Το μελανιασμένο μάτι του Φράνσις Μπέικον

Το μελανιασμένο μάτι του Φράνσις Μπέικον Facebook Twitter
0

Μία διεισδυτική ματιά στην τέχνη του Φράνσις Μπέικον θα επιτρέψει στους αναγνώστες και στους λάτρεις του έργου μία νέα πολυσυζητημένη έκδοση 5 τόμων με κεντρικό άξονα το "αθέατο" του καλλιτέχνη, τόσο σε ό,τι αφορά την εργογραφία του, όσο και σε ό,τι αφορά την προσωπική του ζωή. 

Στον επικείμενο υπερπλήρη κριτικό κατάλογο που εκτείνεται σε 1.538 σελίδες, θα παρουσιάζονται συνολικά 584 πίνακες του Μπέικον. Τους περισσότερους από αυτούς το κοινό θα έχει την ευκαιρία να τους δει για πρώτη φορά, καθώς μόνο το 1/3 του έργου του φιλοξενείται σε μουσεία, ενώ τα περισσότερα δημιουργήματα του βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές, στις οποίες, όπως είναι φυσικό, ελάχιστοι έχουν πρόσβαση.  Πρόκειται για ένα πραγματικά φιλόδοξο όσο και δαπανηρό εκδοτικό εγχείρημα, το οποίο χρηματοδοτήθηκε απευθείας από το ίδρυμα "Francis Bacon".

Παρά το γεγονός ότι ο κατάλογος δεν θα εκδοθεί πριν από τις 30 Ιουνίου, ωστόσο παρουσιάστηκε χθες στο Σόχο  -στη γειτονιά που ο Μπέικον συνήθιζε να πίνει τα ποτά του και που αισθανόταν σαν σπίτι του- ως ένα εκδοτικό γεγονός που θα επιτρέψει να γίνει αντιληπτή η εξέλιξη της τέχνης του και η επιρροή της διαχρονικά στη σύγχρονη κουλτούρα. Ο Martin Harrison, συγγραφέας και επιμελητής της έκδοσης αφιέρωσε 10 χρόνια από τη ζωή του στο συγκεκριμένο πρότζεκτ, ταξιδεύοντας ατέλειωτα και επιμένοντας με στοχοπροσήλωση στην αναζήτηση άγνωστων έργων του Κέβιν Μπέικον. 

 

Όσο για την αθέατη, σαδομαζοχιστική πλευρά του Μπέικον, αυτή, κατά τον επιμελητή, παρουσιάζεται σε μία αυτοπροσωπογραφία του 1972, την Αυτοπροσωπογραφία με Τραυματισμένο Μάτι. Οι φήμες ήθελαν τον καλλιτέχνη να απολαμβάνει τα χτυπήματα στο πρόσωπο, παρέκκλιση, την οποία ως μαζοχιστής, δεν έβρισκε ανάρμοστη, λέει ο Harrison.

 

Και ήταν τόσο φροντισμένη αυτή του η αναζήτηση, που όπως αποκάλυψε, μόνο ένα έργο διέφυγε από αυτόν τον υπερπλήρη κριτικό κατάλογο: Το έργο με τον τίτλο "Head with Raised Arms" (του 1955), ένα έργο για το οποίο κατά το παρελθόν ο Harrison είχε εκφράσει τη θλιμμένη βεβαιότητα ότι "υπάρχει κάπου πάνω στη γη", αλλά στάθηκε αδύνατο να το εντοπίσει. Όπως είναι γνωστό, το συγκεκριμένο χαμένο έργο του Μπέικον τελευταία φορά είχε εντοπιστεί στο Τορίνο πριν από 50 χρόνια και μετά χάθηκαν τα ίχνη του... 

 

Σύμφωνα με τον συγγραφέα και επιμελητή, αυτός ο κατάλογος θα προσφέρει μία ειλικρινή ματιά τόσο στην τέχνη και τη δουλειά του Μπέικον, όσο και στην προσωπική του ζωή: θα δούμε τι πραγματικά ζωγράφιζε ο Μπέικον και όχι τι πιστεύει ο κόσμος τόσα χρόνια μετά ότι ζωγράφιζε, λέει χαρακτηριστικά ο Harrison. 

 

Οι περίεργες, κάποτε απολύτως συμπλεγματικές και ενοχικές σχέσεις του με άντρες παρουσιάζονται εδώ με ειλικρίνεια, απογυμνωμένες από εικασίες και υπογραμμίζονται από τις παρατηρήσεις του επιμελητή, ο οποίος αναφέρει ότι μόνο 11 πίνακες αναπαριστούν ζευγάρια αντρών σε ερωτικές συνευρέσεις, ενώ παρατίθενται άλλοι 18 πίνακες γυμνών γυναικών. Βέβαια, ο Harrison παραδέχεται ότι παραπέμπουν περισσότερο σε ανδρόγυνες μορφές, γεγονός που κάνει ακόμη πιο δύσκολη την ακριβή "ιχναλάτηση" των προθέσεων του καλλιτέχνη

Όσο για την αθέατη,σαδομαζοχιστική πλευρά του Μπέικον, αυτή, κατά τον επιμελητή, παρουσιάζεται σε μία αυτοπροσωπογραφία του 1972, την Αυτοπροσωπογραφία με Τραυματισμένο Μάτι.  Οι φήμες ήθελαν τον καλλιτέχνη να απολαμβάνει τα χτυπήματα στο πρόσωπο, παρέκκλιση, την οποία ως μαζοχιστής, δεν έβρισκε ανάρμοστη, λέει ο Harrison. Μάλιστα, θεωρεί το μελανιασμένο μάτι του, ακριβώς σε αυτόν τον πίνακα, ως ένα αυτοβιογραφικό σύμβολο. 

Ο ίδιος στην παρουσίαση, προχώρησε και σε ακόμη μία αποκάλυψη, προϊόν της πολυετούς έρευνας του γύρω από τη ζωή και το έργο του καλλιτέχνη. Το γεγονός, δηλαδή, πώς ως σύντροφος του George Dyer, ο Μπέικον είχε εκφράσει την επιθυμία να βιαστεί. "Εκείνος ήθελε να τον βιάσει ο Dyer, τη στιγμή που ο σύντροφός του ήθελε πιο τρυφερά πράγματα από αυτή τη σχέση". 

Αναφορές έγιναν επίσης στις περίπλοκες σχέσεις ανάμεσα στον Μπέικον και τον Λούσιαν Φρόιντ. Ο πρώτος είχε ζωγραφίσει τον Φρόιντ για περισσότερες από 16 φορές και μεταξύ των ετών 1951 και 1973 και παρά το γεγονός ότι διέκοψαν, όταν ο Φρόιντ ήρθε αντιμέτωπος με τα σημάδια που είχαν προξενήσει στον Μπέικον τα χτυπήματα από τον φίλο του, Peter Lacy, ενώ περιγράφονται κι άλλες μάλλον σοκαριστικές σκηνές πνιγμών και έντονων καταστάσεων.

 

Το άλλο εντυπωσιακό στοιχείο που κατάφερε να εντοπίσει και να εντάξει στον κατάλογο του ο Harrison, ήταν ένα τρίπτυχο του Μικ Τζάγκερ του 1982, το οποίο ανήκει σε ιδιωτική συλλογή. Παρά το ότι ο Μπέικον δεν ήταν φανατικός της ροκ μουσικής σκηνής, ωστόσο η περσόνα του αρχηγού των Rolling Stones τον είχε συναρπάσει. Στην έκδοση επίσης, ο απαιτητικός αναγνώστης και κυρίως ο γνώστης της ιδιαίτερης, κάποτε σκοτεινής τέχνης του Μπέικον, θα βρει πολυάριθμα πορτρέτα του Robert και της Lisa Sainsbury, από τους πρώτους που στήριξαν οικονομικά την δημιουργική πορεία του καλλιτέχνη. 

Βέβαια, παρά τις πολύχρονες προσπάθειες του Harrison να εντοπίσει το σύνολο του έργου του Μπέικον, η "εξαφάνιση" 600 έργων του δεν είναι κάτι που μπορεί να περάσει ασχολίαστο. Κάποια από αυτά τα έργα, ο Μπέικον τα είχε δώσει στον ιταλό εραστή του, Cristiano Lovatelli Ravarino. 10 από αυτά τα έργα είχαν διατεθεί προς πώληση πριν από έναν μήνα στη Herrick Gallery στο Λονδίνο και σε τιμές που ξεπερνούσαν τις 750.000 λίρες. 

 

Όσο για το έργο που "κλείνει" την εντυπωσιακή αυτή έρευνα - έκδοση; Πρόκειται για ένα ημιτελές πορτρέτο, που ο Μπέικον άρχισε να σχεδιάζει λίγο πριν τον θάνατο του το 1992. Το συγκεκριμένο έργο είχε βρεθεί στο εργαστήριο του και εκτιμάται ότι, αν ολοκληρωνόταν, θα ήταν ακόμη μία αυτοπροσωπογραφία, εικασία με την οποία διαφωνεί ο Harrison, λέγοντας χαρακτηριστικά, ότι δεν είναι καθόλου σίγουρος για την ταυτότητα του άντρα, που απεικονίζεται σ' αυτό το μισοτελειωμένο πίνακα.  

 

Ακόμη και έτσι, ωστόσο, ακόμη και μετά από μία τόσο πλήρη εργασία πάνω στο έργο και τη ζωή του Φράνσις Μπέικον, υπάρχουν ακόμη στρώσεις μυστηρίου και άγνωστης αλήθειας, που αναδύεται από κάθε έργο του, γνωστό ή κρυμμένο σε κάποια ιδιωτική συλλογή, "πολιτογραφημένο" σε κάποια γκαλερί του κόσμου ή "αχαρτογράφητο" σε έρευνες που συνεχίζονται γύρω από τα κομμάτια της ακούραστης δουλειάς του. 

Το μελανιασμένο μάτι του Φράνσις Μπέικον Facebook Twitter
Francis Bacon, 1980. Φωτό: Jane Bown/Guardian News & Media.
Το μελανιασμένο μάτι του Φράνσις Μπέικον Facebook Twitter
Στο συγκεκριμένο κατάλογο, για πρώτη φορά ίσως, δίνεται μία πειστική εξήγηση για τις κακοποιημένες αυτοπροσωπογραφίες του Φράνσις Μπέικον .

Ιnfo:

Η κυκλοφορία του καταλόγου με τίτλο "Francis Bacon: Catalogue Raisonné, 5 vols.", αναμένεται να κυκλοφορήσει στις 30 Ιουνίου 2016, από το "Francis Bacon Estate" 

Εικαστικά
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ξεκινάει το Back to Athens 2025

Εικαστικά / Back to Athens: Ο ετήσιος εικαστικός θεσμός επιστρέφει στο Μέγαρο Ησαΐα

Με κεντρική θεματική «Η διαίρεση της ζωής», το Back to Athens 2025 παρουσιάζει 30 εκθέσεις, εγκαταστάσεις, performance και προβολές από καλλιτέχνες και επιμελητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Takis: Αρχαϊκός καλλιτέχνης, προφήτης, μάντης, μάγος. Σίγουρα μοναδικός

Εικαστικά / Takis: Αρχαϊκός καλλιτέχνης, προφήτης, μάντης, μάγος. Σίγουρα μοναδικός

Με μια μεγάλη έκθεση σε δύο μέρη, στην Αθήνα και στην Άνδρο, το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή γιορτάζει τα εκατό χρόνια του Takis, μίας από τις σημαντικότερες σημαντικότερες προσωπικότητες της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας εικαστικής σκηνής.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα τοιχογραφία με τη ζωή των σεξεργατριών σε έναν δρόμο του Μεταξουργείου

Εικαστικά / Μια νέα τοιχογραφία για την αόρατη ζωή των σεξεργατριών στην οδό Ιάσωνος

Η διεθνής εικαστικός Paulina Olowska δημιουργεί μια τοιχογραφία στον πεζόδρομο του Μεταξουργείου για τις γυναίκες και γειτόνισσές της με τις οποίες καλημερίζεται και πίνει καφέ.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο ζωοπλάστης γλύπτης Ευριπίδης Βαβούρης (1911-1987) 

Εικαστικά / Ευριπίδης Βαβούρης: Πέρα από το «Λαγωνικό» της Φωκίωνος Νέγρη

Ο δημιουργός του γνωστού αγάλματος της Κυψέλης υπήρξε ένας στοχαστικός γλύπτης της Αθήνας με αξιόλογη πορεία, που απέδιδε πειστικά και με μεγάλη ευαισθησία τα κατοικίδια ζώα. Μια επίσκεψη στο ατελιέ του, που έχει διατηρηθεί σε άψογη κατάσταση, αποτέλεσε το ερέθισμα για να τον ανακαλύψουμε και να τον επανεκτιμήσουμε. 
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Εικαστικά / Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Μια σειρά από εκθέσεις σημαντικών καλλιτεχνών χαρακτηρίζουν την έναρξη του καλοκαιριού. Από τα Plásmata 3 της Στεγης έως την αναδρομική έκθεση του Takis κι από τη Marlene Dumas έως την Charline von Heyl.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μαρλέν

Εικαστικά / Marlene Dumas: «Η τέχνη είναι πάντοτε μια πράξη εναντίον της βίας»

Η κορυφαία Νοτιοαφρικανή ζωγράφος παρουσιάζει την πρώτη ατομική της έκθεση στην Ελλάδα, στην οποία τα έργα της διαλέγονται με αρχαιότητες από τις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πρόδρομος Τσιαβός: «Στην παρουσία μας στον δημόσιο χώρο ο στόχος μας δεν είναι απλά να κάνουμε μια έκθεση αλλά να ακούσουμε, να συζητήσουμε, να αφήσουμε κάτι πίσω μας»

Plāsmata 3 / Πρόδρομος Τσιαβός: «Στόχος μας δεν είναι απλά να κάνουμε μια έκθεση, αλλά να αφήσουμε κάτι πίσω μας»

Ο επικεφαλής Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας του Ιδρύματος Ωνάση μιλά με υπόκρουση τα ασταμάτητα τιτιβίσματα των πουλιών που έρχονται από τα σκιερά δέντρα του Πεδίου του Άρεως.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Ραλλού Μάνου, ο Γρηγόρης Σεμιτέκολο και η Ναυσικά Πάστρα σε μια συνάντηση με τη σύγχρονη τέχνη σε ένα εργοστάσιο στον Πειραιά

Εικαστικά / Η Ραλλού Μάνου, ο Γρηγόρης Σεμιτέκολο και η Ναυσικά Πάστρα «συνομιλούν» με τη σύγχρονη τέχνη

Οι τρεις Έλληνες πρωτοπόροι καλλιτέχνες που στιγμάτισαν την ελληνική δημιουργία, σε μια απρόσμενη διαγενεακή συνάντηση με τη Sagg Napoli και τον Mungo Thomson, σε ένα εργοστάσιο στον Πειραιά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
PLASMATA 3 TOPIC

Plāsmata 3 / Plāsmata 3: «Ο πιο σύντομος δρόμος είναι πάντα ο λιγότερο ενδιαφέρων»

Η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, καλλιτεχνική διευθύντρια του Ιδρύματος Ωνάση, επιμελείται μαζί με την ομάδα της Στέγης μια έντυπη «ξενάγηση» στην έκθεση «Plāsmata 3: We’ve met before, haven’t we?», που παρουσιάζεται στο Πεδίον του Άρεως.
THE LIFO TEAM