Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Βιβλιοθήκη ΑΣΚΤ: Η μεγαλύτερη εκπαιδευτική βιβλιοθήκη τέχνης

Η βιβλιοθήκη με την πλούσια ιστορία έχει διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην τεκμηρίωση θεμάτων νεοελληνικής τέχνης.

Βιβλιοθήκη ΑΣΚΤ: Η μεγαλύτερη εκπαιδευτική και ερευνητική βιβλιοθήκη τέχνης

Μ

Μέσα στους χώρους της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, αριστερά μας, βρίσκεται η βιβλιοθήκη της, το μόνο κτίριο που δημιουργήθηκε εκ του μηδενός σε αντίθεση με τα υπόλοιπα που υπήρξαν προϋπάρχοντες βιομηχανικοί χώροι. 

Η Βιβλιοθήκη της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, είναι η μεγαλύτερη ειδική εκπαιδευτική και ερευνητική βιβλιοθήκη τέχνης και με κεντρικό ρόλο στην τεκμηρίωση θεμάτων νεοελληνικής τέχνης. 

Η ιστορία της παλαιότερης και μεγαλύτερη βιβλιοθήκη εικαστικών τεχνών στην Ελλάδα ξεκινά από τις απαρχές του «Σχολείου των Τεχνών», το 1837 και εκείνη την εποχή η συλλογή των βιβλίων δε διαχωρίζεται από «τας συλλογάς προπλασμάτων, προτύπων, εικόνων». Το 1863 για πρώτη φορά ξεχωρίζει η βιβλιοθήκη από τις άλλες συλλογές.

Το 1910 στο διαχωρισμό της περιουσίας με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο σημειώνονται «τα υπάρχοντα καλλιτεχνικά βιβλία» τα οποία ανήκουν πια στο «Σχολείον των Καλών Τεχνών» το οποίο έχει «ίδιαν βιβλιοθήκην».

Έργο της Σουζάνας και του Δημήτρη Αντωνακάκη η νέα Βιβλιοθήκη καταλαμβάνει χώρο 4.700 τ.μ. σε δύο ορόφους. Ο πωρόλιθος και το γυμνό μπετόν συνυπάρχουν και συνδέονται λειτουργικά και αισθητικά με το φυσικό ξύλο και τους ακατέργαστους μαρμάρινους όγκους που χρησιμεύουν σαν τραπέζια, καθίσματα αλλά και σαν βιβλιοστάτες στις σιδερένιες κατασκευές των βιβλιοθηκών.

Τη δεκαετία του ’30 η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών περιλαμβάνει «Καλλιτεχνικήν Βιβλιοθήκην μετ’αναγνωστηρίου». Μέχρι το 1995 η βιβλιοθήκη στεγαζόταν στο κτηριακό συγκρότημα της Α.Σ.Κ.Τ. της οδού Πατησίων 42, σε χώρο 36τ.μ., οπότε και μεταφέρθηκε στα κτήρια της οδού Πειραιώς 256 σε χώρο 630τ.μ. στον οποίο λειτουργούσε μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2016. 

Έργο της Σουζάνας και του Δημήτρη Αντωνακάκη η νέα Βιβλιοθήκη καταλαμβάνει χώρο 4.700 τ.μ. σε δύο ορόφους. Ο πωρόλιθος και το γυμνό μπετόν συνυπάρχουν και συνδέονται λειτουργικά και αισθητικά με το φυσικό ξύλο και τους ακατέργαστους μαρμάρινους όγκους που χρησιμεύουν σαν τραπέζια, καθίσματα αλλά και σαν βιβλιοστάτες στις σιδερένιες κατασκευές των βιβλιοθηκών.

Η Βιβλιοθήκη της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, είναι η μεγαλύτερη ειδική εκπαιδευτική και ερευνητική βιβλιοθήκη τέχνης και με κεντρικό ρόλο στην τεκμηρίωση θεμάτων νεοελληνικής τέχνης. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Ο επισκέπτης φτάνοντας στο χώρο υποδοχής αναγνωρίζει τα βιομηχανικά στοιχεία ως αναφορά στον τόπο στον οποίο βρίσκεται η βιβλιοθήκη, όσο και στα έπιπλα και τα ράφια που σχεδιάστηκαν από τον αρχιτέκτονα Διονύση Σοτοβίκη, ενώ συμβολικό χαρακτήρα έχει το μικρό δέντρο ελιάς στην υποδοχή.

Στο ισόγειο υπάρχει πλήρως εξοπλισμένο με σύγχρονα οπτικοακουστικά συστήματα μικρό αμφιθέατρο για πολλαπλές χρήσεις που λειτουργεί και ανεξάρτητα από τη βιβλιοθήκη, ψηφιακή βιβλιοθήκη, βιβλιοστάσια και αναγνωστήριο.

Στον πρώτο όροφο υπάρχουν βιβλιοστάσια, διάσπαρτα αναγνωστήρια σε μικρότερες περιοχές μελέτης, ένα αίθριο με μαρμάρινα τραπέζια που λειτουργεί επίσης σαν αναγνωστήριο.

Περίπου δέκα φορές μεγαλύτερη από την προηγούμενη περιλαμβάνει περίπου 80.000 τόμους βιβλίων, πάνω από 5000 τόμους οπτικοακουστικού υλικού και μια εξαιρετικά μεγάλη και διαρκώς ενημερωμένη συλλογή περιοδικών τέχνης, ελληνικών και ξένων κυρίως από τη δεκαετία του ’60.

Στο δεύτερο όροφο φιλοξενείται η πλούσια βιβλιοθήκη/αρχείο του διακεκριμένου ιστορικού τέχνης Χρήστου Ιωακειμίδη με 5000 τόμους. Πρόκειται για μια μοναδική δωρεά που έκανε πριν το τέλος της ζωής του και επέβλεψε προσωπικά και η μόνη συλλογή που βρίσκεται σε χώρο ανεξάρτητο  από τις υπόλοιπες δωρεές που βρίσκονται ενσωματωμένες στη γενικότερη συλλογή.

Ο επισκέπτης φτάνοντας στο χώρο υποδοχής αναγνωρίζει τα βιομηχανικά στοιχεία ως αναφορά στον τόπο στον οποίο βρίσκεται η βιβλιοθήκη. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Η Δούκισσα της Πλακεντίας Σοφία ντε Μαρμπουά δώρισε από τους πρώτους στη βιβλιοθήκη μια σημαντική συλλογή βιβλίων τέχνης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η βιβλιοθήκη λειτουργεί κυρίως ως  βιβλιοθήκη εικόνας, με ένα μεγάλο ποσοστό των βιβλίων να είναι εικονογραφημένο και να αναφέρεται κυρίως στα εικαστικά.

Η Βιβλιοθήκη της ΑΣΚΤ είναι ανοιχτής πρόσβασης. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί οποιοσδήποτε να την επισκεφθεί, να «χαζέψει» τα ράφια, να διαλέξει τα βιβλία και να τα διαβάσει. 

Δεν μπορεί όμως να τα δανειστεί, προνόμιο που έχουν τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας της σχολής. Ωστόσο όλοι οι χρήστες μπορούν να φωτογραφίσουν, να φωτοτυπίσουν, να σκανάρουν αυτό που τους ενδιαφέρει και να χρησιμοποιήσουν τους υπολογιστές και τα αναγνωστήρια. 

Στη βιβλιοθήκη αυτή φτάνουν Έλληνες και ξένοι και όποιος ενδιαφέρεται με οποιονδήποτε τρόπο για την τέχνη. Στα αναγνωστήρια μελετούν οι σπουδαστές της ΑΣΚΤ και κάθε λογής ερευνητές και φιλότεχνοι.

Στο ισόγειο υπάρχει πλήρως εξοπλισμένο με σύγχρονα οπτικοακουστικά συστήματα μικρό αμφιθέατρο για πολλαπλές χρήσεις που λειτουργεί και ανεξάρτητα από τη βιβλιοθήκη, ψηφιακή βιβλιοθήκη, βιβλιοστάσια και αναγνωστήριο. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Σημαντική είναι η Ειδική Συλλογή της βιβλιοθήκης που περιλαμβάνει σπάνιο και πολύτιμο πληροφοριακό υλικό όπως: Περιοδικά τέχνης του 19ου αιώνα, Tο περιοδικό «Cahiers d'art»του Christian Zervos, Tο δωδεκάτομο έργο με αρχαιολογικές αποτυπώσεις από την Αίγυπτο και την Αιθιοπία : «Denkmäler aus Aegypten und Aethiopien: / herausgegeben und erläutert von C. R. Lepsius, Berlin, Nicolaische Buchhandlung [1849-56], Χαρακτικά του μουσείου του Λούβρου (πρόκειται για μια μεγάλη συλλογή διάσημων έργων που είχαν μεταφερθεί σε χαρακτικά προκειμένου να τα βλέπει το κοινό). 

Εξαιρετικά σπάνια θεωρούνται τα χαρακτικά του Γ. Κεφαλληνού και των μαθητών του (όπως οι λευκόμορφες λήκυθοι που για πρώτη φορά παρουσίασε η LIFO), Βιβλία με πρωτότυπα έργα καλλιτεχνών, Artists' books κ.α. Σημαντική είναι η συλλογή του ιστορικού αρχείου που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, μαθητολόγια, πρακτικά συνεδριάσεων διοικητικών οργάνων της Σχολής, διοικητικά έγγραφα, και φωτογραφικό υλικό μέχρι το 1975. Επίσης διαθέτει μια πλούσια συλλογή αφισών και προσκλήσεων από εκθέσεις που διοργανώνει η σχολή ή άλλες στις οποίες συμμετέχουν καθηγητές ή και φοιτητές.

Η Βιβλιοθήκη επιδιώκει να συμβάλει στην ευρύτερη ενίσχυση της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης και στην ανάπτυξη της έρευνας στο χώρο της Ιστορίας της Τέχνης και το προσωπικό της εξυπηρετεί με μεγάλη προθυμία. 

Υπάρχει site, με πληροφορίες και αναρτημένους καταλόγους στα ηλεκτρονικά βιβλία μπορείτε να αναζητήσετε τίτλους που καλύπτουν το γνωστικό πεδίο της τέχνης και των ανθρωπιστικών επιστημών και να ανακτήσετε το πλήρες κείμενό τους. Ο κύριος κατάλογος περιλαμβάνει όλο το έντυπο και οπτικοακουστικό υλικό της βιβλιοθήκης. Επίσης μπορείτε να αναζητήσετε βιβλιογραφία τέχνης σε μια ομάδα επιλεγμένων μεγάλων βιβλιοθηκών τέχνης που συμμετέχουν στο WorldCat.

Κάτοψη του χώρου. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Στον πρώτο όροφο υπάρχουν βιβλιοστάσια και διάσπαρτα αναγνωστήρια σε μικρότερες περιοχές μελέτης. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Tα έπιπλα και τα ράφια που σχεδιάστηκαν από τον αρχιτέκτονα Διονύση Σοτοβίκη. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Η βιβλιοθήκη λειτουργεί Δευτέρα - Πέμπτη 8:30 - 19:00 τους χειμερινούς μήνες και έως τις 16.00 τους θερινούς και την Παρασκευή 8:30 - 16:00.