Το μυστικό ενός «βαρετού ιδιωτικού υπαλλήλου και σωστού μέθυσου» που ίσως ταράξει τον κόσμο της τέχνης

Το μυστικό ενός «βαρετού ιδιωτικού υπαλλήλου και σωστού μέθυσου» που ίσως ταράξει τον κόσμο της τέχνης Facebook Twitter
Δεν είναι έργο του μυστηριώδη καλλιτέχνη (άλλωστε κανείς, εκτός απ' τον Ιόλα, δεν είδε ακόμα κάποιον πίνακά του), αλλά ο Μυστικός Δείπνος του Andy Warhol, εξαιτίας του οποίου ο Ιόλας ανακάλυψε ένα ακόμα σπάνιο ταλέντο
1

Μοιάζει με ιστορία που θα άξιζε να γυριστεί σε κινηματογραφική ταινία:

Το 1986 ο κορυφαίος Έλληνας γκαλερίστας και σημαντικός συλλέκτης έργων μοντέρνας τέχνης Αλέξανδρος Ιόλας συναντιέται για μία ακόμη φορά με τον Andy Warhol στο Factory του δεύτερου, στη Νέα Υόρκη. (Ένα χρόνο μετά θα ήταν και οι δύο νεκροί.)

 

Εκεί ο Ιόλας γνωρίζει κάποιον του οποίου το πραγματικό όνομα δεν γνωρίζουμε ακόμα και σήμερα, ο οποίος δεν ήταν εικαστικός -τουλάχιστον επισήμως- και βλέπει τα σχέδιά του. Εντυπωσιάζεται και θέλει να κάνει διάσημο τον άγνωστο καλλιτέχνη, θέλει να του κάνει μια έκθεση για την οποία θα συζητούσε όλος ο κόσμος της τέχνης. 

 

Δεν το κάνει ποτέ (αφού ο θάνατος τον προλαβαίνει) και ο άγνωστος καλλιτέχνης αποφασίζει να μην εκθέσει ποτέ τη δουλειά του. Λίγο πριν πεθάνει όμως, πράγμα που έγινε πριν από μόλις δέκα ημέρες, αλλάζει τη διαθήκη του και αποφασίζει να χαρίσει όλα τα έργα του στον συνεχιστή του Ιόλα και στενότερο συνεργάτη/βιογράφο του, τον Νίκο Σταθούλη.

Το LIFO.gr μίλησε με τον κύριο Σταθούλη, σύμβουλο τέχνης και πρόεδρο του Ιδρύματος Ιόλα (Fondation privée des Amis d'Alexandre Iolas) και τον συνεργάτη του Ιδρύματος, επιμελητή εκθέσεων, σύμβουλο προσωπικών συλλογών και συντηρητή ιστορικών κτιρίων Μάξιμο Στεργίου προσπαθώντας να εκμαιεύσει πληροφορίες για τον καλλιτέχνη του οποίου έργα δεν έχει δει κανείς πλην του Ιόλα - ούτε καν ο μοναδικός κληρονόμος του άγνωστου καλλιτέχνη Ν. Σταθούλης που μας γνωστοποίησε ότι θα περάσει κάποιος καιρός μέχρι να καταλογογραφηθούν τα έργα και να σταλούν απ' τις ΗΠΑ στην Αθήνα. 

Τα στοιχεία που συλλέξαμε είναι τα εξής:

F.V.

Ημερομηνία γέννησης: 11 Νοεμβρίου 1969

Ημερομηνία θανάτου : 19 Ιουλίου 2016

Τόπος γέννησης: Γενοβα, Ιταλία

Τόπος θανάτου: Νέα Υόρκη

Ο F.V. γεννήθηκε σε ένα χωριό έξω από την Γένοβα της Ιταλίας. Μεγάλωσε μέσα σε συντηρητικό περιβάλλον με την μητέρα του. Στην ηλικία των 4 χρόνων, έχασε τον πατέρα του σε ατύχημα.

Σε ηλικία 15 ετών εγκαταλείπει το σπίτι του σε μια προσπάθεια απαγκίστρωσης από το βαθιά συντηρητικό, Καθολικό σχολείο στο οποίο φοιτούσε.

Στις αρχές Ιουνίου του 1984, φτάνει στη Νέα Υόρκη κι η πόλη του δίνει τη δυνατότητα να εκφράζεται με ελευθερία, πράγμα που τον σοκάρει και τον ενθουσιάζει από την πρώτη στιγμή. Το πρωί εργάζεται στη λαχαναγορά του SoHo και το βράδυ μεθάει στα μπαρ της εποχής. Εκεί αρχίζει να γνωρίζει ανθρώπους της τέχνης και το ταξίδι στο μαγικό αυτό κόσμο αρχίζει...

 

Μεθάει με τον Keith Haring, τον Jean Michel Basquiat και άλλες προσωπικότητες που διασκέδαζαν στο στούντιο/γραφείο του Andy Warhol, το ονομαστό Factory. Εκεί κάνει κρυφά και τα πρώτα του σχέδια/σκίτσα βρίσκοντας για πρώτη φορά το δικό του τρόπο έκφρασης.

Το 1986 γνωρίζει τον Αλέξανδρο Ιόλα ο οποίος βρισκόταν στο Factory για να δει την πορεία του "Μυστικού Δείπνου", του περίφημου έργου που έφτιαξε ο Warhol, μετά από παραγγελία του Ιόλα, για να παρουσιαστεί σε έκθεση στο Μιλάνο, απέναντι από τη Santa Maria delle Grazie, όπου βρισκόταν το αυθεντικό αριστούργημα του Ντα Βίντσι. 

Ο κρυφός καλλιτέχνης, που τα πρωινά εργαζόταν στη λαχαναγορά του SoHo, εμπιστεύεται τον Ιόλα, και δε χάνει την ευκαιρία να δείξει, για πρώτη φορά, τα έργα του, σε έναν άνθρωπο που θαύμαζε και εκτιμούσε βαθιά.

Ο Ιόλας εκπλήσσεται από τα έργα και του υπόσχεται πως θα του κάνει την πρώτη του έκθεση και πως σύντομα όλοι θα μιλούν για αυτόν. Έπειτα ο σπουδαίος γκαλερίστας και συλλέκτης επιστρέφει στην Αθήνα όπου αρρωσταίνει βαριά και έπειτα από λίγο καιρό βρίσκεται ξανά στην Νέα Υόρκη (όχι όμως για κάποια έκθεση αλλά δυστυχώς για να αφήσει την τελευταία του πνοή). 

 

Ο F.V πέφτει σε βαριά κατάθλιψη πιστεύοντας πως μαζί με τον Ιόλα πέθανε και η οποιαδήποτε πιθανότητα αναγνώρισης του έργου του.

 Για χρόνια δεν ζωγραφίζει απολύτως τίποτα.

Κλείνεται στον εαυτό του και σύντομα γίνεται αλκοολικός.

 

Το μυστικό ενός «βαρετού ιδιωτικού υπαλλήλου και σωστού μέθυσου» που ίσως ταράξει τον κόσμο της τέχνης Facebook Twitter
O Αλέξανδρος Ιόλας με τον Άντι Γουόρχολ και τον Νίκο Σταθούλη στο "Factory", Νέα Υόρκη, 1985.
 

Το 1993, o F.V. ερωτεύεται έναν Αμερικανό. Η σχέση αυτή του δίνει τη δύναμη να αφήσει το αλκοόλ και υπό άκρα μυστικότητα 6 χρόνια μετά να πιάσει και πάλι το πινέλο. Επί χρόνια δημιουργεί χωρίς σταματημό, όμως κανένας γκαλερίστας δεν τον εμπνέει τόσο ώστε να του δείξει τη δουλειά του. Για χρόνια εργάζεται ως ιδιωτικός υπάλληλος για το βιοπορισμό του. Όμως το πάθος του για την τέχνη παραμένει αμείωτο.

 

Η σχέση του περνάει κρίση, και το 2003 τελειώνει οριστικά. Από εκείνη τη περίοδο και μετά δημιουργεί τα πιο εντυπωσιακά του έργα και συνεχίζει να ζωγραφίζει ακατάπαυστα. Επηρεασμένος από τους πρώτους καλλιτέχνες  που γνώρισε και είχε ως πρότυπα σε όλη την διάρκεια της ζωής του φτιάχνει έργα με χαρακτηριστικό στοιχείο το δικό του ανθρωπάκι το οποίο ίσως να αποτελεί και το πορτραίτο του.

 

Φτάνουμε στο σήμερα. Σε ηλικία 46 χρόνων εμφανίζει καρκίνο στο συκώτι, και λίγους μήνες μετά, τον Ιούλιο του 2016 αφήνει στην οικία του στην Νέα Υόρκη την τελευταία του πνοή. 

Έργα του δεν παρουσιάστηκαν πότε.

Άφησε όμως μια διαθήκη στην οποία μοναδικός κληρονόμος και συνεχιστής του έργου του είναι ο στενότερος συνεργάτης - βιογράφος του Ιόλα, του ανθρώπου που εμπιστεύτηκε όσο κανέναν άλλο, ο Ν. Σταθούλης.

Περιμένοντας τους προσεχείς μήνες να δούμε επιτέλους τα έργα του F.V. για να καταλάβουμε γιατί εντυπωσίασαν τόσο πριν από 30 χρόνια τον Ιόλα, παρουσιάζουμε σε αποκλειστικότητα στο LIFO.gr την τελευταία του επιστολή, με την οποία επικοινώνησε με τον, ανυποψίαστο μέχρι τότε, μοναδικό κληρονόμο του στην Ελλάδα.

Το μυστικό ενός «βαρετού ιδιωτικού υπαλλήλου και σωστού μέθυσου» που ίσως ταράξει τον κόσμο της τέχνης Facebook Twitter
Πορτραίτο του Ιόλα από τον Άντι Γουόρχολ
 

Τα τελευταία λόγια του F.V.:

"Νίκο, εσύ είσαι ο άνθρωπος που ο Αλέξανδρος Ιόλας πίστεψε πως μπορείς να τον κρατήσεις αθάνατο. Ο μοναδικός άνθρωπος που είδε και σεβάστηκε τα έργα μου ήταν ο Αλέξανδρος Ιόλας. Και τώρα με το πλήρωμα του χρόνου μπορώ να σου εκμυστηρευτώ αυτές τις πληροφορίες.

Δυστυχώς κανείς σ' αυτήν τη πόλη δεν είναι όπως ήταν εκείνος. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να τον ακολουθήσω, και με την σειρά μου να εμπιστευτώ και εγώ εσένα.

Τα 236 έργα μου. Τα πάθη μιας ολόκληρης ζωής αποτυπωμένα πάνω στους καμβάδες μου. Μαζί με τα έργα θα βρεις και τον catalogue raissone. Μόνο σου ζήτω μια χάρη.  Ποτέ μην αποκαλύψεις το πραγματικό μου όνομα. Θέλω όλοι να θυμούνται τον F.V ακριβώς όπως έζησε: Έναν βαρετό ιδιωτικό υπάλληλο και ένα σωστό μέθυσο. Όσο για εσένα, που ξέρεις όλη την αλήθεια, σου ζήτω να κάνεις παγκοίνως γνωστό το έργο μου.

Και ξέρεις κάτι... ονόμασέ με Azazel.

Άλλωστε όλοι έχουμε έναν δαίμονα μέσα μας.

Αυτός με βασάνιζε σ' όλη μου τη ζωή. Μπορεί να πάρει επάξια και τη δόξα μου.

Νίκο σε φιλώ, και να θυμάσαι μην αφήνεις του δαίμονες να σε καθυποτάξουν. Είναι μαρτύριο η ζωή του καλλιτέχνη.

Καλό ταξίδι

Azazel..." 

2 Ιουνίου 2016, Νέα Υόρκη

Και η ιστορία συνεχίζεται...

1

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

12 διαμάντια από την έκθεση «Από τον Μονέ στον Πικάσο» και η ιστορία τους

Εικαστικά / 12 διαμάντια στην έκθεση «Από τον Μονέ στον Γουόρχολ» και η ιστορία τους

Από τα 84 έργα που φιλοξενεί η έκθεση, επιλέξαμε αυτά στα οποία αξίζει να σταθούμε, καθώς περιηγούμαστε στην ιστορία, στον πλούτο και στην περιπλοκότητα των κινημάτων της τέχνης τα τελευταία 130 χρόνια.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Εκθέσεις Δεκέμβριος 2025

Εικαστικά / Ο Δεκέμβρης έχει εκθέσεις που δεν χάνονται

Η έκθεση «Από τον Monet στον Warhol», που άνοιξε πριν από λίγες μέρες, δικαίως μονοπωλεί το ενδιαφέρον μας, όπως και το αφιέρωμα στο έργο της Λίλα ντε Νόμπιλι. Η λίστα μας όμως δεν εξαντλείται σε αυτές τις δύο!
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Δυο τιτάνες της ζωγραφικής, δυο μεγάλοι αντίπαλοι στην Tate Britain

Εικαστικά / Τέρνερ και Κόνσταμπλ: Δύο μεγάλοι ανταγωνιστές συναντιούνται ξανά

Για να τιμήσει τα 250 χρόνια από τη γέννησή τους η Tate Britain εξερευνά με μια έκθεση-ορόσημο τις αλληλένδετες ζωές τους και αυτό που τους ένωνε πάνω απ' όλα, την ανεξάντλητη πηγή ομορφιάς και έμπνευσης που είναι η φύση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Η Chryssa συνέδεσε την αρχαία μορφή και απλότητα με τη σύγχρονη τεχνολογία»

Εικαστικά / «Η Chryssa συνέδεσε την αρχαία μορφή και απλότητα με τη σύγχρονη τεχνολογία»

Με αφορμή τη δωρεά του αρχείου της στο ΕΜΣΤ, μέσα από πλήθος τεκμηρίων και σημειώσεων, ξαναδιαβάζουμε το έργο μιας σπουδαίας καλλιτέχνιδας της πρωτοπορίας και αναζητάμε εκ νέου την προσωπικότητά της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο κόσμος του Ανδρέα Βουτσινά ζωντανεύει ξανά σε μια σπάνια εκθεση

Εικαστικά / Ο κόσμος του Ανδρέα Βουτσινά ζωντανεύει ξανά σε μια σπάνια έκθεση

Σπάνια αντικείμενα, έργα τέχνης, memorabilia, φωτογραφίες, αφιερώσεις και μία μικρή αναπαράσταση του σπιτιού του χαρισματικού ηθοποιού, δάσκαλου και σκηνοθέτη στο Παρίσι έχουμε την ευκαιρία να δούμε στην έκθεση «Εγώ, ο Ανδρέας Βουτσινάς» που ξεκίνησε μόλις.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Η Λίλα Ντε Νόμπιλι έχτισε περιοχές θαυμάτων, ρομαντισμού και τρυφερότητας»

Εικαστικά / «Η Λίλα Ντε Νόμπιλι έχτισε περιοχές θαυμάτων, ρομαντισμού και τρυφερότητας»

Μια έκθεση για τη θρυλική ζωγράφο, σκηνογράφο και ενδυματολόγο εμβληματικών παραστάσεων όπερας και θεάτρου ανοίγει στην Αθήνα χάρη στη μοναδική συλλογή του Ερρίκου Σοφρά.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ορόσημο της σύγχρονης τέχνης και της γκέι ορατότητας: Ο πίνακας του Χόκνεϊ που έπιασε τα 44 εκατομμύρια

Εικαστικά / Ορόσημο της ζωγραφικής και της γκέι ορατότητας: Ο πίνακας του Χόκνεϊ που έπιασε τα 44 εκατομμύρια

Πριν από λίγες μέρες ο οίκος Christie’s δημοπράτησε το πρώτο από τα διπλά πορτρέτα που δημιούργησε ο μεγάλος Βρετανός καλλιτέχνης στα τέλη της δεκαετίας του 1960.
THE LIFO TEAM
Ο Λάζαρος Ζήκος ήθελε να χαρίζει τα έργα του

Εικαστικά / Ο Λάζαρος Ζήκος ήθελε να χαρίζει τα έργα του

H έκθεση «Tα εικονο-όργανα του Λάζαρου Ζήκου» μάς θυμίζει τον ανήσυχο, ευφάνταστο καλλιτέχνη που έφυγε νωρίς, ξανασυστήνοντας τα ανατρεπτικά, ευφυή, παιγνιώδη, σκοτεινά και ενοχλητικά πολλές φορές έργα του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Ευγενία Βερελή αφηγείται ιστορίες που κάνουν την τέχνη μαγεία

Εικαστικά / Τα «μαγικά» κεραμικά της Ευγενίας Βερελή συνομιλούν με το έργο του Αλέκου Φασιανού

«Στις εξιστορήσεις της ζωής σου συχνά ανταποκρίνομαι με ρίγη» λέγεται η έκθεση της νεαρής εικαστικού που λαμβάνει χώρα στο Μουσείο Αλέκου Φασιανού. Το χάσμα του χρόνου εξαφανίζεται και ένας γόνιμος διάλογος ξεκινά ανάμεσα στους δύο καλλιτέχνες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα γλυπτό ζωντανεύει το «άγνωστο» λατομείο του Φιλοπάππου

Εικαστικά / Ένα γλυπτό ζωντανεύει το «άγνωστο» λατομείο του Φιλοπάππου

Ο Αλέξανδρος Τζάννης δημιουργεί σε μια ερειπωμένη κατασκευή στον λόφο του Φιλοπάππου ένα έργο στο οποίο αποτυπώνονται μέρη από τα κλαδιά του φυτού που βρίσκεται διάσπαρτο στον λόφο, «μεταφρασμένα» σε σίδερο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζόρτζιο ντε Κίρικο: «Η μοντέρνα τέχνη δεν αρέσει σε κανένα»

Εικαστικά / Τζόρτζιο ντε Κίρικο: «Η μοντέρνα τέχνη δεν αρέσει σε κανέναν»

Πεθαίνει σαν σήμερα ο Ιταλός ζωγράφος Τζόρτζιο ντε Κίρικο. Διαβάζουμε ξανά μια δύστροπη και νευρική συνέντευξή του από το 1966, στην οποία μιλάει ελεύθερα, σκληρά, συχνά όμως και με αλήθειες, για τη σύγχρονη ζωγραφική.
ΦΩΝΤΑΣ ΤΡΟΥΣΑΣ
Στη Θεσσαλονίκη θα περάσεις τέλεια, όποιο κι αν είναι το vibe σου

Εικαστικά / Στη Θεσσαλονίκη θα περάσεις τέλεια, όποιο κι αν είναι το vibe σου

Από την έκθεση με τις φωτογραφίες της Φρίντα Κάλο μέχρι τις άπειρες συναυλίες: Αυτά τα 22 events αξίζουν την προσοχή σας στην αγαπημένη πόλη της Θεσσαλονίκης.
ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ, ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ & ΧΡΗΣΤΟ ΠΑΡΙΔΗ
Αγγελική Αντωνοπούλου

Οι Αθηναίοι / Αγγελική Αντωνοπούλου: «Τι να σου πει η τέχνη με μια τέτοια καθημερινότητα»

Είναι ιδιοκτήτρια μιας σημαντικής γκαλερί της πόλης. Πιστεύει πως πλέον δεν υπάρχουν πολλοί γκαλερίστες ή συλλέκτες που να παθιάζονται με την τέχνη. Είναι σίγουρη, όμως, πως το να ανακαλύπτεις την ομορφιά στην τέχνη είναι ό,τι πιο αισιόδοξο. Η Αγγελική Αντωνοπούλου αφηγείται τη ζωή της στη LiFO.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ