Σε δύο από τις πιο σημαντικές μουσικές ξένες λίστες για τα καλύτερα άλμπουμ του 2016 (του «Fact» και του «Boomkat») βλέπεις ένα ελληνικό όνομα που δεν έχεις ξανακούσει ή ξανασυναντήσει. Η Sophia Loizou, με το άλμπουμ της «Singulacra», μάζεψε τα καλύτερα σχόλια από παντού. Εκτός, όμως, από την περιγραφή/κριτική του άλμπουμ, δεν υπήρχε καμία άλλη πληροφορία γι' αυτήν τη μυστηριώδη –ας το πούμε έτσι– μουσικό. Και όσες συνεντεύξεις κι αν διαβάσεις, το μόνο που θα μάθεις είναι ότι μένει μόνιμα στο Μπρίστολ, όπου και εργάζεται.
Το «Singulacra» είναι η δεύτερη κυκλοφορία της Σοφίας, η οποία είναι μισή Ελληνοκύπρια (από την πλευρά του πατέρα της) και μισή Ιρλανδή (από την πλευρά της μητέρας της). «Μεγάλωσα σε μια μικρή πόλη στα δυτικά του Blackpool, στο Lancashire. Η οικογένειά μου ήταν αρκετά αριστερή και αντικομφορμιστική, αλλά ζούσαμε σε μια μικρή και οπισθοδρομική κοινωνία. Πάντοτε ένιωθα πολύ διαφορετική. Έκανα τον πρώτο μου γιο στα 17 και τότε έφυγα από τη γενέτειρά μου. Η ζωή, όμως, μακριά από την οικογένειά μου ήταν αρκετά δύσκολη. Για να είμαι ειλικρινής, το μεγαλύτερο όνειρό μου ήταν να πάω πάση θυσία σε μια μεγάλη πόλη» μας λέει.
Σήμερα διδάσκει Μουσική Παραγωγή στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, ενώ παράλληλα μεγαλώνει μόνη τα δυο της παιδιά. Δεν μιλάει πολύ για την προσωπική της ζωή. Το πρώτο άλμπουμ που κυκλοφόρησε ήταν σε μορφή κασέτας και είχε τίτλο «Chrysalis». Άρχισε να ασχολείται με την ηλεκτρονική μουσική όταν ήταν 20 χρονών. «Έκανα φροντιστήριο για να μπω στην Καλών Τεχνών τότε και άρχισαν να με ενδιαφέρουν οι οπτικοακουστικές τέχνες. Αγόρασα το πρώτο μου συνθεσάιζερ, ένα Korg X5, και ένα Akai S20 sampler και τα συνέδεσα σε έναν παλιό υπολογιστή που είχα. Τότε, πολύ πριν γίνουν της μόδας τα λογισμικά συνθεσάιζερ και τα samplers, ήταν αρκετά δύσκολο να μάθεις να τα λειτουργείς μόνος σου. Τώρα όλα είναι τόσο εύκολα, το YouTube είναι γεμάτο tutorials. Αν δεν ξέρεις να κάνεις κάτι, είναι εύκολο να μάθεις. Τότε έμαθα να τα χρησιμοποιώ, διαβάζοντας τα εγχειρίδιά τους. Έτσι κατέληξα να σπουδάζω Μουσική Τεχνολογία» αναφέρει.
Από μια άποψη, είναι δύσκολο να σε πάρουν στα σοβαρά αν είσαι γυναίκα. Η τεχνολογία θεωρείται ακόμα ανδρική υπόθεση και ορισμένοι υποθέτουν ότι ακριβώς επειδή είσαι γυναίκα, ξέρεις λίγα πράγματα.
Στο «Singulacra» ασχολείται με τη χορευτική μουσική, αλλά με πιο πειραματική και νοσταλγική διάθεση. Αυτός ο πειραματισμός και η νοσταλγία, ο τρόπος που αντιμετωπίζει τον ήχο γενικότερα, έκανε τον ξένο Τύπο να τη συγκρίνει με τον Burial – ένας όχι και τόσο ελαφρύς χαρακτηρισμός. Έγραψαν επίσης ότι κάνει κάτι σαν «αρχαιολογία του rave» (rave archaeology). Το «rave archaeology» είναι ένας ακόμη νέος μουσικός όρος που χρησιμοποιείται πλέον για το έργο μουσικών που δεν κατατάσσονται ακριβώς σε ένα είδος, όπως ο Burial, o Lee Gamble ή ακόμη και ο Zomby. Για να το πούμε κι αλλιώς, η Loizou κάνει κάτι σαν τον Caretaker, μόνο που αντί για '50s ballroom μουσική, παίρνει samples από jungle χορευτικά κομμάτια και δεν τα παραμορφώνει απλώς, τους αλλάζει κυριολεκτικά τα φώτα. Το αποτέλεσμα είναι ένας ήχος που ακούγεται σαν κάτι εντελώς διαφορετικό, πέρα από τη χορευτική μουσική. Είναι όμως συναρπαστικός και σου κρατάει το ενδιαφέρον.
Για να καταλάβει κανείς τη μουσική της, πρέπει να τη συνδέσει πρώτα με τη σκηνή και το μουσικό είδος με το οποίο ασχολείται και, απ' ό,τι φαίνεται, την έχει σημαδέψει όσο κανένα άλλο. Το ίδιο συμβαίνει με όλους αυτούς τους καλλιτέχνες που βλέπουν νοσταλγικά το παρελθόν ή, καλύτερα, έχουν εμμονή με αυτό, δίνοντας σε αυτή την κατάσταση τον χαρακτηρισμό «hauntology» ή κάποιον άλλο παρεμφερή. Στην περίπτωση της Loizou μιλάμε για hardcore και jungle μουσική.
«Έμαθα μουσική μέσα από το ραδιόφωνο και τα mixtapes, επειδή μεγάλωσα αρκετά απομονωμένη από την τότε σύγχρονη κουλτούρα. Έκανα σκοπό της ζωής μου να ανακαλύψω την underground μουσική και αυτό ήταν αρκετά δύσκολο. Ο πειραματισμός είναι στο επίκεντρο όσων κάνω. Δεν με ενδιαφέρει να δημιουργώ το ίδιο πράγμα συνέχεια. Το "Singulacra" είναι πολύ προσωπικό άλμπουμ. Αντί να κάνω μια στεγνή ακαδημαϊκή εξερεύνηση μιας ιδέας, ήθελα να ξαναβρώ τις χορευτικές και μουσικές μου ρίζες. Η δική μου εμπειρία από το hardcore και το jungle ήταν τα ελευθέρα πάρτι στην εξοχή. Το πνιχτό, μακρινό και υπόγειο μπάσο και οι ρυθμοί που παρασύρονται από τον άνεμο προσδίδουν κάτι πραγματικά αρχαϊστικό και μαγικό σε ένα τέτοιου είδους περιβάλλον. Τα κλαμπ είναι τόσο κλειστοφοβικά, που μοιάζουν σαν να είναι μέρος μιας μηχανής, ένας καθορισμένος χώρος για μια ελεγχόμενη γιορτή. Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από το να βλέπεις τον ήλιο να ανατέλλει ενώ βρίσκεσαι σε ένα τεράστιο πάρτι στην πλαγιά ενός βουνού στην Ουαλία! Αγαπώ επίσης το πειρατικό ραδιόφωνο. Είναι λες και η μουσική μάς ανήκει και πάλι. Πέρα από το οικονομικό κομμάτι, είναι πολύ σημαντικό το ότι βρισκόμαστε, ανταλλάζουμε εμπειρίες και περνάμε καλά. Δεν υπάρχει ο ίδιος παλμός στα κλαμπ ή στο εμπορικό ραδιόφωνο. Εκεί είναι όλα πολύ στεγνά και κωδικοποιημένα. Έχει χαθεί η μαγεία» αναφέρει.
Και αν μιλάει κάπως ακαδημαϊκά, η μουσική της κάθε άλλο παρά ακαδημαϊκή είναι, καθώς αποτυπώνει τα πράγματα που περιγράφει από μια άλλη οπτική.
«Μου αρέσει να υπάρχουν πολλές βερσιόν του ίδιου ηχητικού αντικειμένου. Αυτή είναι μια τεχνική που διατρέχει όλο το "Singulacra". Σήμερα, ένα από τα πιο εντυπωσιακά πράγματα είναι το πόσο γρήγορα οι ιδέες κινούνται, εξαπλώνονται, αλλάζουν και γίνονται κάτι άλλο. Αυτό υπάρχει πολύ έντονα στο άλμπουμ και σε ολόκληρο το έργο μου. Τίποτα δεν έχει πλήρη μορφή. Ιδέες γεννιούνται, αναπτύσσονται και στην πορεία αλλάζουν, δεν μένουν ποτέ σταθερές ή στατικές».
Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι η Loizou είναι από τις λίγες γυναίκες που ασχολούνται με αυτό το είδος, ίσως η μοναδική. Της ζητάω να μου το σχολιάσει.
«Είναι δύσκολο να γνωρίζω εάν θα ήμουν περισσότερο πετυχημένη αν ήμουν άντρας. Είμαι αρκετά τυχερή επειδή έχω φίλους που με στηρίζουν και τυχαίνει να είναι όλοι τους εξαιρετικοί μουσικοί. Δεν αισθάνομαι όμως μέλος ενός συνόλου. Όσοι ξέρω που ασχολούνται με την πειραματική ηλεκτρονική μουσική είναι αποκλειστικά άντρες και αρκετοί από αυτούς είναι φίλοι μεταξύ τους ή ανήκουν σε μια ομάδα ή μια δισκογραφική εταιρεία. Πιστεύω ότι γίνεται μια συλλογική προσπάθεια που τους βοηθάει να ξεκινούν τα πρότζεκτ τους και να νιώθουν σίγουροι για τη δουλειά τους. Θα ήταν υπέροχο να ήμουν μέρος μιας κολεκτίβας ή ενός συνόλου ομοϊδεατών παραγωγών/καλλιτεχνών, αλλά ποτέ δεν βρέθηκα σε αυτήν τη θέση και νομίζω ότι εν μέρει αυτό σχετίζεται και με το γεγονός ότι είμαι γυναίκα αλλά και με το ότι έχω μια οικογένεια που πρέπει να φροντίζω μόνη μου. Έχω ελάχιστο χρόνο για κοινωνικοποίηση. Επίσης, δεν πιστεύω στην απόλυτη κατηγοριοποίηση, ότι κάτι είναι αμιγώς γυναικείο ή αμιγώς αντρικό. Γενικά, πιστεύω ότι αυτά τα πράγματα πρέπει να βασίζονται αποκλειστικά στη μουσική που παίζεις και σε ένα κοινό όραμα. Δεν ξέρω ποια είναι η λύση. Από μια άποψη, είναι δύσκολο να σε πάρουν στα σοβαρά αν είσαι γυναίκα. Η τεχνολογία θεωρείται ακόμα ανδρική υπόθεση και ορισμένοι υποθέτουν ότι ακριβώς επειδή είσαι γυναίκα, ξέρεις λίγα πράγματα. Παρά το γεγονός ότι έχω πτυχίο και μεταπτυχιακό στη Μουσική Τεχνολογία, αναγκάζομαι να δέχομαι υποδείξεις από άνδρες λιγότερο καταρτισμένους από μένα. Προσπαθώ να μην ασχολούμαι πολύ με τέτοιου είδους καταστάσεις, επειδή είναι γελοίες. Επίσης, σταδιακά ανακάλυψα ότι η γνώση μπορεί να λειτουργήσει εναντίον σου. Αν φανεί ότι γνωρίζεις πράγματα, αρκετός κόσμος μπορεί να τρομάξει. Το καλύτερο είναι να είναι απλώς ο εαυτός σου και αν κάποιος έχει θέμα με αυτό, τότε είναι καθαρά δικό του πρόβλημα».
