Μα, δεν είπα, όμως, ότι οι φτωχοί σφαγίασαν τους πλούσιους, τελεία και παύλα (αν και οι φτωχοί Hutu εθνικιστές, πράγματι, δυναμιτίστηκαν εναντίον των Τούτσι και των μετριοπαθών Hutu), ούτε η επιδίωξή μου ήταν να χρησιμοποιήσω ένα αυστηρό πλαίσιο μαρξιστικής λογικής. Συμφωνώ στο ότι υπάρχουν και άλλοι κανόνες στο όλο θέμα άλλωστε.Αυτό που είπα ήταν ότι i. κατά την συνύπαρξη αιώνων (κι έχοντας ίδια γλώσσα και παραδόσεις) υπήρχαν πολλές ενδογαμίες με αποτέλεσμα να μην υπάρχει πολύ αυστηρό αντικειμενικό (ανθρωπολογικό) κριτήριο φυλής/tribe (*) για αρκετούς Ρουαντέζους-Μπουρουντέζους κι ότι ii. οι αποικιοκράτες ανάγκασαν ανθρώπους να καταγραφούν σαφώς, διαθέτοντας ένα απλοϊκό σύστημα απογραφής με μεγάλο περιθώριο λάθους, ενδεχομένως αφού βασίζονταν σε οικονομικά και οπτικά κριτήρια "by owning ten or more cattle a Hutu could become a Tutsi and vice versa". Επιπροσθέτως οι άποικοι ήρθαν και "πάτησαν" πάνω σε κάποιες υπάρχουσες δομές (το γεγονός ότι οι Τούτσι ήταν παραδοσιακά της κτηνοτροφίας -πιο εύποροι- «ελίτ», ενώ οι Χούτου αγρότες) τις οποίες και ενίσχυσαν σε συστηματικό βαθμό, θεωρώντας του Τούτσι, καυκασοειδής (χαμίτες)και ανώτερους, ενώ τους Χούτου, Νέγρους καικατώτερους, κάτι που προώθησαν στην εκπαίδευση και την διοίκηση. (*) ο πλούσιος Xoύτου, μπορούσε να παντρευτεί γυναίκα Τούτσι και τα παιδιά τους να θεωρούνται Τούτσι, ενώ ένας έκπτωτος οικονομικά Τούτσι, αν παντρευόταν γυναίκα Χούτου, τα παιδιά τους θα θεωρούνταν Χούτου. Αν, δε, ένας καλοστεκούμενος Τούτσι επέλεγε γυναίκα Χούτου, τα παιδιά τους θα θεωρούνταν Τούτσι και αν μία γυναίκα Τούτσι δεν έβρισκε άνδρα Τούτσι και κατέληγε σε Χούτου ,τα παιδιά τους θα θεωρούνταν Χούτου. Δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν υπάρχουν socioeconomic κριτήρια σε όλο αυτό, γι’ αυτό η φυλή, ως ένα βαθμό, είναι κατασκευή. Και απ' την άλλη όταν κυνηγάς να σφάξεις κάποιον στον δρόμο με την ματσέτα και τα κριτήριά σου είναι -ας πούμε- μόνο εμφανισιακά, έχοντας στο μυαλό σου ότι οι μεν μοιάζουν έτσι και οι δε γιουβέτσι, προφανώς θα καταλήξεις να σκοτώσεις και αρκετό κόσμο που δεν εμπίπτει στα στερεότυπα, είτε λόγω mixed heritage είτε επειδή, απλά, δεν εμπίπτει στα στερεότυπα.Διεφθαρμένες κυβερνήσεις, επιρροές από άλλες χώρες, δολοφονίες πολιτικών αρχηγών, εκμετάλλευση των φτωχών, μαύρα πρόβατα, εκδίκηση, φυλετικές διαφορές, πραγματικότητα και «κατασκευή», αλήθεια και ψέματα, όλα ένας πολύ κακός αχταρμάς, με τα ανείπωτα αποτελέσματα…http://teaching.quotidiana.org/our/2006/rwanda/class.htmlhttp://www.bbc.com/news/world-africa-13431486__«The Dividing of a Continent: Africa's Separatist Problem»Europe's arbitrary post-colonial borders left Africans bunched into countries that don't represent their heritage, a contradiction that still troubles them today.https://www.theatlantic.com/international/archive/2012/09/the-dividing-of-a-continent-africas-separatist-problem/262171/(Ορθώς επισημαίνεται. Επίσης άλλες περιοχές με τέτοια προβλήματα η Μέση Ανατολή, Ινδία – Πακιστάν κ.λπ.)
