ΚΙ ΕΝΩ ΟΙ ΑΚΑΠΝΟΙ όλων των πλευρών –όλοι εμείς δηλαδή που παρακολουθούμε τις εξελίξεις από μακριά– μαλώνουμε online για λογαριασμό των άμεσα εμπλεκομένων, συχνά χωρίς να σεβόμαστε πάνω απ’ όλα τους μάρτυρες και τα θύματα του πολέμου, εθισμένοι σε μια διαδικασία ατέρμονου «whataboutism» («ναι, αλλά η Δύση… οι Αμερικανοί τότε… η πρώην Σοβιετική Ένωση… το ΝΑΤΟ…»), ανασκευών, αντεπιχειρημάτων και ψευδών ηθικών αποστάσεων, πολλοί Ανατολικοευρωπαίοι πανεπιστημιακοί, αναλυτές και ακτιβιστές που βρίσκονται ή έχουν βρεθεί κοντά στη γραμμή του πυρός φαίνεται να έχουν χάσει την υπομονή τους με τις «τουριστικές» και εκ του ασφαλούς αναλύσεις μας.
Και αποφάσισαν να εισαγάγουν στο λεξικό της τρέχουσας αντιπαράθεσης τον όρο «westplaining» (κατά το «mansplaining» που κάνουν οι άντρες στις γυναίκες ή το “whitesplaining” που κάνουν οι λευκοί στους μαύρους) που δηλώνει ακριβώς το πατρονάρισμα και την χειραγώγηση που ασκούν στους Ανατολικοευρωπαίους οι Δυτικοί σχολιαστές, επιχειρώντας να τους πείσουν ότι αυτοί ξέρουν καλύτερα τι συμβαίνει εκεί, ποιος φταίει και ποιο είναι το καλό τους.
Αποτελεί ένα είδος αποικιακής προβολής το να μιλάς για λογαριασμό της Ανατολικής Ευρώπης και των Ανατολικοευρωπαίων, χωρίς να ακούς τις τοπικές φωνές, ή να προσπαθείς να κατανοήσεις τις πολυπλοκότητες μιας τόσο ευρείας περιοχής που σταματά στη Φινλανδία (στον Βορρά) και στην Ελλάδα (στον Νότο)
Όπως σημειώνουν στο κοινό τους άρθρο περί westplaining που δημοσιεύεται αυτές τις μέρες στο «New Republic» οι Πολωνοί πανεπιστημιακοί Jan Smoleński και Jan Dutkiewicz, αποτελεί ένα είδος αποικιακής προβολής το να μιλάς για λογαριασμό της Ανατολικής Ευρώπης και των Ανατολικοευρωπαίων, χωρίς να ακούς τις τοπικές φωνές, ή να προσπαθείς να κατανοήσεις τις πολυπλοκότητες μιας τόσο ευρείας περιοχής που σταματά στη Φινλανδία (στον Βορρά) και στην Ελλάδα (στον Νότο):
«Είναι όλο και πιο ενοχλητικό για πανεπιστημιακούς από την Ανατολική Ευρώπη σαν κι εμάς να παρακολουθούμε το ατέλειωτο κύμα Δυτικών αναλυτών πάσης φύσεως, οι οποίοι αγέρωχα επιχειρούν να εξηγήσουν την κατάσταση στην Ουκρανία (και στην Ανατολική Ευρώπη γενικότερα), συχνά με τρόπους που είτε αγνοούν τις φωνές από την περιοχή, την οποία αντιμετωπίζουν ως αντικείμενο μάλλον παρά υποκείμενο της Ιστορίας, είτε δηλώνουν πλήρη κατανόηση των κινήτρων και της λογικής της Ρωσίας. Διάφοροι κύκλοι Ανατολικοευρωπαίων έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούν τον όρο westplaining προκειμένου να περιγράψουν αυτό το φαινόμενο, το οποίο κυρίως παρατηρείται όταν επιχειρείται να δικαιολογηθεί η ρωσική εισβολή ως αποτέλεσμα της επέκτασης του ΝΑΤΟ προς ανατολάς…».
Πολύ πιο καυστική υπήρξε η πολωνικής καταγωγής αρχισυντάκτρια του αναρχικού «Freedom News» με έδρα το Λονδίνο, Zosia Brom, η οποία έγραψε στην πλατφόρμα, με αφορμή την ανακοίνωση του πολωνικού αριστερού φορέα Razem, σύμφωνα με την οποία διακόπτει τους δεσμούς του με την Προοδευτική Διεθνή και με το DiEM25 επειδή «δεν καταδίκασαν κατηγορηματικά τις ιμπεριαλιστικές και επιθετικές ενέργειες της Ρωσικής Ομοσπονδίας και δεν υποστήριξαν κατηγορηματικά την κυριαρχία της Ουκρανίας, σχετικοποιώντας επικίνδυνα τον πόλεμο αυτό»:
«Εμείς αντιμετωπίζουμε το ΝΑΤΟ με εντελώς διαφορετικό και, τολμώ να πω, με πολύ πιο σύνθετο τρόπο. Δεν είμαστε οπαδοί του και μπορούμε να συμφωνήσουμε μαζί σας σε πολλούς, πολλούς λόγους κριτικής εναντίον του. Αλλά όταν μου λέτε τώρα “γαμιέται το ΝΑΤΟ” ή “τερματίστε την επέκταση του ΝΑΤΟ”, αυτό που ακούω εγώ είναι ότι δεν σας ενδιαφέρουν καθόλου η ασφάλεια και η ευημερία της οικογένειάς μου και των Ανατολικοευρωπαίων φίλων και συντρόφων μου… Η Πολωνία, η Τσεχία και η Ουγγαρία μπήκαν στο ΝΑΤΟ το 1999, οι βαλτικές δημοκρατίες ακολούθησαν το 2004. Τούτη την ώρα προτιμώ να παραμείνουν εκεί, κι αυτό δεν έχει να κάνει με την πολιτική. Έχει να κάνει με ένα στοιχειώδες ένστικτο αυτοσυντήρησης, κάτι που επίσης δεν μπορείτε να κατανοήσετε… Αντιφασισμός σημαίνει να προστατεύεις τους ανθρώπους από τα άτομα που κατέχουν τη δομική εξουσία. Εν προκειμένω, τον Πούτιν… Κοιτάξτε στον καθρέφτη και καταστρέψτε τον μπάτσο του ιμπεριαλιστικού εξαιρετισμού που έχετε μέσα στο κεφάλι σας. Ή, τουλάχιστον, μάθετε να προφέρετε σωστά τα ονόματά μας…».
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.