Εκατομμύρια φρίττουν στο άκουσμα και μόνο της λέξης μονογαμία. Και μετά, από τη ζωή, την οικογένειά, τις καταστάσεις, πείθονται και πειθαρχούν σε έναν και μοναδικό σύντροφο. Όμως, τι έχει να πει η ιστορία για τη μονογαμία; Υπήρξε ρομαντική, ανθρώπινη ανάγκη για μόνιμη δέσμευση ή περισσότερο ένας πρακτικός διακανονισμός ή ακόμη χειρότερα μια πλάνη, ένα τέχνασμα στα χέρια των πλουσίων, για να μη χρειαστεί να κλάψουν τα λεπτά τους αισθήματα ή τα λεφτά τους (σκέτο); Και κάτι ακόμη πιο σημαντικό: είναι στη φύση του ανθρώπου να είναι μονογαμικός ή πρόκειται για κάτι στο οποίο εκπαιδεύεται έστω και με το ζόρι;
Για να απαντήσει κανείς σε όλα αυτά, χωρίς να μπερδεύεται από το υποκειμενικό στοιχείο, μπορεί να ανατρέξει σε μερικές ιστορικές αλήθειες, που αποδεικνύονται πικρές και που με τη συμβολή των επιστημονικών μελετών όλα τα προηγούμενα χρόνια, μετατρέπονται σε ένα χρήσιμο μάθημα - συμπέρασμα για τον τρόπο που έχει επιλέξει να κινηθεί στη ζωή του.
1.
2.
Κάπως έτσι νομιμοποιήθηκε η απιστία για τους άντρες, ωστόσο για τις γυναίκες θεωρείτο έγκλημα κατά της οικογένειας, ένας τρόπος για να μολύνει μια μητέρα τη γραμμή αίματος της οικογένειάς της. Σύμφωνα με τον κώδικα του Χαμουραμπί είχε σκληρές ποινές για τις γυναίκες που διατηρούσαν εξωσυζυγικές σχέσεις, όχι όμως και για τους άντρες. Σε μία παραλλαγή αυτής της αυστηρής απαγόρευσης, τόσο οι Ρωμαίοι όσο και οι αρχαίοι Έλληνες καταδίκαζαν με την πολυγυνία, ωστόσο, επέτρεπαν στους άντρες να έχουν παλλακίδες. Άδικο λίγο.
3.
Στους ρωμαϊκούς χρόνους εντοπίζεται και η επιβεβλημένη μονογαμία από την πλευρά των εύπορων γυναικών, μελών αριστοκρατικών οικογενειών. Οι δούλες και ακόμη χειρότερα οι σκλάβες μπορούσαν με ευκολία να γίνουν πόρνες, καθώς δεν είχαν κανένα νόμιμο δικαίωμα πάνω στο ίδιο τους το σώμα. Την ίδια εποχή, το να διατηρεί μια γυναίκα ομοφυλοφιλικές σχέσεις δεν θεωρείτο απιστία, γι' αυτό και πολλές γυναίκες εμπλούτιζαν την συζυγική τους ζωή με παλλακίδες. Το ίδιο ίσχυε και για τους άντρες. Υπάρχουν τοιχογραφίες της Πομπηίας, που δείχνουν άντρες σε όργια, για παράδειγμα...
Oι περισσότεροι κοινωνικοί σχηματισμοί από καταβολής κόσμου προτιμούσαν ένα πιο ευέλικτο μοντέλο ρύθμισης της κοινωνικής και ιδιωτικής τους ζωής και κυρίως χωρίς να επιβαρύνουν την κατάσταση που βίωναν με σκληρές λέξεις όπως «απιστία» και τα συναφή.
4.
5.
Στην Ευρώπη από τους μεσαιωνικούς χρόνους μέχρι σήμερα, ο γάμος δεν είχε καμία απολύτως σχέση με την αγάπη ή τον έρωτα ή τα ρομαντικά ισόβια δεσμά. Η σύζυγος ήταν ιδιοκτησία του συζύγου βάσει συμβολαιογραφικών και νομικών διακανονισμών, μαζί με όλα τα οικονομικά στοιχεία που μπορούσε να προσφέρει στον γάμο τους. Ήταν περισσότερο μια οικονομική συμφωνία, παρά μία υπόσχεση για αιώνια αγάπη και όλα αυτά που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στις ταινίες εποχής.
6.
Βάσει των ανθρωπολογικών ερευνών, μόνο το 17% των πολιτισμών παγκοσμίως έχουν ιστορικό μονογαμίας. Αντιθέτως, οι περισσότεροι κοινωνικοί σχηματισμοί από καταβολής κόσμου προτιμούσαν ένα πιο ευέλικτο μοντέλο ρύθμισης της κοινωνικής και ιδιωτικής τους ζωής και κυρίως χωρίς να επιβαρύνουν την κατάσταση που βίωναν με σκληρές λέξεις όπως «απιστία» και τα συναφή.
7.
Η μονογαμία ως κοινωνική νόρμα έχει μικρότερη ισχύ στις LGBT κοινότητες, τα μέλη των οποίων πολύ συχνά αντιτίθεται στις συμβάσεις με τις οποίες η κοινωνία αντιμετωπίζει τις ανθρώπινες σχέσεις.
8.
Πριν από λίγους μήνες -και συγκεκριμένα τον Μάρτιο του 2017- μελέτη του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι περισσότερες έρευνες που είχαν γίνει υπέρ της μονογαμίας είχαν πραγματοποιηθεί εξ ολοκλήρου με βιβλιογραφία που εξυμνούσε τον γάμο και τα οφέλη του. Η ίδια μελέτη κατέληγε στο συμπέρασμα ότι η μονογαμία επιβλήθηκε ως φυσιολογική μορφή σχέσης έναντι όλων των άλλων, αλλά και με πρόθεση όλες οι άλλες μορφές να θεωρούνται κοινωνικά παρεκκλίνουσες ή όχι φυσιολογικές.