«Ηρωικές» τροφές και όχι απλώς superfoods, πειραγμένα ποτά και αναψυκτικά, φυτά από τη θάλασσα, διάδοση της μουσουλμανικής διατροφής, είναι μερικές από τις τάσεις που θα ενισχυθούν το επόμενο διάστημα. Παράλληλα, αυξάνεται η απαίτηση του κοινού για ευεξία και οι πιέσεις για προστασία του πλανήτη και αντιμετώπιση της αστυφιλίας.
Διεθνείς μελέτες όπως αυτή της Edelman και μετρήσεις όπως αυτή του eMarketer εντοπίζουν τις απαιτήσεις των καταναλωτών, τον ρόλο της τεχνολογίας αλλά και τις δημοφιλείς κατευθύνσεις που ενίοτε υποκρύπτουν διάφορες μόδες.
- Οι «ηρωικές» τροφές είναι μια απάντηση στον «θόρυβο» σχετικά με τα superfoods. Είναι πιο ισχυρές και αρκετές λιγότερο εξωτικές (φακές, ρεβίθια, καρότα, ρέβες, γουλιά κ.λπ.). Το πρόσφατο βραβείο World Food Prize το πήρε ένα είδος γλυκοπατάτας. Είναι πολύ σημαντικό ότι μπορούμε να τις βρούμε σε παραγωγούς κάπου κοντά μας και όχι να τις ψάχνουμε σε εξωτικά μέρη, όπως αρκετά superfoods.
- Ορισμένα φυτά της θάλασσας μπορούν να δώσουν μια ακόμα διατροφική επιλογή, με εξαιρετικά διατροφικά χαρακτηριστικά, ενώ η καλλιέργειά τους δεν χρειάζεται ιδιαίτερους πόρους. Τα αξιοποιούν εδώ και 500 χρόνια στην Ασία. Διαθέτουν υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες, πρωτεΐνες, ιώδιο και Ω3.
- Μέχρι το 2018 θα έχει τριπλασιαστεί η κατανάλωση τροφών που παρασκευάζονται με βάση τη μουσουλμανική κουλτούρα (Halal), φτάνοντας το 17% της παγκόσμιας κατανάλωσης φαγητού. Οι μετανάστευση ενισχύει αυτή την τάση.
Μέχρι το 2018 θα έχει τριπλασιαστεί η κατανάλωση τροφών που παρασκευάζονται με βάση τη μουσουλμανική κουλτούρα (Halal), φτάνοντας το 17% της παγκόσμιας κατανάλωσης φαγητού. Οι μετανάστευση ενισχύει αυτή την τάση.
- Τα προϊόντα που προέρχονται από ζύμωση κερδίζουν έδαφος, καθώς θεωρείται ότι συμβάλλουν στον υγιεινό τρόπο ζωής και ενισχύουν το ανοσοποιητικό, και η γκάμα τους κυμαίνεται από τα παραδοσιακά (τυριά, γιαούρτι, μπίρα) μέχρι τις νέες αφίξεις, όπως η kombucha (τσάι από ζύμωση), το kimchi (από λάχανο) και το κεφίρ.
- O καφές θα διαδοθεί κι άλλο σε χώρες όπου πίνουν τσάι (Κίνα, Ιράν, Βρετανία) και ο στιγμιαίος καφές θα κερδίσει κι άλλες αγορές στην Ανατολική Ασία, στην Αφρική, στη Μέση Ανατολή. Ένας καλός ή ιδιαίτερος καφές συνοδεύεται πλέον από τελετουργικά αντίστοιχα με αυτά της απόλαυσης ενός κρασιού.
- Καθώς ενισχύεται έντονα η αστυφιλία, θα αυξηθούν οι πιέσεις για πιο παραγωγικό αγροτικό τομέα, που παράλληλα θα λαμβάνει υπ’ όψιν τους περιβαλλοντικούς περιορισμούς. Οι υδροπονικές και κατακόρυφες καλλιέργειες φέρνουν νέα δεδομένα. Οι εντατικές καλλιέργειες θα ενισχυθούν, αλλά θα έχουν ρόλο και οι μικροκαλλιέργειες.
- Επεκτείνεται πολύ η γκάμα των αρωματικών νερών αλλά και των φρέσκων, χειροποίητα παρασκευαζόμενων ποτών. Πέρα από τα κοκτέιλ, θα έχουμε πρόσβαση σε απολαύσεις με βασικά συστατικά τους χυμούς, τον καφέ, τον μηλίτη. Το αρωματικό νερό δεν θα είναι μόνο με καρύδα αλλά και με φυτά ή λαχανικά όπως η αγκινάρα, ο κάκτος, ο σφένδαμος, η αλόη. Οι καταναλωτές θα αναζητούν την ουσία, πέρα από το εφέ και το hype.
- Διάφορες μορφές ρομπότ θα μπουν στην παραγωγή τροφίμων και θα φτάσουν μέχρι και τα εστιατόρια. Τα εργαλεία του Virtual Reality θα βοηθήσουν τους επιστήμονες να αναμείξουν διάφορα υλικά και τους καταναλωτές και τις οργανώσεις να καταλαβαίνουν πώς εξελίσσεται η καλλιέργεια σε ένα χωράφι. Θα φτάνουν μέχρι του σημείου να μας δίνουν μια εικόνα και αίσθηση αυτού που θέλουμε να μαγειρέψουμε, χωρίς να μπαίνουμε στην κουζίνα.
- Στις πιο φαντεζί περιοχές θα έχουμε πιάτα και ποτήρια με κάποια πρόσμειξη κάνναβης.
Οι τάσεις είναι πολυεπίπεδες και πολύπλοκες, γεωγραφικά διάσπαρτες, άλλοτε εξυπηρετούν μαζικές ανάγκες και άλλοτε απαιτήσεις ειδικών κοινών. Άλλοι θα ψάχνουν φτηνότερο φαγητό και άλλοι διαφάνεια στα προϊόντα βιομηχανικής επεξεργασίας.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, το ζητούμενο θα είναι να ικανοποιηθούν ειδικά γούστα και σε άλλες η ανάγκη για εξοικονόμηση πόρων ή παραγωγή προϊόντων διατροφής με χαμηλότερο κόστος, για να γίνει εφικτή η σίτιση μεγάλων τμημάτων του παγκόσμιου πληθυσμού με χαμηλό εισόδημα.
Στην Ελλάδα της κρίσης ο χώρος της διατροφής και της εστίασης είναι από τους ελάχιστους (μαζί με τον τουρισμό) όπου πραγματοποιούνται επενδύσεις την περίοδο της αναπτυξιακής ξηρασίας και της κοινωνικής αναστάτωσης. Επενδύσεις κυρίως σε υποδομές και σε νέες επιχειρήσεις, με σημαντικό και ολοφάνερο έλλειμμα στις υπηρεσίες. Π.χ. καινούργια, φιλόδοξα εστιατόρια που ξεκινούν με καλές προθέσεις, αλλά κάτι λείπει τόσο από την κουλτούρα της επιχείρησης όσο και από τις υπηρεσίες που προσφέρουν (λ.χ. σερβιτόροι με ελλιπή εκπαίδευση).
Οι μικρές παραγωγές αυξάνονται, αλλά είναι ζητούμενο για αρκετές το αν θα αποκτήσουν κλίμακα και εξαγωγική δραστηριότητα για να πάνε παραπέρα, μετά τον αρχικό ενθουσιασμό. Η έλλειψη παράδοσης και πιάτσας για μετάδοση της τεχνογνωσίας και το υψηλό κόστος του τελικού προϊόντος είναι από τα στοιχεία που ταλαιπωρούν όσους αποφασίζουν, μέσα στην κρίση, να ριχτούν στην παραγωγή.
Η περίπτωση του Τάσου Καρκαντζέλη, που χάθηκε πρόωρα, είναι χαρακτηριστική: τα έδωσε όλα για να κάνει μια πρότυπη βιολογική μονάδα, αλλά όταν έφυγε πρόωρα από τη ζωή, ήταν πολύ δύσκολο να βρεθεί κάποιος συνεχιστής, με γνώσεις και αφοσίωση, που να πάει κόντρα στις τόσες δυσκολίες του ελληνικού περιβάλλοντος.
Η κρίση είναι η κόλαση, αλλά και ο παράδεισος, για όσους επιχειρούν να δημιουργήσουν κάτι ιδιαίτερο, που πρώτο στόχο θα έχει την επιβίωση. Οι επινοητικές προτάσεις που έχουν ψυχή συν ένα ευφυές μάρκετινγκ θα επιβιώσουν γιατί το κοινό ζητά καινούργιες εμπειρίες, αυθεντικά προϊόντα ή/και καλύτερες τιμές.