Δουλεύοντας σε τομείς όπως η εικαστική τέχνη, η μόδα, το animation και αλλού, ο άνθρωπος που είναι γνωστός ως «ο Warhol της Ιαπωνίας», ο διάσημος εικαστικός Τακάσι Μουρακάμι, αναγνωρίζεται για τις ζωντανές εικόνες και τους εμβληματικούς χαρακτήρες του, όπως το χαμογελαστό λουλούδι και ο Mr. DOB. Ο ιδιοφυής καλλιτέχνης παρουσιάζει στο The Broad, ένα μουσείο σύγχρονης τέχνης στο Λος Άντζελες, την έκθεση με τίτλο «Takashi Murakami: Stepping on the Tail of a Rainbow».
Η έκθεση περιλαμβάνει 18 έργα που καλύπτουν όλη την καριέρα του. Υπάρχουν γλυπτά, πίνακες ζωγραφικής, ταπετσαρίες και καθηλωτικές εγκαταστάσεις. Οι οπαδοί του έργου του καλλιτέχνη θα αναγνωρίσουν την οπτική του γλώσσα και θα δουν πώς αυτή αναπτύσσεται και αλλάζει με την πάροδο των χρόνων, ενώ καταφέρνει να διατηρεί πάντα μια ξεχωριστή φωνή.
Στο ευρύ φάσμα μέσων που χρησιμοποιεί διακρίνεται για τη χρήση του χρώματος, την ενσωμάτωση μοτίβων από την ιαπωνική παραδοσιακή και λαϊκή κουλτούρα, τις επίπεδες/γυαλιστερές επιφάνειες και το περιεχόμενο που θα μπορούσε να περιγραφεί ταυτόχρονα ως χαριτωμένο, ψυχεδελικό ή σατιρικό. Μεταξύ των πιο γνωστών επαναλαμβανόμενων μοτίβων του είναι τα χαμογελαστά λουλούδια, ο κύριος DOB, τα μανιτάρια, τα κρανία, η βουδιστική εικονογραφία και τα σεξουαλικά συμπλέγματα της κουλτούρας otaku.
Ένα από τα πιο διάσημα έργα του Μουρακάμι, γνωστό ως «Hiropon», φέρνει στο φως τη σχέση του με την κουλτούρα των otaku. Το γλυπτό που δημιουργήθηκε το 2001 λέγεται ότι δείχνει την «κουλτούρα otaku και την παράξενη, σοκαριστική σεξουαλικότητά της σε πλήρη ισχύ».
Ο Μουρακάμι εξέφρασε από νωρίς την απογοήτευσή του για την έλλειψη μιας αξιόπιστης και βιώσιμης αγοράς τέχνης στη μεταπολεμική Ιαπωνία. Σε μεγάλο βαθμό για τον λόγο αυτό, διαμόρφωσε μια στρατηγική σύμφωνα με την οποία θα εδραιωνόταν πρώτα στον δυτικό κόσμο της τέχνης και στη συνέχεια θα προσπαθούσε να εδραιωθεί στην Ιαπωνία, δημιουργώντας ένα νέο είδος αγοράς τέχνης.
Αφού κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα στοιχεία της «υψηλής» τέχνης ήταν στην καλύτερη περίπτωση μπερδεμένα, άρχισε να εστιάζει στη «χαμηλή» κουλτούρα της Ιαπωνίας, ιδίως στα anime και τα manga, και στην ευρύτερη υποκουλτούρα των otaku. Το καλλιτεχνικό του ύφος και τα μοτίβα του (χαριτωμένοι/ενοχλητικοί χαρακτήρες τύπου anime που αποδίδονται με έντονα χρώματα, επίπεδες και ιδιαίτερα γυαλιστερές επιφάνειες, γλυπτά από φιγούρες anime σε φυσικό μέγεθος) προήλθαν από αυτήν τη στρατηγική.
Ο Μουρακάμι εξέφρασε από νωρίς την απογοήτευσή του για την έλλειψη μιας αξιόπιστης και βιώσιμης αγοράς τέχνης στη μεταπολεμική Ιαπωνία. Σε μεγάλο βαθμό για τον λόγο αυτό, διαμόρφωσε μια στρατηγική σύμφωνα με την οποία θα εδραιωνόταν πρώτα στον δυτικό κόσμο της τέχνης και στη συνέχεια θα προσπαθούσε να εδραιωθεί στην Ιαπωνία, δημιουργώντας ένα νέο είδος αγοράς τέχνης.
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Τόκιο. Από πολύ νωρίς ήταν θαυμαστής των anime και των manga (και ήλπιζε να εργαστεί στη βιομηχανία κινουμένων σχεδίων). Φοίτησε στο Πανεπιστήμιο Τεχνών του Τόκιο για να αποκτήσει τις δεξιότητες σχεδίασης που ήταν απαραίτητες για να γίνει animator, αλλά τελικά ειδικεύτηκε στη Nihonga, το «παραδοσιακό» στυλ της ιαπωνικής ζωγραφικής που ενσωματώνει παραδοσιακές ιαπωνικές καλλιτεχνικές συμβάσεις, τεχνικές και θέματα. Πήρε το μεταπτυχιακό του το 1988.
Δυσαρεστημένος με την κατάσταση της σύγχρονης τέχνης στην Ιαπωνία, άρχισε να δουλεύει στο πνεύμα της κοινωνικής κριτικής και της σάτιρας. Το περίφημο έργο του «My Lonesome Cowboy», ένα γλυπτό ενός γυμνού χαρακτήρα anime με ξανθά αγκαθωτά μαλλιά με ένα λάσο από σπέρμα να τον περιτριγυρίζει, πωλήθηκε για 15.100.000 δολάρια σε δημοπρασία του οίκου Sotheby's στη Νέα Υόρκη το 2008 και είναι το πιο ακριβό του έργο.
Με έμπνευση από την ιαπωνική κουλτούρα, άρχισε επίσης να αναπτύσσει το δικό του ποπ είδωλο, τον Mr. DOB, το οποίο αργότερα θα εξελισσόταν σε μια μορφή αυτοπροσωπογραφίας, το πρώτο από πολλά ατελείωτα μεταβαλλόμενα και επαναλαμβανόμενα μοτίβα που παρατηρούνται σε όλο του το έργο.
Η Ιαπωνία δεν υποδέχτηκε καλά τα έργα του και ο Μουρακάμι με μια υποτροφία στο Στούντιο PS1 στη Νέα Υόρκη εμπνεύστηκε από δυτικούς σύγχρονους καλλιτέχνες όπως ο Anselm Kiefer και ο Jeff Koons. Ίδρυσε ένα μικρό στούντιο, το οποίο, μαζί με το Hiropon Factory στην Ιαπωνία, αποτέλεσε τον πρόδρομο της εταιρείας του KaikaiKiki.
Το 2000, δημοσίευσε τη θεωρία του «Superflat» στον κατάλογο της ομώνυμης ομαδικής έκθεσης που επιμελήθηκε για το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Λος Άντζελες. Η θεωρία υποστηρίζει ότι υπάρχει μια κληρονομιά επίπεδων, δισδιάστατων εικόνων από την ιστορία της ιαπωνικής τέχνης στα manga και τα anime.
Αυτό το στυλ διαφοροποιείται από τη δυτική προσέγγιση ως προς την έμφαση στην επιφάνεια και τη χρήση χρωματικών επιπέδων. Το Superflat λειτούργησε επίσης ως σχόλιο για τη μεταπολεμική ιαπωνική κοινωνία στην οποία, όπως υποστηρίζει ο Μουρακάμι, οι διαφορές στην κοινωνική τάξη και το λαϊκό γούστο έχουν «ισοπεδωθεί», παράγοντας μια κουλτούρα με ελάχιστη διάκριση μεταξύ «υψηλού» και «χαμηλού».
Η πρακτική του περιλαμβάνει την επανάχρηση στοιχείων που συνήθως θεωρούνται «χαμηλής» ή υποπολιτισμικής αξίας και την παρουσίασή τους στην αγορά της «υψηλής» τέχνης, ενώ παράλληλα τα παρουσιάζει ως εμπορεύματα, όπως βελούδινα παιχνίδια και μπλουζάκια, καθιστώντας τα διαθέσιμα σε πιο προσιτές τιμές.
Το 2002, μετά από πρόσκληση του σχεδιαστή Marc Jacobs, ξεκίνησε τη μακροχρόνια συνεργασία του με την εταιρεία μόδας Louis Vuitton. Επαναπροσδιόρισε το μονόγραμμα της εταιρείας και σημείωσε τεράστια εμπορική επιτυχία, πράγμα που τον έκανε διάσημο παγκοσμίως, ακόμα και στην πατρίδα του. Συνέχισε να συνεργάζεται με ποπ σταρ, σκηνοθετώντας βίντεο και ταινίες μικρού μήκους, δουλεύοντας συστηματικά για την αλλοίωση της εικόνας της τέχνης που την έβρισκε άκαμπτη και επιτηδευμένη.
Συνεργάστηκε με τον Κάνιε Γουεστ, την Κίρστεν Ντανστ, τον Φαρέλ και τον Βέρτζιλ Άμπλο και τον Μάρτιο του 2019 η Μπίλι Έιλις κυκλοφόρησε το ένα από τα δύο επίσημα μουσικά βίντεο για το «You should see me in a crown», σε δική του σκηνοθεσία και animation. Η συνεργασία του με τον Juice WRLD δεν μπόρεσε να ολοκληρωθεί, λόγω του αιφνίδιου θανάτου του νεαρού ράπερ.
Στη διάρκεια της πανδημίας, το 2020, η Supreme κυκλοφόρησε ένα Box Logo Tee με έργα τέχνης του Μουρακάμι και όλα τα έσοδα διατέθηκαν στη HELP USA, που στηρίζει τους νέους και τις οικογένειες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα έλλειψης στέγης κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19.
Ανάμεσα στα έργα της έκθεσης είναι και ο ογκώδης πίνακας με τίτλο «In the Land of the Dead, Stepping on the Tail of a Rainbow». Είναι εμπνευσμένος από τους ζωγράφους του 18ου αιώνα Soga Shohaku και Ito Jakuchu και μιλάει για την πεποίθηση του Μουρακάμι ότι πρέπει να ενημερώνουμε το παρόν μας «προσεγγίζοντας νέες και εναλλακτικές αλήθειες στη δημιουργία εικόνων, μιμούμενοι υπάρχουσες μορφές ή στυλ».
Η επαυξημένη πραγματικότητα συμπληρώνει την έκθεση. Χρησιμοποιώντας το Instagram ενώ οι επισκέπτες βλέπουν τα έργα στην έκθεσή του και στο Broad γενικότερα, οι ψηφιακοί χαρακτήρες του θα εμφανίζονται και θα αναμειγνύουν την πραγματικότητα με έναν ψηφιακό κόσμο.
Η έκθεση «Takashi Murakami: Stepping on the Tail of a Rainbow» θα διαρκέσει έως τις 25 Σεπτεμβρίου 2022.