Μια δύσκολη νόσος, που απαιτεί μαγνητική τομογραφία για να διαγνωστεί, θα παρακολουθείται στο μέλλον με μια απλή εξέταση αίματος, η οποία θα «μετρά» τη δραστηριότητά της, εντοπίζοντας έναν νέο βιοδείκτη. Κάπως έτσι, οι βιοδείκτες, μετά την ογκολογία, όπου αποτελούν πλέον πολύτιμο εργαλείο, εισχωρούν δυναμικά στην πολλαπλή σκλήρυνση για να αποκαλύψουν την «αόρατη» εξέλιξη της νόσου πολύ πριν εμφανιστεί η προκαλούμενη επιδείνωση των συμπτωμάτων. Στην προκειμένη περίπτωση, το τεστ αίματος θα μετρά τα ελεύθερα νευροϊνίδια, τα οποία θα προέρχονται από τη «σιωπηλή» απομυελίνωση του νευράξονα των νευρικών κυττάρων.
Η ανακοίνωση για το νέο check point που αναμένεται να μπει στην κλινική πράξη για να διευκολύνει την έγκαιρη θεραπευτική παρέμβαση στην πολλαπλή σκλήρυνση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του 34ου Συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Θεραπεία και την Έρευνα στην Πολλαπλή Σκλήρυνση (ECTRIMS), στο Βερολίνο.
Κι ενώ οι εξελίξεις τρέχουν στον τομέα της ανάπτυξης νέων διαγνωστικών εργαλείων για τη νόσο με τα χίλια πρόσωπα, όπως αποκαλείται η πολλαπλή σκλήρυνση, εμπλουτίζεται και το οπλοστάσιο με θεραπείες, άλλοτε ενέσιμες κι άλλοτε σε χάπι, που προσφέρουν τη δυνατότητα εξατομικευμένης αγωγής για κάθε πάσχοντα.
Όπως εξηγεί ο καθηγητής Νευρολογίας του Πανεπιστημίου του Καναδά Xavier Montalban, με τη βοήθεια του βιοδείκτη διαγιγνώσκεται ο βαθμός απομυελίνωσης των νευρικών κυττάρων μέσα από τη μέτρηση της συγκέντρωσης των νευροϊνιδίων στο αίμα του ασθενή. Ο νέος βιοδείκτης, που προστέθηκε στον αλγόριθμο του θεραπευτικού στόχου ως 5ο σημείο στο λεγόμενο «NEDA 5», συμπληρώνει το πλαίσιο παρακολούθησης της πολλαπλής σκλήρυνσης, το οποίο είναι εξίσου σύνθετο με την ίδια την αυτοάνοση νόσο.
Ο νέος πενταπλός θεραπευτικός στόχος «NEDA 5» είναι η απουσία των υποτροπών, των νέων βλαβών στη μαγνητική τομογραφία και της εξέλιξης της σωματικής αναπηρίας, η μειωμένη απώλεια εγκεφαλικού όγκου και η χαμηλή συγκέντρωση νευροϊνιδίων στο αίμα.
Στην πράξη, μέσα από αυτούς τους παράγοντες αξιολόγησης αρχίζει πιο νωρίς η θεραπεία στους πρωτο-θεραπευόμενους ασθενείς κι επίσης εντοπίζεται έγκαιρα η ανάγκη αλλαγής της θεραπείας, προκειμένου ο ασθενής να ανταποκριθεί καλύτερα.
Κι ενώ οι εξελίξεις τρέχουν στον τομέα της ανάπτυξης νέων διαγνωστικών εργαλείων για τη νόσο με τα χίλια πρόσωπα, όπως αποκαλείται η πολλαπλή σκλήρυνση, εμπλουτίζεται και το οπλοστάσιο με θεραπείες, άλλοτε ενέσιμες κι άλλοτε σε χάπι, που προσφέρουν τη δυνατότητα εξατομικευμένης αγωγής για κάθε πάσχοντα.
Στο «βαρύ πυροβολικό» για την αντιμετώπιση της πολλαπλής σκλήρυνσης περιλαμβάνεται το ενδοφλέβιο natalizumab της Biogen που χορηγείται σε ασθενείς με υψηλή δραστηριότητα νόσου. Μια δοκιμασμένη πρώτης γραμμής θεραπεία για τη συχνότερη μορφή της πολλαπλής σκλήρυνσης, τη λεγόμενη υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα, είναι το χάπι του φουμαρικού διμεθυλεστέρα, επίσης της Biogen, το οποίο χορηγείται δύο φορές την ημέρα, διατηρώντας ιδιαίτερα χαμηλό τον αριθμό των υποτροπών στα 9 χρόνια για τους νεοδιαγνωσμένους ασθενείς.
Όσο λιγότερες οι υποτροπές τόσο μικρότερος ο κίνδυνος επιδείνωσης της νόσου και μετάβασης του ασθενή στη δευτεροπαθώς προϊούσα μορφή, για την οποία δεν υπάρχει ακόμα θεραπεία. Και οι έρευνες δεν σταματούν εδώ, με το μονοκλωνικό αντίσωμα opicinumab της Biogen να διερευνάται για το κατά πόσο μπορεί να γυρίσει πίσω τη φυσική πορεία της νόσου και να επιδιορθώσει την απομυελίνωση. Αυτό θα είναι το επόμενο check point, εκεί όπου θα γραφτεί η νίκη των επιστημόνων σε έναν σύγχρονο, ψυχρό και σκληρό πόλεμο με την πολλαπλή σκλήρυνση.