Πριν από μερικές μέρες το βρετανικό τσαρτ δημοσίευσε το top 40 με τα κορυφαία σε πωλήσεις άλμπουμ του 2017, όπως έχει διαμορφωθεί μέχρι στιγμής. Το πιο πετυχημένο γυναικείο άλμπουμ δεν ήταν, προς έκπληξη όλων, αυτό της Dua Lipa ή κάποιας άλλης ποπ σταρ αλλά μια συλλογή που κυκλοφόρησε για να γιορτάσει τα εκατό χρόνια της η Vera Lynn.
Η υπεραιωνόβια Lynn πια (έκλεισε τα 100 τον Μάρτιο) ήταν η αγαπημένη των Ενόπλων δυνάμεων της Βρετανίας. Το παρατσούκλι της από τότε ήταν «Forces' sweetheart», επειδή διασκέδαζε τα βρετανικά στρατεύματα κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, έχοντας ταξιδέψει στο πλευρό τους μέχρι την Αίγυπτο, την Ινδία και τη Μιανμάρ (πρώην Βιρμανία). Ταυτόχρονα, φέτος έγινε και η γηραιότερη ερμηνεύτρια που ανέβηκε στα βρετανικά τσαρτ. Εν ολίγοις, είναι τόσο αρχαία όσο και η βασίλισσα και τη λατρεύουν στη Βρετανία. Μάλιστα, θεωρούνταν εξίσου σημαντική με τον Τσόρτσιλ επειδή εμψύχωνε τους στρατιώτες με τα τραγούδια της, όπως ο Βρετανός πρωθυπουργός με τις ομιλίες του.
Αν και η Vera ήταν στην τρίτη θέση πίσω από το «Glory Days» της Little Mix και το «25» της Adele, που πούλησαν περισσότερο φέτος, ήταν το μόνο άλμπουμ που κυκλοφόρησε επίσημα την άνοιξη του 2017. To «25» βγήκε το 2015 και το «Glory Days» έναν χρόνο μετά. Στη γενική κατάταξη βρίσκεται στην 28η θέση και θεωρείται μπεστ σέλερ παρά τις 102.000 μονάδες που πούλησε. Ακολουθούν η Zara Larsson με 96.000 και η Dua Lipa με 86.000. Το «100», όπως ονομάζεται το άλμπουμ της Lynn, έχοντας ξεπεράσει τις 100.000 μονάδες, αυτόματα έγινε χρυσό. Εικάζεται ότι δύσκολα θα πέσει από την κορυφή, παρά τα πολυαναμενόμενα άλμπουμ των Taylor Swift, P!nk, Kelly Clarkson και Paloma Faith που θα κυκλοφορήσουν τους επόμενους μήνες, πριν φύγει η χρονιά.
Αν τα τσαρτ παλιότερα καθορίζονταν από τη νεανική αγορά, αυτό φαίνεται πως πλέον δεν ισχύει. Το κοινό που αγοράζει γερνάει όσο περνάει ο χρόνος και ούτε τα streams δίνουν ακριβώς μια ξεκάθαρη εικόνα, συν του ότι δεν είναι και τόσο επικερδές μέσο.
Οι μονάδες αντιπροσωπεύουν τις φυσικές (βινύλια, CD) και διαδικτυακές πωλήσεις (downloads) και τα streamings. Για όσους αναρωτιούνται για τους χαμηλούς αριθμούς, είναι ο νέος τρόπος μέτρησης των τσαρτ στη Βρετανία που ισχύει από το 2015. Αυτό συνέβη λόγω της τεράστιας ανόδου του streaming την περίοδο 2013-2014, οπότε παρατηρήθηκαν διπλάσιοι αριθμοί σε έναν μόλις χρόνο. Τα νούμερα είναι γελοία σε σύγκριση με τις πωλήσεις του Michael Jackson και όσα χρειάζονταν παλιότερα για να κάνεις έναν χρυσό δίσκο, αλλά άντε να προσπαθήσεις να βάλεις μια τάξη στα streams τη σημερινή εποχή.
Προσωπικά, οι μονάδες και οι νέες μετρήσεις των άλμπουμ είναι κάτι που με απασχολεί καιρό τώρα. Πώς μετριέται, δηλαδή, η επιτυχία ενός άλμπουμ; Σίγουρα είναι πιο πολύπλοκος ο τρόπος απ' ό,τι είχαμε συνηθίσει, που μετρούσαμε καθαρό προϊόν, δηλαδή κόπιες βινυλίων, κασέτες και CD.
Για τα επίσημα βρετανικά τσαρτ, για τα οποία γίνεται ο λόγος, η μεθοδολογία είναι η εξής: παίρνουν τα 12 κομμάτια ενός άλμπουμ που έχουν ακουστεί περισσότερο στο Διαδίκτυο. Από αυτά, δίνουν λιγότερη σημασία στα δύο πιο πετυχημένα, έτσι ώστε ο αριθμός που θα βγει να αντικατοπτρίζει τη δημοτικότητα ολόκληρου του άλμπουμ και όχι τα δύο αυτά σινγκλ. Το σύνολο που βγαίνει το διαιρούν με το 1.000 και το προσθέτουν στον αριθμό των φυσικών πωλήσεων. Μιλάμε με καθαρά μαθηματικούς όρους, αλλά έχει πολύ ενδιαφέρον. Το πρώτο άλμπουμ που κυριάρχησε στα τσαρτ σύμφωνα με τους νέους κανόνες ήταν το «In the lonely hour» του Sam Smith. Από τις 41.000 μονάδες, οι 2.900 προήλθαν από τα streamings και οι υπόλοιπες από τις πωλήσεις. Στο Billboard διαφέρει η μέτρηση, αλλά και αυτό έχει προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.
Ένα από τα θέματα που προκύπτουν όμως από την επιτυχία της Lynn είναι ότι μάλλον ο νεαρόκοσμος δεν δίνει δεκάρα για τη μουσική όπως άλλοτε. Αν τα τσαρτ παλιότερα καθορίζονταν από τη νεανική αγορά, αυτό φαίνεται πως πλέον δεν ισχύει. Το κοινό που αγοράζει γερνάει όσο περνάει ο χρόνος και ούτε τα streams δίνουν ακριβώς μια ξεκάθαρη εικόνα, συν του ότι δεν είναι και τόσο επικερδές μέσο. Και εντάξει, αυτή είναι η δραματική εκδοχή. Ή μη δραματική είναι ότι οι νέοι πλέον ακούνε μουσική με τελείως διαφορετικό τρόπο και οι καλλιτέχνες που προτιμούν δεν αντιπροσωπεύονται στα τσαρτ. Δεν ξέρω, πάντως, αν συμφωνώ με αυτό που έγραψαν στο Νoisey, ότι δεν πρέπει να τους δίνουμε τόση σημασία πια επειδή δεν ασχολούνται με μουσική που συμβαίνει τώρα.
Στα τσαρτ ανέκαθεν έπαιζε ρόλο ο αστάθμητος παράγοντας. Δεν είναι καινούργιο φαινόμενο. Πέρσι το άλμπουμ με τις περισσότερες πωλήσεις ανήκε σε έναν παρουσιαστή τηλεπαιχνιδιού, ό,τι να 'ναι δηλαδή, και αν σκεφτείς τι βλέπαμε στο «Τop of the Ρops», πριν καταργηθεί, ή κάτι «Teletubbies» στα '90s, δεν μπορείς να πεις ότι τα τσαρτ φημίζονται για τη συνοχή τους.
Όμως, για να είμαστε δίκαιοι, και χωρίς ίχνος νοσταλγίας, η Lynn είπε ένα από τα ομορφότερα τραγούδια της δεκαετίας του '40, το «We 'll meet again». Παρά το ότι χτύπησε πολλές ευαίσθητες χορδές στους Βρετανούς στρατιώτες όταν το τραγουδούσε, παραμένει ένα κλασικό ερωτικό κομμάτι του Μεσοπολέμου που δεν έχει γεράσει άσχημα. Είχε όμως κι άλλες επιτυχίες, όπως το «White cliffs of Dover». Γεννήθηκε στις 20 Μαρτίου στο East Ham του Λονδίνου. Άρχισε να τραγουδάει από 7 χρονών και έγινε αρκετά δημοφιλής στα 20 της, όταν τραγουδούσε για το ραδιόφωνο. Το πρώτο της Νο 1 το έκανε στην Αμερική το 1952 με το «Auf Wiederseh'n Sweetheart». Ήταν η πρώτη Βρετανίδα που πέτυχε κάτι τέτοιο. Στην Αγγλία κατέκτησε τα τσαρτ δύο χρόνια μετά, το 1954, με το «My son, my son». Δεν ξανανέβηκε στην κορυφή από τότε. Η βασίλισσα της έδωσε τον τίτλο της Dame το 1969. Παρά τις κατά καιρούς δύσκολες συγκυρίες, δεν έχει μιλήσει ποτέ ανοιχτά για τα πολιτικά της πιστεύω. Ήταν μια γυναίκα που αγωνίστηκε κατά του φασισμού με τον τρόπο της.
Το φετινό της άλμπουμ έχει νέες βερσιόν των πιο γνωστών τραγουδιών της, διασκευές από τους Alfie Boe και Aled Jones αλλά και μια ακυκλοφόρητη ηχογράφησή της του κομματιού των Sutherland Brothers «Sailing» που έκανε διάσημο ο Rod Stewart. Η ίδια, παρά τα 100 χρόνια της, στέκει μια χαρά και τον Μάρτιο δήλωσε για την κυκλοφορία του άλμπουμ: «Είναι πραγματικά φοβερό το ότι ο κόσμος, μετά από τόσα χρόνια, ακόμη απολαμβάνει αυτά τα τραγούδια, ξαναφέρνοντας στη μνήμη του συναισθήματα εκείνης της εποχής. Εξάλλου, έκανα απλώς τη δουλειά μου ως τραγουδίστρια και είναι υπέροχο να ακούω τα τραγούδια μου ξανά, παρουσιασμένα τόσο όμορφα και με έναν εντελώς καινούργιο τρόπο».
We 'll meet again
Όχι μόνο βάζει τα νουμερα πωλήσεων στις πραγματικές τους διαστάσεις, αλλά αναλύει και ολόκληρες δισκογραφίες καλλιτεχνών ώστε φαίνεται ξεκάθαρα πότε ήταν το peak τους και πότε όχι.