Είναι βλακώδες να λέμε ότι μπορούμε να απεμπλακούμε από το διαδίκτυο. Όπως παλιότερα ήταν βλακώδες να λέμε ότι μπορούμε να ζήσουμε χωρίς τηλέφωνο. Το μεγαλύτερο μέρος των εκκρεμοτήτων, υποχρεώσεων, δραστηριοτήτων και επικοινωνίας του δυτικού κόσμου εξυπηρετείται ή διεκπεραιώνεται μέσω εφαρμογών, μέιλ, μηνημάτων στο messenger, Facebook και ούτω καθεξής.
Είναι, όμως, και καθαρή τρέλα να πιστέψει κανείς ότι είναι ακριβώς ό,τι ανεβάζει στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης: λίγο έως πολύ –και εκτός συγκεκριμένων εξαιρέσεων τερατώδους ειλικρίνειας – ο κόσμος στα social media και ειδικά ο κόσμος που προωθεί μία συγκεκριμένη περσόνο, στην πραγματικότητα είναι ένα άλλο άτομο, από αυτό που παρουσιάζει στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης.
Πώς αυτό δεν οδηγεί στον παραλογισμό; Σύμφωνα με άρθρο του Oliver Burkeman στον Guardian καλό είναι να γίνονται μικρά διαλείμματα από την online ζωή μας, που μας κρατούν σε απόσταση από όλη αυτή την κριτική και την εξ αποστάσεως αλληλεπίδραση που κάποτε μπορεί να μετατραπεί σε τεράστιο βάρος και βραχνά στην ψυχολογία και σε αυτό που πραγματικά είμαστε.
"Ακόμη και εγώ που γράφω αυτά που γράφω, πολλές φορές έχω πιάσει τον εαυτό μου να σκέφτεται ότι οφείλει να σχολιάσει ένα μεγάλο γεγονός στα social media. Λες και το Twitter περιμένει τη δική μου άποψη γι' αυτό το οτιδήποτε που έχει συμβεί", γράφει ο Burkeman
Ο ίδιος αναφέρει το παράδειγμα της αμερικανίδας δημοσιογράφου Virginia Heffernan, καθώς και το βιβλίο της «Μαγεία και Απώλεια: Το Ίντερνετ είναι τέχνη», η οποία πριν από λίγο καιρό έκανε κάτι πραγματικά έξυπνο: έφτιαξε μία περσόνα στο Twitter, θεομίσητη και ανάλγητη, η οποία έγραφε ακριβώς ό,τι σκεφτόταν η ίδια χωρίς καμουφλάζ και άφηνε ακριβώς αυτή την περσόνα να απορροφά όλο το μίσος και την κακή κριτική, τη στιγμή που εκείνη απολάμβανε τα ταξίδια της, τα παιχνίδια με τ’ ανίψια της και την υγιή κομιλφό παρουσία της στις σελίδες των social media που διατηρούσε με το πραγματικό της όνομα.
Βέβαια, η Heffernan ήξερε είτε ως πραγματικό πρόσωπο είτε ως περσόνα να ζυγίζει λέξεις και καταστάσεις κάτι που δεν συμβαίνει σε όλους, με αποτέλεσμα παρεξηγήσεις, ί ντριγκες, διαδικτυακούς καβγάδες και άλλα γνωστά και δυσάρεστα. Το θέμα, όμως, δεν είναι εκεί, όπως εξηγεί ο Burkeman. Το θέμα είναι στο κατά πόσο ξεχωρίζουμε εμείς οι ίδιοι την πραγματική μας ταυτότητα από αυτό που σερβίρουμε στα social media.
«Οι πραγματικές διασημότητες, για παράδειγμα, έχουν από καιρό κατανοήσει, ότι ο μόνος τρόπος να παραμείνουν υγιείς πνευματικά είναι το να θυμούνται ότι δεν είναι η εικόνα που ο κόσμος λατρεύει. Ο Κάρι Γκραντ είχε πει: όλοι θέλουν να είναι ο Κάρι Γκραντ. Ακόμη κι εγώ θέλω να είμαι αυτός ο τύπος. Αλλά κάτι παράξενο έχει συμβεί με αυτό που αποκαλούμε διασημότητα. Χάρη στην ευκολία με την οποία δημοσιεύουμε πια τις σκέψεις και τις φωτογραφίες μας online, σχεδόν όλοι έχουν έναν τίτλο. Χωρίς, όμως, να έχουν διαμορφώσει όλοι αρετές διαχείρισης της διαδικτυακής τους φήμης. Κάθε μέρα υποφέρουμε από προσβολές που δεν δυνάμεθα να αντιμετωπίσουμε. Ή ακόμη χειρότερα, παίρνουμε πολύ στα σοβαρά τη διαδικτυακή περσόνα μας και τη ζωή της. Ακόμη και εγώ που γράφω αυτά που γράφω, πολλές φορές έχω πιάσει τον εαυτό μου να σκέφτεται ότι οφείλει να σχολιάσει ένα μεγάλο γεγονός στα social media. Λες και το Twitter περιμένει τη δική μου άποψη γι’ αυτό το οτιδήποτε που έχει συμβεί», γράφει ο Burkeman και συνεχίζει:
«Όχι ότι αυτό άρχισε με το διαδίκτυο. Κι ο τελευταίος φοιτητής κοινωνιολογίας γνωρίζει τη θεωρία του Erving Goffman ότι όλο το πλέγμα της κοινωνικής αλληλεπίδρασης περιέχει παιχνίδια ρόλων, είτε γιατί προσπαθούμε να αποκρύψουμε τον αληθινό εαυτό μας, είτε γιατί δεν διαθέτουμε καθόλου χαρακτήρα. Σε κάθε περίπτωση είναι μεγάλη ανακούφιση και φανερώνει πνευματική υγεία το να θυμόμαστε ότι μπορούμε να παρατήσουμε αυτούς τους ρόλους ανά πάσα στιγμή ή έστω να κάνουμε ένα μικρό διάλειμμα από αυτούς».
Με στοιχεία από τον Guardian