40 χρόνια μετά, το μεγάλο αίνιγμα της «Λάμψης» παραμένει

40 χρόνια μετά, το μεγάλο αίνιγμα της «Λάμψης» παραμένει Facebook Twitter
Μετά από την εμπειρία της καραντίνας που ζήσαμε όλοι, ακόμα κι όσοι πιστεύουν ότι έχουν απολύτως σώας τας φρένας, είναι σαφώς πιο εξοικειωμένοι πλέον με την παράνοια που κατέλαβε τον πρωταγωνιστή της ταινίας.
1

Πριν από οχτώ χρόνια, το ντοκιμαντέρ "Room 237" αναζωπύρωσε την συζήτηση γύρω από την «Λάμψη» του Κιούμπρικ, φιλοξενώντας μια σειρά από θεωρίες φανατικών της ταινίας σχετικά με το νόημά της. Κάποιες από αυτές σηκώνουν πραγματικά περαιτέρω ανάλυση και μεγάλη κουβέντα, όπως φερ' ειπείν αυτή που αντιμετωπίζει την ταινία ως καταδίκη του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, εκκινώντας από το γεγονός ότι το αχανές στοιχειωμένο ξενοδοχείο της ιστορίας, το Overlook, ήταν χτισμένο πάνω σε χώρο ταφής αυτοχθόνων Αμερικανών (Ινδιάνων, που λέγαμε κάποτε).

Κάποιες άλλες, όσο ψυχαγωγικές κι αν είναι, ανήκουν μάλλον στην κατηγορία της τρελής συνωμοσίας, όπως η θεωρία σύμφωνα με την οποία η ταινία αποτελεί μια απολογία του Κιούμπρικ για την συμμετοχή του στην «σκηνοθεσία» της προσγείωσης του Apollo 11 στη σελήνη το 1969 (γι' αυτό άλλωστε, σύμφωνα με την θεωρία αυτή, εμφανίζεται ο μικρός Ντάνι να φορά στην ταινία ένα φούτερ με την επιγραφή "Apollo 11").

Από όλες τις θεωρίες πάντως που περιστρέφονται ακόμα γύρω από την «Λάμψη» σαράντα χρόνια μετά την πρώτη προβολή της, η πιο ευλογοφανής μοιάζει να είναι αυτή που εκλαμβάνει το ξενοδοχείο ως μεταφορά για τον τρόμο που έχει σπείρει στο διάβα της η ανεξέλεγκτη εξουσία της αμερικανικής ελίτ.

Ο Λέον Βιτάλι, ο άνθρωπος που υπήρξε για πολλά χρόνια το δεξί χέρι του σκηνοθέτη (και έχει παραλληλιστεί με τον Ίγκορ, τον βοηθό του Δρ. Φράνκενσταϊν) είχε χαρακτηρίσει τότε αστείες και ανυπόστατες τις θεωρίες που παρουσιάζονται στο ντοκιμαντέρ, ο σκοπός όμως του "Room 237" δεν ήταν να νομιμοποιήσει κάποια από αυτές, αλλά να αναδείξει την «Λάμψη» ως μεγαλειώδες αίνιγμα που προκαλεί μια σειρά από διαφορετικές προσεγγίσεις στο μυστήριό του, χωρίς να υιοθετεί καμία από αυτές.

40 χρόνια μετά, το μεγάλο αίνιγμα της «Λάμψης» παραμένει Facebook Twitter
H μικρός Ντάνι με την επιγραφή "Apollo 11" στη μπλούζα του πυροδότησε την τρελή θεωρία σύμφωνα με την οποία η ταινία αποτελεί μια απολογία του Κιούμπρικ για την συμμετοχή του στην «σκηνοθεσία» της προσγείωσης του Apollo 11 στη σελήνη το 1969

Όπως έχει συμβεί και με άλλες ταινίες του Κιούμπρικ, ειδικά στο δεύτερο μισό της καριέρας του, η «Λάμψη» αντιμετωπίστηκε αρχικά με αμηχανία, σάστισμα ή ακόμα και εχθρικότητα, ενώ αρνητική ήταν και η αντίδραση του συγγραφέα στο βιβλίο του οποίου βασίστηκε η ταινία, Στίβεν Κινγκ. Σταδιακά όμως, το φιλμ αναγνωρίστηκε από όλους σχεδόν ως κλασική ταινία τρόμου που βλέπεται ξανά και ξανά αποκαλύπτοντας κάθε φορά νέες ενδιαφέρουσες και συναρπαστικές πτυχές.

Παρακολουθώντας την ταινία σε συνθήκες lockdown, μοιάζει με απόκοσμη ηχώ της πιο αγωνιώδους κατάστασης απομόνωσης με τον χρόνο να θολώνει και τις μέρες να μην έχουν όρια αναμεταξύ τους. Μετά από την εμπειρία της καραντίνας που ζήσαμε όλοι, ακόμα κι όσοι πιστεύουν ότι έχουν απολύτως σώας τας φρένας, είναι σαφώς πιο εξοικειωμένοι πλέον με την παράνοια που κατέλαβε τον πρωταγωνιστή της ταινίας.

Από όλες τις θεωρίες πάντως που περιστρέφονται ακόμα γύρω από την «Λάμψη» σαράντα χρόνια μετά την πρώτη προβολή της, η πιο ευλογοφανής μοιάζει να είναι αυτή που εκλαμβάνει το ξενοδοχείο ως μεταφορά για τον τρόμο που έχει σπείρει στο διάβα της η ανεξέλεγκτη εξουσία της αμερικανικής ελίτ. Κατά την ξενάγησή του στον χώρο την επιστασία του οποίου έχει αναλάβει, ο Τζακ Τόρενς πληροφορείται ότι το Overlook υπήρξε «μία από τις τακτικές στάσεις του τζετ σετ» και τόπος αναψυχής για πολλούς «σημαντικούς» ανθρώπους, ανάμεσά τους και τέσσερις πρώην Αμερικανοί Πρόεδροι.

40 χρόνια μετά, το μεγάλο αίνιγμα της «Λάμψης» παραμένει Facebook Twitter
H «Λάμψη» αντιμετωπίστηκε αρχικά με αμηχανία, σάστισμα ή ακόμα και εχθρικότητα, ενώ αρνητική ήταν και η αντίδραση του συγγραφέα στο βιβλίο του οποίου βασίστηκε η ταινία, Στίβεν Κινγκ.

Η βεβήλωση του ινδιάνικου νεκροταφείου πάνω στο οποίο χτίστηκε το θέρετρο μπορεί να αποτελεί το «προπατορικό αμάρτημα», το Κακό όμως αναπτύχθηκε στη συνέχεια αφότου ήδη ήταν εγκατεστημένο στα θεμέλια του ξενοδοχείου. Στο κτίριο ελλοχεύει μια τρομακτική και πανίσχυρη παρουσία – μια «λάμψη» - η οποία γίνεται πιο αντιληπτή σε όσους διαθέτουν μια ειδική ευαισθησία σε μεταφυσικά φαινόμενα, όπως ο Ντάνι και ο σεφ, το πιο τρομακτικό της στοιχείο όμως είναι ότι πρόκειται για μια δύναμη άτρωτη και μη αναστρέψιμη.

Το γεγονός ότι ο Τζακ έχει ξαναβρεθεί εκεί σε άλλη ζωή και τώρα αποπειράται να διαπράξει λίγο-πολύ το ίδιο έγκλημα, αποτελεί ένδειξη ότι η ιστορία θα επαναλαμβάνεται στο διηνεκές στους ίδιους χώρους που οι ισχυροί έκαναν τις διακοπές τους και έπαιρναν τις αποφάσεις τους.

40 χρόνια μετά, το μεγάλο αίνιγμα της «Λάμψης» παραμένει Facebook Twitter
 

Με στοιχεία από τον Guardian

 

Οθόνες
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

American Apparel: Τα βρόμικα μυστικά της πιο ανατρεπτικής εταιρείας των ’00s

Οθόνες / American Apparel: Τα βρόμικα μυστικά της πιο ανατρεπτικής εταιρείας των ’00s

Η American Apparel πουλούσε απελευθέρωση, αλλά πίσω από τις βιτρίνες και το φίνο βαμβάκι το brand ήταν βουτηγμένο στα σκάνδαλα: σεξουαλική παρενόχληση, κατάχρηση εξουσίας και ένα εργασιακό κλίμα που κάθε άλλο παρά cool ήταν.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Movies

Οθόνες / Η σπαρταριστή επιστροφή των «Τρελών Σφαιρών» και 9 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Ο Λίαμ Νίσον δείχνει την κωμική στόφα του, η Άλισον Μπρι και ο Ντέιβ Φράνκο πρωταγωνιστούν στην πιο αναμενόμενη ταινία τρόμου της χρονιάς, η νέα ταινία των αδερφών Νταρντέν και 4 επανεκδόσεις – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
Είδαμε την ταινία που διασκευάζει ο Γιώργος Λάνθιμος

Οθόνες / Η ταινία στην οποία βασίστηκε ο Λάνθιμος: Ένα κρυμμένο νοτιοκορεατικό διαμάντι

Η επικείμενη κυκλοφορία του «Bugonia» στάθηκε αφορμή για να επισκεφτούμε ξανά την κινηματογραφική του πηγή, το cult «Save the Green Planet!», έναν από τους κρυμμένους θησαυρούς του νοτιοκορεατικού σινεμά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
«Αποκάλυψη στους Τροπικούς»: Ένα πραγματικά σπουδαίο ντοκιμαντέρ μόλις ανέβηκε στο Netflix  

Daily / «Αποκάλυψη στους Τροπικούς»: Ένα πραγματικά σπουδαίο ντοκιμαντέρ μόλις ανέβηκε στο Netflix  

Η τελευταία ερευνητική δουλειά της βραβευμένης σκηνοθέτριας Πέτρα Κόστα, είναι ένα υποδειγματικό, υποβλητικό ντοκιμαντέρ με κεντρικό άξονα την καθοριστική συμβολή των Βραζιλιάνων Ευαγγελιστών στην άνοδο του «Τραμπ των Τροπικών» στην εξουσία.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Το «requel» ενός θρίλερ των 90s και 8 ακόμη λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Το requel ενός θρίλερ των ΄90s και 7 ακόμα λόγοι να πάτε σινεμά

Η ανάσταση του «I Know What You Did Last Summer», η νέα ταινία του Φρανσουά Οζόν, η έκπληξη των Καννών «Sorry Baby» και η ταινία που εδραίωσε το άστρο της Μόνικα Μπελούτσι - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ MICHAEL DOUGLAS

Οθόνες / Μάικλ Ντάγκλας: Το ήσυχο αντίο ενός ανήσυχου σταρ

«Nepo baby» πριν καν υπάρξει ο όρος, ο Μάικλ Ντάγκλας βρήκε τη δική του φωνή μέσα από ρόλους που σφράγισαν το Χόλιγουντ, φτάνοντας σε μια καριέρα έξι δεκαετιών γεμάτη σκαμπανεβάσματα και δυνατές στιγμές.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
TAINIES

Οθόνες / Ο ανανεωμένος Superman και 6 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Ένας υπερήρωας, μερικοί επικίνδυνοι καρχαρίες, ένα αμερικανικό ρομαντικό δράμα, μπόλικος σουρεαλισμός και γαλλικό chanson: Το κινηματογραφικό μενού της εβδομάδας έχει από όλα - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
Superman: Ένα αβαρές επεισόδιο κυριακάτικου cartoon

Oθόνες / Superman: Ένα αβαρές επεισόδιο κυριακάτικου καρτούν

Υπερφορτωμένο, κατά διαστήματα απολαυστικό, με μια τετράποδη προσθήκη που θα κάνει τους ζωόφιλους να γαβγίζουν από χαρά, το «Superman» του Τζέιμς Γκαν δεν προσποιείται πως θέλει να προσφέρει τίποτα παραπάνω από δύο ευχάριστες ώρες στο σινεμά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Superman, καρχαρίες και Νταλί από αύριο στους κινηματογράφους

Πολιτισμός / Superman, καρχαρίες και Νταλί από αύριο στους κινηματογράφους

Η πρώτη ταινία του αναγεννημένου διευρυμένου σύμπαντος της DC, ο υβριδικός μεταμεσονύκτιος χαβαλές του «Dangerous Animals» και το χιτσκοκικό «Spellbound», με την ονειρική σεκάνς ανθολογίας που σχεδίασε ο Σαλβαδόρ Νταλί, ξεχωρίζουν από το πρόγραμμα αυτής της εβδομάδας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Νύχτα Αγωνίας: Το trendy δράμα του Χίτσκοκ με τη συμμετοχή του Νταλί

Οθόνες / Νύχτα Αγωνίας: Το trendy δράμα του Χίτσκοκ με τη συμμετοχή του Νταλί

Ο μεγαλοπαραγωγός Ντέιβιντ Ο. Σέλζνικ επιθυμούσε ένα trendy δράμα για την ψυχανάλυση, ενώ ο Άλφρεντ Χίτσκοκ γύρισε άλλο ένα θρίλερ για το σεξ, την ερωτική επιθυμία και τον ρόλο μιας δυναμικής γιατρού, απροστάτευτης σε ένα σεξιστικό ανδροκρατούμενο μικρόκοσμο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ