Όταν η Αθήνα ήταν οθωμανική επαρχία

Όταν η Αθήνα ήταν οθωμανική επαρχία Facebook Twitter
22

Η Αθήνα πριν από το '21: Ένας απέραντος σωρός ερειπίων ή μια μικρή ολοζώντανη πόλη; Φανταστείτε την Αθήνα μια πόλη σε μέγεθος χωριού, χτισμένη ολάκερη γύρω από τον Βράχο της Ακρόπολης. Ο Παρθενώνας στεγάζει ένα τζαμί, ενώ τα τείχη το καθιστούν κάστρο, όπου κατοικοεδρεύουν σε χαμηλά σπιτάκια ανάμεσα στα αρχαία χαλάσματα φρούραρχοι και φύλακες. Τείχη υπάρχουν και γύρω από την πόλη, εκτός των οποίων ζουν οι αγροτικοί πληθυσμοί, κυρίως Αρβανίτες. Η οδός Πανός, η οποία βρίσκεται –μέχρι σήμερα– κάτω από τη Ρωμαϊκή Αγορά, είναι ο κεντρικός δρόμος της πόλης και γύρω από αυτήν κατοικούν οι πλουσιότεροι και ισχυρότεροι Τούρκοι, ενώ στις πίσω σειρές από αυτούς οι πλούσιοι Έλληνες. Τα αρχοντικά διακοσμούνται συχνά με αντικείμενα και στοιχεία κάθε ιστορικής περιόδου που βρίσκουν στον απέραντο ερειπιώνα, που ήταν η Αθήνα της εποχής. Πιο πίσω ακολουθούν τα φτωχόσπιτα των χαμηλότερων στρωμάτων. Τρία τζαμιά και τρία χαμάμ αλληλοσυμπληρώνονται ώστε να μπορούν οι πιστοί να καθαρίζονται και να εξαγνίζονται προτού προσευχηθούν. Τα δύο παραμένουν ακόμα όρθια, το Φετιχέ Τζαμί και το Τζισταράκη στο Μοναστηράκι. Η πόλη δεν υστερεί σε ορθόδοξες εκκλησίες, καθώς χτίζονται ελεύθερα (αν και δεν επιτρέπεται να χτυπάνε καμπάνες) χάρη στο ότι, όπως λέγεται, ο Μωάμεθ επισκέφτηκε την Αθήνα όχι ως κατακτητής αλλά ως προσκυνητής στο ωραιότερο τζαμί της εποχής του, αυτό της Ακρόπολης, όπως το αποκάλεσε το 1688 ο Τούρκος περιηγητής Εβλιγιά Τσελεμπή.


Μια Αθήνα πολυπολιτισμική που κατοικείται κατά το 1/3 από Τούρκους και κατά τα 2/3 από Έλληνες (σύμφωνα με τον διπλωμάτη Felix Beaujour το 1798) αλλά και Ευρωπαίους που οι Μεγάλες Δυνάμεις στέλνουν ως διπλωματικούς αντιπροσώπους ήδη από τον 17ο αι. Στο παζάρι ακούγονται ελληνικά, τουρκικά, αλβανικά και όχι μόνο, οι άνθρωποι περνάνε ώρες στα καφενεία καπνίζοντας πίπες και πίνοντας καφέ, ζούνε σχετικά αρμονικά μεταξύ τους παρά τις διαφορετικές θρησκείες και γλώσσες, ενώ συχνά τις γιορτές τους τις γιορτάζουν μαζί στα αρχαία ερείπια.

Ο Παρθενώνας στεγάζει ένα τζαμί, ενώ τα τείχη το καθιστούν κάστρο, όπου κατοικοεδρεύουν σε χαμηλά σπιτάκια ανάμεσα στα αρχαία χαλάσματα φρούραρχοι και φύλακες. Τείχη υπάρχουν και γύρω από την πόλη, εκτός των οποίων ζουν οι αγροτικοί πληθυσμοί, κυρίως Αρβανίτες.


Η βλάστηση στη γύρω περιοχή, όπου βόσκουν πρόβατα, είναι πλούσια και τα ποτάμια Ιλισός και Κηφισός χαρίζουν στιγμές δροσιάς στους ντόπιους και βοηθάνε στην καλλιέργεια των πενήντα χιλιάδων ελαιόδεντρων, ενώ τόσο οι χριστιανοί όσο και οι μωαμεθανοί, πιστεύοντας στις αρχέγονες δυνάμεις του νερού, κάνουν εναλλάξ λιτανείες. Ευρωπαίοι περιηγητές και ρομαντικοί ζωγράφοι, Άγγλοι αριστοκράτες που με το τέλος των σπουδών τους κάνουν το grand tour στην Ανατολή αλλά και Γάλλοι ήδη από την εποχή του Λουδοβίκου ΙΔ', του βασιλιά Ήλιου, κάνουν την εμφάνισή τους αναζητώντας το χαμένο μεγαλείο της αρχαίας πόλης των Αθηνών. Όσο περνούν τα χρόνια και με κορύφωση τις αρχές του 19ου αι., λίγο πριν ξεσπάσει η Επανάσταση, το φιλελληνικό κίνημα και ο αριθμός των περιηγητών αυξάνονται σημαντικά. Όπως, φυσικά, και ο αριθμός όσων κατέφθαναν για να λεηλατήσουν τις αρχαιότητες.

Όταν η Αθήνα ήταν οθωμανική επαρχία Facebook Twitter
Το μνημείο του Θρασύλλου. Οικογένεια ορθόδοξων πιστών κατευθύνεται προς την Παναγιά Σπηλιώτισσα. James Stuart (1713-1788) and Nicholas Revett (1720-1804), The antiquities of Athens measured and delineated by James Stuart ... and Nicholas Revett. London: Printed by J. Haberkorn, 1762-1816, II, Chapt. IV.


Η πιο ισχυρή ελληνική οικογένεια γαιοκτημόνων ήταν οι προύχοντες Μπενιζέλοι –των οποίων η οικία διασώζεται στην οδό Αδριανού 96– που είχαν ενεργό ρόλο στα κοινά. Απόγονος της Οσίας Φιλοθέης (1522-1589), της γυναίκας που αφιέρωσε τη ζωή αλλά και την περιουσία της στους φτωχούς και αδύναμους, ο Ιωάννης Μπενιζέλος, άνθρωπος με πνευματικά ενδιαφέροντα και δάσκαλος της Σχολής Ντέκα, στα τέλη του 18ου αι. καταγράφει στην «Εφημερίδα των Αθηνών» του τη δομή και τη λειτουργία της πόλης, τις οικονομικές δοσοληψίες, τη γαιοκτησία, την παραγωγή λαδιού και μελιού που πήγαινε όλη στην Κωνσταντινούπολη, άλλες αγροτικές καλλιέργειες, την παραγωγή κεραμικών στον Κεραμεικό και τον φοροεισπρακτικό μηχανισμό. Χάρη στο έργο του διασώζεται μεγάλο μέρος της καθημερινότητας, όπου περνάνε γλαφυρά και οι διάλογοι Ρωμιών και Τούρκων μέσα από τις προστριβές τους, ενώ στο άλλο αξιόλογο έργο του «Ιστορία των Αθηνών» διηγείται την εξέλιξη της πόλης από την αρχαιότητα. Η οικογένεια Μπενιζέλου συνέβαλε και στην ίδρυση της Φιλομούσου Εταιρείας το 1813 με σκοπό να προστατευτούν οι θησαυροί του ιστορικού τόπου.


Τι θα δούμε στην έκθεση στη Γεννάδειο. Ο ευπατρίδης και συλλέκτης Ιωάννης Γεννάδιος –μακρινός συγγενής της οικογένειας Μπενιζέλου από την πλευρά της μητέρας του–, η συλλογή του οποίου αποτέλεσε τη βάση της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, εντόπισε και αγόρασε χαμένα χειρόγραφα της «Εφημερίδας» και της Ιστορίας αλλά και την ιδρυτική πράξη της Φιλομούσου Εταιρείας, ενώ είχε στην κατοχή του σημαντικά ταξιδιωτικά βιβλία ξένων περιηγητών. Όλο αυτό το υλικό μαζί με έργα τέχνης και ευρήματα, όπως μου τα παρουσίασε στη ξενάγησή της η κ. Ελένη Πυλαρινού, αποτελούν την έκθεση «Οθωμανική Αθήνα, 1458-1833», η οποία συμπληρώνεται από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη αλλά και του Μουσείου της Ιστορίας των Αθηνών – Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία στην πλατεία Κλαυθμώνος.

Όταν η Αθήνα ήταν οθωμανική επαρχία Facebook Twitter
Ποικίλη Στοά. Το τζαμί Τζισδαράκη (ή Κάτω Συντριβανιού). Tο οδοιπορικό του Du Moncelπραγματοποιήθηκε το 1834, στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος. Thιodose Achille Louis vicomte Du Moncel (1821-1888), Vues pittoresques des monuments d'Athθnes. Collection composιe de quatorze grandes planches lithographiιes, d'un panorama de la ville, et d'un texte explicatif avec gravures. Paris: chez Victor Delarue, imprimι par H. Fournier, 1845.


Εξαιρετικά εκθέματα που δίνουν την εικόνα μιας οθωμανικής και πολυπολιτισμικής μικρής Αθήνας, η οποία διοικητικά εξαρτιόταν από την Κωνσταντινούπολη. Ο επισκέπτης θα έχει την ευκαιρία να δει ανάμεσα σε άλλα: Ένα αντίγραφο χάρτη της που ο αυθεντικός βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη, υδατογραφίες και λιθογραφίες του περιηγητή Edward Dodwell που επισκέφτηκε την Αθήνα πρώτη φορά το 1801 και κατέγραψε με camera obscura λεπτομέρειες του τοπίου, ανάμεσά τους και μια υπέροχη πανοραμική εικόνα της πόλης από τον Υμηττό. Όταν επέστρεψε αργότερα με τον Ιταλό ζωγράφο Simone Pomardi αναπαρήγαγαν μαζί περί τα χίλια σχέδια και λιθογραφίες τα οποία συγκαταλέγονται στο δίτομο Classical and topographical tour through Greece during the years 1801, 1805 and 1806 που εξέδωσε στο Λονδίνο το 1819. Συν τοις άλλοις, υπήρξε μάρτυρας, μαζί με τον William Clarke, της λεηλάτησης του Παρθενώνα από τον Έλγιν.


Στην έκθεση δεσπόζουσα θέση έχουν οι λιθογραφίες κτιρίων που χάθηκαν στον χρόνο και εικόνες καθημερινότητας οι οποίες δίνουν μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της Αθήνας εκείνης της περιόδου: Το Μοναστήρι των Καπουτσίνων που βρισκόταν στο Φανάρι του Διογένη, 120 περίπου σχέδια του Παρθενώνα αλλά και άλλων αρχαιοτήτων από τον William Haygarth, η Ακρόπολη με σπιτάκια χτισμένα σε όλο το μήκος και πλάτος του Βράχου, το μνημείο του Φιλοπάππου με περιηγητές και ντόπιους που βόσκουν τα ζώα τους, ο ερειπωμένος Ναός του Αδριανού, η Δωρική Πύλη όπου βρισκόταν και η οικία του διπλωμάτη Gaspary, ο Παρθενώνας με τζαμί του Lοuis Dupré, έργα του Γάλλου πρόξενου Fauvel, λάτρη της αρχαίας Ελλάδας, ο οποίος, με την επιστημονική βοήθεια του μηχανικού Goubault, σχεδίασε τον χάρτη της πόλης. Το μνημείο του Λυσικράτη από τον William Cole, η οικία Μερτρούδ, Γάλλοι έμποροι λαδιού και σαπουνιών, εικόνες από προετοιμασία γάμου, όπου κάνουν την εμφάνισή τους και γυναίκες με παραδοσιακές φορεσιές. Εσωτερικά του περίφημου Πύργου των Αέρηδων, τεκέ της εποχής απ' όπου και ο Χορός των Δερβίσηδων, παραδίπλα ο μεντρεσές, το ιεροδιδασκαλείο από το οποίο έχει απομείνει μόνο η είσοδος. Μια οικογένεια που πηγαίνει να προσκυνήσει στην Παναγιά Σπηλιώτισσα, Πάσχα Ελλήνων στο Θησείο. Δύο αναπαραστάσεις της ζωφόρου του Παρθενώνα, ένα σχέδιο και μια επίχρυση ανάγλυφη μικρογραφία του 1820. Σχέδια-ανάθεση του Μακρυγιάννη στον ζωγράφο Παναγιώτη Ζωγράφο, όπως η «Πολιορκία των Αθηνών» του 1827.

Όταν η Αθήνα ήταν οθωμανική επαρχία Facebook Twitter
Κανάτα με φυτικά μοτίβα αθηναϊκού εργαστηρίου 17ος αι. Από τις ανασκαφές της ΑΣΚΣΑ στην Αρχαία Αγορά της Αθήνας


Από αρχαιολογικά ευρήματα, η έκθεση παρουσιάζει κάποια αντιπροσωπευτικά δείγματα, όπως μια επιτύμβια στήλη γενίτσαρου –χωρίς το τουρμπάνι που υποδείκνυε την τάξη του θανόντος–, από το μουσουλμανικό νεκροταφείο της Ακρόπολης, ένα πιάτο Ιζνίκ κι ένα βάζο κατασκευασμένο στην Αθήνα τεχνικής «μαγιόλικα», κασσίτερος εμφιαλωμένος και γυαλί, μια πίπα καπνίσματος, κουπάκια του καφέ. Επίσης, ένα λεύκωμα του λόρδου Βύρωνα με την μπούκλα του, το χρυσό του ρολόι με μπλε σμάλτο, το στεφάνι από τον τάφο του στο Μεσολόγγι και αναπαραγωγή πορτρέτου της κόρης των Αθηνών Τερέζας Μακρή. Για τον ερευνητή, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα έγγραφα, στα οποία συμπεριλαμβάνονται από συμβόλαια πώλησης ακινήτων μέχρι και περιγραφή βασανιστηρίων Ελλήνων από τις οθωμανικές Αρχές.

Όταν η Αθήνα ήταν οθωμανική επαρχία Facebook Twitter
Ελληνικός γάμος. Armand Charles Caraffe (??-1812), Collection of original pen and ink drawings, some signed by the artist, illustrating Greek and Turkish costume and oriental scenes.
Όταν η Αθήνα ήταν οθωμανική επαρχία Facebook Twitter
Παναγιώτης Ζωγράφος, «Πολιορκία των Αθηνών κατά το 1827» από τα Απομνημονεύματα του στρατηγού Μακρυγιάννη. Υδατογραφία, 1836-1839. Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα
Όταν η Αθήνα ήταν οθωμανική επαρχία Facebook Twitter
Το παζάρι της Αθήνας. Edward Dodwell (1767-1832), Views in Greece from drawings by Edward Dodwell. London: Rodwell and Martin, 1821
Όταν η Αθήνα ήταν οθωμανική επαρχία Facebook Twitter
Πύργος των Αέρηδων. Διακρίνεται ο Μεντρεσές, ιεροδιδασκαλείο των Τούρκων. William Cole (1800-1892), Select views of the remains of ancient monuments in Greece, as at present existing, from drawings taken and coloured on the spot in the year 1833. London, 1835.
Όταν η Αθήνα ήταν οθωμανική επαρχία Facebook Twitter
Χορός των Δερβίσηδων στον Πύργο των Αέρηδων. Edward Dodwell (1767-1832), Views in Greece from drawings by Edward Dodwell. London: Rodwell and Martin, 1821.
Όταν η Αθήνα ήταν οθωμανική επαρχία Facebook Twitter
Η κόρη των Αθηνών, Τερέζα Μακρή, από το T. Allason, 1812. Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα
Όταν η Αθήνα ήταν οθωμανική επαρχία Facebook Twitter
Η ελληνική κυψέλη κατασκευασμένη από ιτιά ή λυγαριά και επιχρισμένη με πηλό ή χώμα. Sir George Wheler (1650-1723), A journey into Greece by George Wheler ... with variety of sculptures. London: W. Cademan, 1682.
Όταν η Αθήνα ήταν οθωμανική επαρχία Facebook Twitter
Το μνημείο του Φιλοπάππου (με πλανόδιο καφετζή). James Stuart (1713-1788) and Nicholas Revett (1720-1804), The antiquities of Athens measured and delineated by James Stuart ... and Nicholas Revett. London: Printed by J. Haberkorn, 1762-1816, III, Chapt. V.
Όταν η Αθήνα ήταν οθωμανική επαρχία Facebook Twitter
Σκίτσο του Fauvel που αναφέρεται σε παράδοση που διέσωσε ο Καμπούρογλου. Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος στα τελευταία του έστησε μια κολόνα και στα θεμέλιά της έδεσε όλες τις αρρώστιες με μετάξια, λογιών-λογιών χρώματα και από κει είπε: «Σαν θα πεθάνω, όποιος αρρωσταίνει να έρθει να δέσει ένα μετάξι στην κολόνα τρεις κόμπους με ό,τι χρώμα έχει η αρρώστια του και να πει: Αι Γιάννη εγώ δένω την αρρώστια μου και η χάρη σου να τη λύσει». Louis Franηois Sιbastien Fauvel (1753-1838), “A bound collection of 74 original pencil drawings... of inscriptions, vases, and architectural fragments in collections of Fauvel... or in various parts of Athens and Attica.”
Όταν η Αθήνα ήταν οθωμανική επαρχία Facebook Twitter
Το Κάστρο της Αθήνας (Atina Kal'as?), ψηφιακή αναπαραγωγή σε πραγματικό μέγεθος χάρτη από το Οθωμανικό Αρχείο της πρωθυπουργίας στην Κωνσταντινούπολη, 1826-7.


«Οθωμανική Αθήνα, 1458-1833»,
Γεννάδειος Βιβλιοθήκη. Σουηδίας 61
Mέχρι τις 30 Ιουνίου. Δευτ., Τρ., Τετ.,
Παρ.: 9.oo-17.00, Πέμ.: 9.oo-20.00, Σάβ.: 9.oo-14.00


Επιμελήτρια έκθεσης: Μαρία Γεωργοπούλου
Επιστημονική συνεργάτιδα:Αλίκη Ασβεστά
Η έκθεση θα είναι ανοικτή τις Κυριακές 21 & 28 Ιουνίου κατά τις οποίες θα πραγματοποιηθούν ξεναγήσεις.

22

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Αρτεμίσια και το πρωτο-φεμινιστικό κεντρί της

Εικαστικά / Η Αρτεμίσια Τζεντιλέσκι ήταν πολύ περισσότερο από μια εκδικήτρια ηρωίδα της ζωγραφικής

Μια νέα έκθεση στο Παρίσι επιχειρεί να αναδείξει το έργο της γενναίας καλλιτέχνιδας της μπαρόκ ζωγραφικής του 17ου αιώνα, με την πρώιμη φεμινιστική προσέγγιση, μέσα από μια φρέσκια οπτική, φωτίζοντας πτυχές πέρα από τη μυθολογία της προσωπικής της τραγωδίας και παρουσιάζοντας έργα της για πρώτη φορά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ
Γύζης, Παρθένης, Τσαρούχης σε μια εξαιρετική έκθεση στα Χανιά

Εικαστικά / Γύζης, Παρθένης, Τσαρούχης σε μια εξαιρετική έκθεση στα Χανιά

Η έκθεση «Διαδρομές στην τέχνη. Έργα από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος» στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων ξεδιπλώνει 150 χρόνια εικαστικής δημιουργίας μέσα από 99 έργα εμβληματικών και σύγχρονων δημιουργών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Ρεπορτάζ / Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Στο βιβλίο του «Ο πλαστογράφος του Φράνκο», ένας ντετέκτιβ από τη Σεβίλλη ισχυρίζεται πως μεγάλα μουσεία, μεταξύ των οποίων και η ελληνική Εθνική Πινακοθήκη, έχουν αγοράσει πιστά αντίγραφα έργων του Ελ Γκρέκο.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μέσα στο εργαστήριο του Χριστόφορου Κατσαδιώτη 

Εικαστικά / Ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης αναδεικνύει το άχρηστο σε τέχνη

Το εργαστήριο του χαράκτη, όπου ξεδιπλώνεται ένα σύμπαν βγαλμένο από κάποιο σκοτεινό παραμύθι, μεταφέρεται προσωρινά σε μια σχεδόν κρυμμένη αίθουσα του μουσείου Μπενάκη, στην οδό Πειραιώς.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Άνοιξε το πολυαναμενόμενο πρώτο μουσείο μετανάστευσης

Εικαστικά / Fenix: Το πρώτο μουσείο μετανάστευσης άνοιξε στο Ρότερνταμ

Τι κοινό έχουν ένα πλοίο που κατασχέθηκε από τη Λαμπεντούζα, ένα κομμάτι του Τείχους του Βερολίνου και δύο γιγάντιες φωτεινές μπλε παντόφλες; Όλα βρίσκουν τη θέση τους στο νέο μουσείο της Ολλανδίας που επικεντρώνεται εξ ολοκλήρου στη μετανάστευση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

Εικαστικά / O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος είναι δυο νεαροί ζωγράφοι και δυο πολύ καλοί φίλοι. Τους έφερε κοντά η αγάπη για τη μυθολογία, την τέχνη και μια ανεξήγητη εμμονή με την Τζένη Χειλουδάκη. Τα έργα τους πραγματεύονται το τραύμα με τρόπο ωμό και βαθύ. Παρά τα όσα θα πίστευαν πολλοί, διαψεύδουν τις φήμες που τους θέλουν ζευγάρι…
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Εικαστικά / Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Η έκθεση με τίτλο «Κοσμική Σκόνη/Άγνωστες Γαίες» αντλεί έμπνευση από την προσωπικότητα και το έργο του Γερμανού αστρονόμου Ιούλιου Σμιτ, διευθυντή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατά τον 19ο αι., και μας προσκαλεί να περιηγηθούμε ανάμεσα σε μακρινούς πλανήτες και σε γήινα, απτά υλικά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Guest Editors / Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Η έκθεση «Caravaggio 2025» αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία για τους λάτρεις της τέχνης να έρθουν σε επαφή με τον ρεαλισμό και τη συναισθηματική δύναμη του ανυπέρβλητου καλλιτέχνη του μπαρόκ, ο οποίος επαναπροσδιόρισε την εικαστική αφήγηση και έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης ζωγραφικής.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Ο Άγγελος Παπαδημητρίου ανάγει το κοινό γούστο σε καλλιτεχνική χειρονομία μεγάλης δυναμικής 

Εικαστικά / Το νέο έργο του Άγγελου Παπαδημητρίου είναι ένα εικονοστάσι για τα όνειρά μας

Ο αγαπημένος καλλιτέχνης επιστρέφει με ένα νέο έργο-εγκατάσταση στην Πινακοθήκη του Μουσείου Βορρέ, έναν χαιρετισμό στην Ελλάδα της Κάλλας και του Καβάφη, του Αττίκ και της Στέλλας Γκρέκα· μιας εποχής μεγάλης ευαισθησίας που έχει πια χαθεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή

Εικαστικά / Η πρώτη μεγάλη έκθεση για τα δικαιώματα των ζώων στο ΕΜΣΤ

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει διοργανώσει το ΕΜΣΤ και για την πρώτη μεγάλη έκθεση με θέμα την ευημερία των ζώων διεθνώς, στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 60 καλλιτέχνες από 25 χώρες (από Ευρώπη, Ασία, Αφρική και Αμερική) – πάνω από 200 έργα καταλαμβάνουν όλους τους ορόφους του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Romaine Brooks: Συμφωνία σε γκρι από μια ξεχασμένη κυρία της ζωγραφικής

Εικαστικά / Romaine Brooks: Η ζωγράφος με το ανδρόγυνο στυλ που έσπασε όλα τα ταμπού της εποχής της

Μια πρωτοπόρος καλλιτέχνιδα που έζησε μια συναρπαστική και αντισυμβατική ζωή, μέσα στη δίνη των «Roaring Twenties», δημιουργώντας τέχνη πέρα από τα κυρίαρχα ρεύματα του καιρού της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Εικαστικά / «Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Ο Michael Rakowitz, χρησιμοποιώντας αντισυμβατικές προσεγγίσεις, ανοίγει έναν διάλογο με έργα συγκινητικά, φανερά πολιτικά, υπενθυμίζοντάς μας την επανάληψη οδυνηρών γεγονότων της Ιστορίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατερίνα Βαγενά: «Δεν καταλαβαίνω γιατί φερόμαστε λες και το να μεγαλώνεις είναι αρρώστια»

Οι Αθηναίοι / «Δεν έκανα την Κιμωλία για τα λεφτά αλλά για να δείξω αυτό που είμαι»

Eίναι η ιδιοκτήτρια της Κιμωλίας, του art café που έγινε σημείο αναφοράς στην Πλάκα. Δηλώνει αυτοδίδακτη στα πάντα και πιστεύει στη δύναμη των ανθρώπων να ξαναγεννιούνται. Η Κατερίνα Βαγενά είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
CHECK ANTISOCIAL

Εικαστικά / Antisocial: Η Φρόσω Πίνη έφερε την τέχνη σε ένα θρυλικό αθηναϊκό αφτεράδικο

Στη στοά της Λεωκορίου, στου Ψυρρή, η Φρόσω με αφοσίωση δίνει ζωή σε έναν χώρο τέχνης που κάνει τους Αθηναίους να φτάνουν στην Cantina Social πιο νωρίς απ’ ό,τι είχαν συνηθίσει — και έτσι, τουλάχιστον, έχουν μαζί τους τα γυαλιά ηλίου· just in case.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Ximena Maldonado Sánchez: «cardón, carmín y ola»

Εικαστικά / «Τα έργα μου δεν είναι φωτογραφίες, ούτε καρτ ποστάλ»

Η 26χρονη Μεξικανή ζωγράφος Ximena Maldonado Sánchez παρουσιάζει σε μία νέα έκθεση στην γκαλερί Bernier/Eliades στην Αθήνα μια τοπιογραφία με κάκτους, υπόγεια νερά και το κόκκινο του πάθους, που θυμίζει έντονα την πατρίδα της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: Όλες οι εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις

Εικαστικά / Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: 24 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Οικολογία, αποικιοκρατία, εξουσία, η σχέση μας με τα ζώα, μετανάστευση, ρατσισμός: Η εικαστική κίνηση της Αθήνας σήμερα αναδεικνύει τα φλέγοντα και επίκαιρα θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εικαστικούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ