Το «Εργαστήριο Διλημμάτων» και η Σαρλότ Ράμπλινγκ θα μας εκπροσωπήσουν στη φετινή Μπιενάλε της Βενετίας

Κι ενώ όλοι γιόρταζαν αμέριμνα τα βροχερά τους Κούλουμα, στην Αθήνα, στο Μέγαρο Μουσικής, στήθηκαν κινηματογραφικά πλατό που γνώρισαν στιγμές λάμψης, τέχνης κι ομορφιάς. «Της στείλαμε το σενάριο, της άρεσε και δέχτηκε να παίξει. Έτσι απλά..», λέει ο σκηνοθέτης, Γιώργος Δρίβας. Επιπλέον, η Σαρλότ Ράμπλιγκ, (διότι περί αυτής ο λόγος), δέχτηκε να αγκαλιάσει με την ανεξίτηλη αστερόσκονή της το ελληνικό πρότζεκτ προσφερόμενη αφιλοκερδώς, λέει ο Ορέστης Ανδρεαδάκης. Και το πρότζεκτ δεν είναι άλλο από το «Εργαστήριο Διλημμάτων», το έργο του κου Δρίβα με το οποίο θα εκπροσωπηθεί η Ελλάδα στην φετινή 57η Μπιενάλε της Βενετίας, η οποία ως γνωστόν είναι η μητέρα όλων των Μπιενάλε σύγχρονης Τέχνης και η αενάως γαληνότατη βασίλισσα τους. Ενώ, ο Ανδρεαδάκης, εκτός από καλλιτεχνικός διευθυντής των Φεστιβάλ Κινηματογράφου και Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Θεσσαλονίκης θα είναι φέτος και ο επίτροπος και επιμελητής της συμμετοχής μας στη Βενετία.

Το «Εργαστήριο Διλημμάτων» θα αποτελείται από ένα μεγάλο σκοτεινό λαβύρινθο δύο επιπέδων και μια σειρά από οθόνες, οι οποίες θα παρουσιάζουν αποσπάσματα ενός χαμένου ντοκιμαντέρ που βρέθηκε τυχαία πριν από ένα χρόνο στο Μπουένος Άιρες στο Μουσείο Κινηματογράφου της Αργεντινής. Προς το παρόν, δε γίνεται να αποκαλυφθεί τίποτα περισσότερο γύρω από αυτό το μυστηριώδες ντοκιμαντέρ. Ούτε θα δοθεί πληρέστερη περιγραφή του λαβυρίνθου. Το σασπένς λοιπόν θα μεγαλώνει μέχρι να φτάσει η κατάλληλη ώρα.

Οι προβληματισμοί που ξεκινούν από το έργο του Αισχύλου δεν στέκονται μόνο στην πολιτική και νομική τους πτυχή, αλλά εισχωρούν σε έναν ενδότερο και πιο φλέγοντα τόπο: τον φιλοσοφικό και θεολογικό τους πυρήνα.

Το βασικότερο που πρέπει να συγκρατήσει κάποιος σε αυτό το στάδιο που βρισκόμαστε είναι ότι το «Εργαστήριο διλημμάτων» θα είναι μια αφηγηματική εγκατάσταση. Θα βασίζεται στην τραγωδία του Αισχύλου «Ικέτιδες», η οποία, -με αφορμή το δίλημμα που η τραγωδία θέτει για επιλογή μεταξύ της σωτηρίας του Ξένου και της διατήρησης της όποιας ασφάλειας του Εγχώριου-, επιχειρεί να εκθέσει την αγωνία, την απορία και την σύγχυση ατόμων και κοινωνικών ομάδων όταν καλούνται να διαχειριστούν παρόμοια διλήμματα.

Φωτο: Stephie Grape

Οι «Ικέτιδες» του Αισχύλου είναι το πρώτο λογοτεχνικό κείμενο στην ιστορία της ανθρωπότητας που θέτει το ζήτημα του αιτήματος ασύλου από μια ομάδα ατόμων υπό διωγμό.

Πρόκειται για τις πενήντα παρθένες Δαναΐδες που φεύγουν από την Αίγυπτο για να αποφύγουν τον ανόσιο, όπως λένε, γάμο με τα πρώτα ξαδέλφια τους. Φτάνουν στο Άργος όπου ζητούν άσυλο από τον βασιλιά της πόλης.

Κι έτσι εκείνος βρίσκεται μπροστά σε ένα τεράστιο δίλημμα. Αν βοηθήσει τις ξένες, κινδυνεύει να προκαλέσει πολλά εσωτερικά προβλήματα, όπως θα μπορούσαν να είναι η αναταραχή στον λαό του, η αλλοίωση της –εθνικής, κοινωνικής και θρησκευτικής- φυσιογνωμίας της πόλης, και το ρίσκο ενός πολέμου με τους Αιγύπτιους, οι οποίοι θα έρχονταν να πάρουν πίσω τις Δαναΐδες ικέτιδες.

Αν, όμως ο βασιλιάς δεν τις βοηθήσει, τότε παραβαίνει τους θεοφύλακτους νόμους της Φιλοξενίας και τις αρχές του Δικαίου και του Ανθρωπισμού (έννοιες που τότε μόλις αρχίζουν να αναφαίνονται) και αφήνει τις Ικέτιδες στο έλεος των διωκτών τους, οι οποίοι μπορεί και να τις αφανίσουν.

Φωτο: Stephie Grape

Στο έργο «Εργαστήριο Διλημμάτων» θα παρουσιαστούν τα διλήμματα της τραγωδίας μέσα από αποσπάσματα του ανολοκλήρωτου ντοκιμαντέρ που προαναφέρθηκε και το οποίο βρέθηκε τυχαία (found footage) και καταγράφει ένα άγνωστο επιστημονικό πείραμα. Το πείραμα αυτό γέννησε στην επιστημονική ομάδα που το σχεδίασε, διλήμματα που θυμίζουν τα διλήμματα των ηρώων της τραγωδίας.

Ωστόσο το πείραμα, για άγνωστους λόγους, δεν ολοκληρώθηκε κι έτσι τα αποσπάσματα του άγνωστου ντοκιμαντέρ αποκαλύπτουν σήμερα για πρώτη φορά τις λεπτομέρειές του, τις ελπίδες του Έλληνα καθηγητή που το εμπνεύστηκε και τις διαφωνίες με τους συνεργάτες του.

Αν οι Ικέτιδες δεν ήταν άνθρωποι, αλλά ένας μικρός απειροελάχιστος οργανισμός του Σύμπαντος που κινδύνευε με αφανισμό και ο λαός του Άργους ήταν μία επιστημονική κοινότητα, που έπρεπε να επιτρέψει, ή όχι, την τοποθέτηση αυτού του οργανισμού σε ένα υπάρχον ασφαλές εργαστηριακό περιβάλλον, πώς θα απαντούσε η επιστήμη στο ερώτημα που θέτει η τραγωδία;

Αν η σωτηρία κάποιου που κινδυνεύει μπορεί να σημαίνει την αλλοίωση και την αλλαγή της ζωής μας όπως την ξέρουμε, θα τολμήσουμε να τον σώσουμε;

Οι προβληματισμοί που ξεκινούν από το έργο του Αισχύλου δεν στέκονται μόνο στην πολιτική και νομική τους πτυχή, αλλά εισχωρούν σε έναν ενδότερο και πιο φλέγοντα τόπο: τον φιλοσοφικό και θεολογικό τους πυρήνα.

Φωτο: Stephie Grape

Το «Εργαστήριο Διλημμάτων» συνοδεύεται από σκηνές μιας ταινίας, για τα γυρίσματα της οποίας ήρθε η Σάρλοτ Ράμπλινγκ στην Αθήνα. Μαζί της συμπρωταγωνιστούν οι Γιώργος Κοτανίδης, Κόρα Καρβούνη, Πολύδωρος Βογιατζής, Ρένα Κυπριώτη, Γιάννης Καλοφωλιάς. Στις οθόνες της εγκατάστασης θα εμφανίζεται επίσης ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος. Διευθυντής Φωτογραφίας είναι ο Κλαούντιο Μπολιβάρ, σκηνογράφος ο Ηλίας Λεδάκης, ενδυματολόγος η Εύα Νάθενα και μοντέρ ο Χρήστος Γάκης. Την οργάνωση παραγωγής έχει αναλάβει η Φένια Κοσοβίτσα. Εκτέλεση παραγωγής: BLONDE. Φορέας υλοποίησης του έργου είναι το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.