#7 Α! Με έχει απασχολήσει και εμένα ο εποικισμός στη Σιβηρία και στις Αρκτικές περιοχές. Τα αρχαιολογικά ευρήματα χρονολογούν πολιτισμό μέχρι και 20.000 χρόνια πίσω. Ας μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για περίοδο των παγετώνων με νομαδικές φυλές από κυνηγούς-συλλέκτες που επιβίωναν με το κυνήγι μεγάλων ζώων (π.χ. μαμούθ!). Η μετακίνηση μάλιστα γινόταν και «διά ξηράς» από την Ασία στη Βόρειο Αμερική με οικισμούς σε Γροιλανδία και Αλάσκα. Το ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον όμως κατά τη γνώμη μου είναι η νεότερη ιστορία εποικισμού της Σιβηρίας που προωθούσαν από τον 18ο αιώνα οι Τσάροι. Ο εποικισμός εντείνεται με τα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας (τα γνωστά, αλλά στην ουσία άγνωστα γκουλάγκ γιατί μόλις στο τέλος του 20ου αιώνα η Δύση απέκτησε πρόσβαση στα Ρωσικά κρατικά αρχεία) στη Βορειοανατολική Σιβηρία που επέβαλε το Σταλινικό καθεστώς σε εγκληματίες και «εχθρούς του λαού». Επρόκειτο για αχανείς αραιοκατοικημένες εκτάσεις αλλά με τεράστιο πλούτο και αποθέματα σε πολύτιμα μέταλλα, κυρίως χρυσό, σε πετρέλαιο, ξυλεία και άνθρακα. Πέρασαν περίπου 20 εκατ. στρατοί σκλάβων, άνδρες, γυναίκες και παιδιά μεταξύ των οποίων εύποροι αστοί. Στο πλαίσιο της ταχείας εκβιομηχάνισης της χώρας, ήταν αναγκασμένοι να δουλεύουν νυχθημερόν σε ορυχεία, στα δάση της Τάιγκα, σε βιομηχανικές μονάδες και κατασκεύαζαν δρόμους και κτήρια υπό συνθήκες εξαθλίωσης. Το ερώτημα γιατί κάποιοι παρέμειναν εκεί μετά το 1954-56 γίνεται με αυτά τα δεδομένα πιο πολύπλοκο.