Πού πήγαν οι σινεφίλ; Από τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο

Πού πήγαν οι σινεφίλ; Από τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο Facebook Twitter
Τα "Δυο Πρόσωπα του Ιανουαρίου"
29

 

 

Τα εισιτήρια στις ελληνικές αίθουσες είναι, όχι απλώς απογοητευτικά, αλλά αποκαρδιωτικά. Και η ερώτηση "γιατί οι εμπορικές επιδόσεις εμπορικών ταινιών είναι πολύ κάτω του αναμενομένου;" αφορά ανήλικους και μεγάλους.

 

Παρακολουθώ το ελληνικό box office και μένω δύσπιστος μπροστά στους χαμηλότατους αριθμούς και τις φτωχές επιδόσεις ταινιών που φτιάχτηκαν για να προσελκύσουν πολύ κόσμο. Πάρτε για παράδειγμα το σαββατοκύριακο που μας πέρασε. Τα "Δυο Πρόσωπα του Ιανουαρίου" δούλεψαν συμπαθητικά στα θερινά σινεμά, κάνοντας περίπου 20 χιλιάδες εισιτήρια. Ήταν και η μοναδική ταινία που φαινόταν πως είχε τα φόντα να το κάνει, προσελκύοντας το πιο ενήλικο κοινό, εκείνο που περιμένει, λίγο παράλογα, κάτι που να τα συνδυάζει όλα (εξυπνάδα, πρωτοτυπία, λογοτεχνικές καταβολές, δράμα και αγωνία, ατμόσφαιρα και εποχή, τουλάχιστον δυο γνωστούς ηθοποιούς, μεγάλο σκηνοθέτη, και αν είναι δυνατόν κάποιο Όσκαρ), για να κάνουν τον κόπο να βγουν από το σπίτι. Τα 20 χιλιάδες εισιτήρια, ωστόσο, δεν αξίζουν πανηγυρισμών. Θεωρούνται καλά, αναλογικά.


Διότι, αν ρίξετε μια ματιά στη δεκάδα, ο Τομ Κρουζ με μια ακόμη φουτουριστική περιπέτεια δεν έκανε τίποτε, τα δυο παιδικά, το Πως να Εκπαιδεύσετε τον Δράκο Σας και το Maleficent πετάνε μάλλον χαμηλά, το κωμικό γουέστερν του Σεθ Μακφάρλαντ δεν αφορούσε κανέναν, Ο Καθρέφτης της Κολάσεως, που είναι και θρίλερ μεταφυσικό (αγαπημένο είδος για τους φανατικούς) δεν γκέλαρε καθόλου, το Λάθος Αστέρι, αντίθετα με την Αμερική, δεν τράβηξε τις νεαρές, και το Μαζί με το Ζόρι άφησε ασυγκίνητους τους χαβαλέδες.


Τα εισιτήρια στις ελληνικές αίθουσες ακολουθούν σταθερά πτωτική πορεία, και αν δεν απατώμαι, έπεσαν για πρώτη φορά μετά την επέλαση των πολυ-αιθουσών, κάτω από 10 εκατομμύρια μέσα στην περασμένη χρονιά. Κάτι που σημαίνει, πως ο Έλληνας πήγε σινεμά λιγότερο από μια φορά τον χρόνο, κατά μέσο όρο- στις καλές εποχές, είχαμε ξεπεράσει τα 14 εκατομμύρια, και σε ισχνότερες χρονιές, μια ή δύο μεγάλες επιτυχίες σήκωναν το βάρος και βελτίωναν το average, έστω και τεχνηέντως.


Η εύκολη δικαιολογία είναι η κρίση. Δεν υπάρχει αμφιβολία για τον καθοριστικά αρνητικό ρόλο της σε όλο το φάσμα του θεάματος. Ο άνεργος δεν έχει διάθεση για σινεμά- αν και για κάτι πιο μουσικοχορευτικό, υποψιάζομαι πως θα θυσίαζε το υστέρημα.


Η γκρίνια για το ακριβό εισιτήριο ακούγεται εδώ και μερικά χρόνια, αλλά πολλοί αιθουσάρχες-διανομείς αντέδρασαν με τρικ ή πραγματικά καλές προσφορές, με ένα εισιτήριο για δύο άτομα και οικονομικότερες ημέρες εκτός σαββατοκύριακου. Έπρεπε να το είχαν κάνει εδώ και χρόνια, αλλά πάλι καλά που το εφάρμοσαν αναγκαστικά. Η ανταπόκριση ήταν θετική στην αρχή, αλλά, με δεδομένο τον υψηλό φόρο, το σπορ του να διανέμεις ταινίες και να τις προβάλλεις στις αίθουσες, είναι περίπου ασύμφορο. Ο μόνος τρόπος για να κερδίσεις είναι να επενδύσεις σε μια φτηνή παραγωγή (ελληνική ή ξένη) και να ελπίζεις να κόψει πολλά εισιτήρια. Τέτοια περίπτωση σπανίζει πλέον. Από τις πρόσφατες κυκλοφορίες, μόνο το γαλλικό "Θεέ μου, Τι σου Κάναμε", που έχει φτάσει τα 20 χιλιάδες εισιτήρια, κάνει τη διαφορά και χαρίζει χαμόγελα. Συνυπολογίστε όμως και τα υπόλοιπα φιλμ που βγάζει μια εταιρεία διανομής, και που συνήθως περνούν ντούκου μέσα στην πληθώρα της εβδομάδας και χάνονται άκλαυτα. Η πορεία που είχαν ως DVD εξανεμίστηκε και η καριέρα τους στην ιδιωτική τηλεόραση χλώμιασε. Από τη στιγμή που έκλεισε η κρατική τηλεόραση, τα χρέη αυξήθηκαν διότι πακέτα κυρίως καλλιτεχνικών ταινιών που είχαν κανονιστεί, έμειναν μετέωρα και πλέον βρίσκονται σε καθεστώς επαναδιαπραγμάτευσης.


Οι περιστασιακοί λόγοι, όπως οι μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις και ο καιρός, που εμποδίζουν το κοινό από το να πάει στις αίθουσες, υπολογίζονται, αλλά δεν είναι αιτίες από μόνες τους. Πρόσφατα, πήγα στον Ζέφυρο για να δω Λιούμπιτς και η υπεύθυνη στο ταμείο μου έλεγε πως το κοινό των καταξιωμένων επαναλήψεων ταινιών δεν επηρεάζεται από οτιδήποτε άλλο πλην της βροχής. Εδώ όμως μιλάμε για κανονική αποχή, όχι για τις λίγες αίθουσες που το καλοκαίρι αποτελούν πόλους έλξης, ανεξάρτητα από την ποιότητα της ταινίας που προβάλουν, αλλά στην κορύφωση της σεζόν, εκεί που πρέπει να γίνεται συνωστισμός, πλέον η ανταπόκριση είναι μέτρια.
Προσωπικά, νομίζω πως ο Έλληνας δεν απέκτησε ποτέ την πραγματική συνήθεια του να πηγαίνει τακτικά στο σινεμά, δηλαδή ένα cinema-going habit που να αποτελεί μέρος του εβδομαδιαίου προγράμματος του, βρέξει-χιονίσει, χειμώνα-καλοκαίρι. Απόδειξη: μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού είναι όσοι πάνε σινεμά μόνοι τους, και ειδικά σε μεσημεριανές ή απογευματινές ώρες. Στην Ευρώπη και την Αμερική, συμβαίνει συχνότατα. Κατά τον ίδιο τρόπο που κανείς και καμιά στην Ελλάδα δεν διανοείται να φάει μόνος του, και ψάχνει εναγωνίως παρεΐτσα γιά να μην τον πουν κακομοίρη, έτσι σταματάει να πολυπηγαίνει σινεμά, μόλις περάσει ένα ηλικιακό στάδιο, ή μια κρίσιμη φάση (όταν έχει πιάσει δουλειά, παντρευτεί, κτλ). Ακόμη και οι σινεφίλ έχουν αποκτήσει τη στείρα συνήθεια να γκρινιάζουν και να τεμπελιάζουν, σε μια μεμψίμοιρη νοσταλγία: "Δεν βγαίνει τίποτε καλό πια, δεν μπορώ τα multiplex, οι ταινίες αλλάζουν γρήγορα από τις αίθουσες, δεν πήρα καν χαμπάρι ότι βγήκε το τάδε φιλμ...". Και να πεις πως δεν υπάρχει άπλετη πληροφόρηση; Καλύτερο πάρκινγκ; Ευκολότερος τρόπος να βγάλεις εισιτήριο; Τίποτε. Ο κόσμος στην Ελλάδα έχει γυρίσει την πλάτη του στις αίθουσες, και ξεκουνιέται μόνο σε ταινίες-γεγονότα, συνήθως κάποιες οσκαρικές, μετρημένες κωμωδίες, καραμπινάτες περιπέτειες με υπερήρωες στην περίπτωση των πιτσιρίκων, αλλά με μειωμένη διάθεση.


Και η μόνιμη επωδός βαριεστημένα κυριαρχεί: "Δεν θέλω να νταουνιαστώ, να στενοχωρηθώ, αρκετά προβλήματα έχω, πάω να ξεσκάσω..." Κάτι που, φυσικά, είναι μια υπεραπλουστική ανοησία. Ταινίες υπάρχουν πολλές, και σε μια κοινωνία που σκέφτεται με ποικιλία, οφείλουν να χωρέσουν όλες, όπως αντίστοιχα, όλες οι μαζικές ψυχαγωγίες- τα μπουζούκια πάνε καλά, τηρουμένων των αναλογιών, το ίδιο όμως και το Φεστιβάλ Αθηνών, η Στέγη Γραμμάτων και το Μέγαρο, σε ότι τους αναλογεί.


Δεν ξεχνώ το εκτεταμένο παράνομο κατέβασμα ταινιών. Για την πειρατεία θα έχουμε μεγάλη συνέντευξη του γενικού διευθυντή της Εταιρείας Προστασίας Οπτικοακουστικών Έργων, κ. Γιώργου Μίχου, την άλλη εβδομάδα στη LIFO. Και πάλι ωστόσο, δε μου βγαίνει από το νου πως, ακόμη και με ολικό ξερίζωμα των παράνομων sites και μπλοκάρισμα σε οποιονδήποτε τολμήσει να καταναλώσει λαθραία μουσική και σινεμά, το θέμα αφορά τον κοινωνικό ιστό και την παντελή έλλειψη πολιτικής βούλησης. Το κράτος αντιμετωπίζει το σινεμά όπως και τις υπόλοιπες τέχνες: σα να μην υπάρχει, και όταν εμφανιστεί διεθνώς, με ένα ευχαριστήριο τηλεγράφημα. Και το κοινό το έχει κατατάξει στην κατηγορία της επικουρικής διασκέδασης, σαν μια έξοδο που έπεται του φαγητού, της καφετέριας και του μπουζουκιού. Και του Μουντιάλ...

 

 

Οθόνες
29

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Βίκι Κριπς στη LIFO: «Καθένας επιλέγει το δικό του δηλητήριο»

Οθόνες / Βίκι Κριπς: «Καθένας επιλέγει το δικό του δηλητήριο»

Η ηθοποιός που στάθηκε σαν ίση προς ίσο απέναντι σε ολόκληρο Ντάνιελ Ντέι-Λιούις μιλάει στη LiFO σε μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης με αφορμή την κυκλοφορία του «Hot Milk», που συμπεριλαμβάνει γυρίσματα στη χώρα μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Ο ξεχασμένος απαγωγέας Τόνι Κυρίτσης, που ενέπνευσε τον Γκας Βαν Σαντ για το Dead Man's Wire

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «Dead Man’s Wire»: Η χλιαρή επιστροφή του Γκας βαν Σαντ

Μετά από πέντε χρόνια ο Αμερικανός σκηνοθέτης επανέρχεται με την ξεχασμένη ιστορία ενός απαγωγέα, κάνοντας μια βιογραφία με νόημα, που όμως δεν προσθέτει κάτι στη φιλμογραφία του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
To αριστουργηματικό Ran του Κουροσάβα και 8 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Οθόνες / To αριστουργηματικό Ran του Κουροσάβα και 8 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Μια ταινία βασισμένη σε βιβλίο του Στίβεν Κινγκ, η επιστροφή του Ντάρεν Αρονόφσκι, η καλύτερη ταινία του Κουροσάβα σε επανέκδοση και το τέταρτο μέρος της σειράς ταινιών θρίλερ «Το Κάλεσμα» – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
«Η φωνή της Χιντ Ρατζάμπ» ζωντανεύει στη Βενετία

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «Η φωνή της Χιντ Ρατζάμπ» ζωντανεύει στη Βενετία

Έκκληση από τους συντελεστές της ταινίας της Κάουτερ Μπεν Χάνια να σταματήσουν επιτέλους οι δολοφονίες παιδιών στη Γάζα, με αφορμή το σπαρακτικό τηλεφώνημα της 6χρονης Παλαιστίνιας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
A House of Dynamite

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «House of Dynamite»: Η Κάθριν Μπίγκελοου πατάει το κουμπί – και μας κόβει την ανάσα

Με χειρουργική ακρίβεια, η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με Όσκαρ σκηνοθεσίας μας πείθει ανατριχιαστικά για τον επικείμενο πυρηνικό όλεθρο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ο μάγος του Κρεμλίνου

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «Ο μάγος του Κρεμλίνου»: Ο ρυθμιστής του Πούτιν δεν χωρά σε ταινία

Πίσω από το ψυχρό πρόσωπο της εξουσίας, κρύβεται ο ψίθυρος ενός σύγχρονου Ρασπούτιν. Ο Ολιβιέ Ασαγιάς τον ακολουθεί – αλλά μήπως τον πρόδωσε η φόρμα;
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
No other choice

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «No other choice»: Η ταινία που θα οδηγήσει τον Παρκ Τσαν-γουκ στα Όσκαρ

Ο Κορεάτης σκηνοθέτης παραμένει ένας από τους μεγάλους σύγχρονους κινηματογραφιστές, αν και η αντικαπιταλιστική του σάτιρα «No other choice» δεν είναι η καλύτερή του ταινία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Είναι σαν να κάνεις τον Δράκουλα χορτοφάγο»: Γιατί το σέξι τέρας του Φρανκενστάιν που παίζει ο Τζέικομπ Ελόρντι είναι λάθος

Οθόνες / Γιατί το σέξι τέρας του νέου «Φρανκενστάιν» είναι λάθος

Στη διασκευή του κλασικού μυθιστορήματος της Μέρι Σέλεϊ από τον Γκιγιέρμο ντελ Τόρο πρωταγωνιστεί ο «εξωφρενικά όμορφος» Τζέικομπ Ελόρντι στον ρόλο του τέρατος – πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα μια ταινία χωρίς ειρμό. 
THE LIFO TEAM
O Στίβεν Κινγκ στο σινεμά: Οι 10 καλύτερες μεταφορές

Οθόνες / O Στίβεν Κινγκ στο σινεμά: Οι 10 καλύτερες μεταφορές

Είναι εντυπωσιακός ο αριθμός διασκευών του έργου του δημοφιλούς συγγραφέα που θα δούμε στο πανί, στο γυαλί και στο σανίδι, κι αυτό στάθηκε αφορμή για ένα αφιέρωμα στις καλύτερες ταινίες που ενέπνευσαν τα γραπτά του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Φρανκενστάιν: Ένα θεσπέσιο μελόδραμα που σε παρασύρει και σε ματώνει

Ανταπόκριση από τη Βενετία / Φρανκενστάιν: Ένα θεσπέσιο μελόδραμα που σε παρασύρει και σε ματώνει

O Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο θα έκανε την Μέρι Σέλεϊ περήφανη. Ο δικός του Φρανκενστάιν κατορθώνει να μην προδώσει το πνεύμα του πολυδιασκευασμένου μυθιστορήματός της.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
After the Hunt: Το #MeToo στα χέρια του Λούκα Γκουαντανίνο είναι μια μπερδεμένη υπόθεση

Ανταπόκριση από τη Βενετία / After the Hunt: Το #MeToo στα χέρια του Γκουαντανίνο είναι μια μπερδεμένη υπόθεση

Ο Λούκα Γκουαντανίνο νοσταλγεί τη χαμένη τέχνη του διαλόγου, αλλά το After the Hunt χάνει το δίκιο του στην ακαδημαϊκή φλυαρία και τις σεναριακές αστοχίες.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Όλα του γάμου δύσκολα: 10 ταινίες για να δείτε μετά το «Ρόουζ εναντίον Ρόουζ»

Οθόνες / Όλα του γάμου δύσκολα: 10 ταινίες για να δείτε μετά το «Ρόουζ εναντίον Ρόουζ»

Από το «Awful Truth» του Λίο ΜακΚάρεϊ στο «Gone Girl» του Ντέιβιντ Φίντσερ κι από τις μπεργκμανικές «Σκηνές από έναν γάμο» στο «Revolutionary Road» του Σαμ Μέντες, ανατρέχουμε σε δέκα ταινίες για όσους ενώθηκαν ενώπιον Θεού κι ανθρώπων «μέχρι να τους χωρίσει ο θάνατος».   
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
ΒΟΥΓΟΝΙΑ

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «Βουγονία»: Κριτική για τη νέα ταινία του Γιώργου Λάνθιμου

«Είναι περιπέτεια η "Βουγονία", fun και πιο περίπλοκη απ’ ότι δείχνει» - Ο Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος καταγράφει τις εντυπώσεις του από την παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας στο 82ο Φεστιβάλ Βενετίας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Terence Stamp (1938-2025): Ο μάγκας του Λονδίνου που θα γινόταν Τζέιμς Μποντ

Οθόνες / Terence Stamp (1938-2025): Ο μάγκας του Λονδίνου που θα γινόταν Τζέιμς Μποντ

«Το άτακτο αγόρι του βρετανικού σινεμά βρήκε τον δρόμο του σε ώριμες επιλογές, είτε παίζοντας κάποιον αδυσώπητο κακό είτε αφήνοντας τα λακωνικά του διακριτικά σαν στάμπα, όνομα και πράγμα, σε σύντομες εμφανίσεις – εννοείται πως έχει υποδυθεί και τον διάβολο!»
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ