για να απελευθερωθεί, του υποσχέθηκε ότι δεν θα τον ενοχλήσει ποτέ. Έπειτα από μια άσωτη ζωή, ο Τζακ πέθανε και, βρίσκοντας τις πόρτες του Παραδείσου κλειστές, οδηγήθηκε αναγκαστικά στην Κόλαση. Ο διάβολος, όμως, πιστός στην υπόσχεσή του, δεν τον δέχθηκε και του πέταξε ένα κάρβουνο από τις φωτιές της Κολάσεως, το οποίο ο Τζακ πήρε και το έβαλε μέσα σε ένα γογγύλι που είχε μαζί του για να τον βοηθά να βλέπει και από τότε τριγυρνά, ψάχνοντας να βρει ένας μέρος να ξεκουραστεί.

• Οι μετανάστες από την Ευρώπη προς τις ΗΠΑ ήταν αυτοί που πρωτοχρησιμοποίησαν κολοκύθες για τα φαναράκια τους για τον απλούστατο λόγο ότι τις έβρισκαν εύκολα και ήταν φθηνές. Μία από τι μεγαλύτερες κολοκύθες της ιστορίας βρέθηκε το 1993 και ζύγισε 380 κιλά. Ένας Αμερικανός, ο Stephen Clarke, κατέχει το ρεκόρ ταχύτερης μετατροπής κολοκύθας σε κλασικό φαναράκι Halloween. Πρόλαβε και της έδωσε την παραδοσιακή της μορφή, με μάτια, μύτη, στόμα κ.λπ. σε 24 μόλις δευτερόλεπτα.

• Υποτίθεται ότι την παραμονή των Αγίων Πάντων νηστεύουμε το κρέας και αυτό εξηγεί την πληθώρα των χορτοφαγικών εδεσμάτων που έχουν συνδεθεί με την ημέρα, όπως οι κολοκύθες, τα μήλα κ.ά.

• Η γιορτή του Halloween ξεκίνησε στην Ευρώπη, όμως είναι πλέον γνωστή στον κόσμο μέσα από την αμερικανική κουλτούρα. Αυτό, βέβαια, δεν έγινε αυτόματα, δηλαδή με τους πρώτους έποικους. Χρειάστηκε η αθρόα μετανάστευση Ιρλανδών και Σκωτσέζων τον 19ο αιώνα για να γίνει δημοφιλής η γιορτή. Στις αρχές του περασμένου αιώνα είχε γίνει πια mainstream.

• Γενικά, στις ΗΠΑ θεωρείται η πιο προσοδοφόρα εμπορικά εποχή του έτους, μετά τα Χριστούγεννα. Οι πωλήσεις από γλυκά, κοστούμια, διακοσμητικά αντικείμενα κ.λπ. για την ημέρα λέγεται ότι φθάνουν τα έξι δισεκατομμύρια δολάρια.

• Η παρέλαση μεταμφιεσμένων στο Village της Νέας Υόρκης είναι η μεγαλύτερη του είδους της στις ΗΠΑ. Υπολογίζεται ότι παίρνουν μέρος περίπου 50.000 άνθρωποι. Η Βοστώνη όμως κατέχει το ρεκόρ για τα περισσότερα (30.128) αναμμένα φαναράκια ταυτόχρονα.

• Πανσέληνος στο Halloween, αν και ιδιαίτερα δημοφιλές σκηνικό σε ταινίες τρόμου αλλά και σε σπιτικές διακοσμήσεις (η γνωστή μάγισσα να ίπταται με τη σκούπα της με φόντο την πανσέληνο), δεν είναι κάτι σύνηθες. Η πιο πρόσφατη πανσέληνος ανήμερα της γιορτής συνέβη στις 31 Οκτωβρίου έγινε το 2001, ενώ η επόμενη θα γίνει το 2020.