Παρασκευή μεσημέρι, ένα ασυνήθιστο θέαμα στην οδό Πεντέλης στο Σύνταγμα: η ουρά για τα σουβλάκια του «Κώστα», που κανονικά τέτοια ώρα θα ήταν γεμάτη τουρίστες και θα έφτανε μέχρι τη Μητροπόλεως, δεν είναι τόσο αποτρεπτική. Όσοι μπαίνουν στη γραμμή τρώνε ευχαριστημένοι λίγα λεπτά αργότερα. Περιμένοντας στην ουρά, παρατηρώ τις ντομάτες-μπιμπελό στη βιτρίνα του μαγαζιού. Θυμίζουν τα τέλεια, αψεγάδιαστα φρούτα που δίνουν ως δώρα στην Ιαπωνία.
Με διάφανη μάσκα από αυτές που καλύπτουν όλο το πρόσωπο και πίσω από το διαχωριστικό πλεξιγκλάς, ο Κώστας σχολιάζει τη διάθεση των πελατών: «Ο κόσμος είναι ευχαριστημένος που μπορεί να έρθει να φάει αλλά και ανήσυχος για το εργασιακό του μέλλον, ειδικά όσοι δουλεύουν στον τομέα του τουρισμού. Το καλοκαίρι οι πελάτες μας είναι 90% τουρίστες. Έχουμε και πολλούς Έλληνες που μας στηρίζουν, αλλά όταν ο τουρισμός θίγεται, θίγονται όλα, είναι αλυσίδα» λέει.
Οι πολυάριθμοι εργαζόμενοι του τουρισμού πλήττονται κι αυτό έχει αρχίσει να αντικατοπτρίζεται και στην κατανάλωση. Όσο για τα μέτρα προστασίας που έχει υιοθετήσει: «Αυτά τα πράγματα δεν μου είπε κανείς να τα βάλω. Απλώς σκέφτηκα πως θα νιώσει πιο άνετα ο κόσμος, μαζί τους κι εγώ. Δεν με ενοχλούν ιδιαίτερα. Προσαρμόζεσαι και το ξεπερνάς». Τα ρέστα δίνονται με τσιμπίδα, όπως πάντα. Με τον ίδιο τρόπο περνιούνται και οι κάρτες. Πραγματικά ανέπαφη συναλλαγή.
Όσον αφορά τον τουρισμό, ακόμα και από την κυβέρνηση μιλάνε για μετάθεση των προσδοκιών στο 2021. Αυτό σημαίνει ότι όλοι μας πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι, να κρατηθούμε περίπου μέχρι την άνοιξη του '21, και να πάρουμε τότε μια ανάσα, αν όλα πάνε καλά.
Λίγο παραπάνω, στο Nolan του Σωτήρη Κοντιζά, οι υπάλληλοι έχουν κωδικές λέξεις με τις οποίες ειδοποιούν ο ένας τον άλλον όταν πλησιάζουν πολύ και πάνε να χαλάσουν τις αποστάσεις. «Περάσαμε πάρα πολλές ώρες για να φτιάξουμε ένα πρωτόκολλο. Πριν ανοίξουμε, σκηνοθετήσαμε κάθε κίνηση πελάτη ή δική μας προκειμένου να βάλουμε όλες τις δικλείδες ασφαλείας. Έχουμε τέσσερα pit stops με αντισηπτικά για τα τραπέζια, τις καρέκλες, εμάς και τους πελάτες. Τα τραπέζια απολυμαίνονται πριν κάτσει ο επόμενος πελάτης. Δεν έχουμε εκτεθειμένα πιάτα και πιρούνια, τα κρατάμε όλα σε ένα κουτί πλεξιγκλάς» λέει η οικοδέσποινα του εστιατορίου, Έλενα Ματζουράνη. «Έχουμε αγωνία για το μέλλον, αλλά, δόξα τω Θεώ, οι πελάτες μάς αγαπάνε και είχαν μεγάλη χαρά ερχόμενοι ξανά κοντά μας. Προσπαθούμε όμως συνέχεια και δεν επαναπαυόμαστε. Κάθε μέρα είναι σαν την πρώτη μέρα» λέει.
Στα αραιά τοποθετημένα τραπέζια της στοάς στη Λέκκα μερικές παρέες τρώνε και συζητούν χαμηλόφωνα. «Περιμένουμε τους τουρίστες για να ανακάμψουμε» σχολιάζει ο κ. Τριαντάφυλλος Λαδάς, ιδιοκτήτης της ομώνυμης ταβέρνας. Ο ίδιος παρατηρεί μείωση στον κόσμο που κυκλοφορεί στο κέντρο της πόλης και συνεπώς στους πελάτες της εστίασης. «Η περιφέρεια αυτήν τη στιγμή είναι σε καλύτερη μοίρα. Το κέντρο είναι ίσως πιο αγχωτικό και μερικοί το αποφεύγουν ακόμα λόγω της πολυκοσμίας του ή για να μη χρειαστεί να μπουν στα ΜΜΜ. Επίσης, οι δημόσιοι υπάλληλοι που δουλεύουν κανονικά εδώ γύρω έχουν μειωθεί πλέον στο μισό» αναφέρει.
Μια βόλτα με ένα παγωτό στο χέρι φαντάζει πιο εύκολη για πολλούς αυτήν τη στιγμή. Το κόστος είναι χαμηλό και οι περιπλοκές πολύ λιγότερες, αφού η κατανάλωσή του γίνεται σε ανοιχτό χώρο. Στο δημοφιλές Le Greche μέρος της βιτρίνας μετατράπηκε σε παράθυρο, ώστε οι πελάτες να εξυπηρετούνται και απ' έξω.
Τους δυόμισι μήνες του lockdown οι Αθηναίοι συνήθισαν σε έναν βαθμό να κινούνται περισσότερο στις γειτονιές και στις συνοικίες τους. Οι δεύτερες σκέψεις που συνοδεύουν πλέον τη διαδρομή με τα ΜΜΜ αποκλείουν από το κέντρο και εκείνους που θα το επέλεγαν για να πιουν το ποτό τους και θα μπορούσαν να επιστρέψουν σπίτι χωρίς να σκέφτονται την οδήγηση και τα αλκοτέστ. Ακόμα, πολλοί εργαζόμενοι του κέντρου που γέμιζαν μέχρι πρότινος τα στέκια μετά το γραφείο, δουλεύουν πλέον από το σπίτι ή βρίσκονται ακόμα σε αναστολή.
«Γενικά, υπάρχει ένα μάγκωμα» αναφέρει ο Δημήτρης Κούμανης του heteroclito, wine bar που έχει αναδειχτεί σε σημείο αναφοράς για το επώνυμο ελληνικό κρασί τα τελευταία χρόνια. «Όσον αφορά τον τουρισμό, ακόμα και από την κυβέρνηση μιλάνε για μετάθεση των προσδοκιών στο 2021. Αυτό σημαίνει ότι όλοι μας πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι, να κρατηθούμε περίπου μέχρι την άνοιξη του '21, και να πάρουμε τότε μια ανάσα, αν όλα πάνε καλά. Το μεγάλο στοίχημα είναι η πραγματική επανεκκίνηση του κέντρου, γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι θα είναι μια χρονιά, αν όχι χαμένη (από πλευράς τουρισμού), σίγουρα χωρίς τον παλμό των προηγούμενων 2-3 χρόνων. Θεωρώ ότι ο τουρισμός στην πόλη θα κινηθεί, αλλά πολύ ταπεινά. Είναι επιτακτική ανάγκη, όμως, να δούμε τον τουρισμό στην Αθήνα ως συμπλήρωμα και όχι ως προτεραιότητα».