Σε ένα από τα πιο ιστορικά θέατρα του κόσμου, κάτω από την Ακρόπολη, η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών παρουσιάζει τη σκηνική μουσική του Φέλιξ Μέντελσον για το Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας του Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Προσκαλεί έτσι το κοινό σε ένα ταξίδι στην πιο ποιητική από τις σαιξπηρικές κωμωδίες, με ένα μουσικό έργο που σπανίως παίζεται στο σύνολό του και αποτελεί από μόνο του μια σημαντική στιγμή του Ρομαντισμού στη μουσική.
Τη συναυλία διευθύνει ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Κ.Ο.Α. Λουκάς Καρυτινός, ο οποίος επέλεξε αυτό το έργο για την καλοκαιρινή συναυλία της Ορχήστρας καθώς διαδραματίζεται στο θερινό ηλιοστάσιο, στη μικρότερη νύχτα του χρόνου, όσο διαρκεί ένα όνειρο. Η βραδιά θα συνδυάσει τη δύναμη της μουσικής και της ποίησης: ο ζωντανός λόγος του θεατρικού κειμένου συναντά την παραμυθένια σύνθεση του Γερμανού συνθέτη. Αποσπάσματα από το σαιξπηρικό κείμενο θα αποδοθούν από τον ηθοποιό Δημήτρη Αλεξανδρή, στην πρόσφατη μετάφραση του ποιητή Διονύση Καψάλη.
Η ποίηση του θεάτρου και η φαντασία της μουσικής
Το θεατρικό έργο του Σαίξπηρ, γραμμένο στα τέλη του 16ου αιώνα, θεωρείται ένα από τα πιο πολυσήμαντα και γοητευτικά του. Συνυφαίνει τρεις κόσμους, των αριστοκρατών, των εραστών και των «τεχνιτών», σε ένα δάσος γεμάτο ξωτικά. Με φιλοσοφικό βάθος και χιούμορ, το έργο κάνει ανάγλυφη τη ρευστότητα της αγάπης και την ονειρική φύση του θεάτρου. Η μετάφραση του Διονύση Καψάλη αναδεικνύει τον ποιητικό ρυθμό και την ευφυΐα της σαιξπηρικής γλώσσας. Είναι μια απόδοση που αναδημιουργεί το έργο στα ελληνικά με σεβασμό και φαντασία — ένα πολύτιμο υπόβαθρο για την αφηγηματική διάσταση της βραδιάς.
Σύμφωνα με τον Δημήτρη Αλεξανδρή, αφηγητή σε αυτήν την ιδιαίτερη συναυλία, το γοητευτικότερο στοιχείο του σαιξπηρικού έργου είναι: «το ότι κανείς δεν μπορεί να αντισταθεί στη μεταμορφωτική δύναμη του έρωτα». Το έργο διαδραματίζεται με φόντο την αρχαία Αθήνα, κάνοντας ακόμη πιο ιδιαίτερο το ότι θα ζωντανέψει στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, σα να επιστρέφει το κείμενο στον φυσικό του χώρο.
«Ένα όνειρό μου γίνεται πραγματικότητα»
Μιλώντας για την παράσταση, o Δημήτρης Αλεξανδρής είπε ότι είναι η πρώτη φορά που θα εμφανιστεί στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, έχοντας όμως παίξει πολλές φορές στην Επίδαυρο και σε πολλούς άλλους σημαντικούς ανοιχτούς χώρους. «Aυτοί οι χώροι είναι παράξενα φιλικοί, είναι φτιαγμένοι από ανθρώπους για ανθρώπους». Ενώ η ευθύνη και η αγωνία είναι μεγάλη, η ενέργεια του χώρου και η «παράξενη αυτή φιλικότητα» είναι σημαντικότερες.
Το ίδιο νιώθει και για την πρώτη του συνεργασία με μια συμφωνική ορχήστρα, για την οποία επίσης έχει αγωνία αλλά και μεγάλο ενθουσιασμό. «Ήταν για μένα μια τεράστια έκπληξη που δέχτηκα με πολλή συγκίνηση», είπε. Ο ίδιος λατρεύει τη μουσική, τη θεωρεί ως τη μεγαλύτερη τέχνη – στην οποία κανένας δεν μπορεί να αντισταθεί, όπως άλλωστε και στον έρωτα – και πιστεύει ότι οι πιο μαγικές στιγμές για έναν ηθοποιό έχουν πάντα να κάνουν με τον ρυθμό και με τον ήχο. «Είναι για μένα μια σύμπραξη αναζωογονητική».
Η μουσική του Μέντελσον: ρομαντισμός με σαιξπηρικό πνεύμα
Ο Φέλιξ Μέντελσον έγραψε την αρχική Εισαγωγή το 1826, σε ηλικία μόλις 17 ετών, αποτυπώνοντας μουσικά όλη τη θεατρική ατμόσφαιρα του έργου — τα ξωτικά, τις ρομαντικές παρεξηγήσεις, τη σάτιρα των «τεχνιτών». Αργότερα, το 1843, συνέθεσε ολόκληρη τη σκηνική μουσική κατόπιν βασιλικής εντολής. Ο μαέστρος της συναυλίας Λουκάς Καρυτινός υπογραμμίζει πόσο σπουδαίος συνθέτης υπήρξε ο Μέντελσον, και θεωρεί ότι «εάν δεν είχε πεθάνει σε τόσο νεαρή ηλικία θα μπορούσε να αποτελέσει το αντίπαλο δέος του Βάγκνερ», και ότι ίσως η Ιστορία της μουσικής να είχε εξελιχθεί διαφορετικά.
Η μουσική του Μέντελσον δεν είναι απλώς μια υπόκρουση — είναι ισότιμος «αφηγητής» του έργου. Με κομψότητα, με λυρισμό και χιούμορ, η μουσική φωτίζει χαρακτήρες και καταστάσεις, σχολιάζοντας και εμπλουτίζοντας τη θεατρική δράση. Όπως σημειώνει ο Δημήτρης Αλεξανδρής, «η μουσική ακολουθεί τις μεταμορφώσεις του έργου». Ο ίδιος αισθάνεται ότι η συνύπαρξή του με την ορχήστρα θα είναι μια διαρκής συνομιλία του μαζί της, ένα παιχνίδι ρυθμού και ηχοχρωμάτων: «σαν ο ηθοποιός να είναι άλλο ένα μουσικό όργανο».
«Κι ήταν όλα μια οπτασία», Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας, μτφρ. Διονύση Καψάλη.
Η νυχτερινή σκηνογραφία της πόλης και η φυσική ακουστική του αρχαίου θεάτρου θα αποτελέσουν ιδανικό πεδίο για αυτήν τη συνάντηση των δύο τεχνών, κάτω από τον έναστρο αττικό ουρανό.
Ο Λουκάς Καρυτινός επέλεξε να πλαισιώσει το Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας με ένα αντίστοιχα σπουδαίο έργο, το 3ο Κοντσέρτο για πιάνο του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν. Θα συμπράξει σε αυτό για πρώτη φορά με τον διάσημο Αμερικανό πιανίστα Εμάνουελ Αξ, κάτι που αποτελεί «μεγάλη χαρά για τον ίδιο και μεγάλη τιμή για την Κ.Ο.Α.», μια συνάντηση που κάνει τη βραδιά ακόμη πιο συναρπαστική.
Ωδείο Ηρώδου Αττικού, Σάββατο 28 Ιουνίου, 21.00
Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου
Εισιτήρια more.com
- Facebook
- Twitter
- E-mail
0