Οθόνες Ζαν Ζενέ - Νίκος Παπατάκης: Το χρονικό μιας μεγάλης φιλίας και μιας διπλής προδοσίας
Ο Στίβεν Σπίλμπεργκ έγινε 74 ετών: Ας ξαναδούμε εδώ όλες τις ταινίες του
Από τον Γιάννη Βασιλείου
«Όλοι ξέρουν ποιο είναι ο καλύτερος τρόπος για να γυρίσεις μια σκηνή. Είναι ο τρόπος που επιλέγει ο Στίβεν». Τάδε έφη Μάρτιν Σκορσέζε, αναφερόμενος στον Σπίλμπεργκ, και δεν έχουμε κανέναν λόγο να τον αμφισβητήσουμε, κάτι θα ξέρει παραπάνω από εμάς. Γιατί το όνομα του Στίβεν Σπίλμπεργκ, που έχει γενέθλια σήμερα, είναι συνώνυμο της δεξιοτεχνίας και της κατασκευαστικής τελειότητας. Παρακολουθείς τις ταινίες του και διαπιστώνεις πως δεν υπάρχει ούτε μισό καρέ για πέταμα, θαρρείς, δε, πως κάθε τους πλάνο είναι εκείνο που εξυπηρετεί καλύτερα την αφήγηση κι αυτό που θέλει να πει και δεν θα μπορούσε να αντικατασταθεί από κανένα καλύτερο.
Τη σκηνοθετική του δεινότητα συνοδεύει το ένστικτό του ως παραγωγού: έχει δύο εταιρείες παραγωγής στο βιογραφικό του, την Amblin Entertainment και την Dreamworks. Στη σελίδα του στο IMDb θα βρεις 174 σχετικές καταχωρίσεις στο ενεργητικό του, σε αρκετές εκ των οποίων έχει βάλει το χεράκι του πιο άμεσα στο δημιουργικό κομμάτι. Έχει πάρει ήδη δύο Όσκαρ Σκηνοθεσίας, συνηθίζει να δουλεύει παράλληλα σε διάφορα πρότζεκτ και μάλιστα δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που, κατά τη διάρκεια του post production μιας ταινίας του, ξεκινούσε να γυρίζει μια άλλη. Επίσης συμμετέχει ενεργά στο ίδρυμα The Film Foundation του Σκορσέζε, που παράγει «θεάρεστο» κινηματογραφικό έργο, συντηρώντας και αποκαθιστώντας ψηφιακά τίτλους του παρελθόντος. Μην τα πολυλογούμε, το να τον αποκαλέσεις πολυσχιδή θα ήταν λίγο.
Περισσότερα για τον ίδιο και το σινεμά του είναι καλύτερο να ειπωθούν μέσα από τις ταινίες του. Ακολουθούν κειμενάκια για όλες τους, τα οποία εμφανίζονται αν αφήσετε λίγα δευτερόλεπτα παραπάνω τον κέρσορα πάνω στην κάθε φωτογραφία.
1971DuelΕκεί που το ντεμπούτο της υπόλοιπης παλιοπαρέας –Κόπολα, Σκορσέζε, Ντε Πάλμα και Λούκας‒ φαντάζει πρωτόλειο και απλώς αναζητάς θεματικές που εντοπίζεις στη μετέπειτα φιλμογραφία τους και σποραδικές επιμέρους αρετές, ο Σπίλμπεργκ δηλώνει με το «καλημέρα» έτοιμος σκηνοθέτης. Το «Duel», γυρισμένο για την τηλεόραση αρχικά ‒μα είναι τόσο καλό που θα προβληθεί και στο σινεμά στα χρόνια που θα ακολουθήσουν‒, είναι ντεμπούτο ανθρώπου που ξέρει να μεταχειρίζεται το σασπένς όπως οι καλύτεροι του είδους και να αφηγείται μια ιστορία πρωτίστως με εικόνες.
1974Τhe Sugarland ExpressΜετά από άλλες δύο δουλειές για την τηλεόραση, o Σπίλμπεργκ περνά επισήμως στη μεγάλη οθόνη με κυνηγημένο ζεύγος παρανόμων στην αμερικανική ενδοχώρα –η μόδα της εποχής‒, οι οποίοι προσπαθούν να ανακτήσουν το βιολογικό τους τέκνο από τη θετή του οικογένεια. Η προσπάθεια ανάκτησης της (όποιας) οικογενειακής ευτυχίας, ένα μοτίβο που θα στοιχειώσει το σινεμά του, πρωτοσυστήνεται, μα η αφέλεια του θεάματος και το ατυχές κάστινγκ το καθιστούν μάλλον από τις πιο αδύναμες δουλειές του.
1975JawsTο κλασικό, πια, μοτίβο του Τζον Γουίλιαμς που ανακοινώνει την έλευση της απειλής με δυο νότες που επαναλαμβάνονται ολοένα και ταχύτερα. Οι αρχικές αόρατες επιθέσεις αυτής της απειλής, που κάνουν την πρώτη τους εμφάνιση ένα από τα αποτελεσματικότερα jump scares. Το dolly shot στον Ρόι Σάιντερ. Η ειρωνική ονομασία της πόλης (Amity). Η αναλγησία των Αρχών. Η μαυρόψυχη ιστορία του Κουίντ. Το τραύμα και η επούλωσή του. Ο αρσενικός ανταγωνισμός. Τρεις άντρες σε μια βάρκα, αντιμέτωποι με τους φόβους και τον μύθο τους. Α, και με έναν καρχαρία. Κάπως έτσι γράφεται κινηματογραφική ιστορία.
1977Close encounters of the third kindΠρακτικά χωρίς σκηνές δράσης και με μια κορύφωση όπου ο Σπίλμπεργκ μας γραπώνει από τον γιακά με μια ραψωδία χρωμάτων, φωτισμών, ήχου –conditio sine qua non το score του Τζον Γουίλιαμς‒ και σχεδόν μηδενικού διαλόγου, οι «Στενές Επαφές» ίσως αποτελούν το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα για το πώς αυτός ο σκηνοθέτης μπορεί να πάρει το τίποτα και να το μετατρέψει όχι μόνο σε κάτι, αλλά σε κάτι μείζον. Κι εκεί που μεγάλο μέρος του σινεμά επιστημονικής φαντασίας στηρίζεται στη σύγκρουση, ο Σπίλμπεργκ ανατρέπει τις προσδοκίες, προάγοντας την επικοινωνία και τη συμφιλίωση.
19791941Με δύο σερί εισπρακτικές επιτυχίες στο βιογραφικό του και την πλήρη εμπιστοσύνη του στούντιο, ο σκηνοθέτης εξαργύρωσε τη λευκή επιταγή του σε πολυδάπανη σλάπστικ πολεμική κωμωδία. Σε επίπεδο παραγωγής δεν έχεις να προσάψεις κάτι στο φιλμ, κάθε δολάριο φαίνεται στην οθόνη όπως λέμε, ως κωμωδία όμως είναι ατυχέστατο, ίσως γιατί απαιτεί σκηνοθεσία και μοντάζ κυρίως μέσα στο κάδρο. Ένα μάθημα που ο Σπίλμπεργκ πήρε με τον άσχημο τρόπο.
1981Raiders of the Lost ArkΣυντετριμμένος από την αποτυχία του 1941, ο Σπίλμπεργκ έπνιξε τον καημό του σε μια ρετρό εξωτική περιπέτεια, είδος που «έχει πεθάνει», όπως έγραφαν τότε οι ειδικοί της βιομηχανίας. Γέλασε τελευταίος ‒ από την επιδραστική εισαγωγική σεκάνς τους οι «Κυνηγοί της Χαμένης Κιβωτού» είναι ένα πανηγύρι ευρημάτων, δημιουργικής ενέργειας και χορογραφημένης δράσης που έσπασε τα ταμεία. H deadpan εκφορά του λόγου από τον Χάρισον Φορντ βρίσκει το πεδίο για να μεγαλουργήσει στον ρόλο του Ιντιάνα Τζόουνς που γεννήθηκε, θαρρείς, για να κάνει τα κυριακάτικα μεσημέρια μας καλύτερα.
1982E.T.Είναι μια σκηνή στο Ε.Τ., ίσως όχι αυτή που θα ανακαλέσεις πρώτη, όπου ο μικρός Έλιοτ δείχνει στον καινούργιο του φίλο τα παιχνίδια του με τον ενθουσιασμό κάποιου που ανοίγει για πρώτη φορά σε έναν άλλον τον κόσμο του κι εκείνος ενδιαφέρεται. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή είναι που ο Έλιοτ αντιλαμβάνεται ότι δεν θα είναι ποτέ ξανά μόνος. Ακόμα κι αν οι περιστάσεις τον φέρουν κάποτε στη θέση του απρόσωπου ενήλικα, σαν εκείνους μέσα στο έργο, θα έχει πάντα μια βόλτα με ποδήλατο που ξαφνικά σηκώθηκε στους ουρανούς για να του θυμίσει και πάλι ποιος είναι και πώς είναι να έχεις έναν φίλο. Κι εμείς οι υπόλοιποι θα έχουμε πάντα αυτή την ταινία.
1984Ιndiana Jones and the Temple of DoomΗ αδύναμη στιγμή της σειράς, τουλάχιστον για τον υπογράφοντα, κυρίως λόγω μιας ελαφρώς κακόβουλης αίσθησης του χιούμορ, μιας ροπής προς εφέ αποστροφής ‒το δείπνο με τα περίεργα εδέσματα, το … ξερίζωμα της καρδιάς‒ και ενός από τους ενοχλητικότερους ανήλικους χαρακτήρες που πέρασαν ποτέ από τη μεγάλη οθόνη. Ακόμα κι έτσι, πάντως, ο «Ναός του Χαμένου Θησαυρού» παραμένει από τις καλές περιπτώσεις αποδραστικού σινεμά μέσα στη δεκαετία χάρη σε σεκάνς όπως εκείνη της μάχης στη γέφυρα από σχοινί.
1985The Color PurpleΠρώτη «σοβαρή» στροφή στο σινεμά του μόνο για ασόβαρους που δεν λογαριάζουν ταινίες όπως οι «Στενές επαφές τρίτου τύπου» για σοβαρές, το «Πορφυρό Χρώμα» είναι μάλλον η ταινία από την οποία απουσιάζει περισσότερο η υπογραφή του. Έχει πλανοθεσία πιο συμβατική, έχει όμως και πλούσια παραγωγή, συγχρονισμένη ερμηνεία συνόλου και θεματολογία αρεστή στην οσκαρική Ακαδημία. Η τελευταία θα φιλοδωρήσει την ταινία με 11 υποψηφιότητες, όχι όμως και για τη σκηνοθεσία του. Εύλογα, αν δεις και τις υποψηφιότητες εκείνης της χρονιάς.
1987Empire of the SunΤο σκληρό ξύπνημα στον κόσμο των ενηλίκων για τον ανήλικο ήρωα της ταινίας –ένας εξαιρετικός δεκατριάχρονος Κρίστιαν Μπέιλ με τους μανιερισμούς του ενηλίκου που όλοι πια γνωρίζουμε‒ σηματοδοτεί ίσως τη μετάβαση του σκηνοθέτη από τον κόσμο της απόδρασης στον πραγματικό κόσμο, ιδωμένο πάντα υπό το πρίσμα της κινηματογραφικότητας. Το μοβ παλτό του ήρωα που διαταράσσει χρωματικά τον πεισματικά χακί περίγυρο, καθώς εκείνος αναζητά βοήθεια μέσα στο χάος, προοικονομεί τη χαρακτηριστική σκηνή του κοριτσιού με το κόκκινο παλτό στη «Λίστα του Σίντλερ».
1989Indiana Jones and the Last CrusadeΑν πρέπει να δώσεις έναν λόγο για να υποστηρίξεις το ελαφρύ προβάδισμα της «Τελευταίας Σταυροφορίας» έναντι της «Χαμένης Κιβωτού», θα τον βρεις στην παρουσία του Σον Κόνερι σε κόντρα ρόλο σε σχέση με τη δυναμική του περσόνα. Εδώ ο Ίντι κυνηγά το ιερό δισκοπότηρο που χαρίζει την αιώνια νιότη, αυτή όμως, όπως θα ανακαλύψουμε κι εμείς μαζί του, κρύβεται στην ακόρεστη δίψα του για ακόμα μία περιπέτεια. Πρόσθεσε σε αυτό κι ένα αίσιο ξεκαθάρισμα λογαριασμών με τον απόντα πατέρα κι έτσι συνδυάζεις το τερπνόν μετά του ωφελίμου.
1989AlwaysΤο σινεμά του Σπίλμπεργκ ποτέ δεν φοβήθηκε να αγκαλιάσει τον συναισθηματισμό ατρόμητα θα έλεγες, με δεδομένη την αποστροφή μερίδας της κριτικής που θεωρεί την αποστασιοποίηση πανάκεια. Έλα, όμως, που εδώ όντως το γλυκό γίνεται γλυκερό και η αντίστοιχων διαθέσεων μουσική του Γουίλιαμς δεν σταματά να παίζει στιγμή. Το βασικό μειονέκτημα της ταινίας είναι πως, ενώ πραγματεύεται ζητήματα όπως ο θάνατος, η απώλεια, ο πόνος και η αναγκαιότητα της αλλαγής, το σκοτάδι που τα συνοδεύει απουσιάζει παντελώς. Το λες και αστοχία.
1991HookΟ Πίτερ Μπάνινγκ είναι ένας ήρωας του Σπίλμπεργκ που έχει ξεχάσει ότι είναι τέτοιος. Ο ακούραστος αναζητητής της περιπέτειας και των έντονων συγκινήσεων έχει δώσει τη θέση του σε έναν αγιογδύτη δικηγόρο, φανατικά προσηλωμένο στην καθημερινή του ρουτίνα. Για να το θυμηθεί, πρέπει να επιστρέψει στη δική του Χώρα του Ποτέ, την ύπαρξη της οποίας έχει ξεχάσει, και να ξαναβρεί το παιδί που άφησε να μεγαλώσει. Αν και ο ενήλικος θεατής με τη σειρά του μπορέσει να δει το φιλμ υπό το πρίσμα ενός παιδιού, θα περάσει υπέροχα.
1993Jurassic ParkΤο σοκ όσων μπήκαμε σε ένα σινεμά το 1993 και είδαμε ένα λιβάδι γεμάτο ολοζώντανους δεινόσαυρους δεν θα ξεχαστεί ποτέ. Ο έξυπνος συνδυασμός animatronics και οπτικών εφέ κρατά το θέαμα φρέσκο μέχρι σήμερα, η κινηματογραφική αίσθηση του δέους που διέπει το σινεμά του λειτουργεί στο maximum –για να μας δείξει το μέγεθος και τη δύναμη του Τ-Rex εστιάζει σε ένα ποτήρι νερό, το οποίο πάλλεται σε κάθε βηματισμό του επιβλητικού αυτού δεινοσαύρου‒ και ακόμα ένα πρωτογενές κινηματογραφικό franchise μόλις είχε γεννηθεί.
1993Schindler’s ListΈργο ζωής για τον σκηνοθέτη ‒ η οσκαρική Ακαδημία συμφώνησε με 7 Όσκαρ, ανάμεσά τους εκείνα της σκηνοθεσίας και της καλύτερης ταινίας. Η αθωότητα, ενσαρκωμένη από ένα κοριτσάκι με κόκκινο παλτό που σπάει την ασπρόμαυρη μονοτονία, σκοτώνεται, η ανθρωπιά, όμως, παραμένει το ύψιστο ιδανικό και για τον Σπίλμπεργκ πρέπει να της αποδοθεί τιμή, ακόμα και σε βάρος της κινηματογραφικότητας – μέγα φάουλ η σκηνή με τα πραγματικά πρόσωπα στο φινάλε. Σε κάθε περίπτωση, η «Λίστα του Σίντλερ» είναι από τις ταινίες που πρέπει κάποτε να δεις και που ποτέ δεν θα ξεχάσεις.
1997The Lost World: Jurassic ParkAγωνιώδης, πιο σκοτεινή συνέχεια του «Τζουράσικ Παρκ», όπου η μητρική αγάπη (και εμμονή) αναδεικνύεται στην ισχυρότερη (και πιο θανάσιμη) δύναμη στον κόσμο. Το δέος και ο θαυμασμός της πρώτης ταινίας αντικαθίστανται εδώ από μια αίσθηση επικείμενου κινδύνου με το «καλημέρα» σε μια μακάβρια εισαγωγική σκηνή όπου νεαρό κοριτσάκι ανακαλύπτει αγέλη από λιλιπούτειους, «χαριτωμένους» και ελαφρώς πεινασμένους βελοσιράπτορες.
1997AmistadΤο «μεγάλο θέμα» δεν κάνει μεγάλη την ταινία, η δημαγωγία του «Amistad» το αποδεικνύει περίτρανα. Ακατάσχετη φλυαρία, πομπώδης τόνος, Άντονι Χόπκινς και Μάθιου ΜακΚόναχι όχι ακριβώς στις καλύτερες στιγμές τους σε ένα θέαμα που στόχευε σε οσκαρικό θρίαμβο, ο οποίος δεν ήρθε ποτέ. Χαρακτηριστικά ανοικονόμητο ‒ψεγάδι που δύσκολα θα μπορούσες να προσάψεις στη σπιλμπεργκική φιλμογραφία‒ και παντελώς ξεχασμένο. Μάλλον δικαίως.
1998Saving Private RyanΤο χάος και η παράνοια ενός πεδίου μάχης αποτυπώνονται στην (θρυλική πια) εισαγωγή, όπου θαρρείς ότι ο Σπίλμπεργκ βάλθηκε να δώσει εικόνα και ήχο στο ανατριχιαστικό «the horror, the horror» που ψελλίζει ο συνταγματάρχης Κουρτζ στο «Αποκάλυψη Τώρα» του Κόπολα. Κατά τα λοιπά, ο αμερικανικός ιδεαλισμός και η θέση περί της ορθότητας της αποστολής ίσως κάνουν κάποιους θεατές να κλοτσήσουν, υπάρχει όμως διαλεκτική μέσα στο έργο, οφείλουμε να του το πιστώσουμε.
2001A.I.Να δώσεις οριστική απάντηση στο ερώτημα τι μας κάνει ανθρώπους δεν γίνεται. Απλώς επιλέγεις εκείνη που σε βοηθά να βγάλεις το βράδυ, εκείνη που βρίσκεται εγγύτερα σε αυτό που (νομίζεις πως) είσαι. Και επιλέγεις του κοντινότερους ανθρώπους σου με γνώμονα αυτό. Για τον Σπίλμπεργκ, σύμφωνα με το Α.Ι., είναι δύο πράγματα: η μνήμη και η δυνατότητα να πλάθουμε ιστορίες και να πιστεύουμε σε αυτές. Γι’ αυτό μερικοί από εμάς τον θεωρούμε πολύ κοντινό μας άνθρωπο.
2002Minority ReportΤο «Minority Report» είναι το «North by Northwest» του Σπίλμπεργκ ‒ σκέψου ότι χρησιμοποιεί την ιδέα του Χίτσκοκ, πάνω στην οποία στήθηκε η φιλοσοφία του σεναρίου εκείνης της ταινίας: ένα ανθρώπινο σώμα που εμφανίζεται ξαφνικά μέσα σε ένα αυτοκίνητο που συναρμολογήθηκε από το μηδέν. Είναι επίσης μια ταινία ακόμα πιο επίκαιρη δεκαεπτά χρόνια μετά την πρώτη της προβολή. Αφενός γιατί οι οθόνες μέσα στην οθόνη –τα κάδρα μέσα στα κάδρα επί το κινηματογραφικότερον‒ έχουν καταστεί οικεία εικόνα, αφετέρου επειδή όλοι μας ανεξαιρέτως εξακολουθούμε να τρέχουμε.
2002Catch me if you canΣτο «Minority Report» ο ήρωας τρέχει, δεν έχει άλλη επιλογή, κανείς μας δεν έχει. Ο ήρωας του «Catch me if you can», πάλι, κυνηγημένος από μια πατρική φιγούρα που του έμαθε τον «τρόπο του μέλλοντος» και από το ραγισμένο όνειρο μιας αγαπημένης, ενωμένης οικογένειας, θέλει να σταματήσει να τρέχει. Μετά από έναν ψυχαγωγικό, γλυκόπικρο μαραθώνιο πετυχαίνει τον στόχο του με το κόστος του συμβιβασμού αλλά και το κέρδος μιας νέας οικογένειας. Για τον υπογράφοντα αυτή είναι η μεγάλη στιγμή του σκηνοθέτη μέσα στη δεκαετία.
2004The TerminalΉταν απλώς θέμα χρόνου ο Σπίλμπεργκ να επικαλεστεί αμεσότερα στο σινεμά του τον μεγάλο «αισθηματία» της αμερικανικής κινηματογραφίας, τον Φρανκ Κάπρα. Έτσι, βρίσκει το σημερινό πρωταγωνιστικό ανάλογο του καλού ανθρώπου της διπλανής πόρτας στον Τομ Χανκς –ποιον άλλο;‒ και κοινωνεί την καλοψυχία και τα ευεργετικά χαρίσματα της γενναιοδωρίας και της αλληλεγγύης σε μια ταινία μικρή σε εκτόπισμα, αλλά θερμή σαν αγκαλιά μετά από μια δύσκολη μέρα.
2005War of the worldsΈκτακτη διασκευή του βιβλίου του Γουέλς, που μεταφέρει τη δράση στο σήμερα. Η σεκάνς της πρώτης επίθεσης των εξωγήινων παρακολουθείται με κομμένη την ανάσα, ενώ η επιλογή του Τομ Κρουζ στον πρωταγωνιστικό ρόλο συνιστά ιδιοφυές κάστινγκ. Βλέπεις, ο Κρουζ έχει σώσει τον κόσμο αρκετές φορές στο πανί. Όταν, λοιπόν, τον βλέπεις ανήμπορο να αντιδράσει απέναντι στην επίθεση που δέχεται η οικογένειά του, η δριμύτητα και το μέγεθος της απειλής υπερτονίζονται.
2005MunichΜε ηθικά διλήμματα και γκρίζες ζώνες εκεί όπου άλλοτε τα πράγματα ήταν ξεκάθαρα και έναν Έρικ Μπάνα σε μία από τις εγκληματικά λιγοστές πρωταγωνιστικές εξορμήσεις του, το «Μόναχο» συνιστά κινηματογραφική κατασκοπεία περιωπής και αποθέωση της βιρτουοζιτέ του σκηνοθέτη. Καλές κριτικές και πέντε οσκαρικές υποψηφιότητες για μια ταινία κατά πολύ ακριβότερη απ’ όσο τη χρεώνουμε μέσα στη φιλμογραφία του.
2008Indiana Jones and the Kingdom of Crystal SkullΠολυαναμενόμενη η επιστροφή, οι προσδοκίες κάποιων δεν δικαιώθηκαν, ίσως φταίει που η δυναμική πατρός και υιού ανάμεσα σε Φορντ και ΛαΜπέουφ δεν έχει το ίδιο ειδικό βάρος με εκείνη των Κόνερι-Φορντ. Ο Σπίλμπεργκ αξιοποιεί τη μυθολογία του ήρωα χωρίς να την ανατρέπει ‒ δεν είμαστε εδώ για αναθεώρηση αλλά για να περάσουμε καλά. Και παρά τη χλιαρότητα της ιστορίας του Λούκας και τον παραγκωνισμό του ήρωα στην τρίτη πράξη, περνάμε πολύ καλά.
2011The Adventure of Tintin: Secret of the unicornΗ κινηματογραφική διασκευή των περιπετειών του Τεν-Τεν συνιστούσε για τον Σπίλμπεργκ όνειρο ζωής, καθώς πάλευε να τις μεταφέρει στο σινεμά από τις αρχές των ’80s, όταν κριτικός απένειμε στους «Κυνηγούς της Χαμένης Κιβωτού» το παράσημο ότι θυμίζουν το κόμικ του Ερζέ. Τρεις δεκαετίες μετά έκανε το όνειρό του πραγματικότητα, συμπυκνώνοντας τρία τεύχη του κόμικ σε ένα φιλμ. Αναμφίβολα από τα καλύτερα animations της δεκαετίας, υποδειγματικό και ως διασκευή και μάλιστα δίχως εκπτώσεις – δεν παραλείπεται π.χ. ο αλκοολισμός του καπετάνιου Χάντοκ.
2011War HorseΕυτυχής απόπειρα του Σπίλμπεργκ να επαναφέρει έναν απολεσθέντα από τις σύγχρονες οθόνες κλασικισμό με την αθωότητα και την εντιμότητα που αυτός συνεπάγεται. Το άλογο που καλπάζει σε πεδία μάχης και φορντικές –εκ του Τζον Φορντ‒ πεδιάδες λειτουργεί ως σύμβολο σε μια ιστορία ανδρείας, συντροφικότητας και, πάνω απ’ όλα, ανθρωπισμού, βασισμένη στο ομώνυμο θεατρικό του Ρίτσαρντ Στάφορντ. Ένα εκλεκτό βρετανικό καστ πλαισιώνει τον εντυπωσιακό τετράποδο πρωταγωνιστή.
2012LincolnΓια χρόνια ο Σπίλμπεργκ κυνηγούσε τη μεγάλη αμερικανική ταινία ‒ χρειάστηκε την αρωγή του λεπτοδουλεμένου σεναρίου του Τόνι Κούσνερ και της θεόπνευστης ερμηνείας του Ντάνιελ Ντέι Λούις για να την καταφέρει. Ιδιότυπα συναρπαστικό δοκίμιο πάνω στην ηγεσία, τη δημοκρατικότητα, τις θυσίες της, τις ενίοτε δυσάρεστες ζυμώσεις της, το προσωπικό της κόστος, το ηθικό χρέος απέναντί της αλλά και το ανυπολόγιστο ανθρωπιστικό της όφελος.
2015Bridge of SpiesΦιλικότερη προς το ευρύ κοινό απόπειρα του Σπίλμπεργκ στο κατασκοπικό θρίλερ από την προηγούμενη, το «Μόναχο», με τον Τομ Χανκς να ενσαρκώνει ιδανικά τον χαρακτήρα που θα κάνει το σωστό σε έναν κόσμο όπου οι αξίες δοκιμάζονται. Ο Βρετανός καρατερίστας Μάρκ Ράιλανς έκλεψε τις εντυπώσεις και το Όσκαρ β’ ανδρικού ρόλου από τον Σταλόνε εκείνη την χρονιά. Καλό ενήλικο σινεμά που σε λίγο θα ξεχάσουμε με τι μοιάζει έτσι που το παίρνουμε με το σταγονόμετρο.
2016The BFGΣτον «Μεγάλο Φιλικό Γίγαντα» ένας καλόκαρδος γίγαντας με αυτιά τόσο μεγάλα ώστε να ακούει τους ψιθύρους όλων των ανθρώπων ξεχωρίζει από τους ομοίους του που θέλουν να «φάνε» τα παιδιά ‒δηλαδή να τους στερήσουν την παιδικότητα‒ και, αντ’ αυτού, σουλατσάρει το βράδυ στα σκοτεινά δρομάκια της πόλης ‒στις σκοτεινές αίθουσες ίσως;‒ και τους μοιράζει απλόχερα όνειρα γεμάτα φαντασία κι ελπίδα. Αν λοιπόν το είδες και δεν βρήκες τον Σπίλμπεργκ μέσα σε όλο αυτό, τότε πρέπει να το ξανασκεφτείς και να το ξαναδείς.
2017The PostΟ Σπίλμπεργκ στρίμωξε την ταινία στο πρόγραμμά του όσο περίμενε να ολοκληρωθεί το πολύμηνο post-production του «Ready player one», φαντάσου όμως να ετοιμάζεις στα γρήγορα πρότζεκτ για να ξεσκάσεις κι αυτό να μοιάζει με το «Post». Ύμνος στην ιδεαλιστική δημοσιογραφία, στην ατομική και στη συλλογική ευθύνη, ερμηνευτικό μπρα-ντε-φερ γιγατόνων ανάμεσα σε Τομ Χανκς και Μέριλ Στριπ και μια αξέχαστη σκηνή τηλεφωνήματος.
2018Ready Player OneΨυχαγωγικότατη ταινία δράσης που αναπαράγει την αισθητική των video games με τη χορογραφία εντός του κάδρου, εκεί όπου οι περισσότεροι σκηνοθέτες επιχειρούν να τη μεταφράσουν κινηματογραφικά διά της χορογραφίας(;) του άναρχου μοντάζ, αλλά ταυτόχρονα πόνημα σπάνιας παιδευτικής αξίας για τους νεότερους θεατές. Βάζοντας τον πιτσιρικά να σκαλίσει όλο το κάδρο για να εντοπίσει τις μυριάδες ποπ αναφορές, αντί να εστιάζει αποκλειστικά στη δράση στο κέντρο του (και στους υπότιτλους στα μέρη μας), ο Σπίλμπεργκ επιχειρεί, ουσιαστικά, να τον μάθει να βλέπει σινεμά.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
Οθόνες «Μην ανοίγεις την πόρτα»: Το χειροποίητο αλλά καθόλου ερασιτεχνικό θρίλερ των Unboxholics
